LEYDSCHE
COURANT.
VRIJDAG 18 NOVEMBER.
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vtijdag uitgegevenDie van Maandag komt
uit Zaturdag Avond.
De Prijs der Courant is ƒ12 in het jaar
de afzonderlijke Hommers worden tegen 10
Centen afgegeven
BWXENLANDSCIIE BERIGTEN.
LEYDEN, 17 November.
Directeuren van Teylers stichting en de leden van Teylers Godgeleerd
Genootschap hebben ccne verhandelingingekomen op de uitgeschreven prijs- i
vraag waarbij verlangd werd eene Geschiedenis der Godgeleerdheid in Ne-
derlnnd sedert het laatst der vorige eeuwmet algemecne stemmen der I
bekrooning waardig gekeurd. Deze verhandeling was geleekend met de 1
spreuk: Laat er ons rond voor uitkomen, Sciiwarz," en bij de opening
van het naambriefje bleek de schrijver te zijn Christiaan Sepp, Iecraar bij
de Doopsgezinden alhier.
De Staats-Cour. bevat een overzigt van de opbrengst van 's lands mid
delen over de tien eerste maanden van 1859, waaruit blijkt, dat die be
dragen heeft j 47,176,484.99 zijnde ƒ652,189.89; minder dan in genoemd
tijdvak van 1858.
Door de daartoe benoemde commissie uit hel prov. gereglshof in Zuid
holland zijn, na afgelegd examen, toegelaten als candidaat-notarissen de
heeren P. J. Broekhof en J. C. Turion te Lcyden, VV. C. Verschoor Ie
Delft, S. van Mcertcn te Katwijk, J. van der Tang te Waddinxvecn,
.1. 11. Gaade te 'silage, N. H. van Herwaarden te Dordrecht en N. G. C.
Jckel te Alphen. (Wegens abusivelijke opgave van een tweetal namet; in
ons vorig nommer hier herhaald.)
Men verneemt, zegt de Arnh. C., dat van wege de hooge regering
van de besturen der gemeenten, in welke de cholera gehccrscht heeft, op
gaven verlangd worden omtrent den loop der ziekte, de plaatsen waar, de
woningen waarin, den maatschappelijken toestand der bewoners, waaronder
zij de slagtoffers geveld heeft, de middelen, die lot genezing der lijders en
stuiting der ziekte zijn aangewend, enz. Door dezen maatregel zullen gewis
belangrijke bijzonderheden aan het licht komendie bij onverhoopte weder
verschijning der epidemie de kwaal in hare eerste oorzaken en beginselen
nader zullen doen kennen.
Omtrent den dader van den te Recnwijk geplccgden moord verneemt
men nader, dat hij bekend heeft in den vroegen morgen naar het huis vau
Vergeer te zijn gegaan met oogmerk om eene kaas te stelen, llij had zich
verstoken om het oogenblik af te wachten dat de man zijne woning verliet.
Toen de diefstal der kaas gepleegd was, en hij daarmede het erf verliet,
had de vrouw hem ontdekt en hem toegeroepen Piel ben je gekkom je
een kaas stelen? Om nu zijne eerste misdaad te bedekken en omdat hij
niet als een dief bekend wilde slaan" was de gedachte bij hem opgekomen
om de vrouw te vermoorden, hetgeen hij naar zijn voorgeven met een stok
zou gedaan hebben. Daar de vrouw nu (och zoo goed als dood is, dacht
hij, kan ik nu wel verder partij van de omstandigheden trekken; hij
maakte zich daarop van zoo veel goud- en zilverwerk meester als hij maar
kon vinden en ging toen naar huis. Daar hij nog onder de bloedverwanten
van Vergeer behoorde, heeft hij het lijk van den vermoorde naar de laatste
rustplaats begeleid, en nog op dit oogenblik schijnt zijne gevoelloosheid hem
niet te verlaten.
In de op den 10den dezer te Utrecht gehouden vergadering van den
gemeenteraad werd kennis gegeven van eene testamentaire beschikking, ge
nomen door wijlen mevr. de wed. van Doorn, geb. Amersfoordt, waarbij
aan de algemeene armen dier stad de aanzienlijke som van ƒ30,000 is
gelegateerd. Bij een geleidend schrijven van den executeur-testamentair
werd de meening uitgedrukt, dat de bedoeling der testatrice zou geweest
zijn, dal de gelden ten voordeele van het krankzinnigengesticht aldaar zouden
worden aangewend. Deze zaak zal later een punt van behandeling uitmaken.
liet Nedcrl. comité voor de zaken der Waldenzen heeft aan de vrienden
en begunstigers van deze bcrigt, dal de middelen, tot hunne hulp aanwezig,
eene verblijdende, al is het ook nog niet geheel toereikende, vermeerdering
hebben ondergaan. Op 42 plaatsen in ons vaderland is daartoe aan giften
bijeengebragt eene som van ƒ11,511.08 en aan jaarlijksche contribuliën
ƒ1,773.30. Tevens wordt er bijgevoegd, dat de Waldenzen de liefdadigheid
iiuuner Nederl. geloofsgenootcn dankbaar erkennen.
Van wege de alg. synode der Nederl. lierv. kerk is, ten einde daarop
•de konsideraliën der bevoegde kerkelijke besturen te vernemen, aan deze
toegezonden het gerevideerde art. 23 van hel alg. reglement, zooals het
door de jongste synodale vergadering voorloopig is aangenomen. Volgens
dat gerevideerde artikel oefent iedere gemeente het regt tot benoeming van
•ouderlingen en diakenenen tot beroeping van predikantenbehoudens de
Tegten van derdennitdoor den kerkeraadtenzij de volstrekte meerder
heid van de meerderjarige, niet bedeelde en niet onder censuur staande
manslidmatenvoor zooveel zij niet korter dan één jaar bij haar inge-
schreven waren, bcgecrcn op andere wijze zulks te doen, voor zooveel de
ouderlingen en diakenen betreft, in welk geval zij het schriftelijk vraagt
bij den kerkeraadals wanneer het provinciaal kerkbestuur daartoe magti-
ging kan verkenenna het klassikaal bestunr en den kerkeraad gehoord
te hebben. Ingeval de magtiging verleend wordt, ontwerpt de kerkeraad
met de oud-ouderlingen en oud-diakenen een reglement van orde, dat in
werking treedt, na goedgekeurd te zijn door het klassikaal of, bij ver
schil door het provinciaal bestuur. Tot de vorige wijze van benoeming
mag gecne gemeente terugkeeren dan langs denzelfden wettigen weg.
Een der Maleijers, in het vorige jaar door het hof ven Zuidholland
vrijgesproken en later naar Java teruggevoerdschijnt in hetgeen hij onder
vonden heeft wegens het gebeurde met het barkschip Twenthe aanleiding
gevonden te hebben weder een complot tol het plegen van een misdrijf te
vormen. De mandoer Naïdin is toch, zooals men verneemt, aan boord van
het wachtschip te Batavia, het fregat Palembang, veroordeeld lot 10 jaren
kruiwagenstraf, ter zake van het ontwerpen van een plan, om gezamenlijk
met zijne makkers te deserteren en het aansporen en overhalen van deze
daartoe. De laatsten zijn disciplinair gestraft.
's GRAVENHAGE 17 November.
Door Z. M. zijn benoemd tot ontvangers der registratie en domeinen:
te Hoorn, de heer A. G. E. Koltrop, thans te Wageningen; te Wageningen
de heer W. A. de Laat de Kanter, thans te Gulpen; te Gulpen, de heer A.
M. van de Laar, thans te Helder; te Helder, de heer mr. L. J. Bouricius,
thans te Ommen; en te Ommen, de heer C. Bergsma, surnumerair; lot
ontvangers der directe belastingen: te Deventer jhr. mp. Scato Trip, thans
controleur der 2de kl. te Ilarlingen, en te Ouder-Amslelde heer L. Rhynvis
van Sandick, thans ontvanger te Westzaan; en lot ontvangers der in- en
uitgaande regten: te Ede, de heer J. Moolenburgh, thans adjuncl-rijksroeijcr
der dranken te Schiedam, en te Ileurne, de heer W. Bacrts, surnumerair
der dir. belastingen.
Tol griffier der arrond.-regtbank te Eindhoven is benoemd de heer mr.
P. J. A. Smitz, thans substituut-griffier en lot substituut-griffier de heer mr.
W. L. J. Spoor, advocaat aldaar.
De Iste luit. P. van Ilille, van het Gde reg. infanterie, is in zijnen
rang en anciënniteit overgeplaatst bij het instruetic-bataillon.
Met leedwezen verneemt men dal II. K. 11. prinses Fredcrik wederom
ongesteld is geworden. Haar lijfartsdr. Bylandtis per telegraaf naar
Berlijn ontboden en reeds derwaarts op reis gegaan. Heden zijn ook ccnige
personen, lot hare hofhouding behoorende, naar Berlijn vertrokken.
Naar men verneemt, is bij heeren diakenen der Ncd. lierv. gemeente
alhier, van eenen onbekende, de aanzienlijke gift van ƒ8,000 ontvangen lot
aankoop van spijskaartenten behoeve hunner armen.
Tweede Kamer der Staten-Gencraal.
Zitting van IT'oensdag 16 November.
Deze zitting was op nieuw gewijd aan de beraadslaging over het wets
ontwerp der spoorwegen. De heer Winlgens ging de wijze na, waarop de
concessien voor de bedoelde spoorwegen waren verkregen. De gesloten
overeenkomsten gaven, zijns inziens, gcene zekerheid omtrent de soliditeit
der personenaan wie de concessie later zou worden overgedaanbeter ware
het geweest met de kapitalisten zclvcn in overleg te treden. Be heer de
Kempenaer kwam nog nader op zijne bezwaren terug, namelijk het gemis
eencr aansluiting met de llanoversche grenzen en ccncr lijn van Leeuwarden
naar Meppel. Hij zon zich echter voor de concessie van den Noorder weg
verklarenmaar die van den Zniderweg afstemmen. Be lieer Slicher van
Domburg verdedigde het ontwerp met betrekking tot het voorstel om eene
lijn van Vlissingen over Middelburgdoor Zeeland, met Breda te vereenigen.
Be heer van Nispen van Sevenaer kwam nader terug op den aanleg van staats
spoorwegen, en wat het fiuantiële betrof, geloofde hij niet dat de regering
zelve gerust was, omtrent eene verbinding der finanliën van den staat voor
een tijdvak van 50 jaren. De heer Schimmclpenninck van der Oye meende
dat uien in de gegevene omstandigheden iu de verlcening der concessie voor
den Noorderweg moest berusten, en den Zttidcrweg van staatswege aanleggen.
De heer van Heukelom bepaalde zich tot de oplossing van eenige bedenkin
gen, die tegen zijne vroegere rede waren in hel midden gebragt. Hij geloofde
ook dat de kamer nog in hooge mate behoefte had aan nadere ophelderin
gen omtrent het regeringsplan in het algemeen. De heer van Voorlhuyscn
trad in beschouwingen over het doeldat de regering met de spoorwe
gen beoogde, namelijk vereeniging van het binnenlandse!) en internationaal
verkeer, welk doel hij meende dal door het voorgestelde plan niet zou
worden bereikt. De heer van Eek verklaarde voor hel ontwerp te zullen
stemmen, omdat het in alle opzigten aannemelijk was, al bevatte het niet
alles wat ieder kon bevredigen. De heer Zylker zeide dat hij mei genoegen
van de regering had vernomen, dal ook zij de aansluiting van Groningen
met Hanover wenschelijk achtte, en daarop ter gelegener tijd zou terug
komen, hij zou dus voor het ontwerp stemmen, lie heer Idzerda bleef bij
zijne vroeger ontwikkelde bezwaren volharden, vooral wegens het gemis
van eene lijn in Friesland van Leeuwarden over Heerenveen naar Meppel.
Door de hh. Thorbecke, Winlgens, ter Bruggen Ilugenhollz, Poort mag