fiurgct-Iijiic &tauï>-
LEYDSCHE SCHOUWBURG.
eene sllnksche wijze van <le sleutels meester gemaakt. De benoemde Commissie
is reeds ijverig in de weer om de veroorzaakte schade op le nemen en aan
de inwoners is de verzekering gegevendat zij schadevergoeding zullen
erlangen. Bij de militaire Bondscommissie is reeds het voorstel ingediend
om het oude Kaestrich de wijk die in de lucht is gesprongenmet al
de gebouwen aan te koopenvolgens den grondslag der waardedie zij
vóór die ramp gehad hebben. De Prins van Pruissen heeft mede eene aan
zienlijke som aan de ongelukkige bewoners geschonken.
De Koning van Beijeren heeft, met het oog op het gebeurde, bevolen
dat de 2000 centenaren kruid, die te Grunwald opgehoopt liggen, over ver
schillende plaatsen moeten verdeeld worden.
De overgave van de Theol. faculteit bij de lloogeschool te Inspruck
aan de Jesuiten, heeft met veel luister plaats gehad. De Rector, Baron
Moy, heeft bij die gelegenheid eene rede uitgesproken over de verdiensten
der Orde en de glansrijke toekomst welke de lloogeschooldoor 's Keizers
besluit, te gemoet gaal.
KCSLAN1).
Men verneemt dat de sterkte Neu-Ballurnaidie door Sehamyl met
groole kosten in Daghestan is opgerigl, door Prins Orbclion stormender
hand is ingenomen. Door hel verlies van deze sterkte acht men de magt
van Sehamyl op de kust van de Kaspische zee geheel verbroken.
De Gouverneur van oostelijk Siberie heeft eene inspectie-reis volbragt
in de landen boven den Baikal, en is nu op weg naar Petersburg om daar
omtrent verslag le doen. Men verwacht daarvan eene uitbreiding der han
delsbetrekkingen met China en Amerika.
UITTREKSEL' UIT EEXEUT BRIEF UIT IV.-AMERIKA.
III.
De loonen zijn hier in Amerika zeer hoog; gewone arbeiders die niets
dan boerenwerk kunnen verrigtenerlangen met genot van kostinwoning
bewasschen enz., 's maands 10 a 12 dollars; dienstmeiden doorgaans 1,
hoogstens 1£ dollar 's weeks met idem.
Men zegt dat bij ons te lande een ieder die werken wil aan den kost
kan komen. Zulks is slechts gedurende eenige weinige maanden van het
jaar het geval, maar men bezoeke eens in den winter de arme schoen- en
kleedermakers, de metselaars en opperlieden enz. en men zal anders spre
ken. De kinderen van die menschen zoudenin eene kolonie vereenigd
hier opgeleid kunnen worden om bij hunne meerderjarigheid genoeg te er
langen om voor zich zelve en hunne betrekkingen den kost te verdienen
in plaats van, gelijk nu steeds het geval is, jong in 't vaderland te trouwen
om zoo veel spoediger op eene ruime armcnbedeeling aanspraak te kun
nen maken.
De tegenwoordige vreeselijke crisis wordt hier groolendeels veroorzaakt
doordat N.-Amerika jaren lang veel meer contanten naar Europa uitvoerde
dan het terug erlangde. Amerika zoude Europa gemakkelijk kunnen ont
beren als het zuiden zich hier maar wat meer ontwikkelde en gebruik van
de groote schatten maakte, welke er thans nog verborgen zijn. Zoo zendt
Frankrijk jaarlijks voor millioenen aan porselein en prachtige zijden stoflen,
terwijl Amerika van beide de geheelc wereld zoude kunnen voorzienwan
neer er slechts handen waren om de goederen te fabriceren. Engeland zendt
voor millioenen aan spoorwegstaven en ander ijzerwerkterwijl honderde
ijzermijnen en zelfs ijzerbergen, waarvan het ijzer als het ware maar af te
scheppen is, hier grootendecls ongebruikt liggen, mede door gebrek aan
arbeidsvolk. Zoo gaat het met alles. Thans is het crediet vreeselijk ge
schokt, bijna voorbeeldeloos, in de laatste dagen nog vermeerderd door het
vergaan van l£ millioen aan goud van Californië, met zoo vele kostbare
nienschenlevens in de diepte der zee verzonken. Gebrek aan geld verhoogde
de renten buitengemeenwaardoor fabrieken en trafieken die kapitaal noodig
haddendikwerf lot 30 pCt. rente moesten geven en daardoor gevallen zijn
in hunnen val meestal de banken en een groot aantal particulieren mede
slepende. Vele vroeger schatrijken zullen thans doodarm worden en omge
keerd vele armen rijknog veel meer dan in 1848 het geval was.
Bij de mededeeling dat de dagloonen in Amerika van 1—5 doll, bedragen
moet ik voegendat men zulks echter nimmer geeft aan de pas aankomen
den, zelfs niet aan de bekwaamste Europeesche arbeiders, omdat de kundigste
Mechanics zoo noemt men daar metselaars, timmerliedenenz.) als zij er
aankomen verre de vlag voor de Amerikaansche handwerkslieden moeten
strijken, die veel beter en veel vlugger werken. Zulks is mij zelfs door
uitstekend knappe Hollandsche arbeiders medegedeelddie met een grooten
dunk van eigene bekwaamheid hier aankomendeal zeer spoedig zagen dat
zij, even als leerjongens, op nieuw beginnen konden, omdat de Amerikanen
ook met andere werktuigengeheel verschillend van, en veel beter dan de
Europeesche, arbeiden. Zoo metselen zij b. v. ook nooit de sleenen, gelijk bij
ons, van buiten op, maar wel van binnen. De hoogste schoorsteenen wor
den op die wijze, zonder steigers dikwijls in e'én dag gemetseld. Alle
ramen, deuren en zonneblinden worden machinaal, tienmaal spoediger dan
bij ons, vervaardigd. Een aanzienlijk timmerman in Nederland zoude spoe
dig rijk kunnen worden, als hij zulk eene machine bezigde, die als in een
oogenblik de keurig glad geschaafde en geploegde plankenterwijl men er
naauwelijks het oog op houden kande vroeger geziene ruwe boomstammen
doet vervangen. De invoering van de Amerikaansche machines in Nederland
zal echter eerst dan te pas komen, als duizende armen en half armen door
buitenlandsche kolonisatie gelukkig zullen gemaakt zijn.
Een tractemenl van 5 doll, daags wordt alleen aan uitstekend knappe
menschen gegeven, die als foreman (meesterknecht) groote fabrieken kunnen
besturen. Wanneer onze Hollandsche armé jongens, van hunne kindschheid
af, door allerkundigste Amerikaansche Ingenieurs onderwezen worden dan
kunnen zij, even als deze, dikwerf reeds na 5-jarigen leertijd, legen hoog
loon overal werk erlangenwant het is juist aan Mechanics dat er bijkans
tIn alle Staten gebrek is.
STABS BERIfiTEN,
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van LEIDEN.
Gezien art. 264 der wet van 29 Junij 1851 Stbl'. N°. 85).
Gelet op art. 5 der verordening van den 8slc" October 1857 (Gem. blad
N°. 24) regelende de invordering eener plaatselijke directe belasting, aan
gehaald bij Koninklijk besluit van 27 October 1857, N°. 89.
Doen te welendat het kohier voor de plaatselijke directe belasting over
1857 op heden voorloopig is vastgesteld, en van dezen dag tot en met den
10dc<1 December aanst. ter Secretarie dezer Gemeente, van 12 tot 3 ure,
voor een ieder ter lezing is nedergelegd.
En zal deze door plaatsing in de Leydsc.he Cour. worden afgekondigd.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Leyden, 26 November 1857. van LIMBURG STIRUM, Burgemeester.
v. PUTTKAMMER, Secretaris.
Van den 19 tot en met den 25 November 1857.
BEVALLEN: M. C. Sloos, gcb. van Leeuwen Z. E. Vijfhuizen, geb. de
Harder, A. W. Root, gcb. Blolkenbocr, D.-—A. van der Post, geb. Vin-
court, Z. J. M. Mieremel, geb. Lander, Z. J. van der Weegen, D.levenl.
J. Winkel, geb. Guigelaar, D. M. Colla, gcb. Loozen D. M. J. Segaar,
geb. van der Kroon, Z. C. M. Buys, geb. BrummelkampZ. BI. K. Ouds
hoorn geb. SimonsD. A. J. Bonte, geb. TangenZ. M. F. Ooslveen geb.
den BoerZ. G. van der Lindengeb. van der WeydenI). levenl. A. G.
van Iperen, geb. Dorrepaal Ledeboer, Z. E. Bergman, geb. van der Tuin,
D. H. van Delft, Z. A. van der Horst, Z.H. Aniba, Z. E. S. de la
Rie, Z. C. Friesema, geb. Groenendijk, D. levenl. G. Meijer, geb. van der
Vis, D. 31. Staffeleu, geb. Dool, Z. J. Colpa, gcb. Marks, D. J.de
GrootZ. A. Leemansgcb. Wijnsteen D. BI. Piket, Z. 31. Reizevoort,
geb. van der Waals, Z.
GEHUWD C. MeershoekJm. en M. van TongerenJd. P. Eriejer, Jm.
en 31. J. Bey, Jd. J. Bolt, Jm. en J. Kooreman Jd. F. BreibachJm. en
C. Licht, Jd.
OVERLEDENG. Otgaar, D.10 j. en 10 m. P. J. van Ulden D.lj. en
6 m. J. H. Lezwyn, D.4 m. J. Cederhoud, 71 j. D. E. Bliller, geb.
Couve'e, 21 j. J. F. J. Aniba, Z.6 d. J. J. 31. Aalbersc, D.3 m. 31.
van der Lucht, D.6 w. W. Copier, 40j. J. 31. Singerling, geb. van Buu-
ren, 71 j. BR Hendr3. Anta. Schut. 31 j. J. Kettenis, geb. Sampinjon,
65 j. G. Sirach, Z.5 m. K. de Klerk, D.2 j. en 4 m. .1. van TolZ.
11 w. P. H. A. de Planque, 66 j. 31. Dirks, geb. de Geus, 50j. W. Plan-
jer, Z., 8 d. J. E. Rijk, 20j. J. Korswagen63j. A. BI. Brands, D.
3 j. en 3 m. Wilha. Lacourt, 32 j.
AKARËMIE-1VIECWS.
PROMOTIE AAN DE LEYDSCHE HOOGESCHOOL.
Den 26slen November de Heer L. B. H. van Rijckevorselvan 'sHerlogen-
bosch, in de Ilegten, na openbare verdediging van zijne Academische Proeve:
1 Over de olographischc Testamenten.
i -
ADVERTENTIEN.
Voor de vele blijken van belangstelling bij de bevalling mijner Echlge-
noote, betuig ik mijnen hartelijken dank.
Letden, 26 November 1857. BI. P. B1EERBURG.
Voor de vele bewijzen van belangstelling, bij de bevalling zijr.er Echtge-
noote ondervonden, betuigt de Ondergeleekcnde, ook namens haar, zijnen
welmeenenden dank.
Leyden, 26 November 1857. A. J. de BAAS.
De Familie van den AARDWEGH betuigt haren wclgemeenden dank,
voor de vele algemcene en bijzondere bewijzen van hartelijke deelneming
welke zij bij de ziekte en het overlijden van haren geachlen Vader, Be
huwd- en Grootvader zoo ruimschoots ontvangen heeft.
Tu. W. J. van den AARDWEGH,
Leyden, 23 November 1857. Uit aller naam.
KONINKLIJKE HOLLANDSCHE TOONEELISTENonder Directie van
BREEOÉ UAE@I§.
BIAANDAG, 30 November 1857. N°. 4 van 't Abonnement. Buitenge
wone Voorstellingmet medewerking van den wereldberoemden Violist
CA311LLO S1VORI. Programma: 1. Adagio et Ronde de la Clochettc de
Paganini, execute par BR SIVORI; 2. Transcription sur la Norma, com
pose et exécuté par le mêtne; 3. Carnaval de Cuba, suivi du Chant du
Sinsoute, compose' et exe'cuté par le inême. Vooraf: Men vraagt een
Gouverneur 1 Comedie-Vaudevillc in 2 Bedrijvennaar het Fransch.
Daarna: Eene partij Piket, Comedie-Vaudeville in 1 Bedrijf, naar het
Fransch. (Nooit vertoond.)
Aanvang ten half zeven ure.
DIAKENEN der NED. IIERV. GEMEENTE te LEYDEN, vragen voor
de op te rigten Diaconie-School een Hulp-Onderwijzer P. G., van den
derden Rang, ongehuwd, beneden 30 jaren oud, legen een Salaris van
ƒ400 's jaars.
Voorts drie KWEEKELINGEN van den vierden Rang, aan wier hono
rarium voordeelige voorwaarden zijn verbonden met betrekking tot de
Kweekschool voor Onderwijzers. Brieven franco voor 15 December e. k.
P. J. ZUURDEEG, Praeses.
H. ZAALBERG, Scriba.
