LEYDSCHE
COURANT.
1800.
WOENSDAG 15 FEBRUARIJ.
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vtijdag uitgegevenDie van Maandag komt
uit Zaturdag Avond
De Prijs der Courant is f\ï in het jaar
de afzonderlijke Hommers worden tegen 10
Centen afgegeven.
RINNENLANDSCHE BÉRIGTEN.
LEVDEN, 14 Februarij.
Wij vernemen, dat H. K. H. prinses Frederik aan Jacob Moote alhier,
wiens vrouw onlangs van drielingen is bevallen, ecne gift van 25 heeft
doen toekomen.
In je Staats-Courant leest men de volgende oproeping: Jeugdige en
ongehuwde onderwijzers, die wenschen in aanmerking te komen voor eene
benoeming lot onderwijzer der derde klasse voor de dienst in Nederl. Oost-
Indie, worden uilgenoodigd zich spoedig en bij request op zegel tot het
depart, van binnenl. zaken te wenden, en daarbij overteleggen hunne
geboorte- en raugactealsmede een bewijs van goed gedragafgegeven door
den burgemeester hunner woonplaats, met vermelding welke godsdienst z(j
belijden. Alleen diegenen zullen in aanmerking kunnen komen, welke in
het bezit zijn eener acte van den tweeden rang of van hoofdonderwijzer en
zich door bekwaamheid en geschiktheid voor hun vak, mitsgaders door be
schaafden omgang in het maatschappelijk leven bijzonder onderscheiden.
Aan genoemde betrekking is verbondeneen voorloopig tractement van
ƒ50 's maands, ingaande met den dag van vcrlrek naar Nederl. Oost-
Indië; een voorschot op hetzelve, ten bedrage van vier maanden of eene
som van ƒ200; eene gratificatie van ƒ600 voor uitrusting; vrij transport
naar Batavia als passagier der eerste klasse met genot van gewone scheeps-
voeding, en bij aankomst in Iudië een vast tractement, aanvankelijk van
ƒ100 's maands met eene vijf- en tienjarige traclementsverhooging van 75
's maands, benevens vrije woning of eene schadeloosstelling deswege.
Bij de verkiezing van een lid voor de tweede kamer in het hoofdkies
district Dordrecht, op gisteren gehouden, zijn uilgebragt 1099 geldige stem
men. De lieer mT. G. A. dc Raadt heeft bekomen 378, mr. P. Blusse' van
Oud-AIblas 288, J. P. Bredius 183, jhr. mr. 11. J. van der Heim 164 stem
men enz. Daar niemand eene volstrekte meerderheid heeft hekomenzoo
zal cr over 14 dagen eene herstemming plaats hebben tusschen de heeren
de Raadt en Blttssé.
Ds. II. C. Voorhoeve, pred. te Uarlingcn, heeft de benoeming tot
director van het zendelingshuis te Rotterdam aangenomen.
Door de Nederl. handelmaatschappij zijn 25 schepen bevracht: voor
Amsterdam 10, voor Rotterdam 11 en voor Schiedam 4.
Indien wij wel onderrigt zijn, zegt de Delftsche Cour., dan moet
nog vóór zijne aftreding de minister van binnenl. zaken, op het voorstel
van den beer directeur der akademie te Delft, eene commissie hebben be
noemd, ter overweging der geschikte middelen eener reformevoor zooverrre
noodig, der studiën aan bedoelde kon. inrigting van hooger onderwijs.
De gemeenteraad van Amsterdam heeft besloten om, ter gelegenheid
van de in dit jaar te houden tentoonstelling van kunstwerken van levende
meesters, uit te loven tien gouden medailles ter waarde van 60 en zes
gouden medailles ter waarde van ƒ100, toe te kennen de eene helft aan
Ncdcrlandsche, de andere helft aan buitenlandsche kunstenaren.
Den ll^" dezer stierf in het huis van correctie te Hoorn, plotseling,
de beruchte Abraham Bambergen. Met zijn 14de jaar geraakte hij reeds in
handen der justitie en heeft met korte tusschenpoozen van vrijheid 45 jaren
in dc gevangenissen doorgebragt. Hij heeft den ouderdom van bijna 64 ja
ren bereikt, en was geboren te Maarssen.
Uit Leeuwarden schrijft men, dat aan de zeeweringen der contributie
van de zeven grietenijen en stad Sloten buitengewone verwoestingen zijn
aangerigt door den paalworm. Van de gehcele uitgestrektheid der paal- of
«everwerkenter lengte van ruim 28,000 elis veel meer dan de helft óf
'geheel vernield en weggeslagen, óf geheel doorgeknaagd, óf in mindere mate
aangetast. Onder het vernielde behoort een post paalwerk ter lengte van
50 el, in 1858 geslagenwaarvan in de maand November jl. niets meer
aanwezig was.
Men verneemt dat het plan, om telken jare een exercilie-escader naar
<le Middellandsche zee te zenden, ook dit jaar zal worden ten uitvoer ge
legd. Alleen zegt men, dat een beter jaargetjj daartoe zal worden gekozen,
en wel dc zomer, waardoor er werkelijk geschikter gelegenheid zal wezen
lot het doen van oefeningen, dan de vorige maal in den stormtijd. In
'tvoorjaar komen de Evertsen en IVassenaer van hun winterstalion terug;
aan die schroefsloomfregatten zullen nog toegevoegd worden het pas ge
bouwde stoomfregal Zeeland, en de stoomschepen Cornells Dirks en Bromo
Jt geen een escader van 5 stoomschepen zou opleveren. Men noemt als be
velhebber van het escader de kapt. ter zee WipfF.
Dit Vlissingen schrijft men, dat hel verongelukken van het schip Maria
Elisabeth Margaretha, kapt. Baudilzop de kust van Bretagne, ook daar
smartelijke wonden heeft geslagen. Dc zoon van den commissaris van het
Ncdcrlandsche loodswezenJ. Engelsedie als tweede stuurman daar aan
boord was, een jongeling van 21 jaren, vond, na den schrikkelijksten kamp
tegen de woedende golven, zijn dood. Ook de zoon van den zeeloods van
de Velden22 jaren oudvondna 2 uren op een stuk hout vastgeklemd
en door de woedende branding te zijn voortgezweept, zijn graf in de gol
ven. Men kan zich de zielverscheurende smart der reeds bejaarde ouders
voorstellen, vooral van den heer Engelse, die reeds een veelbelovenden zoon
bij het vergaan van het schip de Roompot had verloren.
's GRAVENHAGE14 Februarij.
Aan den heer P. de Vries, notaris te Middelharnis, is op zijn verzoek
eervol ontslag uit die betrekking verleend en in zijne plaats benoemd de
heer C. dc Vriescand.-notaris aldaar.
Men verneemt, dat thans werkelijk heden al de ministers hunne porte
feuilles ter beschikking des konings hebben gesteld en dat dc heer Rochus-
sen andermaal door Z. M. belast is met de zamenstelling van bel nieuwe
kabinet. Ten gevolge daarvan ligt het in den aard van de zaak, dat de
geruchten, dezer dagen geloopen nopens de gedeeltelijke aanvulling van het
kabinet, zijn komen te vervallen. Welke nu de gevoigen dezer ministeriële
crisis zullen zijnzal men moeten afwachten en is nog moeijelijk te voorzien.
Z. M. de koning heeft eergisteren een langdurig onderhoud gehad met den
heer Rochussen. Heden heeft Z. M. dien heer op nieuw gehoor verleend en
is er een buitengewone ministerraad gehouden.
Zondag zal er ten hove een groot diner en gala worden gehouden.
Uil. KK. 11H. prins en prinses Frederik en prinses Maria zijn heden
uit de residentie naar Rotterdam vertrokken om van daar. met het konink
lijk stoomjagt de reis naar het eiland Wight voort te zetten. Naar men
verneemt zal de prins zijne gemalin en dochter derwaarts vergezellen en
dan terugkeeren, terwijl zijne gemalin en dochter voornemens zijn aldaar
drié maanden te verblijven.
Aan de Amst. Cour. wordt van hier gemeld, dat Z. K. U. dc prins
van Oranje waarschijnlijk eene reis naar Zweden zal doen om, naar men
zegt, by de aldaar te houden krooningsfeesien tegenwoordig te zijn.
By den minister van finanliën is ontvangen ƒ140. lot voldoening van
verschuldigd succcssieregten een coupon groot ƒ2.47} ten behoeve vpn
's rijks schatkist ingezonden.
De minister van marine zal op Vrijdag aanst. geen gehoor vcrleenen.
Zondag heeft dc plegtigc inwijding plaats gehad van liet orgel, dat
aan de Bethlehemskerkin de Breedstraat alhier, is geschonken. Bij die
gelegenheid werd door den wel-cerw. heer ds. Zaalberg eene indrukwekkende
rede uitgesproken. Donderdag namiddag zal er in gemelde kerk eene orgel
bespeling plaats hebben door den heer Nicolai, leeraar bij de kon. muziekschool.
AMSTERDAM, 13 February.
Heden hield de taal- en letterkundige afdecling der kon. akademie van
wetenschappen eene gewone vergadering. Tegenwoordig waren de hh. dc
Wal, Koenen, Ackersdijk, Bake, Bakhuizen van den Brink, Beets, van
den Bergh, Boot, Brill, Delprat, Godefroy, van Heusde, Uulleman, Janssen
KarslenKuenenG. Mees Az.W. C. Mees, Millies, Moll, Opzooincr,
Roorda, Sloet, G. de Vries Az.en M. de Vries.
Na de mcdedeeling van ingekomen stukken en brieven, werd door de
commissie van rapporteurs wegens de Nederlandschc plaatsnamen voorge
steld de stukken te stellen in handen van den lieer Brillom dc akademie
te dienen van prae-advies in de taalkundige kwestie ten deze. Daartoe werd
besloten, en de heer Brill nam die taak op zich. Bij stemming werd alsnti
uitgemaakt, ook bij de afwezigheid des heeren Scholten, over tc gaan tot
de voortzetting der discussiën betreffende de voordragt van dien heer over
het materialisme. Daaraan namen deel de heeren Opzoomer, Millies en
Bakhuizen van den Brink. 11e heer Opzoomer was van gevoelen dat dc
heer Scholten het materialisme en het dualisme niet had verslagen maar
daarvoor in de plaats had willen stellen een idealistisch monisme, dat voor
de wetenschap onhoudbaar is. De heer Millies had mede eenige bedenkin
gen; volgens hem had de heer S., hoewel hij over de oorzaken van het
materialisme wilde spreken, zich ten doel gesteld het te bestrijden, en was
de oorzaak van het materialisme te vinden in den trots der wetenschap.
Hij bestreed voorts dc meening van den heer S., dat het materialisme zou
zijn de reactie van het dogmatisch kerkgeloof, en beweerde dat liet is een
gevolg van rationalisme. De heer Bakhuizen van den Brink gaf opheldering
omtrent eene uitdrukking, die hij in een verslag over de verhandeling van
prof. S. had gebezigd. Deze discussie zal later worden vervolgd.
Daarop leverde de heer van den Bergh eene uitvoerige bijdrage over de
oudste Ncdcrlandsche landregten. De discussie over dit onderwerp is lot
eene volgende zitting verschoven.
De heer Bcels maakte nog korlelijk de afdeeling oplettend op ecne in
Engeland verschenen bloemlezing uit dc werken van Jacob Cats: Sinne- en