LEYDSCHE
COURANT.
MAANDAG 23 JANUARIJ.
Nn. 10. M
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zdturdag Avond.
V
1
i
De Prijs der Courant is f 12 in het jaar}
de afzonderlijke Nommers worden tegen 10
Centen afgegeven
BÏNNENLANDSCIIE BERIGTEN.
LEYDEN, 21 Januarij.
Z. M. heeft den Iuit.-kolonel P. A. C. van WicUevoort Crommelinkom-
mandant van het reg. rijdende artillerie alhier in bezetting, benoemd tot
kolonel en den majoor A. C. W. L. J. F. Kellner, van genoemd regiment,
als luit.-kolonel bij het 3dc reg. vesting-artillerie overgeplaatst.
De minister van binnenl. zaken heeft bekend gemaakt, dat de exa
mens voor het verkrijgen van aclen van bekwaamheid tot het geven van
school- en van huisonderwijs voor de eerste maal in het loopende jaar
zullen worden gehouden op Woensdag, den lldon April aanst.en volgende
dagen. Zij die een dezer examens willen afleggen moeten zich uiterlijk
voor 27 Maart aanmelden bij den schoolopziener van het district, waarin
zij wonen.
Het getal der in het Werkhuis alhier opgenouienen bedroeg gedurende
deze week dagelijks van 174 tot 199 personen.
De redevoering, waarmede de heer dr. J. G. de Hoop Scheller Woens
dag 11. de betrekking van hoogleeraar bij de kweekschool der doopsgezinden
te Amsterdam heeft aanvaard, had tot onderwerp: de goddelijke bescherming
en bewaring, welke de Nederlandschc doopsgezinden ondervonden hebben
(de Teleiobaptistarum Neerlandicortim familia, divinae provideutiae teste).
Door de Gron. Cour. wordt het volgende medegedeeld. Van cene zeer
bevoegde hand zijn eenige medcdeelingcn gedaan, waarbij de koortsziekte,
die in het jaar 1959 dit gewest en deze stadevenals zoovele andere van
ons vaderland, teisterde, met vroegere epidemiën is vergeleken. Men ziet
daaruit, dat in deze stad slechts eenmaal sedert cene eeuw het getal sterf
gevallen grooter is geweest dan in het afgeloopen jaar en wel aileen in het
al te bekende jaar 1826. De eerste aanmerkelijke koortsepidemie, welke is
opgeleekend, had plaats in het jaar 1779 en beide volgende jaren. Het ge
tal sterfgevallen bedroeg: in 1779, 1395; in 1780, 1000; in 1781, 1543.
(In dit laatste jaar moet een zeer groot gec Me der sterfgevallen aan de
toen hcerschende kinderpokken worden toegeschreven). Bij de koorts-epidemie
van 1820 bedroeg het getal dooden 2844; bij die van 1847, 1196; bij de
ergste cholera-epidemie van 1849, 1512; terwijl in het afgeloopen jaar 1859
1573 sterfgevallen in deze stad hebben plaats gehad. Bij de vroegere epide
miën was de grootste sterfte in de maanden September en October; in 1859
daarentegen in November en December. Thans nog (in Januarij) is de sterfte
meer dan twee malen zoo groot als in gezonde jaren.
Uit Veenhnizcn meldt men dat dezer dagen de kolonist J. W. Schut,
iu het 2de geslicht der Maatschappij van Weldadigheid, die wegens bcleedi-
ging van zijne mede-kolonisten en verzet tegen den zaalopziener in de
disciplinczaal was opgeslotengetracht heeft het gebouw in brand te steken
maar zelf het slagtoffer daarvan is geworden. Het smeulen van het stroo
op de brits heeft vermoedelijk zijnen dood veroorzaakt, want, toen men
de deur des morgens opende, vond men hem levenloos daar voor liggen.
De brand heeft gelukkig geen gevolgen gehad.
Tc 's Hcrlogcnbosch is Woensdag II. een gedetineerde van 't algemeen
depót van discipline ontvlugt. Hij bevond zich in het hospitaal en zou,
daar hij van zijne ongesteldheid was hersteldspoedig naar zijn corps moe
ten lerugkceren. Daartoe weinig lust hebbende had hij twee oppassers over
gehaald om eens te zamen een avond aan den zwier te gaanwaartoe zij
hem cene burgerkleeding hadden verschaft. Toen het drietal in het hospi
taal werd gemist, deed men aangifte van de zaak en de politie vond de
beide oppassers in een beschonken toestanddie hen had doen vergeten den
zieke in het oog te houden. Deze had zich de gelegenheid ten nutte ge
maakt en was verdwenen.
's GRAVENIIAGE 21 Januarij.
Z. M. heeft aan baron Schimmelpenninck van der Oye, Ned. gezant tc
Berlijn, vergunning verleend tot het dragen der versierselen van ridder
grootkruis der orde van Albrecht den Dapperehem door den koning van
Saksen geschonken.
Z. M. heeft benoemd tot griffier bij de arr.-reglbank te Zierikzee mr.
J. de Fremery, thans substituut-griffier bij de arr.-reglbank te Amersfoort,
in welke betrekking hij vervangen wordt door jhr. mr. M. A. de Savornin
Lohman, advocaat te Groningen; tot kanlonregtcr te Tholen mr. C. J. Picke',
advocaat tc Middelburg, en tol griffier bij het kanlongcregt tc Waalwijk,
nir. G. P. A. Sopers, advocaat te 's Hertogenbosch.
Tot controleur der directe belastingen enz. van de lsle kl. is benoemd
de heer F. II. Krusemanthans van de 2dc kl. te Amsterdam; tol contro
leur derzelfde middelen van de 2dc kl., de hh. II. Ilouwing, te Lobilh;
H. J. Westenberg, te Leeuwarden, en B. van Eek, te Ucllcvoetsluisthans
van de 3dc kl.; en tot controleur der directe belastingen enz. van de 3dc kl.
te Oud-Beijei'landde heer G. Oorlhuys, thans surnumerair in Zuidholland.
Z. M. heeft goedgevonden den luit.-kolonel A. Gayet, van het 3de reg.
vesting-artillerie, ingevolge zijne aanvrage, op pensioen te stellen en hem
den rang te verléenen van kolonel; voorts te benoemen: bij het lste reg.
vesting-artillerie, tot kapitein van de 3de kl. den lstc" luit. 11. C. Riesz,
van het reg. veld-artillerie, en bij het 2de reg. vesting-artillerie, tot majoor,
den kapitein der lste kl. F. J. J. Schepern, van het corps; alsmede te be
palen, dat de officieren van gezondheid der 3lle kl. D. J. Schneiders van
Greyffenswert, MV. A. B. A. Strengnaerts en jhr. Y. G. de Rotte, tijdelijk
zullen worden gedetacheerd bij de Iandmagt in West-Indiö.
Z. BI. heeft aan den gepensioneerden lstcn luit. van het wapen der
kavalerie bij het leger in Nederl. Indië, F. E. van Lawick van Pabst den
titulairen rang van ritmeester toegekend.
Z. BI. heeft, ingevolge verzoek, den officier van gezondheid 3de kl.
G. Luchtmails, dienende bij de zeemagt in Ned.-Indië, in deze betrekking
overgeplaatst bij de Iandmagt in Ned.-Indie.
Aanst. Dingsdag zal er, ter gelegenheid van het Russisch nieuwjaar,
bij den Russischen gezant, een groot diner plaats hebben. Wij vernemen dat
H. BI. de koningin-moeder dit diner met hare tegenwoordigheid zal vereeren.
Z. K. H. prins Frederik zal zich aanst. Maandag uit de residentie
naar Berlijn begeven.
Naar men verneemt zal Z. K. II. de prins van Oranje drie weken
te Londen verblijvenen wórdt Z. K. H. tegen den verjaardag van Z. BI.
den koning alhier terug verwacht.
Herhaalde malen werden in het huis van militaire detentie te Leyden
kleine diefstallen gepleegd, zonder dat men de daders er van kon ontdek
ken. Laatstelijk echter werd een der bewaarders in dat huis, met name
BI. C. Z., betrapt, bij zich hebbende een pakje, waarin ach. paren lederen
Ttolen. Deswege ondervraagd, zeidehij, dat een der gedetineerden in dat buis,
zekere 11., hem had aangeboden leder te koopen en daL hij daarvan gebruik
had gemaakt, om zoo doende achter de waarheid der herhaalde diefstallen
te komen. Deze B.verhoord zijnde, deelde daarentegen mede, dat hij
door Z. was gelast, de zolen van een der werklieden te halen; dat hij aan
dien last had voldaan, doch de zolen, denkende dat er iels kwaads mede
bedoeld werd, op eene zekere plaats had nedergevvorpen. Beide personen
werden hierop voor de reglbank tc Leyden gedagvaard, beklaagd B. van
eenvoudigen diefstal en Z. van medepligtigheid daaraan. Bij vonnis van 25
Nov. 11. sprak de reglbank den lstc beklaagde vrijop grond dat zijne schuld
niet genoegzaam bewezen was, doch verklaarde den 2dc» bekl. Z., bewaar
der 2dc kl., schuldig aan diefstal, immers aan medepligtigheid daaraan, en
veroordeelde hem lot eene gevangenisstraf voor den tijd van één jaar. Van
dit vonnis kwam zoowel de officier van justitie wat betreft de vrij
spraakals de veroordeelde, in liooger beroep. Gisteren werd deze zaak
voor het prov. hof behandeld. Door den lieer adv.-gen. Francois werd gc-
requircerd tot vernietiging van het vonnis, instandhouding der vrijspraak
van den lsl™ beklaagde, en schuldigverklaring van den 2den beklaagde aan
medepligtigheid aan eenvoudigen diefstal en veroordeeling tot cene gevange
nisstraf van 1—5 jaren. Nadat door den heer advocaat mr. II. B. Weellink
voor den 2dm beklaagde Z., verschillende gronden tot verdediging waren
aangevoerd, is de uitspraak bepaald op aanst. Vrijdag.
De zaak van Pynacker, beschuldigd de dader tc zjjn van den moord te
Reeuwijk, zal waarschijnlijk in de volgende maand door liet hof behandeld
worden.
Gisteren avond is de volksschuit van Leyden naar 's Gravenhage
eerst ten elf ure aangekomen, doordien de jager met zijn paard door de duis
ternis in het water is gestort. Biet groole inspanning zijn beiden echter gered.
Thans is openbaar gemaakt het verslag der commissie van rapporteurs
van de eerste kamer, omtrent het wetsontwerp nopens de Noorder- eu
Zuiderspoorwegen. Uit dat verslag blijkt hoofdzakelijk dal de meerderheid
der leden den aanleg van spoorwegen noodzakelijk achtte; over hel aantal
en de rigling der voorgedragen lijnen werden door zeer vele leden bezwa
ren geopperd. Wat den Zniderspoorweg betreft, werd door vele leden niet
goedgekeurd de terzijdestelling van Noordholland en Utrecht. Bleu vond
het onstaatkundig naijver lusschen groole handelsplaatsen op te wekken.
Onderscheidene leden beschouwden deze grieven niet vrij tc zijn van over
drijving. De gevaren van overbrugging der rivieren werden breedvoerig be
sproken zoowel in goed- als in afkeurenden zin. Vele leden meenden
dat zonder dit middel geen spoorwegen in ons land mogelijk waren.
Tegen de brug over den Moerdijk werden inzonderheid vele bedenkingen
aangevoerd. Wat de financiële zijde der ontwerpen betreft, was men het
vrij algemeen eens, dal de voorwaarden hoogst belangrijke cn bezwarende