COURANT.
LEYDSCHE
N\ 145. P
1861.
VRIJDAG 29 NOVEMBER.
De Prijs der Courant is ƒ12 «Va het jaar
de afzonderlijke Hommers worden te geit 10
Centen afgegeven.
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegevenDie van Maandag komt
uit Zaturdag Avond,
BINNENLANDSCHE BERIGTEN.
LEYDEN28 November,
lieden namiddag ten 2 ure heeft de hoogleeraar W. H. de Vricse
zijne akademische lessen hervat en in de gehoorzaal van het scheikundig
laboratorium den door hem aangckondigden cursus over de voortbrengselen
van den Indischen plantengroei en den landbouw in die gewesten, met
eene openbare voordragt, geopend. Zijne rede strekte ten betooge dat
«Wetenschap en beschaving de grondslagen moeten zijn van de welvaart
der landen en volken van den Indischen Archipel." Dit beloog werd voor
afgegaan van een beknopt overzigt zijner reize door den Oost-Indischen Ar
chipel, ondernomen met het doel om een wetenschappelijk en plaatselijk
onderzoek te doen aangaande den staat der kuiturenwelk overzigt hem
gereedelijk aanleiding gaf tot de toepassing der door hem op den voorgrond
gestelde beschouwing.
Men verneemt, dat de directeuren van de Nederlandschc Maatschappij
ter bevordering van nijverheid zich mede met een adres lot Z. M. den koning
hebben gewend, waarin zij de bezwaren en nadeelen uiteen hebben gezel,
die voor de regering, de natie, de schatkist en de Nederlandsche nijverheid
zouden ontstaan uit den maatregel, om in de maand Januarij aanstaande,
voor den tijd van vijf jaren, te Batavia aan te besteden de benoodigde arti
kelen voor de kleeding van het leger in Oost-Indië.
Door diakenen der ned. herv. gemeente is besloten om de diakonie-
school met 1° Januarij e. k. te sluiten, op grond dat er thans van wege
de gemeente genoegzaam gezorgd wordt voor hel onderwijs van| al de volks
klassen. Ten einde den verdienstelijken hoofdonderwijzer bij de school,
P. 11. Spijker, in de gelegenheid te stellen eene andere betrekking te zoe
ken, is hem zijn tractement voorloopig tot 1 Julij verzekerd.
Gisteren hebben de leden der alhier gevestigde typographische vereeni-
ging zich wederom van eenen treurigen pligl gekweten, door het stoffelijk
overschot van een der hunnen grafwaarts te brengen, namelijk van F. A.J.
Kok, in 18 jarigen ouderdom aan zijne moeder, eene weduwe, ontrukt.
Bij het graf heeft de voorzitter der vereeniging in enkele woorden op het
treffende van dit sterfgeval gewezen.
Wij vestigen de aandacht op den Almanak van de Nederlandsche
vereeniging tot afschaffing van sterken drank voor 1862onlangs bij den
boekhandelaar H. W. Mooy, te Amsterdam, in het licht verschenen, en
hierachter aangekondigd. Deze almanak beleeft reeds zijnen 5dcn jaargang,
en blijft met eere zijne plaats in de rij der jaarboekjes behouden. In het
mengelwerk, waarvan de zamenslelling aan bekwame handen is toevertrouwd,
wordt het doel der vereeniging op verschillende wijzen in het licht gesteld
en lot medewerking aangespoord. Om dc verspreiding te bevorderen is de
prijs bij getallen, de omvang van het boekje in aanmerking genomen, zeer
laag gesteld.
De wis- en natuurkundige afdeeling van de kon. akademie van weten
schappen zal Zaturdag aanst. te Amsterdam eene gewone vergadering houden.
In de Slaats-Courant leest men het volgende: De minister van kolo
niën brengt ter kennis van alle belanghebbendendie zich schriftelijk heb
ben gewend lot hel dep. van koloniën, betreffende eene kennisgeving in de
Javasche Courant van den waarnemenden hoofd-intendant der militaire ad
ministratie van het Indisch leger, in dato 2 Aug. jl.wegens eene voorge
nomen uilbesteding in Indië, in de maand Januarij eerstk., van officiers-en
militaire behoeften
dat aanschrijvingen van vroegere hoofden van het depart, van koloniën in
1859 en in den aanvang des loopenden jaars wel strekten om het Indisch
bestuur te magtigen om bij wijze van proef een gedeelte der provisiën en
eenige andere in den handel voorkomende artikelenmet name verwwaren
oliën, spijkers, huidkoper, muntzmetaal, Engelsch en Zweedsch ijzer, staal,
lood, blik, lood- en zinkwit en glazen ruiten, plaatselijk aan te schaffen,
wanneer die artikelen in ludië lot aannemelijke prijzen zijn te verkrijgen,
maar niet om eene uitbesteding als de hiervoren aangeduide te doen plaats
hebben
dat, vermits sedert geen aanschrijvingen zijn afgegaan om aan de vroe
gere uitbreiding te geven, hier van een misverstand sprake moet wezen;
en dat om de zaak niet uit haar geheel te brengen, nadat, de aandacht op
de voormelde aankondiging was gevallen, het Indisch bestuur onverwijld, en
wel met de overlandpost van het begin dezer maand, is aangeschreven om
de aanbesteding niet te doen plaats hebbenen in afwachting van den uitslag
der door 's ministers ambtsvoorgangers bij het Indisch bestuur aanhangig ge
maakte overwegingen, omtrent de mogelijkheid en de raadzaamheid om aan
het stelsel van plaatselijke aanschaffing meerdere uitbreiding te gevende
uitzending der behoeftenwaarvan dc plaatselijke aanschaffing niet bij name
is vrijgelaten, op de gebruikelijke wijze uit Nederland aan te vragen.
Gisteren werd te Delft eene vergadering gehouden van vaders en voog
den der aldaar studerende jongelieden. Zij werd gepresideerd door den
heer dr. Wap en was ongeveer 50 personen sterk. Men heeft besloten een
verzoekschrift tot den koning te rigten in bet belang der akademie.
Onder de gemeente Alblasserdam heeft Maandag II. een zware brand
gewoed, waardoor in twee uren lijds vier woonhuizen, door vijf gezinnen
bewoond, in de asch werden gelegd. Het verbrande was grootendeels tegen
brandschade verzekerd.
Te Rijsscn (Overijssel) is dezer dagen een bejaard man op eene ver
schrikkelijke wijze omgekomen. Deze man, die met zijne behuwd-dochter
een huis bewoonde, was in den laalsten tijd zeer in geestvermogens afgeno
men en daarenboven waren zijne ledematen derwijze verstijfd, dat hij steeds
hulp noodig had. Toen nu zijne dochter voor eenige oogenblikker. het huis
verlaten had, vond zij bij hare terugkomst den ongelukkige, aan alle deelen
van zijn ligchaam gebrand, nog op zijn stoel bij het vuur zittendoch reeds
levenloos. Een der vingers was geheel afgebrandterwijl het aangezigt
bijna niet was te herkennen. Waarschijnlijk was de man te digi bij het
vuur gekomen en hadden zijne klcederen vuur gevat.
Te Emmerik is .Maandag II.bij het vertrekken van een der spoortrei
nen, de machinist door eene noodlottige omstandigheid onder de locomotief
geraakt, waardoor een zijner beenen van het ligchaam gescheiden en het
andere been zwaar gewond werd. De ongelukkige heeft slechts weinige
oogenblikken na het voorval geleefd.
's GRAVENHAGE, 28 November.
Z. M. heeft goedgevondenden kapitein P. A. de Moraaz Mecima
van het 6dc reg. infanterie, ingevolge zijn verzoek, op pensioen te stellen;
te benoemen bij het 2de reg. inf. tol kapitein 3de kl. den lslen luit.-adjudant
H. E. J. lleymans, van het reg. grenadiers en jagers; en den 2dcn luit. J.
H. A. IJssel de Schepper, van het 4dc reg. dragonders, over te plaatsen bij
het wapen der infanterie van het leger in O.-I.
Tot ontvangers der directe belastingen zijn benoemd: te Zwijndrecht,
de heer J. J. van den Bosch, thans te Monster; te Monnikendam, dc heer
II. J. Dauzon, thans te de Wijk, en te Gent, de heer J. J. van Raab van
Canslein, thans te Millingen.
Voor eenige dagen heeft het II. M. de koningin behaagd, den heer
J. II. Noorlveen, fabriekant te Leyden, te ontbieden, om hem in persoon
haren dank toe te brengen voor de door dien lieer vervaardigde prachtige
fruitschalen, welke II. M. wel van hem heeft willen aannemen en die
de te Haarlem gehouden tentoonstelling van nationale nijverheid hebben
versierd.
De minister van marine zal morgen en die van binnen!, zaken over
morgen geen gehoor verleenen.
Het verwarmings-toesteldat in het dep. van koloniën is aangelegd, is
thans builen werking gesteld. In al de vertrekken zijn alsnu kagchels geplaatst.
Bij de tweede kamer is een adres ingekomen van een groot aantal
fabriekanten, kooplieden, schippers enz. in Limburg, bezwaren inhoudende
legen de overeenkomst met België, wegens de aflapping van het Maaswater.
Tweede Kamer der Staten-Generaal,
Bij de algemeene beraadslagingen over de begrooting in de zitting van
Dingsdag heeft de heer Olivier gezegd dat hij niet tegen dezen of genen
minister, maar tegen het kabinet het woord zou voeren. Dit ministerie
trad op, aldus liet hij zich uit, het zou volgens zijn programma, in libera
len zin vollooijen ons staatsgebouw, en zijn punt van uitgang was eendrag-
tige zamenwerking met de vertegenwoordiging. En nu vraag ik, wat is
door dit kabinet gedaan lot voltooijing van ons conslitutionneel staatsge
bouw. Heeft het gehandeld overeenkomstig zijne beloften? Waar bleek de
eenstemmigheid bij nilnemendheid, welke dit kabinet bezielde? Blijkt er
van liberale gezindheid, of van eendraglig zamenwerkenvan het omhelzen
van een leidend beginsel! Waar is bij dit kabinet beleid en zamenwer-
kende kracht? Dit kabinet zon in liberalen grondwettigen zin werkzaam
zijn; maar van waar dan het verschijnsel dal het door hen, die op liberaal
terrein gewoon zijn, bestreden wordt? Vindt men er de toepassing van in
andere beginselen, in sommige wellen neergelegd, of in de organisatie der
Delfisebe akademie bij enkel koninklijk besluit, terwijl dat deel van het
onderwijs wetielijke regeling eischt? Getuigt var. dien liberalen zin hel
antwoord van den minister van finanliën betreffende hel belastingstelsel
hierop neerkomende dal hij er niet aan denkt het te hervormen, maar dat
hij alleen eenige verandering wil brengen in de wijze van heffing? Dat er
ook geen homogeniteit bestond op een der voornaamste punten (koloniën),
bleek reeds in Mei jl. Uil een en ander was af te leiden dat het kabinet
huilen staat is met kracht te regeren, dal er noch beleid, noch zedelijke
kracht bij dit kabinet heersclit. Of pleit het, zeide spr.voor beleid en
kracht dat, terwijl er een deficit van 5 a 6 millioen bestaal, terwijl een
aantal groote werken moeten worden uitgevoerd, de minister van finanliën
op dat oogenblik de gewone begrooting lj millioen liooger stelt dan het
vorige jaar Bewijst voor dat beleid het gebeurde met de academie te Delit
bewijst het voor zedelijke kracht, dat het kabinet, reeds bij zijn optreden,
