LEYDSCHE
COURANT.
VRIJDAG 4 NOVEMBER.
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegevenDie van Maandag komt
uit Zaturdag Avond.
De Prijs der Courant is ƒ12 in het jaar
de afzonderlijke hommers worden tegen 10
Centen afgegeven
RINNENLANDSfUIE BERIGTEN. ij
LEYDEN, 3 November.
Dc zucht tot landverhuizing naar Port-Natal schijnt door de gunstige
beriulen van daar komende hoe langer zoo meer bij onze landgenooten te
worden opgewekt. In de haven van hel Nieuwe Diep ligt thans weder een jt
barkschip gereedgenaamd Dinakapt. Rademakers, aan boord van hetwelk j
zich reeds verscheidene familifin bevinden, waaronder veel landbouwers, en j
daarbij enkelen die niet onbemiddeld zijn; een der passagiers voert vier
hengsten en twee stieren van Hollandsch ras met zich.
Hel is niet van belang ontbloot, zegt de N. R. C., na te gaan den
gnnstigen of ongunstigèn uitslag der examens, welke in de vorige maand
voor dc hoofd- en hulponderwijzers in de verschillende gewesten onzes lands j
hebben plaats gehad. Indien men slechts Gelderland met Zuidholland ver-
gelijkt, dan bemerkt men, dat, over dc massa genomen, in Zuidholland
tweemaal meer kandidaten afgewezen zijn, dan in Gelderland. In dit
ongunstig lot hebben vooral de examinandi voor den hoofdonderwijzers-rang
gedeeld, zijnde van de 19 vijftien afgewezen. In Gelderland zijn van de
13 \oor dcnzelfden rang slechts vier niet geslaagd.
Onder Korter-Aar is Zaturdag 11. de vrouw van een watermolenaar,
die door eene verkeerde deur naar buiten ging, terwijl de molen in vollen
gang waszoodanig door dc wieken getroffen, dat zij oogenblikkclijk
dood was.
De persoon, die tc Gouda is gevangen genomen, beschuldigd van het
plegen van den moord en den diefstal onder Reeuwijk, is naar het huis van
bewaring tc Rotterdam overgebragt.
Tc Schiedam waren den 21stea October nog 10 cholcra-lijders in behan
deling; tot den 28ste" is er slechts 1 bijgekomen; hersteld 8, overleden 3;
zoodat er op dien dag geene lijders meer in behandeling bleven. Tc Rot
terdam zijn in de maand October 166 personen aan de cholera overleden.
Te Groningen is dezer dagen de 19de vergadering gebonden van de
vcrecniging tegen het pauperisme. De vergadering heeft zich o. a. na uitvoe
rige beraadslaging verklaard voor schoolpligtighcid en kosteloos onderwijs
en voor wettelijke bepalingen op den arbeid van kinderen. Door den hoog-
lecraar van Rees werd o. a. ook in die vergadering betoogd, dat de afzon
derlijke liefdadigheid, het natuurlijk patronaat, de voorkeur zou verdienen
lol bestrijding van het pauperisme, waar het 'l uitdeden van giften betreft,
boven dc werking van verecnigingen of van den staat.
Uit de verslagen van de tweede kamer, omtrent het onderzoek der
staalsbcgrooling voor 1850, laten wij hier nog eenige bijzonderheden volgen:
Dij dc overweging van hoofdst. VIII (Marine), erkende men algemeen,
dat de memorie van toelichting tot dit hoofdstuk in uitvoerigheid gunstig
afsteekt bij diethans weder bij de begrootingen van onderscheidene andere
departementen van algemeen bestuur gevoegd. Desniettemin moesten ver
scheidene ledenna het aandachtig lezen en vergelijken van al de stukken
volmondig erkennen, omtrent datgene, waarop het hier eigenlijk aankomt,
nog niet voldoende ingelicht te zijn. Het cijfer dezer begrooting deed dc
vraag oprijzen: wat stelt de minister zich voor, vari hetgeen nog noodig
is, om tot een meer of min normalen toestand te geraken? Wanneer laat
liet zich berekenen, dat het volkomen herstel der marine uit haren slaat
van verval daar zal zijn?
Met betrekking tot de diensten, door onzescheepsmagt in Indiii bewezen,
vroeg men of er ecnig uitzigt bestond op eene groote expeditie, ten einde
de zecroovcrij in hel hart aan te tasten en uit te roeijen. Met leedwezen
had men gezien, dat onze marine in Ned. Indie nog altijd diensten verrigl,
welke niet tot hare roeping behooren.
Rij de behandeling van hoofdst. IXA (Nationale Schuld), werd in eene
der afdeelingen het in dc laatste jaren hier te lande gevolgde stelsel om
trent amortiseren van staatsschuld in 't breede besproken. Er waren daar
■enkele leden, die zich met dit stelsel niet ingenomen loonden, hetwelk,
meeenden zij, de strekking had, om, ten koste van het levend geslacht, de
toekomst te ontheffen. Liever zagen zij de overschotten aangewend tot
■den aanleg van nuttige werken of tot vermindering der belastingen. Het
was ook de vraag, of het bestaan van eene aanzienlijke openbare schuld
voor een staat als de onze niet eene voordeelige zijde hadal ware het
slechts, omdat het buitenland dien ten gevolge geneigd moest zijn meer
belang in den bloei en de veiligheid van onzen staat tc stellen.
De overige leden der afdeeling vereenigden zich in gcenen deelc met deze
.zienswijze. Het ware stelsel was, volgens hen, om de lasten der natie in
gelijke evenredigheid te verminderen, als door schulddelging renten werden
bespaard.
Dij liet onderzoek van hoofdstuk IX B (Finantiën) werd gevraagd of dc
«geling der vicarie-goederen reeds is geschied of eerlang tot stand zal kun
nen komen. Voorts werd er aanmerking gemaakt op de buitengewoon hooge
verdiensten van den muntmeester en geklaagd over de hoogst ondoelmatige
regeling der postverbinding tusschcn Nederland en midden-Duitschland.
Bij het onderzoek van hoofdst. XI (Koloniën) hebben sommige leden ge
vraagd, of dc regering er steeds op bedacht is, zich omtrent de behoeften
aan wapenen en ander oorlogsmaterieel voortdurend dö, voorlLchliug te ver
schaffen ook van deskundigendie niet alleen onze bezittingen uit eigene
aanschouwing kennenmaar tevens op de hoogte zijn gebleven van de mid
delen welke door andere volkenbij oorlogen van gelijken aard als die
door ons in Ncêrl. Inditi gevoerd wordenmet goed gevolg worden aangewend.
De belangstelling in de afschaffing der slavernij is steeds in den boezem
der kamer zeer levendig.
Omtrent hoofdst. XII (onvoorziene uitgaven) werden oliderscheidcne be
zwaren geopperd. Vooral keurde men het af, d.it ruim een derde der in
1858 op dit hoofdstuk uitgegeven som voor allerlei gratificatiën en onder
standen is besleed. s
Bij de overweging' van het wets-ontwerp tot aanwijzing der middelen,
werd in sommige der afdeelingen de strijd over de in het belastingsstelsel
te brengen verbeteringen hervat. In eene der afdeelingen wilde men nog
bijzonder de aandacht der regering gevestigd hebben op de wenschelijkhcid
der invoering eener afzonderlijke belasting op de goederen en kapitalen in
de doode hand.
Betreflende het maken van een kanaal door Holland op zijn smalst
waartoe bij de tweede kamer een ontwerp van wet is ingediendontleenen
wij uit de memorie van toelichting het volgende:
liet kanaal zal aanvangen bij den noord-oosielijken hoek van den Wester-
dokdijk bij het Blaauwe hoofd te Amsterdamen zich buigen naar het be
loop van een cirkel, beschreven met een straal van 1000 el zuid-westwaarts,
in welke rigling de Overbraker-buitenpolder volgens eene regie lijn wordt
doorgegaan. In dezelfde rigting zal het kanaal loopen nog tot bewesten
Sloterdijk door den Achlersloterdijker-polderen zich voorts buigen volgens
een cirkelboog van 2000 el straalom over te gaan in eene rigting noord
waarts van en evenwijdig aan den tiollandschen spoorweg, gaande door dcii
Spieringhom-polder. Niet ver van Halfweg zal voorts, volgens eene bogt
beschreven met een straal van 3000 el, eene noord-westelijke rigting worden
ingeslagen, gaande door het IJ voor Halfweg, door het buitenland van Hof-
ambacht, door het IJ voor Spaarndam en door den Velserbroek-poldcr lot
nabij Santpoort. Volgens een cirkelboog, beschreven met een straal van
2000 el en snijdende den straatweg naar Alkmaar een weinig benoorden
Santpoort, gaat eindelijk het kanaal in de laatste rigting over door de dui
nen, bereikende de kust der Noordzee op 3000 cl bezuiden paal 57, of op
ongeveer 5000 cl ten zuiden van Wijk aan Zee.
De geheele lengte zal zijn 24,000 el; hel kanaal, tnsschen dijken be
grensd zal aan beide uileinden met sluizen worden afgeslotenen wel aan
de Noordzee mei drie en bij Amsterdam met twee sluizen.
De noordelijke kanaaldijken moeten dienen om het kanaal van het IJ af
te sluiten en het tevens te verdedigen tegen hooge vloeden. De noor
delijke dijken, die door het IJ worden aangelegd, sluiten aan de door het
kanaal afgesneden gedeelten van den Spaarndammer zeedijk en vormen met
deze gedeelten een aaneengeschakeld geheel, dat als eene eerste waterkeering
legen het IJ water voor den nu beslaanden zeedijk in de plaats komt. De
zuidelijke kanaaldijken, die binnen den tegenwoordigen zeedijk worden aan
gelegd, zijn bestemd om de openingen af te sluiten, die in den Spaarndam
mer zeedijk ontstaan, en om, aaneengesloten met de overgebleven gcdeclteu
van dien zeedijk, eene doorgaande tweede waterkeering te vormen.
In het belang van Rijnland, het eenige waterschap waarmede hel kanaal
in aanraking komt, worden twee schutsluizen in den noordelijken dijk tegen
over Spaarndam voorgesteld, welke tevens tot uitwatering kunnen dienen.
Voor eene reglstreeksche uitwatering van Rijnland op het IJ, te Halfweg,
zijn in den noordelijken dijk vier sluisopeningen ontworpen. Rijnland zal
door die werken het voordeel behouden eener reglstreeksche uitwatering
zoowel ic Spaarndam als te Halfweg, en zal wijders door de voorgestelde
werken eene nieuwe uitwatering op de Noordzee erlangen.
De haven aan de Noordzee, zoo als die door den raad van den waterstaat
wordt aanbevolen, zou den vorm hebben van twee hoofden, evenwijdig aan
elkander en cirkelvormig naar het zuiden gebogen. Zij zouden loopen op
ouderlingen afstand van ongeveer 200 elgenieten op dagelijksch laag water.
Het noordelijke havenhoofd zou eene lengte van 2090, het zuidelijke van
1630 el hebben. Dc mond der haven wordt voorgesteld op eene wijdte van
300 el, die binnenwaarts lot 200 cl vernaauwt.
De kosten van dit ontwerp zijn geraamd op ƒ18,500,000. Een tijdvak
van 8 jaar wordt voor de geheele voltóoijing gestelddoch reeds in het
zevende jaar zal de opening van den nieuwen waterweg voor de stoomvaart
kunnen plaats vinden. Dc jaarlijksche kosten van onderhoud van hel kanaal
met zijne haven- en sluiswerken is berekend op ƒ202,100 per jaar.
Dc memorie van toelichting deelt ook de missive mede, waarbij hel ge
meentebestuur van Amsterdam weigert om tol de kosten van het werk bij
te dragen. De regering meent echter dat een voor den handel zoo nuttig
werk niet mag achterwege gelaten worden.
De afdeelingen van de tweede kamer hebben zich eergisteren bezig ge
houden met het onderzoek van dit wets ontwerp. Bijna algemeen vvas men
