LEYDSCHE
COURANT.
1801.
WOENSDAG 16 JANUARIJ.
N°. 7.
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zaturdag Avond.
fsa f
•4i£!d^
De Prijs der Courant is f 12 tV* het jaar j
de afzonderlijke Nommers worden tegen 10
Centen afgegeven.
BINNENLANDSCHE BERIGTEN.
LEYDEN15 Januarij.
Daar de inwendinge verbouwing van de Pieterskerk tlians afgeloopen
is, zullen de godsdienstoefeningen aldaar Zondag, 20 dezer, hervat worden.
Vrijdag aansl.des namiddags van 2 tol 4 ure, zal het kerkgebouw voor
een ieder ter bezigtiging opengesteld zijn.
Ook de alhier beslaande typographische vereeniging Lourens Jz. Coster
is voornemens, door het geven eener tooneelvoorslellingiets bij te dragen
tot leniging der rampen, door de overstrooming te weeg gebragt.
Een Nieuiejaarslied voor iedereen, is de titel van een dichtstukje van
den heer D. F. van Heyst, dal heden het licht ziet bij den uilgever P. II.
van den Heuvell alhier, en waarvan de opbrengst zal strekken ten voor-
deele van de noodlijdenden door den watersnood. Bij de vele reeds uitge
reikte nieuwjaarsgiften voege men er nog eene voor de bedoelde ongelukki-
kigen, door het koopen van dit dichtstukje. Moge de opbrengt ruim zijn.
Aan een alhier ontvangen schrijven uit Heusden, ons van geachte zijde
ten gebruike afgestaan, ontleencn wij de volgende bijzonderheden, waaruit
blijkt, dat men ook aldaar niet buiten nood verkeert. Er heeft zich dan
ook reeds eene commissie lot ondersleuning gevormd, waarvan ds. C. F. J.
Pape voorzitter en de heer F. H. Scheffelaar Klots secretaris is.
»Uit de couranten zult gij wel vernomen hebben dat wij hier niet in
Abrahams schoot zitten: als de sluis te Woudrichem bezwijkt, die nu reeds
waggelt en door 3000 zakken zand geschraagd is, als de Maasdijk te Veen
doorbreekt, waar het water en het ijs reeds boven op de kruin slaat en als
dc Beernsche dijk doorbreekt, waarvoor reeds op 2 a 3 plaatsen oogenblik-
kelijkc vrees bestaat, dan is al hel land aan de oost-, znid- en westzijde
van Heusden tot aan onze stads-poorten diep verdronkendaarom heeft men
reeds de schuttingen bij onze poorten laten brengen om bij meer naderend
gevaar dezelve in de daarvoor beslaande glooijingen in de stijlen der poor
ten te laten vallen en, van die zijde, het water nit de stad te houden; onze
burgemeester heeft reeds alle omliggende dorpen Hedikhuizen, Hérpt, Oltd-
heusden, Heesbeen, en ook de verder gelegene gewaarschuwd voor het ge
vaar en de ingezetenen genoodigd met hunne roerende have naar hier te
komen; wij hebben dus eene menigte Ioge's te verwachten bij d'c 250a300,
die wij reeds uit den noordelijk van ons gelegen Bommelerwaard en schier
eiland llemert ontvangen hebben en welk getal ieder oogenblik vermeerdert.
Hartverscheurend is het tooneelwaarvan wij sedert Dingsdag onafgebroken
getuigen zijn; uit alle de vele dorpen in den Bommelerwaard, zelfs van de
zulke die digter bij Bommel dan bij Heusden gelegen zijn, vlugt men naar Heus
den met vee en pak en zak omdat Heusden hooger ligt dan Bommel; dadelijk
hebben de ingezetenen eene goede massa kleederen, wollen dekens enz. ten
offer gebragt; eene inschrijving op den eersten dag heeft circa 300 opge-
bragl, zoodat men deze ongelukkigen in de prol. kerk, in de kazerne en
het ouden-mannenhuis heeft gehuisvest en verpleegd; het is hartverscheurend
die ongelukkigen te zien, waarvan sommigen al hun ingezamelden oogst van
vlas, rogge, beetwortel enz. verloren hebbenanderen hebben hunne koeijen
varkens, zien verdrinken of achtergelaten, weder anderen zijn van man of
vrouw, vader of moeder of kinderen gescheiden, daar een ieder daarheen
vlugtte waar hij een heenkomen kon vinden. Hoewel men niet weet of men
menschenlevens te betreuren heeft, is echter bij deze scheiding de onzeker
heid en ongerustheid verschrikkelijk. D». Pape doet hierin, zoo als in alles,
het mogelijke tot verzachting van ramp, aan alle predikanten en burge
meesters heeft hjj de namen opgegeven van diegenen die door deze onge
lukkigen gemist worden en had gisteren hel geluk een mandien hij te
Bommel opgespoord had, bij zijne zieke vrouw en kinderen in de kerk te
brengende vreugde dier menschen kunt gij u verheeldenmogten de an=
deren toch ook gevonden worden. De baron Nagelt heeft van de ongeluk
kigen op Hemert 150 op zijn kosten in de kerk opgenomen. Men schijnt
in Holland veel te geven voor de ongelukkigen der overslroomingdat zal
alles wel in verdiende handen komen, jammer is het echter dat men niet
weet dat alle de ongelukkigen van den Bommelerwaard niet in Bommel
maar ook velen zich in Heusden en 's Bosch bevinden. Wij zullen hier wel
spoedig eene nieuwe inschrijving onder de ingezetenen laten rondgaanmaar
wij kunnen zonder vreemde hulp alle die menschen niet onderhouden, te
meer daar het te vreezen isdat de nood nog zeer lang kan aanhouden en
het getal dier ongelukkigen nog zoo veel grooter worden moet, als het land
van Heusden en Altcna ook onderloopt, waarvoor helaas veel vrees is. Ds.
Pape, de diakenen, de luth. predikant en kapt. Mesima, de garnizoens-
kommaudant, wedijveren in bedrijvigheid ten behoeve der vluglelingen; alles
is hier in de war; heden moest er bediening zijn, maar noch in de lierv.
noch in de luth. kerk is er godsdienstoefening geweest. Gedurig komen er
menschen met vee hier aan, heden echter minder dan gisterenGod zij dank."
Vergelijkende Staat van de zuivere opbrengst der opcenten en eigene
middelenten behoeve dezer gemeente gehevengedurende de maanden
December 1859 en 1860, alsmede van die opbrengst over de 12 maan
den dier beide jaren.
MIDDELEN.
Zuivere opbrengst over
de maand ^December.
Zuivere opbrengst over de
12 maanden des jaars.
1859
1860
1859
1860
Geslagt(bijopcenten en invoer
Binnenl. Gedistilleerd (idem)
Buitenl. Gedistilleerd (idem)
Likeuren (idem)
Gemaal eigen middel
Wijn, Fr ui t - e n K im s L w ij n(id
Turf (idem)
Steenkolen (idem)
Brandhout (idem)
1919.55
7462.15
333.92
4528.38}
1231.72'
723.39}
423.67}
218.70
1745.40}
6527.47}
227.53;
4136.47}
1110.97}
737.35
1132.97}
296.00
22553.68}
53843.46
2389.48'
280.96;.
65802.75}
17546.47}
14587.31
6842.52}
3253.60
21895.48
73193.17
2938.91}
67939 56}
21251.92}
14475.48}
6810.27}
4015.40
ƒ16841.50
15914.19
ƒ187100.26
ƒ212520.21}
Voor een 12-tal timmerlieden, 2 grofsmeden en 2 steenhouwers, be
staat de gelegenheid om voor 'slands rekening, als passagiers der tweede
klasse, naar Nederl. Indig te vertrekken, met het vooruitzigt van daar te
lande, al aanstonds, te worden werkzaam gesteld bij 'slands burgerlijke
openbare werken, tegen genot van een daggeld van ƒ2 tot ƒ4, naar gelang
van bekwaamheid en de plaats van vestiging, en later te worden geplaatst
bij het vaste kader der opzigters van den waterstaat, mits voldoende aan
de deswege beslaande of nader vast te stellen verordeningen. Vóór de afreis
wordt geene geldelijke tegemoetkoming, tot bestrijding der kosten van uit
rusting, verstrekt, maar bij aankomst te Batavia, wordt, des verlangd, een
voorschot van ƒ150 a ƒ200 uit 's lands kas verleend.
Ook de directie van de Holl. ijzeren spoorwegmaatschappij heeft zich
bereid verklaard al wat voor de ongelukkigen door den watersnood zal wor
den verzonden, kosteloos te vervoeren.
In een schrijven van den predikant te Brakel, aan dr. van Oosterzee,
te Rotterdam, leest men het volgende: Van mijne gemeente, welke uit
ruim 1100 zielen beslaat, zijn er 1000 bij andereu geborgen. Op eenen
zolder alleen zitten er 70 bij elkander. Ten minste 900 moeten wij onder
steunen. Het getal te Pouderoijen en Aalst is nagenoeg even groot. Er
zijn dus omstreeks 1800 monden, die ons eten, brand, kleeding en dekking
vragen. Is het dus nog noodig te zeggen, dat wij, hoe liefderijk men ons
reeds hielp, nog altoos om ruime giften moeten blijven vragen?
Naar men nil Zalt-Bommel meldt was gisteren hel overstroomingswater
in 24 uren 0.17 el gevallen. Een der dijkbreuken bij Zuilichem was door
ijsschotseu verstopt. In de stad was men door middel van tonmolens druk
bezig hel stijgeu der wel tegen te gaan.
Uit 's Hertogenbosch meldt men van den li4™. De vlugt naar deze
stad van de arme noodlijdenden der Geldersche dorpen aan den Maaskant,
gaat onverpoosd door. Van Hedel, Ammerzode, Well en Driel zijn reeds
ruim 2000 mannen, vrouwen, zuigelingen en grootere kinderen aangeko
men, ook een gedeelte van Rossums ingezetenen zoekt zijn tóevlugt in deze
stad. De weg van Hedel naar deze stad is als bezaaid met ongelukkigen
de mannen allen oud van dager.waaronder men er van 60 tot 97 jaren
ziel; de overige mannen blijven lot redding van hetgeen nog te redden is
en laten hunne vrouwen naar deze stad vertrekkenzoodat wij veilig kun
nen rekenen dat dezen avond ruim 3000 vlugtelingen in deze stad uit Gel
derland zullen zijn gehuisvest en gevoed. Ook het vee uit de Geldersche
dorpen is men bezig herwaarts te brengen. Het hart breekt, wanneer men
die ongelukkigen, sommige in rijtuigen, andere op sleden hier ziel aanko
men, velen zijn uitgehongerd, andere door de strenge vorst en de felle koude
half bevroren.
Bij dit alles komt ook nog de lijding, dat heden nacht het sluisje in den
dijk, welke de gemeente den Dungen voor water beveiligt, is gesprongen,
waardoor de dijk is doorgebroken en dat ook die eerste Noordbrabantsche
gemeente is overstroomdook daar zullen de noodlijdenden moeten geholpen
worden. Het water heeft ook reeds de voornaamste straten dezer stad over
stroomd; en vele inwoners in de lagere gedeelten der stad hebben voor het
waler op de zolders hunner woningen moeien vlugten.
Te Heusden worden 332 ongelukkigen uit de overstroomde dorpen ver
pleegd en op het fort te Everdingen 500.
Uit berigtcn van den commissaris des konings in Limburg blijkt dat
