LEYDSCHE
COURANT.
1861.
WOENSDAG 6 NOVEMBER.
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegevenDie vu?i Maandag komt
uit ZaiurdaS Avond.
De Prijs der Courant is f 12 in liet jaar
de afzonderlijke Nommers worden tegen 10
Centen afgegeven
j RINNENLANDSCliE BER1GTEN.
LEYDEN5 November.
Dc boogleeraar Kaiser heeft aangekondigd, dat hij aanstaanden Donderdag,
des namiddags ten vijf ure, zijne populaire lessen over sterrekunde met eene j
inleidende rede zal openen. Naar wij vernemen zal dit alsdan voor de
eerste maal plaats hebben in de gehoorzaal van de nieuwe sterrewachl.
In de maand Oclober zijn binnen deze gemeente geboren 109 kinderen,
als: 55 zoons en 54 dochters. Overleden 83 personen, als: 13 mannen, 15
vrouwen, 25 zoons en 30 dochters; daarenboven als levenloos aangegeven 3. j
Voltrokken 31 huwelijken.
lieden had in het heeren-logement den Burg de aanbesteding plaats
van het maken van een grindweg, van den lagen Rijndijk over den Omme-
en Polderdijk, den Monniken- en Boschpolder tot aan de Zuidzijdervaart, van
daar over den Polderdijk om Hoogmade tot aan den Blaauwenpolder, bene
vens het houwen van 5 bruggen, duikers, enz. Voor dat werk zijn de
volgende 13 inschrijvingen gedaan: G. Key, te Rotterdam 38850; C. de
Jong, tê Amsterdam, 31887; A. van Wetering 31400, G. M. Zeg
waard, te Waddingsveen 30779; Schram, te Slicdrechl29860; Vol-
ker, te Dordrecht, 28882, C. de Jong, te llardinxveld, 28245; Lork,
te Sliedrecht, ƒ27215; E. van Spry, te Koudekerk, 26965; Bet Pz., te
Sliedrecht, 26896,'; de Jager, te 'sflage, ƒ26761; Blokland, te Giessen- [j
dam, 25319; van Beek, te Utrecht, 24394.
liet is eene bekende zaak dat, indien wijlen de graaf van den Bosch,
de stichter der Maatschappij van Weldadigheid (welke, doorverkeerd bestuur,
later in zulk eenen slechten reuk geraakt is), niet door builenlandsche zen
dingen van zijn geliefd Frederiksoord en Willemsoord verwijderd ware ge
worden, de zaken der Maatschappij van Weldadigheid door zijn genie wel
in goeden staat zouden gehouden zijn. 's Mans hoofd was toch te helder,
dan dat hij niet, in het vaderland gebleven zijnde, het geteisterde schip der
armenkoloniëu in behouden haven zoude gebragt hebben.
Maar, men weet het, door wanbestuur kwam het eindelijk zoo verre, dat
zij die aan het hoofd der maatschappij stonden, zich ten laatste gedrongen
vonden hun ontslag te nemen. In dezen berooiden staat, terwijl'slands rege
ring eindelijk volstrekt weigerde zich langer met de maatschappij tebemoejjen,
waren hel vijf moedige mannnen, die nadat anderen eene scheiding van de
bedelaars- en weezengestichlen van die der vrije koloniën hadden weten tot
stand te brengenhet bestuur der geheel hervormde maatschappij op
zich namen; het waren de bh. jhr. uir. O. R. van Andringa de Kempenaer,
nabij lleerenveen woonachtig; mr. P. van der Veen te Smilde; mr. G. A.
de Meester te Harderwijk; W. F. Ilcshuyzen te Amsterdam en jhr. mr. J. J.
de la Bassecour Caan te 's Gravenhage.
Tot directeur der koloniën werd door hen aangesteld de heer C. J. M. Jong-
kindt Coninck, een kweekeling der Landbouwkundige school te Groningen.
Dezer dagen nu is aan de leden der Maatschappij van Weldadigheid het ge
drukte verslag uitgedeeld der tweede algemecne vergadering welke dit jaar,
en wel, volgens de wet, te Amsterdam, gehouden is geworden.
Vóór dit verslag vindt men de afbeelding alsmede de platte grond van
eene kolonistenwoning henevens derzelver schuur.
Vertegenwoordigd waren geworden de afdeelingen Rotterdam 's Uage, Gro
ningen, Utrecht, Purmerend, Leyden, Heereveen, Hoorn, Alphen c. a., Arnhem
de militaire afdeeling N. Holland, Amsterdam, Zutphen, Amersfoort, Haar
lem, Steenwrjk en Nijmegen. Iedere afdeeling bragt stemmen uit naarmate
van het getal harer leden. In hel geheel bragten 17 afgevaardigden 93
stemmen uit. Eenige leden der maatschappij woonden, ingevolge art. 44
der statuten, de vergadering bij.
Zeer belangrijk was het verslag dat de voorzitter, de heer Andringa de
Kempenaer, uilbragt. Gunstig was, volgens hem, de staat der maatschappij
te noemenwanneer men het beslaande te kort van vroegere jaren met
het tegenwoordige vergeleek [een te kort dat men alleen door op den inge
slagen weg voort te gaan kan overwinnenmits de onderstand der leden
nog eenige jaren niet ophoude] gunstig, wanneer men het oog slaat op de
goede werking der aangebragle veranderingen en hervormingen; gunstig
vooral wanneer men let op de verandering, welke in den morelen toestand
der kolonisten heeft plaats gehad, op de bij hen ontwikkelde werkkracht
en zelfstandigheid; gunstig ook met betrekking tot de uilkomst van den
landbouw en het fabriekwezen.
Op eenige zeer weinige uitzonderingen na had het ledental over 1860 bij
verschillende afdeelingen, belaas! vermindering ondergaan. Zulks was vooral
daarom te betreuren, omdat hierin het bewijs lag van de weinige sympa
thie, die, ook na de nieuwe regeling, voor de vroeger zoo algemeen toege
juichte inrigting bestaat.
Eenige vergoeding vond men in de legaten van de freule van Lynden van
Luneburg, ten bedrage van ƒ1600, en van den heer Fodor, groot 3,000.
Er waren nieuwe afdeelingen opgerigt te SneekBredaGorinchem
Kampen, Zwolle en Maastricht, gezamenlijk met 176 leden. De maat
schappij telde echter nog niet meer dan 46 afdeelingen. In 49 gemeenten
hadden zich correspondenten met de inning der contributiën belast.
Om den tegenwoordigen toestand der maatschappij meer bekend te maken
had de beminde volksschrijver J. J. Cremer zijn Wouter Linge ter perse
gegeven.
Men legde zich vooral toe om kanalen te graven, goede wegen aan te
leggenen daarbij verder een zeer zuinig beheer in te voeren,
liet getal ambtenaren was zoo veel mogelijk ingekrompen.
De gronden te Wateren en Smilde, die men konde missen, waren in het
openbaar verkocht geworden, doch hadden verre beneden de raming opgebragt.
De oud gouv.-generaal van Ned.-Indië, mp. A. J. Duymaer van Twist,
bad namens de in 1860 benoemde commissie verslag uitgebragt over de door
haar nageziene stukken nopens het beheer der maatschappij.
De aftredende commissaris mr. G. A. de Meester was herkozen geworden.
In de commissie voor het opnemen der balans van 1861waren gekozen
de heeren Rati van Gameren, Duymaer van Twist en Gevers Dcynoot; tot
plaatsvervangers de hh. Quarles van Ufford en van Walree.
Na nog eene korte beraadslaging over het jagtregt in de koloniën en het
nemen van een besluit dat een gedrukt verslag van het verhandelde aan de
leden der maatschappij zoude worden uitgereikt, had de voorzitter de 2de
algemecne vergadering gesloten met dankzegging aan de afgevaardigden en
leden, die, door hunne tegenwoordigheideen bewijs van belangstelling inde
Maatschappij van Weldadigheid hadden gegeven alsmede voor de welwillende
wijzewaarop zij commissarissen in hunne taak hadden geschraagdiels
wal door ben op hoogen prijs werd gesteld.
Men weel dat bet lidmaatschap dezer waarlijk weldadige maatschappij
slechts 2.60 'sjaars kost, en dat zij, tot dat orde en regelmaat in de ko
loniën volkomen hersteld zullen zijnbijdragen hoog noodig heeft. De
secretaris der Leydsche afdeeling is mr. C. A.Boonacker. Mogten velen alsnog
tot dc maatschappij toetreden
Door directeuren van de Nederl. maatschappij ter bevordering van
nijverheid is op voordragt van de jury voor de algetneene nationale tentoon
stelling de tweede gouden medaille toegekend: lstc hoofdafdeelingaan de
Nederl. handelmaatschappij te Amsterdam, inzending n°. 30 van den catalogus;
2dc hoofdafd., aan de Ned. stoomboot-maatschappij te Rotterdam inz. n°. 275
van den cat.; 3dc hoofdafd., aan var. der Trappen Calcoen en Rocquelte te
Amsterdam, inz. n°. 638 van den cat.; 4de hoofdafd., aan F. Slolzenberg te
Roermond, inz. n». 777 van den cat.; 5de hoofdafd., aan L. J. Nooijen te
Rotterdam, inz. n°. 1001 van den cal.; 6dc hoofdafd., aan J. M. van Kem
pen te Voorschoteninz. n°. 1127 van den cat. In de 6de hoofdafd. zou de
tweede gouden medaille zijn toegewezen aan Joh. Enschede' en Zonen te
Haarlem, inz. n°. 1165 van den cat., wanneer de heer directeur mr. Joh.
Enschede' jr. niet gemeend had dat zijne betrekking tot genoemde firma deze
van eene bekrooning moest uitsluitendoor directeuren toegekendhoewel
dan op voordragt van de jury.
Voorts zijn nog door de jury bij latere beslissing toegekend zilveren me
dailles aan: W. J. de Jong, J. Andriessens en Pollet en Zonen; en bronzen
medailles aan: E. Smit Jz.W. Pauwels en Zoon, S. de Jager, J. S. van
Deventer, Nic. Pannekoek en de Bont en Leyten. De zilveren medaille zou
ook zijn toegekend aan Gebr. Reidel en Cie, wanneer niet een lid der firma
tot de jury van beoordeeling voor de derde hoofdafdeeling had behoord.
De gewone bidstond van het Nederl. zendelinggenootschap, gisteren
avond te Rotterdam gehoudenkemerkle zich door eene eenvoudige plegtig-
hcid. Een kweekeling van het genootschap, J. N. Wiersma, door de com
missie voor de zaken van de protestanlsche kerken in Nederl. Indië tol dc
evangeliedienst geordend, werd bij monde van ds. van Teutem, namens diens
medebestuurders, afgevaardigd tot de dienst in de gemeenten van de Mena-
hasse in Menado.
Op denzelfden dag had aldaar de feestelijke viering plaats van het 10-jarig
bestaan van hel Rollcrdamsch kinder-zendinggenootschap. Uil het bij die
gelegenheid uitgebragt verslag bleek, dat door die vereeniging indeafgeloo-
pen 10 jaren alleen uit de ingezamelde centen en halve centen eene som van
ruim ƒ2200 was bijeengebragt, waarvan o. a. ook een gedeelte was besteed
ter ondersteuning der pogingen tot vrijkoop van slaven, enz.
Uit genoemde stad meldt men ook dat gisteren 3 meisjes, woonachtig in
eenen gang in de Nieuwe Vogelenzang aldaar, 12, 8 en 6 jaren oud, die
uit een opengeschoven raam lagen en op een bloemcnhekje leundendoor
hel breken daarvan uit de eerste doch zeer hoogc verdieping naar beneden
