LEYDSCHE
€0 ERA NT.
1802.
N". 49. V ÉÉS
WOENSDAG 23 APRIL.
De Courant wordt MaandagIFoensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
■uit Zaturdag avond.
4-m.
N A :.fV^
j
I;>vn'"
Zie prijs der Courant is f 3.per vierendeel
jaars. Afzonderlijke nommers zijn tegen 10
Cents verkrijgbaar.
Dij deze Courant wordt verzonden blad 4 der Handelingen van den
Gemeenteraad.
BINNBNLANDSCHE BERIGTEN.
LEYDEN22 April.
Gisteren avond werd in de zaal der vereeniging voor christelijke be
langen door ds. D. Chantepie de la Sanssaye liet openbaar verslag gedaan
van de onder zijn bestuur slaande Zondagschool, waartoe vele belangstel
lenden waren opgekomen. Uit dat verslag bleek op nieuw dat die inrig-
ling zich in cenen gewenschten bloei mogt verheugeneen toestand allczins
verblijdend voor den spreker, die, daar hij eerstdaags deze stad verlaatthans
als bestuurder der school aftrad. Hij nam bij deze gelegenheid een hartelijk
afscheid van de kinderen en van de dames met hunne leiding belast, waarop
hem zoowel door de dames als door de kinderen, in een gevoelvol gezang,
een afscheidsgroet cn heilbede werd tocgebragt. Tevens deelde de spreker
mede dat in zijne plaats ds. Tichler zieh bereid had verklaard de bclan-'
gen der'school zooveel mogelijk te heharligen. Aan de kinderen werden
onderscheidene blijken van aanmoediging geschonken.
D8. F. Hage, pred. aan de Kaag, heeft voor de beroeping naar de
hervormde gemeente te Katwijk aan Zee bedankt. Er is reeds een nieuw
twaalftal gemaakt. Wet de beroeping der hervormde gemeente te Katwijk
aan den Rijn zal spoedig een begin gemaakt worden, aangezien de hand
opening er toe verleend is.
De minister van marine zal op den 25sle" dezer o. a. doen aanbeste
den de levering van 3200 kan jenever, zonder accijns, en 6500 kan, met
accijns.
De minister van fmantiën heeft hekend gemaaktdat gedurende het
jaar 1861 iu 's rijks munt zijn vervaardigd de navolgende muntspeciën, als:
voor rekening van het rijk, ten behoeve van de circulatie hier te lande:
2,050,000 centen, 1,446,000 halve centen; voor rekening van bijzondere per
sonen: 876.003 2j guldens, 5,078,886 guldens, 6,001.252 J guldens; te za-
men uitmakende eene nominale geldswarde van ƒ10,297,249.50.
Uit bet programma voor de dertiende algemeene tentoonstelling van
vee, voortbrengselen van en werktuigen voor den landbouw, te houden door
de Hollandsche maatschappij van Landbouw, op Vrijdag, Zaturdag, Zon
dag, Maandag en Dingsdag, 26, 27, 28, 29 en 30 September 1862, blijkt
het volgende. De tentoonstelling heeft plaats te 's Gravenhage; die van
voortbrengselen en werktuigen van Vrijdag 26 Sept. tot en met Dingsdag
30 Sept.; die van vee, pluimgedierte en bijen alleen op Maandag den 29
September 1862. De tentoonstelling van voortbrengselen en werktuigen wordt
geopend op Vrijdag des vooruiiddags ten 11 ure, verder dagelijks des mor
gens ten 10 ure, alleen des Zondags ten 12 ure. De tentoonstelling van
vee wordt geopend Maandag ten 11 ure. Een ieder, zonder onderscheid of
hij al dan niet lid der maatschappij is, wordt uitgenoodigdlot deze ten
toonstelling in te zenden, leder inzender wordt verzocht, daarvan vóór
1 September 1862 opgave te doen aan den secretaris der afdecling, waartoe
hij behoort, of in wiens afdeeling hij woonachtig is. Die builen de pro
vinciën Zuid- en Noordholland woonachtig iswordt uitgenoodigd deze op
gaven schriftelijk en vrachtvrij regtslreeks iu te zenden, mede vóór 1 Sep
tember, aan den secretaris der Hollandsche maatschappij van landbouw,
jhr. mr. D. R. Gevers Deynoot, te Rotterdam. Er zijn een 200-tal gouden,
zilveren en bronzen medailles als prijzen uitgeloofd door Z. M. den koning,
1111. KK. Ü1I. de prinsen van Oranje, Hendrik en Frederik, de algemeene
kon. landbouw-vcreenigingde stad 's Gravenhageverschillende afdeelingen
der maatschappij en een groot aantal particulieren. De algemeene vergade
ring wordt gehouden op Zaturdag 27 September, ten 12 ure.
Op Dingsdag, den 8slen Julij aanslaande zal tc Deventer worden ge
houden de 85s,e algemeene vergadering der Ned. maatschappij ter bevorde
ring van nijverheid. Den 9den zal er eene vereeniging plaats hebben van de
leden der maatschappij tot het houden van een congres van nijverheid, en
den 10d™ een? tweede zitting der algemeene vergadering. Directeuren zul
len o. a. aan de algemeene vergadering voorstellenhen te magligen om bij
voortduring pogingen aan te wenden tot afschaffing of wijziging van de
wet op de patenten. Op het congres zullen worden behandeld negen pun
ten, waartoe o. a. behoort: De tegenwoordige wel, waarbij de accijns
op de suiker wordt geregeld, werkt als beschermend regt voor de suiker
raffinaderijen. Slechts een gedeelte van hetgeen de accijns opbrengt, komt
in de schatkist. In een belasling-syslema als liet onzedat alle bescher
ming uitsluit, is het eene tegenstrijdigheid, eene enkele fabricks-nijverheid
door belasting-wetten te beschermen. Is liet in het belang van hel alge
meen niet wenschclijk, dat deze toestand ophoude?
In de vorige week is in liet Noordhollandsch kanaal een Engelsch
brikschip, met steenkolen geladen, gezonken, en tot nog loc zijn de po
gingen om het vaartuig te ligtcnvruchteloos gebleven. De doorvaart is
sedert dien tijd voor schepen gestremd en, naar men van liet Nieuwe
Diep meldtbedraagt de schadevergoedingdie door de eigenaren der opge
houden schepen geeischt wordt, reeds 1£ milliocn.
Uit Zwolle meldt men dat in den nacht van den 18den uit het huis
van verzekering aldaar zijn outvlugt Albert Groen en Steven van der Struik,
beruchte boosdoeners, die onlangs ter zake van poging lot moord met voor
bedachten rade en diefstal, door liet prov. gereglshof in Overijssel tot
15 jaren tuchthuisstraf veroordeeld zijn, alsmede Jan van Dijk, die den 15den
dezer voor het hof leregl stondbeschuldigd van diefstal van 2 paarden uit
de weide. De laatstgenoemde is te Almelo weder gevat, op het oogenblik
dat hij aan zijne vroegere woning aanklopte.
liet Friesch genootschap voor geschied-, oudheid en taalkunde hield
dezer dagen zijne 101ste vergadering, ouder voorzitting van den heer mr.
J. Dicks, waarin deze een stuk voordroeg van prof. II. YV. Tijdemanover
eene briefwisseling tusschen Joachim Hopperus eu Viglius van Aytta, van
1554—1562. Door den heer mr. J. H. van Boelens werd aan het genoot
schap ten geschenke aangeboden een fraai exemplaar van Les archives de
la Maison d'Orange, door mr. Groen van Prinslerer.
Ter reede van Vlissingen is Vrijdag II. het Amerikaansche driemast-
schip, dat bestemd was naar de Oostzee, een prooi der vlammen geworden.
Hoewel bet ongeval treurig was, leverde dien brand een indrukwekkend
gezigt op.
Men verneemt dat prof. Molenschot!, thans te Turyn gevestigd, door
koning Victor Emmanuel is benoemd tot ridder der orde van Mauritius en
Lazarus.
Onlangs is openbaar gemaakt het van regeringswege aan de tweede
kamer ingezonden verslag omtrent den staat der liooge-, middelbare en la
gere scholen over 1859/60. De vormvroeger reeds gebezigdheeft geene
wijziging ondergaan. Het stuk beval overigens zeer uitgebreide mededeelin-
gen, waaruit liet volgende slechts wordt aangestipt. Hel getal studenten aan
de drie hoogescholen bedroeg 1395, als 671 aan die tc Lcydenwaarvan
537 te Leyden zelf en 134 elders, 510 aan die te Utrecht en 214 aan die
te Groningen. In de godgeleerdheid bedroeg het gezamenlijk getal 474, in
de regtsgeleerdheid 519, in de geneeskunde 259, in de wis- en natuurkunde
31 en in de bespiegelende wijsbegeerte en letteren 52. Hel totaal geeft 43
studenten meer dan in vorige en 68 meer dan voor twee jaren. Het getal
studenten aan het athenaeum tc Amsterdam bedroeg 147, waarvan 48 in de
godgeleerdheid39 in de regtsgeleerdheid en 17 in de geneeskunde. Het
athenaeum te Deventer telde 15 studenten.
In het getal der Latijnsche scholen en gymnasiën is geene verandering
gekomen. Het bedroeg 63, waaronder 39 Latijnsche scholen; het getal
leerlingen bedroeg 1818.
De koninklijke akademie tc Delft had 223 kweekelingenwaarvan bij
het einde van den cursus 161 aanwezig waren.
Al de beriglcn omtrent bovenstaande rubrieken zijn over 't algemeen zeer
voldoende, zoowel wat het onderwijzend personeel als de onderwijs-genie-
lenden cn de hulpmiddelen betreft. Dit is mede het geval met hel onder
wijs bij de land- en zeemagt. Bij het onderwijs aan de militaire akademie
te Breda is sedert het gebeurde iu 1858 liet militaire element eenigzins meer
op den voorgrond gesteld, en overigens is de theoretische en practische ont
wikkeling der kadetten weder met zorg behartigd, ilet schooljaar werd
ingetreden met 732 kweekelingen. Omtrent het koninklijk instituut voor
de marine te Willemsoord wordt gezegd, dat de niet bevredigende uilslag
der opleiding in verband niet den daaraan besteden driejarigen lijd deed
uitzien naar verbeteringen. De leeftijd bij de toelating scheen te jeugdig;
daarom is die thans van 14 tol 16 jaren gesteld. Het onderwijs aan 's rijks
kweekschool voor militaire geneeskundigen te Utrecht leverde goede vruch
ten op. Ook de klinische scholen leverden goede uitkomsten op, zoowel
wat het gedrag en den ijver der leerlingen als den werkkring der docenten
betreft, 's Rijks veeartsenijschool telde 13 kweekelingen wierijver voldoende
en gedrag loffelijk was. Het getal leerlingen bij de landhuishoudkundige
schooi te Groningen bedroeg in het winter-halfjaar 59/60, 31, en in den
zomer van I860, 15. Elf leerlingen hadden hun eind-examen afgelegd,
waarvan 9 met goed gevolg. Het getal leerlingen bij de iurigting voor
onderwijs in koophandel en nijverheid te Amsterdam was van 54 weldra ge
klommen lot 63, waaruit blijkt dal de belangstelling is toegenomen. Ook
de scholen voor de zeevaart voldeden aan hare bestemming.
Nopens het lager onderwijs wordt hier het volgende opgeteekeud. Het
getal scholen op het einde van 1859 bedroeg: 2498 openbare, zijnde
2164 voor gewoon cn 334 ook voor meer uitgebreid lager onderwijs; 1065
