LEYDSCHE COURANT, 1858. VRIJDAG 28 MEI. De Courant wordt MaandagWoensdag en Vrijdag uitgegevenDie van Maandag komt uit Zaturdag Avond. De Prijs der Courant is f 12 in het jaar de afzonderlijke Nommers worden tegen 10 Centen afgegeven. BMNENLANDSCHE BEMETEN. LEYDEN27 Mei. De wis- en natuurkundige afdeeling van de kon. academie van welen- schappen zal op Zaturdag aanst. le Amsterdam eene gewone vergadering 1 houden. De prov. inspecteur van het lager onderwijs in Zuidholland heeft be- kend gemaakt dat de examina, bedoeld bij art. 41 der wet van 13 Aug. I 1857 zullen worden gehouden le :s Gravenhage, op Maandag 14 Junij aanst. en volgende dagen. Uit het jaarlijksch verslag omtrent den toestand onzer gemeente, on- langs door burgemeester en wethouders aan den gemeenteraad ingediend, j deelen wij de volgende hoofdbijzonderheden mede: (Vervolg.) Hoofdstuk VI. Medische politie. Hierbij wordt de aandacht gevestigd op de meerdere sterfte onder kinderen beneden de 10 jaren, veroorzaakt door het aanhoudend heerscheu der pokken. In de eerste maanden des jaars vertoonde deze ziekte zich veelvuldig en in een kwaadaardigen graad, en zij begon eerst na de maand Julij te verminderen. liet getal krankzinnigen uit deze gemeente, die in liet SE Joris gasthuis te Delft worden verpleegd, bedroeg op 31 December 40. In het Caeeilia-gaslhnis zijn in 1857 verpleegd 575 zieken, zijnde we derom 129 meer dan in 1850. Van die zieken zijn 438 hersteld ontslagen, niet hersteld ontslagen 35 en 59 overleden, zoodat op 1 Jannarij 1858 nog in behandeling hieven 43 lijders. De slaat der sterfte was gunstiger dan 1 in de heide voorgaande jaren. In de stads-apotheek zijn gereed gemaakt I 35130 recepten, zijnde 0931 meer dan in 1850. In het Nosoeomiuni Aca- demicum zijn verpleegd 307 lijders. Hoofdstuk VII. Nat. militie en schutterij. Voor de loling der nationale militie werden ingeschreven 452 jongelingen. Het door de gebeente le leveren contingent was bepaald op 100 man. 11e sterkte der schutterij 1 was: actief 540 man, reserve 390, le zanten 930 man. Hoofdstuk VIII- Kerkelijke zaken. In het aantal kerkgemeenten en 1 hij haar in gebruik zijnde kerkgebouwen is geene verandering gekomen. Alleen is het walsche kerkgebouw inwendig geheel vernieuwd. Aan den i kerkeraad der christ. afgesch. gemeente is vergunning verleend om eene 1 nieuwe kerk te bouwen, maar daarmede is nog geen aanvang gemaakt, i Met 1 Febr. is in werking getreden de bisschoppelijke verordening, be- 9 treffende eene nieuwe parochiale indeeling der roomsch-kath. gemeente. Hoofdstuk IX. Onderwijs enz. Het lager onderwijs is in eenen vol doenden slaat. Echter is het niet te ontkennen dat de bijzondere scholen toenemen en als onvermijdelijk gevolg daarvan, het getal leerlingen, die de openbare scholen bezoeken, afneemt. Volgens besluit van den gemeen teraad werd het aantal openbare lagere scholen gebragt van 4 op 2. De school op de Haarlemmerstraat en die in de Scheistraat werden opgeheven, niet slechts uit geldelijk belangmaar ook vooral in het belang van het onderwijs. De gemeentekas gaf lot het onderhoud der openbare scholen en bewaarscholen eene som van 10277.22J uit. let het einde van 1857 waren alhier aanwezig 4 openbare scholen 8 bijzondere scholen van de lste klasse en 17 van de 2dt klasse, te zatnen 29 scholen. Het getal leerlingen op de onderscheidene dagscholen bedroeg op 15 Julij 188G jongens en 1522 meisjes; op de avondscholen 282 jongens en 255 meisjes. Op 8 bewaarscholen waren toen 1882 kinderen. Het getal onderwijzers bedroeg 23 en dat der ondermeesters 57. De kweekschool voor zeevaart bleef in bloei toenemen. Het getal jongens, die zich gedurende 1857 hebben aangemeld beliep 80, waarvan 50 tot de lessen zijn toegelaten en reeds 30 in 'slands dienst getreden; 10 als scheeps jongens, 4 met eene aanbeveling lot bootmansleerling en 10 als ligt matroos. Vijf jongens, op de inrigling gevormd, zijn om bijzondere redenen ter koop- I vaardij geplaatst. In het geheel zijn reeds 83 jongelingen door de kweek- I school sedert hare oprigting tot hunne maatschappelijke betrekking gebragt. Het onderwijs heeft eene belangrijke uitbreiding gekregen door de beschik- 1 king van den minister van marineom een scheeps-schoolmcester aan de 1 inrigling toe le voegen, zoodat nu 2 uren daags aan het oefenen in lezen, schrijvenenz. worden besteed. De toestand van het stedelijk gymnasium blijft dezelfde. De nieuwe 1 cursus is begonnen met 33 kweekelingen. Omtrent de alhier bestaande maatschappijen en wetenschappelijke vereeni- i gingen wordt het volgende medegedeeld. De afdeeling der maatschappij lot 1 Nut van 't Algemeen lelt 226 contribuerende en 5 honoraire leden benevens B 13 donateurs en 3 donatrices. De Spaarbank zag door meerdere opvraag 1 van gelden het kapitaal der uitgegeven boekjes ruim 10 pCt. verminderen, ji Van de spaarkas werd meer gebruik gemaakt. De lees-bibliotheek verkeert in eenen gunsligen toestandzoo ook de naaischoolde bewaarschool en de onderwijzers-kweekschool, maar de volks-zangschool behoeft voortdurend buitengewone middelen, om slaande te kunnen blijven. De vo!ks-\oorlczin- gen schijnen veel nut te verspreiden. De maatschappij der Ned. letterkunde is in denzelfden toestand gebleven. Van de nieuwe reeks harer werken zijn het 9de en 10',e deel verschenen, alsmede drie afleveringen van Maerlant's Spiegel Historiael. Het lees museum telt 79 gewone en 02 buitengewone leden. De afdeeling der Holl. maatschappij van fraaije kunsten en wetenschappen bevindt zich in eenen bloeijenden toestand en lelt thans 60 leden. De toestand van het genootschap Mathesis Scietüiarum Genitrix onder ging geene verandering. Door de zorg der regering werd een nieuw lokaal ingerigt voor het onderwijs in het handteekenen naar de methode van Gebr. Dupuis. Het aantal leden klom tot 216 en dat der leerlingen tot 186. De Leydsche maatschappij voor toonkunst telde 118 leden waaronder één donateur. De muziekschool werd bezocht door een aantal van 114 tot 119 leerlingen. De alhier gevestigde muziekgezelschappen en liedertafels blijven geregeld hunne bijeenkomsten houden. Musis Sacrum scheen na een 30-jarig bestaan zijne opheffing nabij, maar de ijverige pogingen tot het instandhouden dezer instelling hebben echter doel getroffen. Z. K. 11. de prins van Oranje heeft het beschermheerschap van dat gezelschap welwillend aangenomen. Aan het slot van dit hoofdstuk worden eenige bijzonderheden vermeld betreffende de hoogeschoolo. a. de benoeming van mr. J. A. Philipse tot curator, en de benoemingen van de heeren 11 olieman en Suringar tot hoog leeraren. In den loop des jaars werden twee kweekelingen der hoogeschool door den dood weggenomen. Bij de op gisteren in het hoofdkiesdislricl Leeuwarden plaats gehad hebbende herstemming, ter benoeming van een lid voor de tweede kamer der stalen-gcneraalis gekozen de heer dr. W. U. Idzerda, met 742 stem men. Op den heer mr. Bieruma Oosting. werden 482 stemmen nitgebragt. Op den tweeden Pinksterdag zijn langs den Hoilandschen spoorweg 13,000 reizigers vervoerd. De Zuidhollandsche onderwijzers-zangvereeniging beeft eergisteren hare achtste algemeene vergadering te 's Gravezande gebonden, waartoe een groot aantal belangstellenden was opgekomen. De uitvoering der zangstukken heeft aan aller verwachting ruimschoots voldaan. Gedurende de pauze werd er ten behoeve der armen eene inzameling gedaanwaarvan het be drag aan den burgemeester werd ter hand gesteld. Na den afloop vereenigdc zich een 50 tal zangers aan eenen vriendsehappelijken maaltijd. Op den 22slcl> dezer heeft de Hol!, maatschappij van wetenschappen to Haarlem bare 106,lc jaarlijksche vergadering gehouden. In deze vergadering zijn toegewezen twee gouden medailles, als eene aan den heer P. J. Holl man doctor in de genees-, heel- en verloskunde te Edamwegens zijne verhan deling over de cinchonine-zoulenen eene aan den heer F. L. Phipson doctor in de wetenschappen te Parijs, wegens zijne verhandeling over de kataJyliscbe kracht. Omtrent de ongeregeldheden bij het graven van het kanaal van Ulrum naar de Zoutkamp voorgevallen, verneemt men dat die spoedig gestild zijn. Zes der poldergasten zijn aan de reglerlijke magt overgeleverd. De werk zaamheden zijn thans weder hervat. Te Meppel is in den nacht van Vrijdag op Zaturdag 11. de pel- en runmolen van G. Worst, benevens twee belendende huizen, afgebrand. Van de inboedels werd zeer weinig gered en ook een paard en 2 geiten kwamen in de vlammen om. De schade is groolcndeels door verzekering gedekt. LI. Zaturdag middag en nacht hebben in Drenthe wederom vrij zware branden plaats gehad. Door den sterken wind aangewakkerd, is bel vuur naar het bosch, op de zoogenaamde sehepcry onder Rhoden, overgeslagen. Na veel moeite heeft men er in kunnen slagen bet vuur te blnsscben. Ook in de markle van Drouwe rigtte bet vuur groote verwoestingen aan; des namiddags stond de turf aan drie plaatsen in brand; ook is er weder eene arbeiderswoning afgebrand. Des nachts ontstond brand in de woning van den landbouwer J. Terpslra te Haulerwijk. De bejaarde huisvader is met gevaar ontkomen, en eenige koeijen en twee paarden heeft men kunnen red denbenevens eenige kostbaarheden, terwijl zeven koeijen en kalveren, twee varkens en een lam, alsmede het huisraad, verbrand zijn. De oor zaak dezer ramp wordt aan kwaadwilligheid toegeschreven. Te Zierikzee zal met 1 Nov. aanst. eene kamer van koophandel en fabrieken in werking treden. Die kamer zal uit 5 leden bestaan. Onder de gemeente Willem (Limburg) zijn Zaturdag 11. 3 woningen geheei afgebrand. Gelijk men weet heeft de letterkundige afdeeling der kon. academie

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leydse Courant | 1858 | | pagina 1