LEYDSCHE
COURANT.
n!I. ir»,
18G1.
MAANDAG 4 FEBRUARIJ.
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegeve?im Die van Maandag komt
uit Zaturdag Avond
Vi i
De Prijs der Courant is f 12 het jaar
de afzonderlijke Hommers worden tegen 10
Centen afgegeven.
BINNENLANDSCHE BERIGTEN.
LEYDEN, 2 Februarij.
Bij kon. besluit van 29 Jan. 11. is tot rector magnificus der hoogeschool
alhier, voor het akademiejaar 1861—62, benoemd de hoogleeraar A. Kuenen.
Aan de 53sle verjaardag van H. K. H. prinses Frederik werd gisteren
door het uitsteken van vlaggen gedacht.
Blijkens eene hierachter geplaatste aankondiging heeft de commissie
die zich alhier heeft belast met de ontvangst der liefdeoffers voor de nood
lijdenden door den watersnood in den Bommelervvaardharen werkkring
uitgebreid, en zich de belangen van alle plaatsen die door overstrooming zijn
of moglen worden bezocht, aangetrokken. Met het oog op de tegenwoor
dige omstandigheden mag men dit een allezins gelukkig denkbeeld van de
commissie noemen, en wij wcnschen dat zij voortdurend door onze stad-
genooten in slaat moge worden gesteld veel leeds te verzachten.
Het getal der in het Werkhuis alhier opgenomenen bedroeg gedurende
deze week dagelijks van 413 tot 486 personen.
De minister van binnen!, zaken heeft bekend gemaakt, dat de examens
voor het verkrijgen van aclen van bekwaamheid lot liet geven van schooi
en van huisonderwijs voor de eerste maal in het loopende jaar zullen wor
den gehouden op Woensdag den 3den April aanst. en volgende dagen. Zij
die een dezer examens wenschen af te leggenmoeten zich uiterlijk op den
20s,en Maart aanmelden bij den schoolopziener van het district, waarin zij
wonen, of, van buiten 'slands komende, voornemens zijn zich te vestigen.
De inspecteur van de geneeskundige dienst der Iandmagt heeft ter ken
nis van belanghebbenden gebragt, dat het vergelijkend examen voor de toe
lating als kweekeling bij 's rijks kweekschool voor militaire geneeskundigen
op 3 Julij aanst. zal worden gehouden. De verzoeken om lol dit exaritcn
te worden toegelaten moeten voor 1 Mei ingezonden worden.
Ten gevolge van het overlijden van dr. D. J. Véègcns, is bij het ste
delijk gymnasium te Amsterdam de betrekking van rector vacant geworden.
Zij die ter vervulling daarvan in aanmerking willen komen moeten zich voor
18 Febr. bij bh. curatoren aanmelden.
De verkiezing van een lid der prov. stalen, voor hel hoofdkiesdistrict
Dordrecht, ter vervanging van den heer mr. P. Blussé van Oud-Alblas, die
als zoodanig zijn ontslag heeft genomenzal plaats hebben op Dingsdag
12 Febr. aanst. De herslemming, zoo die noodig mogt zijn, is bepaald op 26 Febr.
Tc llillegom is in den nacht van Woensdag op Donderdag een huis,
waarin handel in manufacturen werd gedreven, geheel afgebrand.
Van 8 tot 11 dezer zal te Noordwijk van wege de vereeniging Flora
van Noordwijk eene tentoonstelling van blocijende hyacinthentulpen enz.
worden gehouden.
Te Gouda had dezer dagen een werkman in de stearine-kaarsenfabriek
het ongeluk met zijne kleederen aan het rad der machine te blijven haken.
Hij werd medegcslingerd en was oogenblikkelijk dood.
Te Haarlem had zich naar gemeld wordteen paar weken geleden een jong
mensch in beschonken toestand op het bolwerk te slapen gelegd. Des morgens
moest men hem, daar zijne voelen bevroren waren, naar liet gasthuis ver
voeren. Daar werden hem eerst beide voelen en later een been afgezet.
Eergisteren is te Haarlem overleden zijne doorl. hoogw. Franciscus
Jacobus van Vree, bisschop van Haarlem, huisprelaat var. Z. 11. Pius IX,
assistent-bisschop bij den pauselijken troon, ridder van de orde van den
Nederl. Leeuw. De heer van Vree, zegt de H. C.wiens afsterven alge
meen en vooral ook door zijne onderhebbende geestelijkheid zeer wordt be
treurd, was geboren op den 8slc" Febr. 1807, op den huize Rhenoy, onder
Beest, prov. Gelderland. In Julij 1831 is hij tot priester gewijd en tot
kapellaan benoemd, eerst te Naarden en vervolgens te Amersfoort. In 1837
is hij aangesteld als directeur van het gymnasium te Katwijk aan den Rijn
en in 1842 als president van het seminarie te Warmond. Op den 4dcn Maart
1853 is hij lol bisschop van Haarlem verheven en den 15dm Mei daaraanvol
gende als bisschop gewijd.
Door mej. A. A. Bergendahl te Amsterdam is eene tweede bezending
van goederen voor de Christenen in Syrië verzonden28 kistenbalen en
pakken, op zeer geringe uitzondering na, met nieuwe klcederenenz.; o. a.
75 bedden en matrassenruim 1000 paren wollen kousenen rokkenenz.
liet Ilbl. berigt dat de vader uit het evang.-luth. weeshuis te Zaandam
in hechtenis is genomen, beschuldigd van herhaalde aanranding der eerbaar
heid van meisjes beneden de21 jaren, die aan zijne zorg waren toevertrouwd.
Ds. J. H. Oosterdijk, onlangs te Arnhem overleden, heeft bij zijnen
uilersten wil aan de diaconie van de herv. gemeente te Lunteren een legaat
van ƒ1000 vermaakt.
Op last der regering is eene proefneming begonnen om door middel
van de ijzeren stoomboot Brouwershavenwelke tot dat einde van Rotter
dam vertrokken is en de Lek zal trachten te bereikenhet ijs in die rigting
te breken, zoodat het vrij kunne afdrijven.
Volgens officiële opgave wordt door de commissie voor de noodlijden
den in den Bommelerwaard voorzien in de behoeften van: 5880 personen,
die in hunne dorpen zijn gebleven; 1870 die elders zijn opgenomen; en 1162
die zich te Zalt-Bommel bevinden. Door de commissie te Gorinchem wor
den, behalve de daar ter plaatse verpleegden, 1737 personen in den Bomme
lerwaard verzorgd.
De toestand der rivieren blijft steeds zorgwekkend. Volgens berigt uit
Nijmegen is de Querdam doorgebroken en loopt te Duffelt alles onder. Te
Tiel is het ijs in den nacht van den lsten in beweging geraakt; de schollen
dreven over den walmuur. De Waaldijk te Leeuwen was naar men ver
nam doorgebrokenwaarbij vele huizen waren weggespoeld en hoogst
waarschijnlijk ook menschen het leven hebben verloren. Te Zulphen is het
ijs Donderdag reeds in beweging geraakt. Ontzettende ijsschotsen maakten
zich los en brokken ijs van anderhalf voet dikte werden op de kade geslin
gerd, waar zij met donderend geraas verbrijzeld werden en zoogenaamde
welbalken van een half voet diameter aan splinters sloegen. Later zette
zich het ijs daar weder vast. Te Rhenen is de ringdijk bezweken en het
lage gedeelte der stad onder water gezet.
Z. M. de koning, die voornemens was te Kuilenburg over de Lek te gaan,
is daarin verhinderd, want zoowel daar als te Tuil liet de rivier het niet
toe. Z. M. is toen naar Vianen gereden, waar de overtogt gelukkig nog
kon plaats hebben. Vervolgens is Z. M. over Utrecht naar Arnhem gereisd.
Aldaar heeft Z. M. dc lokalen voor huisvesting van hulpbehoevenden in
oogenschouw genomen; ook de doorbraak te Babberich zou door Z. M. be-
zigligd worden.
Uit Arnhem meldt men van 31 Jan. het volgende: Nadat eergisteren
een aanvang was genomen met hel maken van kistingen, is men daarmede
bij den toenemenden was van het water onafgebroken voortgegaanten einde
het lage gedeelte der stad droog te houden. Het is een indrukwekkend gc-
zigt om hier thans den boogen vloed met het 'vele zich daarin aan de bene-
denzjj.de der stad bevindende ijs te aanschouwen; inzonderheid is dit het
geval te Malburgenalwaar de ijsmassa zeer groot en hoog is cn in de
nabijheid van welke plaats men een aantal ijsschollen, waaronder van ver
bazende dikte, legen en over den Weslervoortschendijk ziet heengestuwd,
zoodat die dijk, welke zich over eene aanzienlijke lengte langs de rivier
uitstrektaan groot gevaar van doorbraak onderhevig is. llet gezigt van
dat schouwspel lokte menigeen derwaarts, ofschoon velen het geraden acht
ten uit vrees van doorbraak spoedig terug te keeren. Gisteren middag heeft
zich het ijs in den kop van den IJssel in beweging gezet tot voorbij de
spoorwegbrug. De ijsmassa heeft zich echter voor die brug uiteengezet en
alstoeu den niet ver daarvan gelegen Schapendijk (die te 1 ure reeds was
begonnen over te loopen) geheel doorgebroken, zoodat hel IJsselwater zich
met groole hoeveelheid in het Velperbroek, naar de n. o. zijde van deze
stad, uitstort. Deze doorbraak doet den waterspiegel van dat Broek sedert
aanzienlijk rijzen, in weerwil dat de Rijn thans staande blijft. De stad
schijnl echter ten gevolge der vele doeltreffende maatregelen, welkt1, door het
stedelijk bestuur zijn genomen, en waarmede nog wordt voortgegaan, aan
weinig gevaar bloot tc staan. Aan de zoogenaamde Rielenbeek en het Gei-
derseh Spijker is het water lot die hoogte geklommendat verscheidene
bewoners hunne woningen met have en vee hebben moeten ontruimen en van
stadswege in de daartoe ingerigle localen van het passantenhuis zijn ingenomen.
Van den lstCT> berigt men o. a. het volgende: Ten gevolge van het oprui
men van het ijs op een gedeelte van den IJssel en de Waal, is het water
voor deze stad sedert gisteren morgen aanmerkelijk gevallen, en wel in 24
uren 39 duim. Langs het grootste gedeelte van het buitensingel lusschei)
dc Steenslraat cn de Sabelspoorl zijn kistingen gemaakt om het vloedwater
uit het Velperbroek uit de stad te keeren. Men is druk bezig de breuk in
den dijk bij Babberich te digten en hoopt weldra den spoorweg weder te
kunnen gebruiken. Passagiers worden geregeld overgezet en heden hoopt
men ook de postpakketten te kunnen overbrengen. Te Velp heeft het water
eene ongekende hoogte bereikt. De bewoners van het lagere gedeelte van
dat dor)» hebben bijna allen hunne woningen moeten verlaten. Met veel
moeite en soms met gevaar heeft men hier en daar gered wat te redden was.
liet buitengewoon snel wassende water heeft velen de gelegenheid benomen,
hunne aardappelen en ander wintervoeder uit de kuilen te halen. Dooi
den ijver van ons bestuur en de inspanning der ingezetenen, is het tot nog
toe mogen gelukken den verderen aandrang tegen te houden. Te Emmerik
staat het water op de markt 4 voet, in de Tempelslraat 6 voethoog. Bijna
alle kerken slaan onder water. Vele straten, waarin arme lieden wonen,
zijn ontruimd, en de bewoners op het stadhuis gehuisvest. Door de dijk
breuk bij Babberich is geheel Ellen overstroomd.
