LEYDSCHE
COURANT,
1858.
VRIJDAG 28 MEI.
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegevenDie van Maandag komt
uit Zaturdag Avond.
De Prijs der Courant is f 12 in het jaar
de afzonderlijke Nommers worden tegen 10
Centen afgegeven.
BMNENLANDSCHE BEMETEN.
LEYDEN27 Mei.
De wis- en natuurkundige afdeeling van de kon. academie van welen-
schappen zal op Zaturdag aanst. le Amsterdam eene gewone vergadering 1
houden.
De prov. inspecteur van het lager onderwijs in Zuidholland heeft be-
kend gemaakt dat de examina, bedoeld bij art. 41 der wet van 13 Aug. I
1857 zullen worden gehouden le :s Gravenhage, op Maandag 14 Junij aanst.
en volgende dagen.
Uit het jaarlijksch verslag omtrent den toestand onzer gemeente, on-
langs door burgemeester en wethouders aan den gemeenteraad ingediend, j
deelen wij de volgende hoofdbijzonderheden mede: (Vervolg.)
Hoofdstuk VI. Medische politie. Hierbij wordt de aandacht gevestigd op
de meerdere sterfte onder kinderen beneden de 10 jaren, veroorzaakt door
het aanhoudend heerscheu der pokken. In de eerste maanden des jaars
vertoonde deze ziekte zich veelvuldig en in een kwaadaardigen graad, en
zij begon eerst na de maand Julij te verminderen.
liet getal krankzinnigen uit deze gemeente, die in liet SE Joris gasthuis
te Delft worden verpleegd, bedroeg op 31 December 40.
In het Caeeilia-gaslhnis zijn in 1857 verpleegd 575 zieken, zijnde we
derom 129 meer dan in 1850. Van die zieken zijn 438 hersteld ontslagen,
niet hersteld ontslagen 35 en 59 overleden, zoodat op 1 Jannarij 1858 nog
in behandeling hieven 43 lijders. De slaat der sterfte was gunstiger dan 1
in de heide voorgaande jaren. In de stads-apotheek zijn gereed gemaakt I
35130 recepten, zijnde 0931 meer dan in 1850. In het Nosoeomiuni Aca-
demicum zijn verpleegd 307 lijders.
Hoofdstuk VII. Nat. militie en schutterij. Voor de loling der nationale
militie werden ingeschreven 452 jongelingen. Het door de gebeente le
leveren contingent was bepaald op 100 man. 11e sterkte der schutterij 1
was: actief 540 man, reserve 390, le zanten 930 man.
Hoofdstuk VIII- Kerkelijke zaken. In het aantal kerkgemeenten en 1
hij haar in gebruik zijnde kerkgebouwen is geene verandering gekomen.
Alleen is het walsche kerkgebouw inwendig geheel vernieuwd. Aan den i
kerkeraad der christ. afgesch. gemeente is vergunning verleend om eene 1
nieuwe kerk te bouwen, maar daarmede is nog geen aanvang gemaakt, i
Met 1 Febr. is in werking getreden de bisschoppelijke verordening, be- 9
treffende eene nieuwe parochiale indeeling der roomsch-kath. gemeente.
Hoofdstuk IX. Onderwijs enz. Het lager onderwijs is in eenen vol
doenden slaat. Echter is het niet te ontkennen dat de bijzondere scholen
toenemen en als onvermijdelijk gevolg daarvan, het getal leerlingen, die
de openbare scholen bezoeken, afneemt. Volgens besluit van den gemeen
teraad werd het aantal openbare lagere scholen gebragt van 4 op 2. De
school op de Haarlemmerstraat en die in de Scheistraat werden opgeheven,
niet slechts uit geldelijk belangmaar ook vooral in het belang van het
onderwijs. De gemeentekas gaf lot het onderhoud der openbare scholen
en bewaarscholen eene som van 10277.22J uit.
let het einde van 1857 waren alhier aanwezig 4 openbare scholen
8 bijzondere scholen van de lste klasse en 17 van de 2dt klasse, te zatnen
29 scholen. Het getal leerlingen op de onderscheidene dagscholen bedroeg
op 15 Julij 188G jongens en 1522 meisjes; op de avondscholen 282 jongens
en 255 meisjes. Op 8 bewaarscholen waren toen 1882 kinderen. Het getal
onderwijzers bedroeg 23 en dat der ondermeesters 57.
De kweekschool voor zeevaart bleef in bloei toenemen. Het getal jongens,
die zich gedurende 1857 hebben aangemeld beliep 80, waarvan 50 tot de
lessen zijn toegelaten en reeds 30 in 'slands dienst getreden; 10 als scheeps
jongens, 4 met eene aanbeveling lot bootmansleerling en 10 als ligt matroos.
Vijf jongens, op de inrigling gevormd, zijn om bijzondere redenen ter koop- I
vaardij geplaatst. In het geheel zijn reeds 83 jongelingen door de kweek- I
school sedert hare oprigting tot hunne maatschappelijke betrekking gebragt.
Het onderwijs heeft eene belangrijke uitbreiding gekregen door de beschik- 1
king van den minister van marineom een scheeps-schoolmcester aan de 1
inrigling toe le voegen, zoodat nu 2 uren daags aan het oefenen in lezen,
schrijvenenz. worden besteed.
De toestand van het stedelijk gymnasium blijft dezelfde. De nieuwe 1
cursus is begonnen met 33 kweekelingen.
Omtrent de alhier bestaande maatschappijen en wetenschappelijke vereeni- i
gingen wordt het volgende medegedeeld. De afdeeling der maatschappij lot 1
Nut van 't Algemeen lelt 226 contribuerende en 5 honoraire leden benevens B
13 donateurs en 3 donatrices. De Spaarbank zag door meerdere opvraag 1
van gelden het kapitaal der uitgegeven boekjes ruim 10 pCt. verminderen, ji
Van de spaarkas werd meer gebruik gemaakt. De lees-bibliotheek verkeert
in eenen gunsligen toestandzoo ook de naaischoolde bewaarschool en de
onderwijzers-kweekschool, maar de volks-zangschool behoeft voortdurend
buitengewone middelen, om slaande te kunnen blijven. De vo!ks-\oorlczin-
gen schijnen veel nut te verspreiden.
De maatschappij der Ned. letterkunde is in denzelfden toestand gebleven.
Van de nieuwe reeks harer werken zijn het 9de en 10',e deel verschenen,
alsmede drie afleveringen van Maerlant's Spiegel Historiael.
Het lees museum telt 79 gewone en 02 buitengewone leden.
De afdeeling der Holl. maatschappij van fraaije kunsten en wetenschappen
bevindt zich in eenen bloeijenden toestand en lelt thans 60 leden.
De toestand van het genootschap Mathesis Scietüiarum Genitrix onder
ging geene verandering. Door de zorg der regering werd een nieuw lokaal
ingerigt voor het onderwijs in het handteekenen naar de methode van
Gebr. Dupuis. Het aantal leden klom tot 216 en dat der leerlingen tot 186.
De Leydsche maatschappij voor toonkunst telde 118 leden waaronder één
donateur. De muziekschool werd bezocht door een aantal van 114 tot 119
leerlingen.
De alhier gevestigde muziekgezelschappen en liedertafels blijven geregeld
hunne bijeenkomsten houden. Musis Sacrum scheen na een 30-jarig bestaan
zijne opheffing nabij, maar de ijverige pogingen tot het instandhouden dezer
instelling hebben echter doel getroffen. Z. K. 11. de prins van Oranje heeft
het beschermheerschap van dat gezelschap welwillend aangenomen.
Aan het slot van dit hoofdstuk worden eenige bijzonderheden vermeld
betreffende de hoogeschoolo. a. de benoeming van mr. J. A. Philipse tot
curator, en de benoemingen van de heeren 11 olieman en Suringar tot hoog
leeraren. In den loop des jaars werden twee kweekelingen der hoogeschool
door den dood weggenomen.
Bij de op gisteren in het hoofdkiesdislricl Leeuwarden plaats gehad
hebbende herstemming, ter benoeming van een lid voor de tweede kamer
der stalen-gcneraalis gekozen de heer dr. W. U. Idzerda, met 742 stem
men. Op den heer mr. Bieruma Oosting. werden 482 stemmen nitgebragt.
Op den tweeden Pinksterdag zijn langs den Hoilandschen spoorweg
13,000 reizigers vervoerd.
De Zuidhollandsche onderwijzers-zangvereeniging beeft eergisteren hare
achtste algemeene vergadering te 's Gravezande gebonden, waartoe een groot
aantal belangstellenden was opgekomen. De uitvoering der zangstukken
heeft aan aller verwachting ruimschoots voldaan. Gedurende de pauze
werd er ten behoeve der armen eene inzameling gedaanwaarvan het be
drag aan den burgemeester werd ter hand gesteld. Na den afloop vereenigdc
zich een 50 tal zangers aan eenen vriendsehappelijken maaltijd.
Op den 22slcl> dezer heeft de Hol!, maatschappij van wetenschappen to
Haarlem bare 106,lc jaarlijksche vergadering gehouden. In deze vergadering
zijn toegewezen twee gouden medailles, als eene aan den heer P. J. Holl man
doctor in de genees-, heel- en verloskunde te Edamwegens zijne verhan
deling over de cinchonine-zoulenen eene aan den heer F. L. Phipson
doctor in de wetenschappen te Parijs, wegens zijne verhandeling over de
kataJyliscbe kracht.
Omtrent de ongeregeldheden bij het graven van het kanaal van Ulrum
naar de Zoutkamp voorgevallen, verneemt men dat die spoedig gestild zijn.
Zes der poldergasten zijn aan de reglerlijke magt overgeleverd. De werk
zaamheden zijn thans weder hervat.
Te Meppel is in den nacht van Vrijdag op Zaturdag 11. de pel- en
runmolen van G. Worst, benevens twee belendende huizen, afgebrand. Van
de inboedels werd zeer weinig gered en ook een paard en 2 geiten kwamen
in de vlammen om. De schade is groolcndeels door verzekering gedekt.
LI. Zaturdag middag en nacht hebben in Drenthe wederom vrij zware
branden plaats gehad. Door den sterken wind aangewakkerd, is bel vuur
naar het bosch, op de zoogenaamde sehepcry onder Rhoden, overgeslagen.
Na veel moeite heeft men er in kunnen slagen bet vuur te blnsscben. Ook
in de markle van Drouwe rigtte bet vuur groote verwoestingen aan; des
namiddags stond de turf aan drie plaatsen in brand; ook is er weder eene
arbeiderswoning afgebrand. Des nachts ontstond brand in de woning van
den landbouwer J. Terpslra te Haulerwijk. De bejaarde huisvader is met
gevaar ontkomen, en eenige koeijen en twee paarden heeft men kunnen red
denbenevens eenige kostbaarheden, terwijl zeven koeijen en kalveren,
twee varkens en een lam, alsmede het huisraad, verbrand zijn. De oor
zaak dezer ramp wordt aan kwaadwilligheid toegeschreven.
Te Zierikzee zal met 1 Nov. aanst. eene kamer van koophandel en
fabrieken in werking treden. Die kamer zal uit 5 leden bestaan.
Onder de gemeente Willem (Limburg) zijn Zaturdag 11. 3 woningen
geheei afgebrand.
Gelijk men weet heeft de letterkundige afdeeling der kon. academie