een dreigend vertoon maakte aan het slot van zijn programma? Bewijst het
voor kracht, de hooge toon, dien de regering in antwoorden aan de kamer
aanneemt? Hij ziet daarin veeleer het bewijs van zwakheid en magteloos-
heid. Kracht behoeft geen vertoon; zij is zich zelve bewust. Nog eene
reden van zwakheid en onmagt was, volgens den spr.gelegen in de dua
listische politiek der regering, namelijk; vrijgevigheid hier, autocratie in de
koloniën. Maar vrijheid is e'e'n, en hier is niet waar, wat ginds valsch
zou zijn. Wel kan de toepassing gewijzigd worden naar omstandigheden;
niemand is zoo onzinnig te beweren dal de koloniën nu reeds vatbaar zou
den zijn voor eene vrijheid als hier bestaat; niemand verlangt zulk eene re
volutie. Waar toch heeft het velen gehinderd dat Java alleen geschikt zou
zijn tot exploitatie; er zijn er velen, die meenen dat onze politiek moet strek
ken tot opleiding van den Javaan tot meerdere beschaving en zelfstandig
heid. Dat zal nog lang, nog zeer lang duren; maar als eenmaal de Javaan
aan ons zal te danken hebben vrijheid en zelfstandigheid, dan zullen onze ma
teriële belangen veel heter verzekerd zijn dan volgens het tegenwoordig stelsel.
De heer Betz heeft in zijne rede doen uitkomen1°. dat in de verschil
lende finantiëie mededeelingen dezer regering veel twijfelduisternis en tegen
spraak heerscht; 2°. dat bij de aangebodene begrooting de regering van een
geheel verkeerd stelsel was uitgegaan, en had toegegeven aan eene zucht
tot opdrijving der uitgaven; 3°. dal de regering door hare ultra-conservative
verklaringen, ten opzigte van het behoud van ons belastingsstelsel, de
eischen van den tijd toonde te miskennen. De heer van Zuylen heeft den
grond voor de zwakheid dezer regering gezocht in de wijze harer zamenstel-
ling en in het gemis van homogeniteit, terwijl de heer van Twist in hel
helderst daglicht stelde, hoezeer de afhankelijkheid onzer geldmiddelen be
zorgdheid moet inboezemen, indien zoo vele gronden aanwezig zijn, welke
doen vreezen dat die afhankelijkheid nog in hooge mate in de volgende
jaren zal toenemen.
Zitting van Woensdag 27 November.
In de zitting van heden hebben de hh. Nolthenius en de Brauw hunne
ongerustheid over de koloniale staatkunde van het ministerie te kennen ge
geven en, ten zij zij voldoende opheldering mogten verkrijgen, hun wan
trouwen uilgesproken. De heeren Gevers Dcynool en van Eek hebben de
regering breedvoerig verdedigd tegen de beschuldigingen van gemis aan vrij
gevigheid en werkzaamheid. De heer van Uosse heeft vooral aangedrongen
op regeling der koloniale geldmiddelen bij de wet en het kabinet verweten
dat het alle partijen zocht te bevredigen. Hij heeft er vooral op gewezen,
hoe de toekomst van ons land geheel in de handen was van e'e'n eenig
man, den minister van koloniën. De heer van Nispen heeft voorzigtigheid
aanbevolen bij de hervorming der Indische maatschappij; de heer van Voort-
huyzen verklaarde te zijn een voorstander van geleidelijken vooruitgang in
lndië.
De heer van Tets, minister van finantiën, de onderscheiden sprekers, in
de volgorde waarin zij het woord voerden, beantwoordende, zeide naar
aanleiding van het door den heer Dirks gesprokene, dal hij gaarne zou
medewerken tot het indienen eener wet lot amortisatie van schuldindien
daartoe de mogelijkheid bestond. Den heer Wintgens meende hij in diens
staalkundige beschouwingen niet te mogen volgenalleen verdedigde hij
kortelijk de handelingen van het ministerie van 1858, waaraan hij zelf deel
had genomen. Hij verzekerde voorts dat bij de regering eene vaste over
tuiging omtrent de rigting van het koloniaal beheer bestonden dat zij
voornemens was niets af te breken, alvorens te welen wat in de plaats zou
worden gesteld. Op de beschuldigingen van den heer Olivier zeide hij te
moeten te kennen geven, dat hetgeen door dezen was aangevoerd, eigenlijk
reeds in de memorie van beantwoording was beantwoord. Hij releveerde
enkele punten, en zeide dal hij zich wel verwonderde over den tegenstand der
liberale leden tegen dit liberaal kabinet, die zich, naar hij oordeelde, niet
wel verklaren liet; te minder, omdat de beschuldigingen nopens meerdere of
mindere geschiktheid der ministers, het zoogenaamde twisten met de kamer,
de vermoede dualistische politiek en wat dies meer zij onjuist konden geacht
worden te zijn. Na den heer van Bosse te hebben aangetoond dat hij in
niets den waren stand der finantiën had verbloemd, en dat het niet in de
bedoeling der regering lag omtrent de koloniale politiek tusschen de partijen
door te zeilendeelde hij den heer van Eek mede dat eene geheel nieuwe
wet omtrent het zegelregi in bewerking was.
BlflTKNLAKDSCHE BËIUGTEN.
S E 3. (i I E.
BRUSSEL, 27 November.
Het getal der hotels, koiïijhuizenherbergen en liqueur-winkels alhier
neemt var. jaar tol jaar toe. Volgens de jongste statistieke opgaven be
draagt het getal van die inrigtingen thans ruim 2000, waaronder 35 hólels.
Jaarlijks neemt het getal met ruim 100 toe.
Met den aanvang dezes jaars bestonden in de verschillenden bisdom
men onzes lands 139 mannen- en 809 vrouwenkloosters, als: te Mechelen
39 mannenkloosters, Brugge 15, Gent 27, Luik 15, Namen 10 en Door
nik 37; Mechelen lelt 198 vrouwenkloosters, Brugge 146, Gent 155,
Luik 80, Namen 62 en Doornik 168. Sedert 1846 is het aantal mannen
kloosters met 2, dat der vrouwenkloosters met 167 vermeerderd.
De speelbank te Spa heeft in hel afgeloopen bad-saizoen den onderne
mers eene zuivere winst van 1,300,000 fr. opgeleverd.
ENi©EI,A]\T O.
LONDEN 26 November.
De koninklijke maatschappij ter voorkoming van wreedaardigheid jegens
dieren heeft voor hare pogingen de hulp van den kansel ingeroepen. Ver
leden Zondag werden niet minder dan 400 prekenwaarvan 150 in Londen
alleen, over dit onderwerp gehouden, en nog een 100-tal andere geestelijken,
die den daartoe gekozen dag minder geschikt vonden, hebben beloofd bij
eene volgende gelegenheid over de zaak te zullen spreken.
Als een bewijs van het groot vermogen van sommige Britsche adellijke
familiën meldt mendat lord Stanford in den loop van dit jaar voor
11000 aan eenjarige venlens heeft gekocht.
Naar aanleiding van hel onderzoek, dat heeft plaats gehad omtrent de
aan de militaire school te Woolwich voorgevallen ongeregeldheden, zijn
twee kadetien voor 2 jaren en acht kadetten voor 1 jaar van de school
verwijderd.
Te Edinburg is jl. Zondag een huis van zeven verdiepingen ingestort,
dat door verscheidene arbeidersgezinnen bewoond werd. Allen die er zich
Iop liet oogenblik der ramp in bevonden raakten onder het puin bedolven-
22 lijken zijn reeds te voorschijn gehaald; 12 menschen zijn gekwetst en
eenige hunner zeer zwaar. Bet gebouw was eenige eeuwen oud en al het
houtwerk vermolmd.
De beriglen uil de fabriekdislricten luiden iets gunstiger; er waren ver-
j scheiden bestellingen ontvangen en mitsdien meerdere werkzaamheid ontstaan.
Te Shanghai is eene Japansche spraakleer verschenenvervaardigd
door onzen gezant in Japan, den heer R. Alcock.
CKANHttlJK.
PARIJS, 26 November.
Naar men verneemt hebben de opperbevelhebbers der groote militaire
commandemenlen bij den keizer geprotesteerd tegen het ter sprake gebragte
plan, betreffende eene buitengewone vermindering van de sterkte des le»ers.
De commissie voor de oprigting van een standbeeld ter eere vaiTden
maarschalk van Massena te Nizza heeft besloten eene prijsvraag daarvoor
uit te schrijven. De prijs is 20,000 fr. voor het beste ontwerp, en boven
dien zijn er twee prijzen van 1000 en 500 fr. uitgeschreven voor de daarop
volgende ontwerpen.
Te Miihlhausen is dezer dagen in 90-jarigen ouderdom overleden de
heer Jean Koechlin, een der voornaamste industriëlen uit die stad. De
dagbladen beriglen dat meer dan 100 neven en achter-neven van den over
ledene het lijk grafwaarts bragten.
Uit Lissabon meldt men dat de begrafenis van het lijk van koning
Pedro V op den led611 dezer heeft plaats gehad. De geheele bevolking der
hoofdstad was daarbij op de beeneene schare van wel 6 of 8000 personen
ging den lijkstoet vooruit. Van wege de bevolking was eene deputatie naar
de regering gezonden met het aanbod om het lijk te dragen; maar dit
voorstel was niet aangenomen. Het trok de aandacht, dat op het lijkkleed
geen ander eereteeken zigtbaar was, dan een kleine zilveren gedenkpen
ning, welke den overleden vorst, na het woeden der gele koorts te Lissa
bon, van de zijde der bevolking was aangeboden, als blijk van erkentelijk
heid voor den moed en de zelfopoffering, waarmede Z. M.aan de slagtoffers
van die verschrikkelijke ziekte leniging en bijstand had gebragt. De koning
had steeds bijzonder veel waarde aan dien gedenkpenning gehecht.
ITALIË.
Den 16deo dezer is de hoogeschool te Napels plegtig geopend. Er wa
ren reeds 1800 studenten ingeschreven. Sedert 1849 was die hoogeschool
nagenoeg gesloten geweest, daar koning Ferdinand II aan de jongelieden
in de onderst-heidenen provinciën verboden had inrigtingen van onderwijs
builen hun gewest te bezoeken.
OOST .IN DIE.
BATAVIA, 12 October.
Ter hoofdplaats Banjermassing is de rust niet gestoord geworden. De af-
deeling Tanah Lout is door een 200-tal muitelingen verontrust. De daartegen
genomen maatregelen en de goede geest der bevolking hebben echter hunne
ontwerpen verijdeld, zoodat zij onverrigter zake zijn afgetrokken. In den
avond van 2 October is te Banjermassing de tijding ontvangen dat Demang
Lehman en 30 zijner aanhangers te Martapoera in onderwerping waren ge
komen. De logt naar Toendoekkan is met gunstig gevolg voortgezet. Twee
kampongs zijn bemagtigd, en op drie uren afstands van Panlas llambawang
is eene vijandelijke sterkte bemagtigd door den kapitein Hamakers. Bij die
gelegenheid zijn de luit. Werdmuiler van Elgg en twee soldaten gekwetst;
de eerstgenoemde slechts ligt.
In den avond van den -27s,en Aug. is brand ontslaan in een suikerriet
veld van de dessa Modjo Langoenin de afdeeling Bezoeki. Daar het stil
baron Tecco, onzen gezant bij het hof van Madrid. Hij heeft zijne pas
poorten gevraagd, en de secretaris van legatie zal de belangen der Italianen
in Spanje blijven behartigen. De hertog de Maddaloni heeft aan genoemd
blad gemeld, dat hij zijn voorstel, omtrent een onderzoek in de Napelsche
aangelegenheden, te Milaan in druk zal uitgeven. Er is een geheim comité
ontdekt, dat ten doei heeft de desertie in het ltaliaansche léger te'be-
vorderen. De schuldigen zijn gevangen genomen.
LONDEN. 27 November. De Engelsche pakketboot Trent ontmoette in
de baai van Bahama het Noord-Amerikaansche oorlogschip San Jacinto.
De Engelschman heesch de Britsche vlag. Onmiddelijk deed de Amerikaan
hetzelfde, maar gaf vuur. De bevelhebber Williams vroeg naar de reden
van deze vijandelijkheid. Het eenige antwoord was, dat men het schip in
zijn koers stuitte, met den eischdat men twee officieren en tien man
schappen van den Amerikaan op het schip ontvangen en aan deze inzage
van de passagiersrol geven zou. Dit werd geweigerdzoowel als de tweede
weder was begaf zich de bevolking der omliggende dessa's in het veld, met
het doel om den brand door het omkappen van een gedeelte van het riet te
stuiten. Ongelukkiger wijs kwam middelerwijl een hevige wind opzetten,
waardoor binnen weinige oogenblikken de vlammen zich over het geheele
veld verspreidden, met het treurige gevolg, dat zes personen, die zich niet
spoedig genoeg konden verwijderen, deerlijk verbrand werden. Vijf hunner
zijn den volgenden dag bezweken, terwijl de laatste nog in bedcnkelijken
toestand verkeert. De oorzaak van den brand wordt aan kwaadwilligheid
toegeschreven.
Per Telegraaf.
'sGRAVENIIAGE, 28 November. De beraadslagingen over de begrooting
zijn in de tweede kamer voortgezet. De minister van koloniën heeft ver
klaard dat hij betreffende hel cultuur- en consignatie-stelsel geleidelijken
overgang of verbetering, geene slooping wil. Onderscheidene leden hebben
verklaard, dat zij nog niet waren gerust gesteld; de hh. Mijer en Heems
kerk Azn. behoorden tol deze. Morgen voortzelling.
TURYN, 27 November. Het officiële blad bevestigt het gebeurde met
