LEYDSCHE
COURANT.
MAANDAG 5 SEPTEMBER.
1859.
De Courant wordt MaandagWoensdag e?i
Vtijdag uitgegevenDie van Maandag komt
uit Zaturdag Avond
De Prijs der Courant is f 12 in liet jaar
de afzonderlijke Hommers worden tegen 10
Centen afgegeven.
Bij deze Courant behoort Bijblad Nï°. 18.
BUVNENLANDSCHE BERIGTEN.
LEYDEN, 3 September.
De voor cenigen tijd door ons aangekondigde afleveringen van Peter- j
mann's Mittheilungen, die te Gotha bij Justus Perthes het licht zien, zijn
inlusschcn weder door een 3 tal nieuwe gevolgd. In de 5de aflev. voor 1859
trekt inzonderheid onze aandacht eene uitvoerige verhandeling van dr. E. Belim
over Polynesia in het algemeen en Amerikaansch Pohjnesië in het bijzon
derwelke, met twee gekleurde kaarten, de eene van Amerikaansch Poly-
nesië, de andere van Polynesia en de kustlanden van den groolen oceaan,
voorzien, ons in staal stelt van dit tegenwoordig in belangrijkheid toene
mende deel des aardbols eene zoo volledige kennis als mogelijk is te ver
krijgen. Verder ontvangen wij een met een kaartje verrijkt opstel over
het meer ïojoa of Taulebé in Hondurasvolgens de onderzoekingen dooi
den Engelschman Stanton en den Amerikaan Edwards ten vorigen jare in
hel werk gesteld, en in eene reeks van dus genoemde Notizen de eene of
andere belangrijke mededecling omtrent het Thuringer-woudhet hertogdom
Meiningen, de Middcllandsche zee, Spanje, Caucasië, den Vesuvius, de
Roode zee, Australië, enz. De ö110 aflev. wordt voor het grootste gedeelte
ingenomen door een hoogst belangrijk opstel over het standpunt der carto
graphic van Europa op het einde van 1858van de hand van E. von
Sydow, die het hier geleverde groolendeels uit officiële mededecliugen geput
heeft, en niet slechts de atlassen en kaarten van den laatsten lijd bespreekt,
maar, waar hij dit noodig of nuttig oordeeltook tot vroegere of de vroegste
tijden opklimt. Bovendien geeft ons deze aflevering eene topographisch-
hypsometrische verhandeling over het hoogste veel bezochte gedeelte van het
Thuringer-woud, de] streek tusschen llmenau en Oberhof, van den majoor
A. W. Fils, met eene door dezen op eene schaal van 1:60,000 ontworpen
en geteekende kaart in kleurdruk, alsmede eene beschouwing van de laatst
verschenen werken en kaarten. Bij het opslaan der 7Jc of laatste der tot
nn uitgekomen afleveringen ontmoeten wij den naam van dr. J. B. Roth,
den verdienstelijken en onvermoeiden reiziger, die Indië bezocht, zich twee
jaren in Abyssinië ophield, twee reizen naar Palestina volbragt, en op het
puilt stond zijne derde reis door dit land ten einde te brengen, toen hij, 1
nu ongeveer een jaar geledenplotseling door den dood werd weggerukt.
Wij ontvangen hier de laatste bladen uit dr. Roth's dagboek, op de derde
reis door Palestina (van Jeruzalem naar de bronnen van den Jordaan9 Mei
tot 13 Junij 1858) gehouden, welke gevolgd worden van de meteorologische
waarnemingen en hypsometische onderzoekingen, op de tweede en derde reis
door hem gedaanen door prof. C. Kulin te Munchen bijeengebragt en ge
ordend. Verder bevat de aflev. een berigt omtrent de reis der heeren Hahn
en Rath in het zuid-westen van Afrika, van Mei lot Sept. 1857, met eene
oorspronkelijke kaart van dr. Petermann; eene kaart ter dubbele grootte der
Mittheilungenwelke eene afbeelding van den Caucasus in profiel geeft,
en strekt ten geleide van een opstel over dit gebergte, beide van den gene
raal Chodzko, chef van het topographisch bureau van den generalen staf bij
het leger van den Caucasus, en ten slotte een bibliographisch overzigt dei-
in hel eerste vierendeeljaars van 1859 verschenen werkenkleine geschriften
en kaarten.
liet getal der in het Werkhuis alhier opgenomenen bedroeg gedurende
deze week dagelijks van 81 lot 95 personen.
De Staats Courant deelt thans het volgende mede: Bij besluit van
den 20slen Augustus 1859, heeft het Z. M. behaagd te bepalen, dat, te
rekenen van en met den lste™ October 1859, alle civile en militaire lands
dienaren zoowel Nederlanders als vreemdelingenof hunne weduwen en 1
weezenaan wie ten laste der koloniale geldmiddelen pensioengagement
«f onderstand is toegekenden die vergunning zullen hebben verkregen zich j
■op vreemd grondgebied te vestigen, van de vroeger bepaalde korting van j
één derde gedeelte op hunne bedoelde inkomsten zullen zijn vrijgesteldter- j
wijl deze bepaling wijders, te rekenen van het voormelde tijdstip, ook
van toepassing is verklaard op hen, aan wie vroeger vergunning is verleend,
om hunne inkomsten, onder korting van een derde gedeelte, op vreemd
grondgebied te verleren.
De minister van oorlog heeft de handgelden voor Nederlanders, die
zich aan de koloniale dienst verbinden, verhoogd van 100 tot 150 en
voor vreemdelingen van ƒ80 op ƒ120. Tegelijker tijd heeft Z. M. de ko-
tiing, op voordragt van den minister van koloniën, de gagementen van
onderofficieren en soldaten in de Indische dienst verhoogd met ƒ36 'sjaars.
Men verzekert, zegt de V. C., dat 2000 Zwitsers, die uit Napelsche j
dienst ontslagen zijn, dadelijk voor 's rijks dienst in de Overzeesche bezit-
tingen zijn aangeworven en eerlang hier te lande zullen aankomen om met
's rijks oorlogschepen naar Oosl-Indië te worden overgebragt.
Door het bestuur van den Rijnspoorweg is tegen 7 Sept. weder ccn
pleiziertrein naar het kamp van Zeist aangekondigd.
Gedep. staten van Noordholland hebben ambtshalve uitspraak gedaan
omtrent de verkiezing van de heeren Dyserinck en van de Poll tot leden
van den gemeenteraad der stad Haarlem, welke niet als zoodanig zijn
toegelatenen hebbenmet vernietiging van de door den raad ten aanzien
dezer heeren genomen beslissing, hunne toelating bevolen.
Men verneemt dat de heer van Vlissingenhouder der vergunning voor
de exploitatie van gronden in de wester-afdeeling van Borneo, dezer dagen,
van den minister van koloniën, een uitstel verkregen heeft tot ultimo Oct.
aanst., voor de oprigting der maatschappij, bedoeld bij art. 14 der acte van
concessie van den 5de" Maart 1859; en dat na binnen weinige dagen zal
worden beslist of de inschrijving te dier zake, uithoofde van den polilieken
toestand van Europa tot dusver verschovenalsnti zal worden opengesteld.
Omtrent den op Texel, ten gevolge van het onweder op Dingsdag
avond II. uilgebroken brand, waarvan in ons vorig nommer is gesproken,
wordt hel volgende medegedeeld: Omtrent 7 ure sloeg de bliksem in een
boeren hofstede nabij den Burg; hij kwam door het buitenraam in de woon
kamer, wierp aldaar schilderijen en klok van den wand, verbrijzelde het
beschot van het hooivak en baande zich vervolgens een uitweg langs het
gevulde hooivak, door den top of de nok van het gebouw. Drie der aan
wezige bewoners stortten bewusteloos neder, waarvan een. ofschoon niet
uitwendig beschadigdin een treurigen toestand verkeert. Het gebouw en
de roerende goederen waren in korten tijd geheel verbrand.
Te Hellevoetsluis is op dien avond de bliksem ook geslagen in de artillerie-
kazerne en in eene daarnevens gelegene woning, bewoond door den burge
meester. Gelukkig is geen der bewoners getroffen, en zijn zij met den
schrik en beschadiging van de gebouwen en meubelen vrij gekomen.
Te Abcoude is ook op dien avond de toren door den bliksem getroffen
maar het is gelukt der daaruit voortgekomen brand te blusschen. In den
omtrek van die plaats zijn twee paarden doodgeslagen.
De graaf van Chambord heeft thans het landgoed Bronbeek verlaten
om naar zijne vroegere verblijfplaats terug te keeren.
Uil Groningen meldt men dal de heer L. Oortwijn, in leven med.
doctor, dezer dagen aldaar overleden, bij zijnen uitersten wil o. a. aan het
diaconie-gasthuis der hervormde gemeente aldaar vermaakt heeft de som van
10,000, vrij van suecessieregtenmet bepaling, dat door genoemd geslicht
aan de dienstbode van den overledene gedurende haar leven wekelijks 7
worde uitbetaald, en aan het weeshuis dier gemeente de som van ƒ4000,
mede vrij van suecessieregten.
Tc lleerenveen is in den loop dezer week een werkman uit den in
aanbouw zijnde toren van de kerk der hervormde gemeente gevallen; de
ongelukkige was terstond dood. Hij Iaat eene weduwe en 5 hulpbehoevende
kinderen na.
Aan den Moerdijk had in den loop dezer weck een treurig ongeluk
plaats. Terwijl eenige werklieden aan het spoorweg-station werkzaam waren
ten einde hoornen te ladenwelke door middel van eene kraan opgehaald
moesten wordenbrak de ketting der kraanaan welke een zware boom
hing, met liet noodlottig gevolg dat de boom viel en een persoon zoodanig
trof dat hij weinige minuten daarna overleed. De ongelukkige laat eene
zwangere vrouw met 4 kinderen na.
Verleden jaar slond voor de regtbank te 's Herlogenbosch de secre
taris der gemeente Bockel leregt, beklaagd van moedwillige verwonding,
gepleegd met voorbedachten rade en geleider lage op den burgemeester zijner
woonplaats, levens zijn oom en weldoener. De regtbank veroordeelde hem
te dier zake tol 5 jaren gevangenisstraf. Het prov. gcreglshof vernietigde,
in hooger beroep, het vonnis van den regter a quo, op grond van gemis
aan wettig bewijs. Middelerwijl is genoemde secretaris ontslagen. Thans
moet dezelfde persoon den regter weder rekenschap van eene andere hande
ling geven. Hij wordt namelijk beschuldigd van valsehheid in ondcr-
handsch geschrift, waardoor hij zijne herbenoeming als secretaris trachtte
te bewerken.
In de gemeente Chaam doet zich de navolgende zaak voor. De hoofd
onderwijzer der openbare school aldaar werd cenigen tijd geleden door den
raad dier gemeente uit zijne betrekking ontslagen, op grond, dat hel on
derwijs op zijne school niet voldoende was. De plaatselijke schoolcommissie
vond echter het onderwijs goed en wendde bij den raad pogingen aan tot
intrekking van het besluit, doch zonder gunstig gevolg. Daarop volgde eeu
onderzoek, eerst door den dislricts-schoolopzicncr, daarna door den inspec
teur van hel lager onderwijs in Noordbrabant, welke ambtenaren over het