LEYDSCHE
COURANT.
n°. or>.
1859.
WOENSDAG 1 JUNIJ.
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegevenDie vaji Maandag komt
uit Zaturdag Avond
De Prijs der Courant is ƒ12 in het jaar
afzonderlijke Hommers worden tegen 10
Centen afgegeven.
Uit lioofde van den HEHELTMRTSDjIG zal de Vrij-
dagsche Courant Woensdag avond worden uitgegeven.
BINNENLANDSGHE BERIGTEN.
LEYDEN31 Mei.
Bij de herslemming tot verkiezing van een lid voor den gemeenteraad
zijn van de 1410 kiesgeregtigden ingekomen 39G stembriefjes, zijnde 25
minder dan bij de eerste stemming.
Zaturdag middag aanst.ten 12 ure, zal de hooggel. lieer mr. R. T.
II. P. L. A. van Boneval Fauretot hiertoe hoogleeraar te Groningen,
zijne betrekking als hoogleeraar in de rcgtsgeleerdheid aan onze hoogeschool
aanvaarden, met het houden eencr redevoering in het groot auditorium.
Wij zijn in staat mede te deelen, dat het plan van de commissie tot
regeling der maskerade van 1860: De inlogt van Frans van Anjon
kinnen Antwerpen, den 19den Februarij 1582, bij gelegenheid zijner hul
diging als hertog van Braband en markgraaf van Antwerpenin eene
gisteren gehouden vergadering van het studer.ten-corps is voorgesteld en
aangenomen.
De maatschappij van Nederl. letterkunde alhier zal op 16 Junij aanst.
hare jaarlijksche algemeene vergadering houden in het gebouw der maat
schappij tot Nut van 't Algemeen.
Gisteren avond hebhen twee personen in den Singel nabij de Zijlpoort
hunnen dood in het water gevonden. De oorzaak van dit ongeval moet,
naar wij vernemen, in 't misbruik van sterken drank gezocht worden.
Men verneemt dat aar. den heer Vermeulen te Utrecht en aan den heer
Mollinger te Alpheneene buitengewone leverantie van paarden voor de
kavallerie is opgedragen.
In de N. R. C. leest men: Wij vernemen van eene wel ingelichte
zijde, dat de graaf van Chamborddie tot dusver in deze stad vertoeft, het
landgoed van Z. M. den koning nabij Arnhem, genaamd Bronbeek, heeft
gehuurd en daar zijn lijdelijk verblijf zal vestigen.
Door de keurmeesters van levensmiddelen te Amsterdam is in ruim
200 kruideniers- en komenijswinkels het limoensap vernietigddaar dit
grootendeels was zamcngesleld uit vitrioololie en gultegom met water, en
dus hoogst schadelijk voor de gezondheid. De hoog gele kleur is onder
anderen het kenmerk voor deze zoo schadelijke vcrvalsching.
Uit Utrecht wordt gemeld dat aldaar bijna dagelijks sluikers of sluik-
sters van jenever, uit de nabijgelegen dorpen komende, worden gevat.
Sommigen der eersten zijn zelfs met geladen schietgeweer gegrepen. De
vrouwen hebben blikken bussen onder hare rokken verborgen, uilsluitend
voor het sluiken vervaardigd. Zij bestelen daardoor de stad met 18 cents
per kan.
Men verneemt dat er aan boord van het dezer dagen te Nieuwe Diep
binnengekomen Amerikaansche barkschip Mountaineer eene zware misdaad
is gepleegd. Een man der equipage moet door 4 zijner makkers door
messteken zijn afgemaakt. De vermoedelijke daders zijn bij de aankomst
van het schip in hechtenis genomen.
Te Groningen is Donderdag II. door de studenten eene serenade bij
fakkellicht gebragt aan den hoogleeraar mr. van Boneval Faure, bij gelegen
heid van zijn vertrek naar leyden.
Uit Roozendaal schrijft men dat het onwedcr van Zaturdag 11. aldaar
bijzonder hevig is geweest. Een arbeiderdie op het veld zich onder een
boom trachtte te verschuilenis door den bliksem gedooddie aan de haven
in twee huizen is ingeslagenzonder brand te veroorzaken. In het eene
wierp hij den kagchel geheel uit elkander, en in het andere bevonden zich
slechts twee jonge kinderendie men geheel bewusteloos vonddoch die
men hoopt in hel leven te behouden. Ook te Oosterhout is de bliksem op
drie plaatsen ingeslagen. Eene schuur met het daarin aanwezige houtter
gezamenlijke waarde van 1000is daardoor een prooi der vlammen geworden.
Uit het Verslag van den toestand dezer gemeente, door burgemeester
en wethouders aan den gemeente-raad gedaannemen wij de volgende bij
zonderheden over
Iloofdst. VIII. Kerkelijke zaken. De aanbouw eener nieuwe kerk voor
de Christelijk-afgescheidene gemeente was aan het einde des jaars zoo ver
gevorderd, dat met het binnenwerk een aanvang werd gemaakt. Hel kerk
gebouw der Israëlitische gemeente is in dit jaar vergroot en vernieuwd. De
Leydsche afdeeling van het Nederl. zendelinggenootschap telt 110 leden en
42 begunstigers; de kweekeling, die in het zendelingshuis te Rotterdam
wordt opgeleid, maakt voortdurend zeer gelukkige vorderingen. Het hulp-
genootschap was in slaat den jongste der twee zendelingskwcekelingen in
Dec. 1858 als Christenwerkman naar Sumatra uit te zenden. De Vereeni
ging der vrienden Israels telt ongeveer 80 leden. De leydsche afdeeling
der Nederl. Gustaaf-Adolf-Vereeniging beeft thans 290 leden. Den 26sten
Nov. 1857 is opgerigt eene Vereeniging voor Christelijke belangen, van
welke de statuten zijn goedgekeurd bij koninklijk besl. van 22 Jan. 1858.
Zij stelt zich ten doel: 1°. om aan inriglingen van Christelijken aard gele
genheid te verschaffen tot het houden van grootere en kleinere bijeen
komsten 2°. omdoor hel houden van bijbellezingen of vrije spreekbeurten
op godsdienstig gebied, bevorderlijk te zijn aan Christelijke kennis en leven.
Het gebouw der Vereeniging is aangekocht en verbouwd uit vrijwillige bij
dragen en rentelooze voorschotten. Buiten de aandeelhouders lelt de Ver
eeniging 149 leden.
Iloofdst. IX. Onderwijskunsten en wetenschappen. De wet van 13
Aug. 1857, met 1° Jan. daaraanvolgende in werking getreden, heeft ook
de taak van het gemeente-bestuur, met betrekking tot de zorg voor het
lager onderwijs, op nieuw geregeld. Die taak is in menig opzigt gemak
kelijk gemaakt door de instelling van een plaatselijk toczigt, dat in ge
meenten van eene talrijke bevolking is opgedragen aan een schoolcommissie,
welker leden door den gemeente-raad worden benoemd en die van den toe
stand van het onderwijs jaarlijks aan den gemeenteraad een beredeneerd
verslag doet. De tijd aan de zamenslelling en regeling van de taak der
commissie besteed heeft, gelijk van zelf spreekt, invloed gehad op de rege
ling van en het toezigt op het onderwijs, gedurende een groot deel van het
jaar, zoodat de scholen en bewaarscholen, ongeveer veertig in getal, slechls
tweemalen bezocht zijn. Dat bezoek heeft de commissie wel in staat ge
steld, om eenige opmerkingen aangaande den toestand van het openbaar en
bijzonder lager onderwijs mede te deelen, maar niet, om reeds nu daarover
een juist en billijk oordeel te vellen veelmin in algemeene beschouwingen
te treden of wenken te geven tot wijziging of verandering van het bestaande.
In het afgeloopen jaar waren hier aanwezig 2 openbare scholen, 10 bij
zondere scholenstaande onder het beheer van afzonderlijke besturen of
commissiën18 bijzondere scholendie voor eigene rekening worden ge
houden, van welke 5 voor jongens, 6 voor jongens en meisjes, 7 voor
meisjes. Van de openbare scholen werd de dagschool op 15 Jnlij door 580
jongens en 521 meisjes, de avondschool, door 89 jongens en 65 meisjes be
zocht, en waren er toen 824 leerlingen, die kosteloos onderwijs ontvingen.
Van de bijzondere scholen werd op hetzelfde tijdstip de dagschool bezocht
door 1331 jongens en 1091 meisjes, de avondschool door 235 jongens en
184 meisjes. Onder de leerlingen der bijzondere scholen bevinden er zich
739, die kosteloos onderwijs ontvingen, en van dat getal 5 op de bijzon
dere scholendie voor eigen rekening worden gehouden. Euilen deze open
bare en bijzondere scholen worden nog aangegeven 8 bewaarscholen2 her-
halingscholen2 zondagscholen, 1 weekschool, 1 werkschool, 1 volkszang
school en 1 onderwijzerskweekschool. Op de openbare en bijzondere scholen
werd onderwijs gegeven door 21 hoofdonderwijzers, 46 hulponderwijzers en
27 kweekelingen. De kweekschool voor zeevaart breidt zich uit door de
vestiging van subcommissiën in andere steden. De nieuwe cursus van het
stedelijk gymnasium is begonnen met 37 leerlingen. De afdeeling der
maatschappij tot Nut van 't Algemeen telt 232 gewone en 5 honoraire leden,
12 donatrices en 4 donateurs. De spaarkas heeft zich door vrijwillige bij
dragen zoo kunnen herstellen, dat er voor opheffing dezer inrigling geen
vrees meer bestaat. Het getal lezers, die van de leesbibliotheek gebruik
maken, nam weder toe, terwijl deze instelling weder belangrijke boekge
schenken ontving en in een gunstigen financiëlen toestand verkeert. Op de
naai- en herhalingschool is het getal kinderen vermeerderd en werden vele
bestellingen ontvangen. De volkszangschool is, tengevolge van een uitne
mend gelukt middel om den finantiëlen toestand te verbeleren, het geven
van een groot concert, in stand gehouden en in bloei hersteld. De belang
stelling in de volksvoorlezingen neemt toe. De bewaarschool wordt druk
bezocht en telt 117 kinderen. Aan de onderwijzerskweekschool werd ge
middeld aan 20 leerlingen onderwijs gegeven. Subsidiën uit de provinciale
en gemeentekassen zijn onmisbaarom in de geldelijke behoeften te voor
zien. Langzamerhand schijnt het gebruik der winkelkaarljes weder toe te
nemenhetgeen te opmerkelijker isdaar de afgeloopen winter niet stren
ger was dan de vorige. Het leesmuseum telt 77 gewone76 buitengewone
en 2 tijdelijke leden. Het ware te wenschen dat deze inrigting op uitge
breider schaal kon werken, ofschoon nu reeds bij beperkte middelen ruim
150 tijdschriften en een 7-lal dagbladen ter lezing liggen.De alhier geves
tigde afdeeling der Ilollandsche maatschappij van fraaije kunsten en welen-
schappen is weder in getal van leden toegenomenthans bedragende 65
waaronder éc'n ecrelid. De Nederlandsche entomologische vereeniging zag
zich twee leden ontvallendoch verheugde zich in de toetreding van een
natuuronderzoeker uit Overijssel. De staat der kas is zeer gunstig; de
boekerij is met een zeer kostbaar plaatwerk en eenige kleinere werken ver
meerderd de verzameling insecten heeft mede eene vergrooting ondergaan.
