LEYDSCHE
COURANT.
1858.
MAANDAG 1 NOVEMBER..
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vi dj dag uitgegevenDie van Maandag komt
uil Zalurdag Avond
De Prijs der Courant is f 1 li in het jaar;
de afzonderlijke iSo miners worden tegen 10
Centen afgegeven
SEjj deze Courant behoort 'Bijblad IV. 18.
BINNENLANDSCHE BKRIGTEX.
LEYDEN30 October.
Donderdag 11. hield het departement der maatschappij tot Nut van 'l Alge
meen alhier zijne Oclober-vergadering, met dames. Nadat de secretaris,
de heer mr. A. Schmidt, het verslag van den staat en de werkzaamheden
des departments had gelezen, reikte de voorzitter, de heermr. 11. C.Hnyser, j
met eenc hartelijke toespraak aan Jacob de Tombes, Jan Bavelaar, Willem
Brugmans, D. van der Hengst, Hendrik den Moet, Joh. Willem Jong, Joh.
Zierikzee en H.Fontijn, zilveren medailles uit voor bedreven edelmoedige da
den. Na dc pauze sprak Prof. J. van der Hoeven eene redevoering uit, tot
onderwerp hebbende: de omvang en de grenzen van onze kennis der natuur.
De d3g van gisteren was voor de Israëlitische gemeente alhier een dag
van godsdienstige vreugde. Zij mogt op eene plegtige wijze de eerste gods-*
diensloefening houden in de herstelde synagoge. Deze zeldzame feestviering
had plaats onder toezigt van den wel-eerw. lieer B. Berensteinopperrabbijn
te 's Gravcnhage, en werd opgeluisterd door de medewerking van cenige
leden uit het zangpersoncel van het Diamantwerkers vveezehfonds, van Am
sterdam, onder directie van den lieer A. Berlijnen van ccn orchest van
cenige dilettanten uit deze stad, onder directie van den heer A. J. Welrens.
Des morgens ten Oj- ure werd de gewone ochtenddienst in de hulp-synagoge
gehouden, en daarna werden op de bij het programma bepaalde wijze de
wetsrollen naar het lokaal naast de herstelde synagoge gebragt. Ten 10t
ure werden de deuren der synagoge geopend voor hen aan wie, van wege
dc beperkte ruimte, loegang-billetten waren uitgereikt, waaronder zich niet
weinige belangstellenden uit naburige plaatsen bevonden, en ten 11 ure
werden de verschillende autoriteiten, t. w. eene commissie van het gemeen
tebestuur, eene van de arrondissements-reglbank, de heer kantonregter enz.
door de voor deze gelegenheid aangestelde ceremoniemeesters ontvangen cn
naar de voor hen bestemde plaatsen geleid. Onmiddellijk daarop volgden
de wel-eerw. heer opperrabbijnhh. kerkbestuurders en armverzorgers en
dc commissie voor de kerkelijke inwijding, en nadat allen plaats hadden
genomen begon de uitvoering eener feest-ouverture door het orchest. Daarna
nam de inwijding een aanvang, die verrigt werd door den voorzanger der
gemeente, den heer R. Beulh, bijgestaan door bovengenoemd zangpersoneel.
Bij het overbrengenopheffen en het plaatsen in het llechal van de H. wets
rollen werd bij afwisseling door den voorzanger en het koor de lof des
Heeren vermeld cn bij de verschillende omgangen werden de psalmen 24
95, 30 en 29 door het koor aangeheven.
Na de plaatsing der H. wetsrollen in het llechal, beklom de opperrabbijn
den kansel, tot het houden eener prcdicatie, die door het zingen van de
slotverzen van psahn 145 afgewisseld en met gebed besloten werd. Z. cerw.
maakte zich deze gelegenheid ten nutte om de tegenwoordig zijnde autori
teiten en allen die tot den bouw van het bedehuis hadden medegewerkt op
eene gepaste wijze toe te spreken. Na hem trad de heer van Wesel,
onderwijzer, voor de gemeente op, die een kort verslag gaf der verrigtingen
van het kerkbestuur, betreffende den herbouw der synagoge, verrigtingen
die, hoe veelvuldig cn moeijelijk ook, echter met een goeden uitslag waren
bekroond. Hij trad ook in eene vergelijking van het verlcdene met het
tegenwoordige en wekte daardoor de gemeente op tot eene dankbare waar
dering harer godsdienstige voorreglen. Na het gebed voor Z. M. den koning
en het uitstorten eener bede voor de geopende arkzong het koor den 150slcu
psalm lot sluiting der plcgligheid en allen vcreenigden zich van harte met het
Looft den lieer, elk moet Hem ceren,
Al wat geest en adem heeft,
Looft verheugd den Heer der Heeren.
Zoowel de herstelde synagoge als het nieuw gebouwde waschhuis en hel
^schoollokaal voldoen uitmuntend aan de verwachting en voorzien hij dc
Israëlitische gemeente in eene dringende cn algemeen erkende behoefte. Naar
wij vernemen hebben ook vele der gemeenteleden door aanzienlijke geschen
ken lot inwendige verfraaijing der kerk van hunne ingenomenheid met het
tot stand gcbragle werk doen blijken.
liet getal der in het Werkhuis alhier opgenomenen bedroeg gedurende
deze week dagelijks van 83 lot 94 personen.
Naar men verneemt is bij het kerkbestuur der Ncdcrl. Israëlitische
hoofdsynagoge te Amsterdam eene missive ontvangen van den heer JI. Mor-
tara, den vader van het veelbesproken kind, dd. Rome 18 September,
waarin dc schrijver, na eene beschrijving van den mensch-onteerendcn roof
op zijn zoon Edgard gepleegd en zijne overbrenging naar Bologna, het ge
noemde kerkbestuur dringend bidtten behoeve van zijn ongelukkigen zoon
"zoodanige slappen bij de regering te doen, als men van het hoofdbestuur
der meest talrijke Israëlitische gemeente in het vrije Nederland in eenc zoo
heilige zaak mag verwachten." Bij dezen brief was eene tweede missive
gevoegd van den opper-rabbijn te Rome, waarin al de feiten in bovenge-
melden brief bevat, worden bevestigd en levens wordt verklaard, dat de
vader van het ongelukkige kind een man is, die de welwillendheid en ach
ting van alle weidenkenden verdient.
liet JFeekblad voor Israëlieten verzekert, dat het kerkbestuur zich in
de afgeloopene week lot het departement van buitenlandsche zaken heeft
gewend en van den minister de verzekering heeft ontvangen, dat alles zal
worden aangewend wat dc regering in eene zaak als deze bij magte is te
doen en dat hij van zijne zijde daartoe gaarne zal medewerken. De sccre-
I taris-generaal bij het departement van buitenlandsche zaken heeft eene
I gelijke verzekering gegeven. De minister van herv. eeredienst enz. heeft
van zijne zijde in den ministerraad eene voordragt gedaanom al wat mo
gelijk is te doen voor de in vrijheid stelling van den jongen Mortara, en wel
op een deswege aan Z. E. gerigt adres van de hoofdcommissie tot de zaken
der Israëlieten in Nederland. en Effbl.)
Te Amsterdam had gisteren eene militaire plegtigheid plaats, die tot
de zeldzaamheden behoort, namelijk: het uitreiken van eene gouden me
daille met brevet voor meer dan 50 jaren trouwe dienst, aan den opzigter
I der artillerie lste klasse Peelers, aldaar in bezetting. Deze medaille is hem
door den kommandanl-kolonel dc Moulin met eene hartelijke toespraak
overhandigd.
I— Omtrent de misdaad van vergiftiging te Wannepervcen wordt aan dc
V. C. het volgende gemeld«Woensdag heeft ten huize van G. v. d. V.
eenc lijkschouwing in tegenwoordigheid der justitie van Zwolle plaats gehad,
welke geregtelijke lijkopening is verrigt door twee geneeskundigen uit Zwolle;
genoemde man is namelijk in den aanvang dezer week zeer plotseling over
leden cn onder alle verschijnselen van vergiftiging, waarvan zijne boosaar
dige vrouw wordt beschuldigd. De ingewandenhersenen enz. van den
overledene zijn tot nader scheikundig onderzoek door de regterlijke magt
medegenomen; het vermoeden is intussehen door 't eerste onderzoek reeds
versterkt. In dit voorjaar zijn ook drie kinderen in dat huis bijna plot
seling cn onmiddelijk na elkander gestorvendie mede zeer dik waren
gezwollen, waaromtrent nu ook kwade vermoedens rijzen, te meer, omdat
daaronder zich bevond een krankzinnige jongeling, die steeds tot aanstoot
was van de onmenschelrjke moeder."
Men verneemt thans dat de hoofdschuldigen der plaats gehad hebbende
ongeregeldheden aan de akademie te Breda ontdekt zijn, en dat dien ten
gevolge de kadets, welke als oudsten van jaren zich met verlof bevonden,
onverwijld zijn teruggeroepen, ten einde hunne studiën te hervatten.
Naar men verneemt is onze landgenoot mevr. de wed. Stormvan
Delft, in het begin dezer maand te New-York teruggekeerd. Zij had Ka-
nada, dc Staten van Nieuw Engeland, de llapids der St. Lawrence, alsmede
de Witte Bergen bezocht, cn was voornemens zich over Norfolk naar hare
kolonisatie in Tenessee te begevenom van daar nog voor den aanvang vau
den winter in het vaderland terug te keeren.
's GRAVENIIAGE 30 October.
Tot commissaris van politie te Dokkum is benoemd dc heer F. A. E.
van der Plnymvan Middelburg.
Tot ontvangers der directe belastingen enz. zijn benoemd te Wijk bij
Duurstede, de heer J. F. Schijff, thans te Uitgeest, cn te Uitgeest, de heer
J. A. Wasserman, thans te Asten.
Z. M. de koning wordt morgen avond van het Loo in deze residentie
terug verwacht. Z. M. zal zich echter waarschijnlijk den 10lcu November
weder derwaarts begeven.
Z. K. II. de prins van Oranje wordt dagelijks alhier terug verwacht
en Z. K. II. prins Frederik tegen Maandag aanst.
Z. K. 11. prins Hendrik der Nederlanden heeft den burgemeester van
Berkcl eene gift doen toekomen van ƒ50, ten behoeve der weduwe en kin
deren van den predikant Ileinecken, aldaar.
Naar men verneemt zullen de ontwerpen van wet tot emancipatie der
slaven in Ned. West-Indië eerstdaags door de regering aan de staten gene
raal worden ingediend.
Eergisteren zijn voor den hoogen raad de plcidooijen voortgezet in de
zaak van de hh. P. van Ylissingcn tegen den staat der Nederlanden, be
treffende de duitenplaatjes. Dc heer mr. J. C. Faber van Riemsdijk heeft
alstoen voor den staat de vordering bestreden, waarop dc heer S. P.
Lipman voor de eischers heeft gerepliceerd. Wegens het vergevorderde uur
werd die repliek afgebroken en lieden voortgezet. Heden heeft ook de lieer
mr. J. C. Faber van Riemsdijk gedupliceerd, liet openbaar ministerie zal
j op 18 November zijne conclusion nemen.
