bergen7 kocijcn en een groot deel van de inboedels der beide gezinnen zijn
een prooi der vlammen geworden. Ook te Utrecht had in den avond van
2 Jan. een hevige brand plaats, en wel in de bierbrouwerij de Boog achter
de Tweestraat. Hoewel men de vlammen spoedig meester wasis de schade
aan gebouwen en goederen zeer aanzienlijk.
Uit Coevordcn wordt het volgende geschreven: Naar men met zeker
heid verneemt is in het llollandsche Veld een manslag gepleegd. Ecnigc
personen bevonden zich Iaat in eene herberg aldaar en eischtcn drank. De
herbergier weigerde hun ditop grond dat op dien tijd niet meer mogt
worden getapt. Een hunner bragt den herbergier toen op zijn herhaald
weigeren 5 of 6 wonden met een mes toe, aan welker gevolgen de onge
lukkige na ecnigc oogenblikken is overledende schuldige moet reeds in
handen der justitie zijn.
Ondanks hel gestrengste toezigt en de meeste waakzaamheid, worden
er van tijd lot tijd diefstallen van koper enz. aan 's rijks werf gepleegd.
Zekere C. Klee, kislbewaarder bij de marine, werd dezer dagen in verze
kerde bewaring genomen, en bevond men bij hem eene vrij aanzienlijke
hoeveelheid koperen spijkers en stukken koper. In de gevangenis alleen
gelaten, vond men den ongelukkige, weinige oogenblikken daarna, ontzield
in een hoek zitten; hij had zich met een zijden halsdoek vervvorgd en laat
eene jonge vrouw en twee jeugdige kinderenin de diepste ellendeachter.
In het lstc nommcr van den nieuwen Nederlandschen Spectator wordt
de achtste aflevering van de Monument typographiques des Pays-hasuit
gegeven door den heer J. \Y. Uollrop te 'sGravcnhage, besproken, uit
welk verslag wij om de belangrijkheid het volgende overnemen: Naar aan
leiding van een drukkersteeken van den Antwcrpschen drukker Mathijs
van der Goes wordt door den lieer Uollrop eene verrassende ontdekking
gedaanwelke hij nog niet als stellig bewezen doet voorkomendoch waar
omtrent hij zoo vele en zoo duidelijke aanwijzingen bijbrengt, dat hare
waarschijnlijkheid zeer groot is.
Dat drukkersmerkin den vorm van een schip gegevenin navolging
van oude zegels en in een lijd, waarin de symboliek zich nog meer dan
thans in het gewone leven deed gelden is versierd met dertien vlaggen en
schilden, waarop evenveel wapens of monogrammen voorkomen, welke,
met uitzondering van tweedadelijk zijn terug te brengen op den drukker
en op de stad waar hij zijn bedrijf uitoefende. Deze twee wapenschilden
zjjn die van Haarlem en Holland en daar deze noch op den drukker noch
op zijne woon- of geboorteplaats kunnen ternggebragt worden, doet de
schrijver de vraag, of met het aanbrengen van die schilden niet bedoeld is
geweest, des drukkers mccning te doen kennen, dat zijne kunst te Haar
lem in Holland haren oorsprong heeft genomen.
Ofschoon de ondervinding heeft geleerdhoe gevaarlijk het is omin het
vraagstuk van den oorsprong der boekdrukkunst, te ligtvaardig als bewij
zen aan te nemen zulke aanduidingen, die niet altijd den toets des onder-
zoeks kunnen doorstaan en hoe de tegenpartij steeds daarvan wist gebruik te
maken om door het aanloonen van de onhoudbaarheid van bijzaken levens
de hoofdzaak aan te tasten, zoo komt het ons hier toch voor, dat de vraag
des heeren Uollrop bevestigend moet beantwoord worden. Toen Mathijs
van der Goes zijn drukkersmerk deed snijden, kon Haarlem nog niet an
ders in de boekdrukgeschiedenis beroemd zijn dan door hetgeen hare
inwoners wisten te verhalen van de uitvindingdie voor eene halve
eeuw daar gedaan was en dat deze drukker, niettegenstaande hij in Zee
land geboren en te Antwerpen werkzaam was, met die overlevering moest
bekend zijn en van hare waarheid kon overtuigd wezen, vloeit voort uit
de omstandigheid, dat hij, met uitzondering van de meeste drukkers van
dien tijd, zijn eigen lettergieter niet was, maar zich met door anderen
vervaardigde en reeds gebruikte lettersoorten behielp. Terwijl hij toch in
1482 zijn drukkersberoep te Antwerpen voor het eerst uitoefende, deed hjj
zulks met de letters, waarmede van 1477 tot 1479 te Delft reeds gedrukt
was (onder anderen de Bijbel van 1477). Tusschcn 1479 en 1482 is dus,
kan men aannemen, Mathijs van der Goes in Holland geweest om zijne
letters te koopenen hetgeen hij daar op de oudste boekdrukkerijen kan
gehoord hebben zal genoegzaam zijn geweest om hem, bij eene gepaste ge
legenheid, eene getuigenis te doen afleggen welke de oudste is van die, waar
mede Haarlems aanspraken worden gestaafd, eene getuigenis waarin op
Haarlem gewezen wordt als op de stad der uitvinding, even als Zeil, in
1499, Holland aanduidde als de bakermat der boekdrukkerij.
'sGRAVENlIAGE, 5 Jantiarij.
Z. M. heeft aan mr. W. R. baron van Tuyll van Scrooskerkcngroot
meester van 's konings huis, dienstdoende bij II. M. de koningin-weduwe,
vergunning verleend tot het aannemen der ondcrschoidings-leekenen van
groot-officier der Lcopolds-orde, hem door den koning der Belgen geschonken.
Z. M. heeft benoemd lot officier van de Eikenkroon den kapitein A.
J. A. Gcrlach, van het reg. veld-artilIerie, gedeeltelijk bier in bezetting,
en den heer Ramschüssel, stalmeester van den koning van Pruissen, tot
ridder dier orde.
Tot directeur der verzameling van landbouwwerktuigen te Utrecht is
benoemd dr. P. II. J. Wellenbergh, directeur van 's rijks veeartsenijschool
aldaar.
Tol ontvanger der directe belastingen te Mccdcn en Muntendam is be
noemd de lieer F. C. G. van Molman, thans ontvanger te Haarlemmermeer.
Z. M. heeft goedgevonden te bepalen, dat zoo lang dr. L. P. J. Sna-
bilié aan het hoofd van de geneeskundige dienst der landmagt geplaatst zal
wezen, zijne betrekking geassimileerd zal zijn aan den rang van gencraal-
majoor(lot hiertoe was aan die betrekking den rang verbonden van kolonel);
en te benoemen den lslel1 luit. F. J. Hoogedoorn, van hel instructie-bataillon,
lot directeur van het garnizoens-hospilaal te Amsterdam.
Gisteren had er weder een buitengewone ministerraad plaats. Ook had
de minister van koloniën een langdurig onderhoud met Z. M. De lieer van
Rcencn is bij herhaling bij Z. M. ontboden. Sommigen beweren dat al de
ministers hunne portefeuilles ter beschikking van Z. M. hebben gesteld.
Door de commissie van rapporteurs van de eerste kamer is than?
vastgesteld het rapport over het wetsontwerp nopens de spoorwegen. Men
ziet de openbaarmaking spoedig te gemoet.
blad medegedeeld, doch slechts als gerucht, dat de kardinaal-aartsbisschop
van Parijs zich bij de ontvangst van het melropolitaansch kapittel op
Nieuwjaarsdag ongunstig over den legen woord igen staat van zaken had uit
gelaten. De Constitutionnel zegt gcmagligd te zijn om dit berigt tegen te
spreken. De aartsbisschop heeft alleenmet het oog op de bekommering
welke onder de geestelijkheid hcerscht, de leden van het kapittel' vermaand
tot bidden ter verkrijging van rust en vrede, en hen opgewekt tot ver
trouwen, door te wijzen op de bewijzen van gehechtheid, die de keizer aan
de kerk heeft gegeven.
De Moniteur deelt de benoemingen mede van de bh. Troplong, tot
president; de Roycr, Baraguay d'llilliers, Regnauld de St. Jean d'Angély
en Pélissier, tot vice-presidenten van den senaat.
De bakkers dezer hoofdstad hebben bij gelegenheid van liet nieuwc-
jaar 325,000 ponden brood ter beschikking van de armen gesteld.
SPAKJB.
Den 29slcn Dcc. is de dochter van de koningin gedoopt. De hertog en
de hertogin van Monlpensier traden als getuigen op, en hebben moeder en
kind met rijke geschenken begiftigd. De jonggeborene ontving den naam
van Maria der Ontvangenis, en daarbij nog 57 andere namen. De koningin
heeft 30,000 aan de armen gegeven, waarvan de uitdeeling aan haren
biechtvader is toevertrouwd, benevens 1500 aan de weldadige gestichten
van Madrid.
Volgens een berigt, te Madrid ontvangen, waren er drie schepen met
oorlogscontrabandc te Aigesiras opgebragt. Deze schepen voeren onder En-
gelsche vlag, zoodat daaruit weder mocijclijkhedcn kunnen geboren worden.
ITALIË.
Vroeger is reeds gesproken van geruststellende verklaringen door den
Franschcn gezant te Rome gegeventhans wordt uit die stad gemeld dat
hij de stellige verklaring heeft gedaan, dat het vlugschrift de Paus en het
congres niet als de uitdrukking van de denkbeelden zijner regering is te
beschouwen.
Het officiële dagblad van Rome bevat een artikel, gerigt tegen het ge
noemde vlugschrift. In dat artikel wordt gezegd, dat hij die beschermd
wordt door den Koning der Koningen de aanvallen van de boosheid der
mcnschcn niet ducht.
BUITENLANDSCHE BERIGTEN.
ENGELAND.
LONDEN3 Jantiarij.
Lord Cowley is uit Parijs hier aangekomen. Waarschijnlijk staat zijne
komst in verband met de mocijelijkhedendie de bijeenkomst van het con
gres in den weg slaan.
Onder de maatregelen, die de regering denkt te nemen, behoort ook,
naar men zegt, het veranderen der Icrsche politic in eene geregelde en
staande lcgermagt. Aan de lersche politic ontbreekt slechts de uniform,
benevens legerhoofdenom een getal uitmuntende soldalen op te leveren.
Volgens de Morn. Post zou de Oostenrijksche regering het voorstel
hebben gedaan om Venetië bij de staten van Midden-Italië te voegen, ten
einde daardoor de vcrceniging van Venetië met Sardinië te voorkomen. Dit
berigt vereischt natuurlijk nadere bevestiging.
De stoffelijke overblijfselen van lord Macatilay zullen in de abdij van
Westminster worden bijgezet.
Hel sterk toenemen der kinderziekte in verschillende wijken der hoofd
stad heeft de bevoegde magt genoopt geneeskundige inspecteurs te benoemen,
ten einde een onderzoek naar den slaat der koepok-inenting in de onder
scheiden districten in te stellen en middelen van voorzorg tegen de ver
schrikkelijke ziekte te beramen.
In de vorige weck overleed in de nabijheid van Sunderland een papier
maker; James Doyle genaamd, in den buitengewoon lioogen leeftijd van
107 jaren.
Vrijdag II. is het schip Sir Henry Poltinger, geladen met zilvererts,
wol, koper, enz., in Carmarthen Bay gestrand, op 9 mijlen van den wal;
de zee sloeg er geheel over heen; de bemanning heeft zich op een persoon
na gered; de lading was voor 40,000 verzekerd; ook nabij Barmouth is
een vaartuig van 2000 ton aan den grond geraakt.
FRANKRIJK.
PARIJS, 3 Januarij.
Het antwoord des keizers op den nieuwjaarsgroet van den pausclijken
nuntius heeft op hel publiek, en ook op de beurs, geen goeden indruk go-
maakt. Men had verwacht dat de keizer zijne inzigtcn omtrent de Italiaan-
sclie zaken zou hebben geopenbaard, en nu, daarin teleurgesteld, siaat men
lot een ander uiterste, tot ongerustheid over. Ieder woord wordt gewogen,
en men vindt er zooveel duisters in dat men de vrees koestert dat nieuwe
mocijelijkheden eerstdaags op nieuw de rust en den vrede van Europa in
gevaar zullen brengen. Men moest echter in het oog houden dat 's keizers
woorden gewoonlijk vatbaar zijn voor de uillegging, die men daaraan ver
kiest te geven. De voortdurende geruchten omtrent eene ministeriële veran
dering strekken niet om de gemoederen gerust te stellen.
De heer Grandguillot heeft zich bekend gemaakt als den schrijver van
den briefin den Constitutionnelwaarin hij, onder den naam van Ferrière,
den bisschop van Orleans heeft geantwoord.
Door den Parijsehen correspondent van de Indép. Beige was aan dat