LEYDSCHE
COURANT
1855.
WOENSDAG, 24 OCTOBER.
n°. \<m
BIiMVENLANDSCHE BERIGTEX.
De Courant wordt Maandag, Woensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zaturdug Avond.
De Prijs der Courant is ƒ12 in het jaar
de afzonderlijke nommers worden tegen 10
Centen afgegeven.
LEY DEN, 23 October.
Door Hoeren Curatoren onzer lloogescliool is, ter vervulling van de vaca
ture, ontstaan door hot overlijden van den Heer Schuunnans Stekhoven, tot
llortulanus van 's Rijks Academie-tuin alhier benoemd de Heer 11. Witte,
vroeger onder-llortulanus te Rotterdam en nu reeds sedert eenigen tijd hij
onze inrigting werkzaam.
De llooggel. lleer G. C. B. Suringar, Doet. inde Genees-, Ilecl- en Ver
loskunde, llooglecraar hij de Geneeskundige Faculteit alhier, heeft dezer dagen
een werk uitgegeven over de Opvoeding der Zintuigeneene bijdrage tot
de leer van het onderwijsinzonderheid van de Piatuur- en Geneeskun
dige Wetenschappente Amsterdam hij .1. 11. Gebhard Comp., waarmede
wij ons in het algemeen belang veroorloven, onze lezers eenigermate hekend
te maken. Hiertoe strekkc in de eerste plaats de volgende woorden uit de
Inleiding.
Zoo ooit, zegt deS.., is men thans 1st de overtuiging gekomen, dat er geen
volksgeluk zonder welvaart, geen welvaart zonder zedelijke en maatschappe
lijke ontwikkeling, gecne zedelijke kracht zonder opvoeding en onderwijs
mogelijk is, en dat dus in het meerder of minder oordeelkundig onder
wijs de toekomst der menschbeid ligt opgestoten. 'Is het daarom wel te
verwonderen, dat ook nu nog de regeling van het onderwijs voor een hoogst
belangrijk en telkens temgkecrend vraagstuk gehouden wordt? en zoo er
ccnig onderwerp is, welks wetenschappelijke behandeling nooit wordt uitge
put, dat het zoeken naar de geschikste methode voor het onderwijs als zooda
nig beschouwd wordt? Het uitgestrekt en bijna onbegrensd gebied immeis,
waartoe zich de leer van bet onderwijs en van de opvoeding uitstrekt, maakt
baar voor eene zoo veelzijdige beschouwing vatbaar, dat er zich daarbij tel
kens nieuwe gezigtspunten voordoen, of nieuwe wegen schijnen te openen om
bet voorgestelde doel te bereiken. Vraagt men nuwaartoe al dat zoeken en
■Streven moet leiden en van boedanigen aard bet ideaal isdat men tracht
te bereiken, bet is, naar ons inzien, de harmonische ontwikkeling van
alle aan de menschelijke natuur eigene krachten en vermogens, de organisch-
physiologische opvoeding van den menschde vorming van zijn gehcele we
zen overeenkomstig zijne bestemming.
Het natuurlijk evenwigt en de wederkecrige betrekking tusschen den lig-
ehairiclijken, zinnel ijkenredelijken en zedelijken menséh, mogen dus bij de
opvoeding niet verbroken worden, zal deze aan baar groot en heerlijk doel,
bevordering van mcnsclren-beil en tnenscheii-veredcling, volkomen beantwoorden.
Wij wenseben dus te beproeven om de opvoeding der zintuigen in hare
'bijzonderheden te leeren kennen en den weg op te sporen, waarop natuur en
'kunst met dat doel elkander ontmoeten en «wederkcerige hulp verleenen kunnen.
Des Schrijvers streven is geweest om zoodanige bouwstoffen bijeen te bren
gen als ineest geschikt schenen te zijn om de belangrijkheid der zaak te
■doen uitkomen, en die levens bruikbaar zouden bevonden wordenwanneer
bet onderwerp later op eene vollediger en welligt meer oordeelkundige wijze,
■door anderen 'behandeld mogt worden. Desniettemin ondervond bij, ook bij
fliet meer beperkte doel, hetwelk hij zich voorstelde, de gegrondheid der
meermalen gemaakte opmerking, dat men, over opvoeding handelende, over
■veel, ja bijna over alles handelt."
Uit den rijken inhoud van 31 hoofdstukken-, blijkt dat deze hoofdzakelijk
diandelen over waardering der zintuigen, hunne waarde voor het levensonder
houd en het levensgenot en invloed op de verstandsontwikkeling, over hunnen
snvloed op bet zelfbewustzijn en op hel zedelijk gevoel van den' mensch, en
•de behoefte der zintuigen aan oefening en ontwikkeling, de mogelijkheid hun
ner volmaking door oefening. Verder worden de vragen behandeld hoe bij
•den mensch het vermogen der zintuigen ontwaakt, en van hoedanigen aard
•de eerste er door verkregen indrukken zijnhoe zich de eerste met bewust
zijn plaats hebbende zintuigelyke gewaarwordingen van het kind openharen
■wat de moeder, ook buiten haar weten, reeds tot oefening der zintuigen bij-
•draagt en wat er kan en moet geschieden voor de opvoeding der zintuigen in
de bewaarschoolde scholen van lager en middelbaar onderwijs. 'Voorts wordt
•er o. a. gehandeld over de gymnastiek in betrekking tot de opvoeding der
•ainfuigen. Het onderwijs in het teekenen, de muziek, de natuurkundige
•wetenschappenover het maatschappelijk leven in betrekking tot de op
voeding der zintuigen, waarbij de schoone en beeldende kunsten, handel,
nijverheid, landbouw, de natuurkundige en geneeskundige wetenschappen
worden beschouwd. Men ziet uit deze zeer zamengetrokkene inhoudsopgave
wat rijke schat van onderwerpen in dit merkwaardig boek worden behandeld.
Sedert de vorige opgave hedraagt het getal der door de Cholera aange
tasten 7hersteld 6 en overleden 1} blijvende er alzoo op beden nog in
behandeling 15 personen.
Te Arasterdam zijn van 14 tot 20 dezer aangegeven 27 eholeralijders.
Overleden 27.
Tot leden van den Gemeenteraad in den Haarlcmmerwecrpolder zijn
gekozen: de Ucercn L. H. Ellerman, J. G. Starck, M. Spaans, C. Lewis,
1'. Kistemaker, P. Koot en N. Schaper, alle binnen de nieuwe gemeente
woonachtig.. Oe vier eerstgenoemde» zyn gekozen bij de .eerste stemming, en
do drie laatste bij herstemming.
Uit Schiedam wordt gemeld dat de Heer Loopuyt aldaar in den plaal-
sclijken omslag is aangeslagen tot ƒ2,100, en dat dit geachte kitl van den
Raad niet alleen daarover niet 'klaagt, doch een der ijverigste «voorstanders is
tot ontlasting van de minder gegoeden. Zulk eene echt vaderlandsébe gezind
heid doet het harte wèl en moge lot voorbeeld van velen strekken. (M. C.)
De Gemeenteraad van Arnhem, die besloten beeft het gemaal te blijven
heffen, heeft de commissie voor de herziening van het plaatselijk belasting
stelsel uitgenoodigdtevens een ontwerp van verordening voor de heffing dier
belasting bij admodiatie, of omslag te redigeren. De Kamer van 'Koophandel
en Fabrieken heeft thans een gedrukt adres gerigt aan Burg. en Wcth., waarin
zij betreurt, dat de ontworpen verordeningen niet ter kennisse van liet han
deldrijvend publick zijn gebragt, en de zaak der herziening van bet belasting
stelsel met zoo groole overhaasting en in het geheim behandeld wordt. Zij
wil niet spreken van de belasting op liet gemaal, omdat zij hoopt, dat de
Raad van dien verderfelijkcn maatregel zal terugkomen, en deelt slechts eene
reeks van aanmerkingen mede op de concept-verordeningen tot heffing van het
middel op den wijn, turf en het gedistilleerd, allen nit bet oogpunt «van han
del en nijverheid. Men begint te gelooven, dat de heffing van het gemaal
aldaar, noch hij wijze van accijns, noch hij omslag, tot stand zal komen. Uit
de beraadslagingen in de openbare vergaderingen heeft men duidelijk kunnen
ontwaren, dat zijn grootste deel, ofschoon overtuigende bewijzen gevende van
zorg voor en belangstelling in het welzijn en den bloei der gemeente, echter
in velerlei opzigten gehecht is aan oude vormen en als liet ware de noodige
kracht schijnt te missen, om zich te plaatsen op het standpunt, bij de ge
meente-wet aangewezen. Er bestaat nogtans goede wil en genegenheid tot het
ontvangen van teregtwijzing. De hoop op goeden uitslag is nog niet verloren. IIhl.)
De Gemeenteraad te Breda heeft besloten tot het invoeren eener plaat
selijke directe belasting, berekend naar den vlakte-inhoud van de huizen of
gedeelten van dien door afzonderlijke huisgezinnen of personen bewoond, op
die wijze zal ƒ25,000 worden omgeslagen.
De wet op de militie .zal cer-sldaags aan den Raad van State worden
toegezonden. Het is derhalve 'bijna zéker dat die wet nog in den loop dezer
zitting aan de Staten-Generaal zal worden ingediend. Zoodra die wet zal zijn
vastgesteldzal die nopens de schutterijenals ziah daaraan aansluitende
dadelijk volgen. (M. C).
Zaturdag 11. is te Hellevoetsluis binnengekomen 's Lands brik de Arend.,
komende van Curacao. Deze bodem is den 21sten Augustus van daar vertrok
ken en heeft alzoo GO dagen reis gehad.
De Tijd deelt mede., dat ten gevolge der hezigliging te Parijs van den
predikstoel der Heeren Cuypers en Stoltzenherg aan deze onze'landgenooten
reeds twee bestellingen van Gothische predikstoelen uit Frankrijk moeten ge
schied zijn, terwijl er veel'kans schijnt te bestaan, dat ook het ten toon
gestelde kostelijke meesterwerk door eene Eransche commissie zal worden
aangekocht.
Als een blijk van het helang der veeteelt in ^Friesland wordt gemeld,
dat in de laatste 4 wéken daar ineer dan 4000 kalveren zijn opgekocht,
meestal, volgens opgaaf der koopers, om naar Pruissen vervoerd te worden.
Tc Vlagtwcdde (prav. Groningen) is eene vrouw die met hare koopwaren
op eene hofstede kwam, door een hond aangevallen en Ier aarde geworpen,
en zoo zeer gebeten., dat men het dier slechts van een lijk afscheurde. Op
last van den Burgemeester begraven zijnde, werd het lijk den anderen dag
op bevel van den Heer Officier van Justitie te Winschoten opgedolven, .ten
einde geregtelijk te worden onderzocht.
