onderwijs. De denkbeelden der regering daaromtrent geloofde men in strijd
mei den geest der wet. Door het bevorderen van kosteloos onderwijs moest
men de bijzondere scholen niet bezwaren. Die bedenkingen werden door
den minister van binnenl. zaken wederlegd. Aan de gemeentebesturen was
vrijheid gelalen om schoolgeld te doen betalen, en waar de regering zich in
de zaak gemengd hadwas het altijd geweest om de heffing van een matig
schoolgeld voor te staan. De heer Thorbecke sprak over de oprigting eener
industrie-school in Twenthe, aan welke zaak de minister zijne medewerking
toezegde. Op cenige aanmerkingen omtrent de akademie te Delft gaf de
minister te kennen dat er voorstellen tot hervorming van den directeur wa
ren ingekomendie echter verworpen werdende zaak maakte nog een punt
van overleg uit lussehen hem en den minister van koloniën. Artt. 93—106
werden vervolgens goedgekeurd. Op art. 107, jaarwedden aan onderwijzers
enz. bij de lagere scholen, werd een amendement van den heer Olivier aan
genomen om dien post met ƒ87,900 te verminderen. Art. 108 (bijdragen
aan gemeenten voor hel lager onderwijs) werd van 70,000 op 100,000
gebragt, ten gevolge van een amendement van den heer Heemskerk Az.
Art. 109 werd goedgekeurd.
De VIII. afd. Kunsten en wetenschappen)artt. 110—142 werden ach
tereenvolgens behandeld en goedgekeurd. Art. 137, aanmoediging van kun
sten en wetenschappent. w. door de uitgave van hel Nederl. woordenboek
en het werk over de insecten, werd echter, volgens een aangenomen amen
dement van den heer van Heukclomvan ƒ8,000 op ƒ4,000 gebragt.. Men
was van meening dat de staat wetenschappelijke ondernemingen aan parti
culieren moest overlaten. In den loop der beraadslagingen werd ook ge
sproken over de wenschelijkheid van het behoud der verzameling van geolo-
gischen aard te Haarlem, waarop de minister antwoordde, dal de beslissing
moeijelijk wasmaar dat welligt eene overbrenging naar de Leydsche akademie
vvenschclijk zou zijn.
Zitting van Donderdag 6 December.
De beraadslagingen over hoofdst. V Binnenlzaken) zijn ten einde ge
bragt en het hoofdstuk is daarna met 59 legen 12 stemmen aangenomen.
Tegen de hh. van Zuyten van Nyevelt, Dullert, van der Linden, Heems
kerk Bz.Bctz, van den Hoövell, Iloynck van Papendrccht, Duymaer van
Twist, Olivier, Thorbecke, Hugenh'oltz en Poortman. Daarna zijn de alge-
mecne beraadslagingen gehouden en ten einde gebragt over hoofdstuk IV
{Justitie). Morgen voortzetting.
BUITENLANDSCHE BERlCrTKN.
i:\UKLAA J».
LONDEN, 4 December.
De keizerin der Franschcn heeft heden een bezoek op Windsor afgelegd
en aldaar twee uren vertoefd. Daarna heeft H. M. zich naar de hoofdstad
begeven, om aldaar cenige dagen te verblijven.
De koningin heeft afgezien van het plan om naar Osborne te gaan, om
dat op het eiland Wight de koorts in verontrustende mate heerscht.
Uit Shields meldt men dat aldaar en in al de havens van de noord
oostelijke kust eene groole ontsteltenis heerscht, ten gevolge van eenen
zwaren storm, die reeds 24 uren heeft geduurd. 200 vaartuigen hadden te
Shields eene schuilplaats gevonden.
In de niet verre van Newport gelegen Risca-kolcnmijn heeft Zaturdag
II. eene vreeselijke gas-ontploffing plaats gehad, terwijl ongeveer 200 arbei
ders zich in de mijnen bevonden. 30 uitgezonderd hebben allen daarbij het
leven verloven.
Te Exeter is een schoolmeester, die een 7-jarigen leerling zoo hard
getuchtigd had dat er de dood na volgde, door de jury aan doodslag schul
dig verklaard en tot de doodstraf verwezen. Een soortgelijk geval vond in
den afgeloopen zomer te Eastburn in het graafschap Sussex plaats.
FRANKRIJK.
PARIJS, 4 December.
Aan den heer Baroehevoorzitter van den staatsraadis de titel van
minister zonder portefeuille toegekend. A'olgens den Constitutionnel is nu
het ministerie volledig, dat op 24 Nov. in het leven is geroepen. Er is,
volgens dat blad, geen grond om meer veranderingen te verwachten. Op
den ingeslagen weg moet men zich niet haasten, en men mag de vruchten
van negen jaren wijsheid en geduld niet roekeloos in de waagschaal stellen.
De maarschalk Vaillant zal den titel voeren van minister van 's keizers huis.
ITALIË.
Te Turijn hebben de arbeidsters in de tabaksfabrieken eene verhooging
van loon van 10 centimes daags gevraagd, terwijl de regering integendeel
het met 5 centimes heeft willen verminderen. Ten gevolge hiervan hebben
de arbeidsters het werk gestaakt, en zijn een 10-tal harer gevangen geno
men. Er is dientengevolge eene niet geringe opschudding onder die vrouwen
outslaan. Ook onder de studenten heerscht ontevredenheidover het beta
len der akademiegelden.
In genoemde stad hebben zich eenige priesters vcreenigd om eene natio
nale van den Paus onafhankelijk kerk op te riglen. Zij houden reeds open
bare bijeenkomsten.
De pauselijke regering heeft aan de soldaten, die den jongsten veld-
togt hebben bijgewoond, eene medaille geschonken. Aan de eene zijde
staat: »voor den stoel van Petrus" en aan de andere zijde: «de overwin
ning, welke de wereld overwint, is ons geloof."
De graaf van Syracusa, oom van koning Frans II, is te Pisa aan de
gevolgen eener beroerte overleden.
Aan de geestelijkheid van de Santa Casa te Lorelto is kennis gegeven
dat de Paus den grooten ban over haar heeft uitgesproken. Waarschijnlijk
is dit een gevolg van de wijze waarop zij koning Victor Emmanuel heeft
ontvangen.
In de Abruzzen is het steeds onrustig, vooral sedert een aantal Na-
pelsche soldaten derwaarts de wijk hebben genomen en in verecuiging met
de bergbewoners zich tot gewapende corpsen hebben gevormd. Hunne on
derwerping zal niet zonder moeite plaats hebbendaar de toegangen tot
het gebergte bijna ontoegankelijk kunnen gemaakt worden.
Per Telegraaf.
PARIJS, 5 December. De Pays berigt dat de generaal von Benedek
toen hij de vestingwerken van Venetië in oogcnschouw nam, tot de bijeen
geroepen o. a. gezegd heeft dat zij zich op eene krachtige verdediging moes
ten voorbereiden. Genoemd blad deelt ook een berigt mede uit Syrië,
van 24 Nov., volgens hetwelk de toestand aldaar zeer verbeterd is, dank
zij de goede verstandhouding tusschen de Fransche en Turksche troepen.
PARIJS, 6 December. Eene circulaire van graaf de Persigny bij het
aanvaarden van het ministerie aan de prefecten toegezonden, doet het ver
hevene van de daad van den 24slcn November uitkomen. Door deze namelijk
wordt het kalme genot der vrijheden, van welke de populaire troon der
Napoleons de ontwikkeling moet helpen bevorderenvoorbereid. In de
circulaire wordt den prefecten aanbevolen niets te verzuimen wat strekken
kan om het werk van verzoening tusschen de verschillende partijen te vol-
looijen.
TURYN, 5 December. Koning Victor Emmanuel moest heden van Paler
mo naar Napels terugkeeren. De Sicilianen leggen buitengewone blijken van
toegenegenheid jegens den koning aan dgn dag, en deze toont over de ont-
vangst zeer voldaan te zijn.
TURYN, 6 December. De beschikkingen door generaal Pinclli, in de
proclamatie, waarbij Napels in staat van beleg verklaard werd, genomen,
zijn door den algemeenen sledehouder onmiddelijk herroepen.
PESTII, 4 December. Ook uit Szegedin, Nagykörös, Ketskemet en Arad,
in het comilaat van Csongradzijn berigten omtrent demonstratiën tegen
ambtenaren ontvangen. Te Waitzen zijn ten gevolge van een straatoproer
militairen en burgers handgemeen geraakt en hebben er van beide zijden
verwondingen plaats gehad.
PARIJS, 6 December. De heer Rothschild heeft bekend gemaakt dat hij
van heden af de coupons der Romeinsche leening, verschenen December,
zal betalen.
De onderhandelingen over een Fransch-Belgisch handelstractaat worden
met goeden uitslag gevoerd. Na den afloop zullen dergelijke onderhandelin
gen met het Tolverbond geopend worden.
KONSTANTINOPEL6 December. Reuters Office.) De heer Lavalette
dringt aan op eene uitbreiding van de Syrische expeditie. De Porte weigert.
De andere gezanten schijnen zich onzijdig te houden. Fuad-pacha zal ge
durende den winter in Syrië blijven.
MADRID, 4 December. O'Donncll heeft in de vergadering der Cortes
verklaarddat de vertegenwoordiger van Spanje te Gaëta getrouw zijn
pligt gedaan heeft door op zijnen post te blijven en alle gevaren met den
koning tc deelcn.
MARSEILLE, 6 December. Volgens berigt uit Konstantinopel van 28
Nov. had er te Crajova een bloedig oproer wegens de belastingen plaats
gehad. De troepen van vorst Couza waren overwinnaars gebleven.
Mijnheer de redacteur!
Wij hebben kennis genomen van twee circulaires, waarop wij ons, bij
wijze van kanlteekeningeenige aanmerkingen zullen veroorloven. De eerste
is van commissarissen der Maatschappij van Toonkunst, waarin zij ons van
de benoeming van den heer Francois üageman, als directeur hunner mu
ziekschool, kennis geven.
Aan die circulaire ontleenen wij o. a. het volgende: «Commissarissen
meenen gelukkig geslaagd te zijn in hun wensch, om de verdere toekomst
van het muziekonderwijs (niet te verwarren met de muziek der toekomst")
bij voorkeur toe te vertrouwen aan iemanddie op eenig conservatorium
(hoe conservatief!) grondig, veelzijdig en vooral methodiek ouderrigt had
genoten, en zij vertrouwen, dat de kunde en het talent, zoowel als (last
but not least!) de persoonlijkheid van den benoemde voldoende borgen
(hoe solide!) zullen zijn, dat hunne gemoedelijke keuze tevens eene goede
keuze geweest is."
Het zal later moeten blijken, in hoeverre de heer Uageman aan de ge
stelde verwachtingen beantwoorden zal en de ondervinding zal dus moeten
leeren of de gemoedelijke keuze tevens eene verstandige keuze geweest is,
maar wij vragen hel waarom aan dergelijke gevaarlijke proefneming «de
toekomst van het muziekonderwijs" opgeofferd, waar gij onder uw eigen
leeraren iemand aantreft van wiens «grondig, veelzijdig en vooral methodiek
onderrigt" gij u door een vijftienjarigen diensttijd hebt kunnen overtuigen
en voor wiens kunde en talent" zooveel bekwame leerlingendoor hem
gevormd, pleiten?
Wij willen de vraag niet beslissen, iu hoeverre de benoeming van een
nieuwen directeur eene noodzakelijkheid was, alsmede in hoeverre de oplei
ding aan «eenig" conservatorium als een waarborg voor bekwaamheid moet
beschouwd worden, maar in ieder geval had, naar onze meeniug, de heer
A. J. Wetrens, zoowel om zijn bekwaamheden als zijn langdurigen dienst
tijd, aanspraak op die betrekking, in plaats van die aan iemand te gun
nen, die tot heden alleen uit eenige ongunstige beoordeelingen in de mu-
ziekale tijdschriften bekend was.
Hoe grievend die benoeming ook reeds op zich zelve voor den heer Wet
rens moge geweest zijn, gelooven wij toch niet, dat hij zijn ontslag als
leeraar der muziekschool had gevraagd, indien die benoeming niet van
omstandigheden was vergezeld gegaan, die hem, zijns ondanks, tot het ne
men van dat ontslag genoopt hadden.
De nieuwbenoemde directeur maakte namelijk, kort na zjjn aanstelling,
van zijn bevoegdheid gebruik om het onderwijs van den heer Wetrens te
surveilleren en hoezeer commissarissen in hunne «verantwoording" daarin
niets stuitends voor het gevoel van den heer Wetrens vindenkunnen wij
ons echter zeer goed voorstellen hoe kwetsend dit voor den leeraar moet
geweest zijn, die gedurende een tijdvak van 15 jaren onder die bepaling
geleefd had, zonder dat hare toepassing op hem was noodig geoordeeld.
Eerst nadat hij op eerbiedige wijze zijne bezwaren daaromtrent aan com
missarissen had kenbaar gemaakt, hoewel vruchteloos, eerst toen besloot
hij zijn ontslag te vragendat hem ook eervol verleend werd.
Maar de maat was nog niet gevuld. He burgerlijke wellevendheid had
in ieder geval geëischt dat in het jaarlijkse!) verslag een enkel woord van
lof en dank aan den man werd toegebragt, die gedurende zoo vele jaren
de steun en het sieraad der stedelijke muziekschool uitmaakte, maar het
tegendeel had plaats door zijn ambtgenoot te bedanken voor zijn betoonde
gehechtheid. Nar ein Geiger!
Men ziet het, de Maatschappij van Toonkunst wil aan haren naam ge
stand doenhoewel het met regt raag betwist wordenof hare commissa
rissen, als onbedreven toonzetters, wel den rcgien loon hebben aangeslagen
NAPELS, 4 December. Gisteren avond is de nieuwe schouwburg, die
op last der overheid gesloten was, weder geopend en verlicht geworden.
Door het publick werden Garibaldiaansche lofzangen aangeheven. Daarop
is de menigte zonder wanordelijkheden bedreven te hebben, uiteengegaan.
Gisteren is eene reactie te Penne in de Abruzzen door de troepen van de
nationale garde onderdrukt.
IN(!EZO]S»EN.
