LEYDSCHE
COURANT.
VRIJDAG 6 MEI.
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegevenDie van Maandag komt
uit Zaiurdag Avond.
De Prijs der Courant is ƒ12 in het jaar}
de afzonderlijke Nommers worden tegen 10
Centen afgegeven.
BINNENLANDSCHE HERUITEN.
LEYDEJN, 5 Mei.
In de maand April 1859 zijn binnen deze gemeente overleden 78
personen, als: 5 mannen, 11 vrouwen, 27 zoons en 35 dochters, daar
enboven als levenloos aangegeven 10. Geboren 123 kinderenals72 zoons
en 51 dochters. Voltrokken 20 huwelijken.
Uit het verslag, betreffende den toestand van het onderwijs aan de
scholen van het genootschap Mathesis Scientiarum Genitrix gegevendat
in de algemeene vergadering van Donderdag 11. werd medegedeeld door den
heer W. T. Werst, 2™ secretaris van het bestuur, ontleenen wij de vol
gende bijzonderheden
liet gehouden examen in het gewone rekenen gaf de overtuiging, dat er
gegrond bezwaar bestaat, om voor den toegang tot de scholen hooger
eischen te doen dan thans plaats heeft, daar jongens van 12, 14 tot 16
jarendie reeds onderwijs op de scholen van het lager onderwijs genoten
hadden, nog behoefte schenen te hebben aan theoretisch en practisch onder-
rigt in de hoofdregelen der rekenkunde.
liet onderwijs in de wiskunde was uitgebreid door daartoe het getal
schooluren te vermeerderen.
Het onderwijs in de verschillende vakken, betrekking hebbende tot den
handel, werd met vrucht gegeven, ofschoon bet getal leerlingen, dat daar
van dit jaar gebruik maakte, gering was. De onmisbaarheid van zulk een
onderwijs schijnt nog niet zoo algemeen te worden bevroed.
liet onderwijs in de natuur- en werktuigkunde liep over de eerste begin
selen en klom op tot het galvanisme en de electriciteit en wat de werk
tuigkunde betreft, tot de behandeling der uurwerken en de zamenstelling
van bet stoomwerktuig.
Dc teckenschool, ingerigt naar het stelsel der gebroeders Dupuis, leverde
de overtuigendste blijken dat voor eerstbeginnenden de lust tot het teckenen
krachtig wordt opgewekt en in dat opzigt dit stelsel boven de oudere me
thode de voorkeur verdient. In geen aantal jaren was bet gebeurd zoovele
mededingers te tellen naar de uitgeloofde medailles. Zestien teckeningen
naar een antiek in pleister en veertien naar een pleister-ornament waren
ingekomen. De kleine zilveren medaille werd toegewezen aan een leerling,
die drie jaren geleden nog geen onderwijs in het teekenen genoot.
liet onderwijs in dc bouw- en doorziglkunde, theoretisch en practisch,
ondervond door eene nieuwe regeling groote verbetering, liet werd gege
ven aan 75 leerlingen, die alleen 400 bouwkundige teekeningen inleverden,
behalve die betrekking hadden lol de doorziglkunde, bet leckencn van
werktuigen en het bouwkundig schaduwen. De groote zilveren medaille
werd uitgeloofd voor een ontwerp van een landhuis en de kleine zilveren
medaille voor de beste teekeningen op vergroote schaal eener bouwkundige
afbeelding van eene bewaarschool van 500 kinderen.
liet onderwijs op de verschillende scholen werd gegeven aan een getal
van 192 leerlingen door het noodigc personeel van bekwame en ijverige
hoofd- en andere onderwijzers, die zich met eene matige, voor sommigen
zelfs, naar mate var. den tijd en de moeite die zij daarvoor veil hebben,
karige bezoldiging te vreden stellen.
De Staats-Cour. van heden bevat een kon. besluit van 2 Mei, waarbij,
uithoofde dal de kon. academie te Delft, voor zooverre zij strekt tot oplei
ding van ambtenaren voor de burgerlijke dienst in Ned. Indië, niet oplevert
een toereikend getal ambtenaren voor de behoeften van die diensto. a.
bet navolgende wordt bepaald r
De kweekelingen aan de kon. academie te Delft, bestemd voor dc bur
gerlijke dienst in Ned. Indië, die na een voldoend overgangs-examen lot
den cursus van het derde studiejaar zijn toegelaten, en daarbij, ten genoe
gen van bet bestuur der academie, bewijzen leveren van goed gedrag en
van een gezond ligchaamsgestel, worden door den minister van koloniën,
op voordragt van bet voormeld bestuur, aangesteld tot candidaat-ambtenaren
voor de burgerlijke dienst in Ned. Indië, en zijn daardoor vrijgesteld van
de bevolene jaarlijksche storting van ƒ200, welke alsdan ten laste komt
der koloniale geldmiddelen.
Aan den minister van koloniën kunnen door het besluur der academie
als candidaat-ambtenaar voor de burgerlijke dienst in Ned. Indië, worden
voorgedragen zij die aan een van 's rijks hoogescholen den rang van doctor
of van candidaat met den eersten of tweeden graad in eenig vak van we
tenschap hebben verkregenen zij die aan de landbouwkundige school te
Groningen na een vollcdigen cursus een eindexamen hebben afgelegd met
de verklaring dat zij uitstekend voldaan hebben. De hierbij bedoelde per
sonen zullen een 2-jarigen cursus aan de kon. academie te Delft moeten
doorloopen om na een voldoend eindexamen te hebben afgelegd, het radi
caal van ambtenaar der tweede klasse te kunnen erlangen.
De gouverneur-generaal van Ned. Indië is bevoegd om doctoren in de
regtendie gedurende 7 jaren in Ned. Indië blijken hebben gegeven van
bijzondere geschiktheid, te benoemen tot betrekkingen bij het regtswezen
waarvoor tot dusverre het radicaal van ambtenaar der eerste klasse werd
vereischl. Voor de betrekkingen van omgaand regter op Java en van diens
griffier worden echter zooveel mogelijk benoemd ambtenaren der eerste kl.
De gouverneur-generaal is bevoegd om in elk der jaren 1859 en 1860
20 ambtenaren van de derde klasse, die geacht worden door bekwaamheid,
geschiktheid en gedrag het meest in aanmerking te komen om lot hoogere
rangen in 's lands dienst op te klimmen en minstens 5 jaren in 's lands
dienst zijn werkzaam geweest, na afgelegd vergelijkend examen te be
schouwen als te bezitten het radicaal van Indisch ambtenaar der tweede
klasse. Ook is hij bevoegd om, bij gebrek aan ambtenaren der eerste of
tweede klasse, ambtenaren van de derde klasse te benoemen tot de betrek
kingen van adsistent-resident, secretaris en controleur bij bet binnenlandsch
bestuur op Sumatra, en om ter benoeming tot ambtenaren van de derde
klasse in aanmerking te brengen personen, die 5 jaren in 's lands dienst
in Nederl. Indië zijn werkzaam geweest en bij een goed zedelijk gedrag
blijken van ijvèr en geschiktheid hebben gegeven.
Z. M. behoudt zich voor om bij gebrek aan personen, voorzien van het
diploma der kon. akademie te Delft, te benoemen lot ambtenaren der eerste
of der tweede klasse voor de burgerlijke dienst in Ned. Indië personen die
in of builen 's lands dienst blijken hebben gegeven van algemeene of bijzon
dere bekwaamheden. Daartoe zuilen bij voorkeur in aanmerking komen zij
die, aan eene van 's rijks hoogescholen, den rang van doctor met den eersten
of tweeden graad in eenig vak van wetenschap hebben verkregen.
Volgens bekendmaking van den minister van flnantiën zijn er gedu
rende het jaar 1858 in 's rijks munt en hulp-munt vervaardigd: 1°. voor
rekening van het rijk, ten behoeve van de circulatie in 's rijks overzecsche
bezittingen: 31,181 rijksdaalders, 2,197,009 guldens7,600,000 halve gul
dens, 4,800,000 i guldens, 14,000,000 TV guldens, 40,989.886 2j- centsstuk
ken, 122,651,245 1 centsstukken, 53,588,017 cenlsstukken2°. voor
rekening van bijzondere personen: 8,326,305 rijksdaalders, 2,002,241 gul
dens, 4,462 halve guldens. Te zamen uitmakende eene geldswaarde van
ƒ34,014,386.68;.
Door bestuurders van het Nederl. zendelinggenootschap is uit het vroe
ger medegedeelde drietal tot director van het zendelinghuis beroepen de heer
M. Cohen Stuart, pred. bij de remonst.-gereformeerde gemeente te Utrecht.
Zoodra het weder dit zal ioelalen zullen er van Katwijk aan Zee
tol aan den hoek van Holland door den overste van de marine, liloemendaal
langs de kust peilingen worden gedaan. Men wil dit in verband brengen
met het plan nopens het aanleggen van eene zeehaven bij Scheveningen.
Het bekende wiskundige genootschapEen onvermoeide arbeid komt
alles te bovenheeft dezer dagen den hoogsten prijs toegewezen aan den
heer F. J. van den Berg, ingenieur van den waterstaat, voormalig kweeke-
ling van de Delflsche academie, voor het door hem ingezonden antwoord
op eene door dal genootschap uitgeschreven prijsvraag. Naar men verneemt,
gold het een zeer moeijelijk vraagstuk betrekkelijk de ontwikkeling van
zeker gebogen oppervlak, en getuigt het antwoord van diepe en grondige
wiskundige kennis.
Te Gorinchem had Dingsdag avond een treurig voorval plaats. In dc
meelfabriek van den heer van den Andelbragl een 19-jarig meisje een be
zoek aan haren minnaar, die aldaar de betrekking van machinist vervulde.
Haar minnaar toonde haar de werking der machinerie, en daarbij kwam
zij ongelukkig met hare kleedercn in aanraking met een der raderenwaar
mede zij eenige keeren werd rondgeslingerd. Voor dat men haar hulp kon
toebrengen was baar hoofd reeds tegen den grond verpletterd.
Volgens den Parijschen correspondent van de Indép. Beige zou de
hertogin van Parma, en ook haar broeder, de graaf dc Chambord, die te
Frohsdorf verblijf houdt, voornemens zijn om gedurende den lijd dat de
oorlog in Italië duurt, hun verblijf in Nederland te vestigen.
'sGRAVENHAGE, 5 Mei.
Door Z. M. zijn aan de kon. akademie te Delft benoemd: tol leeraar
in de wiskunde de heer dr. C. P. Burger, thans leeraar in dc wiskunde
aan het gymnasium te Zutphcn, en tot leeraar in de waterbouwkunde de
heer M. Simonciviel ingenieur te Leeuwarden.
Bij besluit van 2 dezer heeft Z. M. goedgevonden te benoemenbij
bet wapen der infanterie: bij den staf van bet wapen, lot majoor den
kapitein der lste kl. J. C. P. Ilamminek Schepel, van den staf; tot kapitein
van de 34® kl. den lsten luit. J. Mulder, van dien staf; bij het 2<)e reg. tot
kapitein van de 3de kl. den lslcn luit. J. A. Halfmouw, van het 1 ste j
bij het 5,lc reg. tot kapiteins van dc 3,lc kl. den lslc" luit.-adj. I). N. de
