LEYDSCHE
COURANT.
WOENSDAG 23 JANUARIJ.
'jj oavnd hkv inenolotn ash ut.r. .U A Ji t
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegevenraw Maandag komt
uit Zaturdag Avond
De Prijs der Courant is f 12 in het jaar;
de afzonderlijke Nommers worden tegen 10
Centen afgegeven
BINNENLANDSCHE BER.IGTEN.
LEYDEN22 Jatiuarij.
Bij kon. besluit van den 19den dezer is benoemd tot plaatsvervangend
Rgntonregter alhier mr. A. J. Hazenberg, advocaat.
Zondag morgen mogt de Ned. herv. gemeente de godsdienstoefeningen j
in de Pieterskerk weder hervatten, nadat dit bedehuis gedurende9 maanden
was gesloten geweestom inwendig eene belangrijke vernieuwing te ondergaan.
Dr. E. Laurillard trad bij die gelegenheid voor de gemeente op en ontwik
kelde in eene rede, naar aanleiding van Psalm XLV1II: 10, de volgende
vijf hoofddenkbeeldenChristendom, Hervorming, Vaderland, Evangeliepre
diking en Kunst. Deze punten gaven den spreker aanleiding te wijzen op
de stichting der kerk, haren toestand voor en na de hervorming in de 16dc
eeuw, de herinneringen aan haar bestaan verbonden, het Evangelie en de
predikers die het binnen hare muren hadden verkondigd, en eindelijk op de
kunstdie steeds zooveel had bijgedragen om het godsdienstig gevoel te ver-
hoogen. Bij de ontwikkeling van het laatste punt werd ook hulde gebragt
aan allen, die de'vernieuwing van het kerkgebouw hadden ontworpen of
zich tot bereiking van het doel vele moeiten hadden getroost, alsmede aan
hen, die het werk ten uitvoer hadden gebragt. De gemeente deed door
eene buitengewoon talrijke opkomst van hare belangstelling in deze plegtig-
heid blijken.
De verbouwing der armen-bakkerij waarvan de aanbesteding gisteren
plaats had, is gegund aan de wed. Rijk en Zoon alhier, voor de som van
8630.
De loting voor de ligting der nationale militie zal alhier plaats hebben
op Dingsdag en Woensdag den 5den en 6den Maart. De zittingen der militie
raden zullen gehouden worden op 11 Febr.18 Maart, 15 April en 29 April.
Wij vestigen met een enkel woord de aandacht op eene Hulpbede
voor de lijdenden door den watersnoodvan de hand van den heer K. Ha
remaker Pz.door den boekhandelaar J. II. Zitman uitgegeven. Moge ook
deze bede gunstig opgenomen worden, en dichter en uitgever door-eene
ruime opbrengst de zelfvoldoening erlangen dat zij door hun pogen iets lot
leniging van het lijden hunner natuurgenoolen hebben bijgedragen.
In het locaal der roeivcreeniging de Hoop, te Amsterdam, en in de
Harmonie, te Vlaardingenhadden dezer dagen gasontploffingen plaats.
Meestal worden dergelijke ontploffingen veroorzaakt door een niet tijdig
ontdekt lek. Men acht het daarom niet ongepast, de opmerkzaamheid te ves
tigen op de Cherche-fuites, eene nieuwe uitvinding, waardoor het vinden
van een lek zeer gemakkelijk wordt gemaakt. De hoofdzetel der directie
is te 's Hage en ook hier ter slede bestaat er een agentschap.
De gemeenteraad van Amsterdam heeft in zijne zitting van Woens
dag II. de voordragt aangenomen tot aanvaarding van het legaal, door wijlen
den lieer C. J. Fodor aan die stad vermaakt. Vermits vroeger van die
zaak op geene juiste wijze melding was gemaakt, verzocht de voorzitter
den secretaris, om de bepalingen van den uitersten wil voor te lezen.
Daaruit bleek dat de heer Fodor aan de stad (niet aan den slaat) heeft
vermaakt zijne verzameling schilderijenleekeningen en etsenmet bijbehoo-
rendc kasten, kunstboeken, enz.; wijders 3 huizen op de Keizersgracht b(j
de Vijzelstraat, met last, om de gaanderij voor de schilderijen, nu in aan
bouw, te voltooijcn naar de door testateur goedgekeurde plannen, onder
toezigt van den heer A. J. Lamme, te Rotterdam, en met bepaling, dat de
kosten i tot een maximum van ƒ60,000, uit de nalatenschap zullen bestre
den wordenwijders dat die gaanderij onder den naam van Museum Fodor
voor het publiek zal worden ter bezigliging gesteld legen een billijken
toegang-prijswaarvan de opbrengst zal strekken tot bezoldiging van den
bewaarder van het museumtot onderhoud der gebouwen en der gaanderij
en dal liet overschot zal komen ten bate der algemeene stadsarmen.
Bij beschikking van den minister van binnenl. Zaken is de heer P.
Verkade, med. et art. obst. doctor, lot lector in de physiologie en patho
logie aan de klinische school te Hoorn benoemd.
Te Utrecht zijn hij het gehouden admissie-cxamcn voor de hoogcsehool
van de 15 jongelingendie zich hadden aangegeven6 afgewezen.
Volgens berigt van den inspecteur Conrad zijn in de Waal, ongeveer
voor den middelslen Overlaat van Dalemtwee boringen van het (js ge
daan. Daarbij is bevonden: op een derde van de breedte der rivier: dat
het gezonde ijs, waardoor met moeite geboord werd, dik was 0 40 el, en
het daaronder zijnde sneeuwijs, waardoor de boor gemakkelijk en zonder
boring kon worden doorgedrukt, 2.85 el; te zamen 3.25 el. Op de helft
der breedte van de rivier werd de dikte van hel ijs bevonden: het gezonde
0.40 el en liet sneeuwijs 1.85 el; te zamen 2.25 el. Deze boringen heb
ben doen zien dat de onder de gezonde ijskorst zich bevindende ijsmassa
van veel zachleren aard is. Men mag aannemen dat deze nog veel water
kan doorlaten; waaruit, naar het inzien van den inspecteur, cenige meer
geruststellende gevolgtrekkingen bij een aanstaanden ijsgang zijn af te leiden.
Li den toestand der rivieren is overigens geene verandering gekomen. Het
ijs is overal vast en het water langzaam vallende. De doorbraken in den
weteringswal te Herpen en in den Huisselingschen dam (Noordbrabant) ont
staan, zijn bereids tot boven water gedigt, en men houdt zich met de
verdere digting onledig.
Uit Zalt-Bommel schrijft men het volgende. Wij mogen bij den onver-
moeiden ijver, waarmede alhier de commissie, tot ondersteuning van nood
lijdenden, ten gevolge van den watersnood in den Bommelerwaardzich van
hare taak kwijt, niet onvermeld laten dat zij, door aanzienlijke giftendie
haar, zoowel in geld als adderzins, uit vele plaatsen-van ons rijk, worden
toegezonden, in staat wordt gesteld in de behoeften dier aan hare zorgen
toevertrouwde ongelukkigen zooveel mogelijk te voorzien. Bereids is het
getal der in stads gebouwen en particuliere woningen te dezer stede opge
nomen ongelukkigen tot 1100 a 1200 geklommen. Door gemelde giften,
die steeds toenemen, voorziet men in voeding, kleeding en ligging. Ook
aan de door den ramp in nood verkeerende dorpelingen ten getale van
5125, als: Driel 1500, Nederhcmert 160, Brakel 685, Zuilichem 482, Pou-
deroijen 245, Aalst 325, Rossum 628, Well en Ammerzoden 600 en Game
ren 500, geschieden dagelijks toezendingen van spek, brood en verdere
levensmiddelen, als ook van kleedingstukken en het benoodigde tot dekking
en ligging. Overigens verdient de sub-commissie alhier niet minder den
meeslen lof voor de wijze, op welke zij de orde, bjj de behartiging van het
lot der mede aan hare zorgen toevertrouwden, weet te handhaven.
Het ongerief, door de kwellen veroorzaakt, heeft zich ook tot de groote
kerk uitgestrekt; vele graven zijn reeds ingevallen en dit neemt op ver
ontrustende wijze toe.
Woensdag 11. is een schietschouwkomende van 's Boschmet 1300 pond
zout beladen en voor de noodlijdenden bestemd op 3/4 uur van deze stad,
ter hoogte van de Drie Bruggendoor het ijs gezakt en de lading daardoor
onbruikbaar geworden.
Door den gemeenteraad van Tiel is besloten 1000 beschikbaar te
stellenten einde voorzorgsmaatregelen te kunner. nemen bij den tegen-
woordigen hoogen waterstand.
Onder andere bijzonderheden omtrent den watersnood uit sommige ge
meenten gemeld, schrijft men ook uit Ammerzoden het volgende: Door
P. en A. Pijnenburg, M. en II. van den Broek, A. van Gend en A. Crom-
voirtallen inwoners der gemeente Bokhoven, werden over den zwak be
lrozen vloed, met twee schietschouwen ruim 80 menschen te Ammerzoden
die hnn toeviugt op de zoldertjes hunner woningen gezocht haddengered.
Ouder dezen bevond zich R. van Wordragen, de oudste der gemeente, een
man van 96 jaren. Hij verklaarde in het Gods-bestuur te berusten en liever
in hel huis, waarin hij geboren was, te willen sterven, dan vervoerd te
worden. Met minzamen dwang bragt men den grijsaard echter in de schiet
schouw en de straks genoemde edele mensehenvrienden smaakten het ge
noegen, hem voorloopig op de bovenwoning van den heer van der Parit te
bergenvan waar hij later naar 's Hertogenbosch werd overgebragt.
Te Groningen had zich dezer dagen een persoon, bij gelegenheid van
het slaglen ten huize zijns broeders, erg aan sterken drank te buiten ge
gaan, zoodat men hem in een vertrek bij het vuur legde. Zonder dat hij
het merkte hebben zijne kleederen vuur gevat en is hij zoodanig gebrand,
dat men voor zijn leven vreest.
Naar men uil Breda meldt heeft het corps onder-officieren der kon.'
militaire akademie aan Z. M. verzocht, om door tnsschenkonist van den
minister van oorlog en die der commissie van beheer van het onder-ofïïeiers-
pensioenfonds, aan de onder-officieren van het leger, deelgercgtigden in ge
zegd fonds, eene uitnoodiging te doen rondgaan, om hunne toestemming te
verleenen, dat uit dit fonds eene som van p. m. ƒ25,000 worde uitgekeerd,
tot ondersleuning der noodlijdenden door den jongsten watersnood.
Te 's llertogcnbosch werd dezer dagen iemand des nachts plolselijk
gewekt door het gekerm van zijne bovenwoners. Al dadeljjk merkte hij
eene sterke gaslucht, hij ging naar boven en hoezeer de stiklucht hem ook
aandeed, had hij echter tegenwoordigheid van geest genoeg, om de ruiten
te verbrijzelen en zoodoende aan de gasstof een uitweg te verschaffen.
Nu vond hij niet minder dan 5 personen, (man, vrouw en 3 kinderen),
geheel of gedeeltelijk bewusteloos. Door spoedig verleende geneeskun
dige hulp is men er in geslaagd de reeds in doodsgevaar verkeerenden nog
te redden. Naar meening van deskundigen moet eene der gasbuizen zijn
lek geweest en het daaruit stroomende gas een doorlogt gevonden hebben
in den onlangs naast die gasbuizen aangelcgden gemetselden waterloop
welke door middel van een goot met bovenbedoeld huis gemeenschap had;
in liet huis zelf althans werd geen gas verbruikt.