bijzondere, waarvan 49 gesubsidieerd; algemeen toiaal 3563. De openbare
zijn in vergelijking met bet vorige verslag verminderd met 18, de gesubsi
dieerde bijzondere met 23 vermeerderd, en de niet-gesubsidieerde met 8.
Het gebeele getal van alle lagere scholen was echter 13 meer dan bij het
einde van het jaar 1858. In den loop van 1859 heeft weder in verscheidene
gemeenten de regeling van het lager onderwijs volgens de voorschriften der
nieuwe wet plaats gehad, maar toch nog, in weerwil van de herhaalde aan
sporingen van regering en gedep. staten slechts in een betrekkelijk gering getal
gemeenten ingevoerd of tot stand gebragt. Wat 1859 betreft, zoo blij kt. het
dat de regeling in haren geheelen omvang heeft plaats gehad in 215 ge
meenten; voorts vastgesteld, maar nog niet goedgekeurd in 73 en dat ge
deeltelijke regeling plaats had in ongeveer 120 gemeenten. Hoofdonderwij
zers waren er 3126, hulponderwijzers 2081, kweekelingen 916; het gcheele
hulppersoneel bedroeg op alle scholen 4379 tegen 4495 volgens het vorige
verslag. Het getal leerlingen op de openbare school bedroeg in Januarij ge
middeld 316,552, als: 183 477 jongens en 133,075 meisjes, en in Julij
258,000, of 142,105jongens en 115,895 meisjes, dag- en avondschool bijeen-
gerekend. liet getal op gesubsidieerde bijzondere scholen was in Januarij 1816,
in JiiIij 1824; op de niet-gesubsidieerde, in Januarij 87025, in Julij 83626.
Het gemiddeld getal leerlingen op alle lagere scholen te zamen was: in
Januarij 405,393, in Julij 343,450. Overal werd vermeerdering waargeno
men, doch meer in den winter dan in den zomer, wanneer het schoolver
zuim aanzienlijker is.
Kosteloos onderwijs genoten 151,619 leerlingen in Januarij en 126,163 ir.
Julij, dal mede toegenomen is. Herhalingscholen waren er 140, zondagscho
len 125. Aard en omvang van het onderwijs verschilden niet van het voor
afgaande jaar. De kosten bedroegen ƒ2,687,720, waaraan het rijk ƒ291,306,
de provinciën 40,698, de gemeenten 1,405,772, schoolgelden ƒ878,514, bijzon
dere fondsen ƒ71,430 bijdroegen. Op slechts enkele plaatsen nog was het
schoolgeld overeenkomstig de voorschriften der wet geheven. Over het algemeen
wordt uit de nieuwe regeling ook verbetering voor de onderwijzers ver
wacht. De berigtcn van de inspecteurs aangaande de werkzaamheden der
schoolcommissiën luiden over 't algemeen niet gunstig. Er werd in de meeste
gemeenten weinig belangstelling aan den dag gelegd. Het getal bewaarscho
len bedroeg: openbare 60 met 8628 leerlingen; bijzondere 385 met 33,444
leerlingen kleinkinder- of maitressenscholen 297 met 7709 leerlingen. Het
verslag bevat eene reeks van tabellen omtrent al de aangewezen onderwerpen,
waaruit wij op de belangrijkste de slotsommen hebben medegedeeld.
'sGRAVENHAGE, 22 April.
HH. MM. de koning en de koningin en HH. KK. UH. de prins van
Oranje en prins Hendrik hebben Zondag morgen in de Kloosterkerk, onder
het gehoor van ds. Jas, aan de bediening van het avondmaal deelgenomen.
Z. D. H. de hertog van Saksen-Weimar neemt langzaam in beterschap toe.
De staten-bijbeldie onlangs aan Z. M. de koning ten geschenke is
aangeboden, zal in de hofkapel op liet Loo geplaatst worden.
Naar men verneemt heeft Z. M. de koning aan de gebr. llorrix doen
berigten, dat, zoodra de werklieden in staat zullen zijn in de nieuw her
bouwde fabriek hunne werkzaamheden te hervatten, de voor 's konings pa
leis in den eersten lijd benoodigde meubelen aldaar zullen moeten gemaakt
worden. Door het gemeentebestuur worden mede alle pogingen aangewend
om de genoemde heeren te onderstennen in het spoedig weder aan het werk
stellen van de werklieden hunner fabriek. Daartoe zijn van stadswege drie
ruime lokalen op den Burgwal alhier beschikbaar gesteld, terwijl hun ver
der zooveel mogelijk hulp zal worden verstrekt.
Er is thans eene algemeene commissie alhier gevestigd, die zich be
lasten zal met de ontvangst en uitdecling van de giften, welke de mensch-
lievendheid mogt willen bestemmen tot tegemoetkoming in het door de
werklieden der fabrijk geleden verlies.
BUITENLANDSCHE BERIGTEN.
ENGELAS 1».
LONDEN, 20 April.
Vrijdag II. is in de kon. kapel van Whitehall eene buitengewone dienst
gevierd, ter gelegenheid van het uitdeelen der koninklijke YVitte-Donderdag-
aalmoezen aan bejaarde armen; 43 mannen en 43 vrouwen (de koningin is
43 jaren oud), ontvingen met de gebruikelijke plegligheden, behalve andere
geschenken, eene beurs met 43 geldstukken, die voor dit doel op de ko
ninklijke munt worden geslagen. Aan ieder persoon werd vooreen bedrag
van ongeveer 4 uitgereikt.
Het Britsche zendelinggenootschap heeft eene som van 2000 (ƒ24000)
geschonken, om het Amerikaansche zendelinggenootschap, dal door den
oorlog geen genoegzame fondsen kon verzamelenin zijne werkzaamheden
te ondersteunen.
Op de esplanade van het kasteel te Edinbnrg heeft II. Dingsdag met
militaire plegtigheid de inwijding plaats gehad van een gedenkteeken ter
eere van de 250 officieren en soldaten van het 78stc reg. Schotten, die ge
durende den opstand in Indië ten jare 1857/58 het leven hebben verloren.
Te Bath is de schouwburg, welk gebouw in 1805 was opgerigt, een
prooi der vlammen geworden. De oorzaak is onbekend.
Woensdag middag had er in eene gasfabriek van Uolborn eene ge
duchte ontploffing plaats, naar men onderstelt doordien een der arbeiders,
om zich te verzekeren dat de pijpen goed aan elkander sloten en geen gas
uitlieteneen brandende stroowisch langs dezelve liet gaan. Hel gebouw
sloeg uiteen en drie arbeiders werden derwijze gekwetstdal men voor
hun leven vreest.
Dezer dagen zond een veehandelaar ruim 100 varkens van Norwich
naar Londen; ten einde de beesten voor den regen te beschutten, werd
over de wagens een zeildoek gespannentoen men te Peterborough was
aangekomen en zich verwonderdedat de varkens zoo stil warenbevond
men dat zij op drie na allen waren gestikt.
Woensdag II. heeft in eene steenkolenmijn nabij Sheffield, terwijl
omtrent 200 arbeiders aan het werk waren, eene gasontvlamming plaats ge.
grepen, doordien het volk bij het loshakken der steenkool zich van bran
dende kaarsen in plaats van veiligheidslantaarns bediende. Zes arbeiders
werden op de plek gedood en twee gekwetst.
FRANKltlJH.
PARIJS, 20 April.
Dezer dagen hebben er weder gevangennemingen plaats gehad, meest
onder de arbeiders, volgens den een wegens deelneming aan geheime ge-
nootschappenvolgens den ander wegens uitgelekte plannen om het werk
te slaken ten einde de bazen Ie dwingen hooger loon te betalen. De pre
lect van policie heeft overigens een kraclitigen maetregel genomen. Al de
arbeiders, die niet te Parijs zelf te huis behooren, zijn namelijk van reis-
passen voorzien en naar de departementen terug gezonden, met last die
zonder speciaal verlof niet meer te verlalen.
De regering was niet zonder zorg over de ziekte van den heer Reeurt,
republikein en tevens de meest geliefkoosde geneesheer van de arbeiders die
den Faubourg S'. Anloine bewonen, daar de arbeiders besloten hadden om
hem met vorstelijke pracht ter aarde te bestellen en daarbij in massa tegen
woordig te zijn. De beer Recurt wordt echter beter.
Het Japansche gezantschap heeft Donderdag de voorstelling in het Cir
que Napoleon bijgewoond, waartoe het uitgenoodigd was. Allen loonden
deze voorstelling veel genoegelijker te vinden dan de groote opera, hoewel,
of misschien juist omdat deze soort van opvoeringen ook bij hen te lande
niet vreemd is. Zij waren echter zeer verwonderd dat de vrouwen ook deel
namen aan de verschillende exercitiën. In den voormiddag hadden zij de
keizerlijke porseleinfabriek te Sèvres in oogenscbouvv genomenalwaar zij
zich op het naauwkeurigsl alle bereidingen en bewerkingen deden verklaren.
Zij schenen zeer verwonderd, dat men het hier te lande in deze lak van
njjverheid zoo ver had gebragt, maar gaven te kennen dat er nog verschil
lende kleuren en andere verbeteringen in die kunst ten hunnent bekend zijn.
Vrijdag hebben de gezanten den Jardin des Plantes bezigtigd, alwaar zij
verrukt waren over hetgeen zij zagen.
De gezanten hebben aan de regering medegedeeld dat zij voornemens zijn
eerst tegen den winter aan boord van een Fransch vaartuig te gaanom
naar hun vaderland terug te keeren. Men verneemt dat zij aan hun voor
nemen, om Nederland te bezoeken, gevolg zullen geven.
De heer Michel Chevalier beweert in een maandschrift, dat de Euro-
pesche lusschenkomst in Mexico dienen moet om aldaar den monarchalen
regeringsvorm te herstellen en den aartshertog Maximiliaan van Oostenrijk
op den troon te plaatsenen dat dit werkwanneer Engeland en Spanje
zich daaraan onttrekken, door Frankrijk alleen moet worden tot stand ge
bragt. Dit baart nog al opzienomdat de heer Chevalier sedert eenigen tijd
als een vertrouweling van den keizer beschouwd wordt.
De heer Desprez, de oudste van de notarissen dezer hoofdstad, is bij
gelegenheid van volbragten 50-jarigen diensttijd tot commandeur der orde
van het legioen van eer benoemd.
Men verneemt dat een looper van de bank van Frankrijk verdwenen
is met 150,000 fr.
De heer de Blocqueville, een Fransch reiziger, die door de Turko-
mannen gevangen was genomen en door den Schah van Perzië voor eene
som van 100.000 fr. is vrijgekochtis te Teheran aangekomenwaar hij
den Schah zijn dank is komen betuigen.
De Patrio deelt het volgende berigt mede uit Beyruth van 4 April.
Kabouü-ElFendicommissaris-generaal van de porte in Syrië, is den 29slea
Maart te Damascus aangekomen, waar groote ongerustheid heerscht, wegens
de tijdingdat de groote karavaan van Bagdad door de vereenigde stammen
van Maahama in de nabijheid van Palmyra was geplunderd en dat vele
kooplieden waren gedood. Dit feit is eene groote schade voor den handel
van Damascus cn de Turksche regering is thans verpligt eene expeditie te
zeuden om die stammen te tuchtigen.
Volgens berigten uit Athene verkeert koning Otto in cenen moeijelijken
toestand, en zou hij niet ongezind zijn van den troon afstand te doen.
E RUIS SEN.
BERLIJN, 20 April.
Op den 17dc° dezer is de baron von Hullberg-Broichmeer bekend
onder den naam van kluizenaar van Ganting, op zijn landgoed Hermanns-
dorf in Neder-Beijercn ovgrleden. Hij had den ouderdom van 94 jaren be
reikt. Onder de vele orden en onderscheidingenhem ten deel gevallen,
behoort ook de groote ster in brillanten van de Perzische orde van de Zon
en den Leeuw, welke de Schah van Perzië hem persoonlijk heeft overhan
digd. Zijn vermogen heeft hij grootendeels vermaakt aan zijne bedienden
en aan weldadige inriglingen.
Volgens berigten uit Petersburg van den 14den dezer was aldaar sedert
twee dagen geen post van het buitenland aangekomen. De streek aan gene
zijde van Dunaburg was door eene vreeselijke ramp getroffen; het water
van de Dwina had er eene hoogte van 26 voet bereikt. Alle bruggen, be
halve de nieuwe spoorwegbrug, werden weggerukt. Donderde huizen ston
den lot aan de daken onder water, en reeds waren verscheidene personen,
inzonderheid kinderenverdronken. Een later berigt meldt dat de ijsmassa
zich eindelijk eene baan had gebroken en dal de Dwina haren natuurlijken
loop herkregen had.
OOSTENRIJK.
VVEENEN, 19 April.
De keizer zal zich in het begiji van Mei weder naar Venetië begeven en
aldaar geruimen lijd vertoeven.
