LEYDSCHE
Vgs 5
COURANT.
1800.
n\ mï
WOENSDAG 17 OCTOBER.
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zaturdag Avond.
,v
De Prijs der Courant is f 12 in liet jaar f
de afzonderlijke Ifomrners worden tegen 10
Centen afgegeven.
BINNENLANDSCHE BERIGTEN.
LEYDEN, 16 October,
pc wel-eerw. heer H. de Veer, pred. te Delft, heeft voor het beroep,
door de Ned. herv. gemeente alhier op hem uitgebragt, bedankt.
Aan den majoor van der Schrieck, onlangs door Z. M. overgeplaatst
bij het reg. grenadiers en jagers, is het bevel over het 2de bat. van gemeld
corps, alhier in bezetting, opgedragen.
Uit Voorschoten meldt men ons: Op de boerenhofstede Rosenburgh,
bewoond door Corstiaan van Vliet, onder deze gemeente, is heden nacht
brand ontstaan in eene hooischelf, veroorzaakt door het broeijen van het hooi.
Hoewel zich de brand dreigend liet aanzien, heeft hij zich echter, door
spoedig aangebragte hulp en de goede werking der dorpsbrandspuit, niet
verder uitgebreid.
Van daar schrjjft men ons nog het volgende: Door de aanhoudende natte
en koude weêrsgesteldheid is in deze omstreken het winnen van nahooi groo-
lendeels mislukt en vermindert thans het nog overige gras of wordt op de
doorweekte weilanden door het vee vertreden; hierdoor neemt het laatste
in hoedanigheid af en daalt in prijs, terwjjl die der boter stijgt. Komt er
niet spoedig veran'dering in het weder, dan betrekt binnen weinige dagen
het vee de stallen en staat alzoo den boer een vroege winter voor de deur.
Onder Delftsland is reeds veel vee gestald en neemt de vrees voor overtollig
water niet minder toe, te meer, omdat door de voortdurende westelijke
winden en den daaruit volgende hoogen boezemstand de uilmaling niet kan
geschieden.
Te Katwijk aan den Rijn, in de zanderij van den heer Westerbaen,
zjjn onlangs weder oude overblijfselen, zoowel Romeinsche als Frankische,
gevonden, b. v. eene beenen kam, een spinsteentje, een ronde aarden schijf
(zoogen. vischnetverzwaring), alsmede eene houten putin de gedaante eener
ton, gelijk er vroeger ter zelfder plaats ontdekt zijn en afgebeeld voorkomen
in de Oudheidk. Verhandel, van dr. Janssen (Amsterd. 1859) d. III. Wij
hopen spoedig in staat te zijn hierover uitvoeriger te berigtcn AlgK. en L. B.)
Aan 's rijks veeartsenijschool te Utrecht worden tegen 1 Jan. aanst.
verlangd: een oeconoom en eene huishoudster, gehuwd of ongehuwd, zon
der kinderen, de eerste op een tractement van ƒ300, de tweede van ƒ200,
met inwoning en voeding. Zij die daartoe in aanmerking willen komen
moeten zich voor 1 Nov. bij request aan den minister van binnenl. zaken
aanbieden en in persoon b(j den directeur der school.
Ingevolge het kon. besluit van 23 Nov. 1858 zal met den 5de" Nov.
aanst. aan 's rijks munt te Utrecht een aanvang worden gemaakt met het
geven van kosteloos onderwijs in de essaaikunde. Zij die de lessen willen
bjjwonenmoeten zich schriftelijk tot het muntcollegie wenden. Het gevor
derde examen zal op 1 Nov. plaats hebben.
Wij vernemen, zegt de Tijddat de aartsbisschop en bisschoppen van
Nederland dezer dagen een adres aan Z. H. den Paus hebben gezonden,
waarin zijook namens hunne onderhoorige katholiekenhunne deelneming
en droefheid te kennen geven over de rampen, welke de verraderlijke po
gingen der vjjanden van het kalholicismus Z. 11. hebben berokkend.
Aan genoemd blad wordt uit Rome gemeld dat een Amsterdammer, van
ccncn behoorlijken pas voorzien, die in Umbrië reisde, te Spolelo groote
moejjelijkheden van de Sardiniërs heeft ondervonden. IIQ werd in de gevan
genis geworpengedurende 5 dagen op water en brood gezetbespol en be
dreigd. Eerst op den zesden dag werd hij ontslagen.
De brug over de Oude haven te Rotterdam, de Koningsbrug genaamd,
die dezer dagen voor hel verkeer wordt geopend, heeft eene lengte van
65.80 el; de beide openingen onder het vaste gedeelte zijn wijd 8.62 el, de
heide openingen van het draaijende gedeelte 14.50 el. De draaibrug of het
beweegbare gedeelte is ongeveer 36 el langbreed lusschen de trottoirs 4 el
en met de trottoirs 6.50 el. Zij is geheel van ijzer, met eene ijzeren be
dekking, waarover, behalve dc voetpaden, eene beschutting van jjsselklin-
kers gelegd is. Dit draaijende gedeelte rust alleen op der, top eener spil,
die aldaar een diameter van 0.20 el heeft, zonder in den geopenden stand
eenig ander steunpunt te hebben. Een rolring, zoo als lol heden bij soort-
geljjke bruggen van die afmetingen gebezigd of aangebragt wordt, is hier
niet aanwezig. Het gevolg van deze wijze van zamenstelling is dan ook,
dat het gansche gewigt dier brug, hetwelk 152,000 kilo bedraagt, bewogen
kan worden met eene snelheid, die bij zulk een gewigt in den bruggen
bouw zonder voorbeeld is. De brug wordt geopend door twee man binnen
den tijd van eene minuut, kan in alle rigtingen bewogen worden en maakt
'a minuut eene gansche omwenteling om zijn spil.
Donderdag II. is voor Petten gestrand hel kofschip Remke, kapitein
Scherpbiervan Libau naar Schiedam bestemd, geladen met gerst en haver.
Van de bemanning, bestaande uit 8 personen, zijn 6 omgekomen: de kapi
tein zjjne vrouw en 2 kinderenzijnde een meisje van 8 en een jongetje
van 3 jaar, de stuurman en een matroos, terwijl 2 matrozen, die van
's middags 12 tot 's avonds 8 ure in het want hadden gezetendoor de
reddingsboot aan strand zijn gebragt. Hartverscheurend was het van het
strand deze schipbreukelingen in levensgevaar te zien, zonder, door de hoog
gaande zeeën, eenige reddiug te kunnen aanbrengen. De gezagvoerder, zijn
jongste kind aan zich vastgebonden hebbende, zag het van koude bezwij
ken, terwijl zrjne vrouw en dochtertje, mede van koude en ongemak be
zweken levenloos op het dek lagen. De echtgenoot en vader sprong op dit
voor hem zoo ontzettend gezigt in zee en vond alzoo in de golven den dood.
Het schip is geheel uit elkander geslagen.
De werkzaamheden op het dok-terrein te Willemsoord gaan, in weerwil
van het hoogst ongunstige weder, met ijver vooruit. Het oude drooge dok
is nagenoeg gereed, het natte dok is op enkele plaatsen reeds op deszelfs
diepte uitgegraven en het nieuwe drooge dok geeft bij voortduring de meest
geruststellende leekenen voor den verderen goeden uilslag.
Te Arnhem is Zondag voormiddag een hevige brand uitgebarsten aan
de Nieuwe Kraan, nabij de Rijnbrug. De stalling en schuur van den loge
menthouder Brinkhorst en de schuur van den kastelein Heuvels zijn daar
door een prooi der vlammen geworden. Het vee is gered, maar eene aan
zienlijke hoeveelheid hooi, stroo en haver is verbrand. Men meent dit
onheil aan het broejjen van het hooi te moeten toeschrijven. Sommigen
meenendat even voor den brand een bliksemstraal het luchtruim had
doorkliefd.
Men schrijft uit Maastricht: Ten gevolge der zware stortregens, welke
gedurende de laatste dagen deze omstreken overstroomdenis de Maas in
het laatste anderhalf etmaal ongeveer twee el opgeloopen; men vreest dus
voor hel overstroomen der lage oeverlanden, alwaar nog vele veldvruchten,
vooral aardappelen welke door het aanhoudend vochtig weder niet kunnen
worden gerooid, te velde staan.
Uit Luxemburg wordt gemeld, dat het in den nacht van 11 op 12
dezer aldaar heeft gesneeuwd en dat des ochtends de daken en boomen nog
met sneeuw waren overdekt.
De hh. II. de Druyn, hoofd-ingenieur van den waterstaat in Ned.-Indië,
T. J. Stieltjes, adviseur voor technische zaken bij het ministerie van kolo
niën, en J. Dixon, hoofd-ingenieur voor industrie en spoorwegen op Java,
zullen nog in den loop dezer maand naar Ned. Indië vertrekken.
Van de staalsbegrooting van 1861 deelen wij het volgende overzigt
mede, ten vervolge van hetgeen daaromtrent in ons voorlaatste nommer is
medegedeeld.
De sterkte-slaat der zeemagt, zooals die voor 1861 wordt vastgesteld,
toont aan, dat voor Oost-lndië zijn uitgetrokken 30 schepen, waaronder 21
stoomschepen, met 2910 koppen; voor de West-Jndiën 5 schepen, waar
onder 3 stoomschepen met 311 koppen; voor het oefeningseskader 3 stoom-
fregatten met 1460 koppenvoor buitenlandsche dienst en voor verwisseling
6 schepenwaaronder 4 stoomschepenmet 545 koppenen voor binnen-
landsche dienst 1035 koppenwaaronder is begrepen hel benoodigde getal
manschappen voor dc gedurige uitzending en geregelde aflossing in de kolo
niën; terwijl verder hieruit bemand zijn 4 wachtschepen, 1 koslschip, 5
kanonneerbooten en 4 instructie-vaartuigen. Door hel departement van
koloniën is e'én stoom-transportschip aangekocht. Gaat men hiermede voort,
dan zal de marine kunnen worden ontslagen van minder eigenaardige, hoogst
kostbare dienstenwaardoor hare beschikbaarheid voor werkelijke oorlogs
bestemming kan gerekend worden te verdubbelen.
Uit de toelichtingen omtrent de nationale schuld blijkt, dat de rentelast
sedert 1850 van 35,530,610.83 is teruggebragl tot 29,424,466.361 en alzoo
met ƒ6,106,144.461 is verminderd. Daartoe werd eene som van 157,594,852.90
voor inkoop en amortisatie van schuld aangewend, onder welke sont begre
pen is het bedrag der in omloop gebragte muntbiljetten ad ƒ10,000,000.
Onder de buitengewone uitgaven voor het dep. van financiën komen voor
de kosten voor eene enlrepöt-inrigting te Rotterdam in de nabijheid van het
station van den Nederl. Rijnspoorweg ten bedrage van 75,000. Deze som
is bestemd tot geheele voltooijing van die inrigting, alsmede tot aanleg op
het onbenuttigde terrein van eene steenen en eene houten bergplaats, die
meer dan voldoende renten zullen opleveren.
Bij dc begrooting voor evengenoemd departement werden uitvoerige statis
tieke opgaven omtrent de posterijen gevoegd. Het getal portbetalende bin-
nenlandsche brieven bedroeg in Augustus 1850 361,311 stuks, in Aug. 1860
1,273,976, en nam dus in 10 jaren met 253 ten honderd toe; het getal
portbetalende buitenlandsche brieven was in Aug. 1850 183,531 stuks en in
Aug. 1860 344,347 en nam alzoo met 87' ten honderd toe. Hel getal der
verstrekte postwissels was over 1850 25,738 wissels voor 88,007.50, in
1859 was het geklommen tot 184,163 wissels voor 1.311,544. De verzen
ding van nieuwspapieren en andere gedrukte stukken bedroeg in 1859: bin-
netilandsche 5,909,183 stuks of vellen; buitenlandsche 1,681.498 sinks of vel
len, zanten 7,590,681van de eerste was de opbrengst in 1859 68,258la',
terwijl die in 1850 nog slechts 16,296 29; bedroeg.
