LEYDSCHE cou RANT| N°. 1! 1854. MAANDAG, 6 NOVEMBER. BIMEXLAXDSCIIE BEBIGTE.V. De Courant wordt MaandagWoensdag en Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag kamt uit Zat ar dag Avond. KfS -» '^ZWïELj \:pf /?6' Prijs der Courant is ƒ12 t» het jaar de afzonderlijke nommers worden tegen 10 Centen afgegeven LEYDEN4 November. Eergisteren hield alhier de Rederijkerskamer Vondel hare eerste vergade ring met Dames. Dien avond ontving de Kamer op nieuw, in de opkomst cener talrijke schare genoodigdeneen vereerend blijk van belangstelling in haar voortdurend bestaan. De vruchten van onvertnoeiden ijver in de beoefe ning der uiterlijke welsprekendheid den aanwezigen door acht der werkende ledenin de juiste voordragt van met smaak uitgekozene dichtstukken, aan geboden, getuigden van haren bloei en vooruitgang, en moglen eenen alge- meenen en welverdienden lof verwerven. Eene vereeniging van IIII. Studenten onzer Hoogeschool, is voornemensom op den 28sten dezer in de Slads-Gehoorzaal een Declamatorium te geven, ten behoeve der armenwaartoe de Gemeenteraad het gratis gebruik der Stads- Gehoorzaal heeft toegestaan. Een koopman in aardappelen heeft aan hel Gemeentebestuur aangeboden om gedurende den geheelen winter, de aardappelen voor eenen bepaalden prijs te verkoopen, en daartoe verlangd, dat hem een pakhuis in vrij ge bruik worde afgestaan, 'l welk hem door den Raad is verleend. -Op den 28slCD Oct. bleven alhier in behandeling G Choleralijders, bijgeko men tol op heden 4 personen, totaal 10, daarvan overleden 2, hersteld 5, in behandeling gebleven 3 personen. Het getal opgenomenen in bet werkhuis gedurende de afgeloopCn weck is geweest als volgt: 29 October 97 volwassenen, 28 kinderen, te zamen 125. 30 119 36 155. 31 122 39 161. 1 Nov. 124 42 166. 2 121 35 156. 3 123 38 161. 4 127 41 168. De Staats-Courant bevat de Volgende opgaven van de Nederl. Bank: Omloopende Bankbiljetten ƒ93,597,005.00. Saldo's van Rekeningen-Courant ƒ15,083,463.21. Munten Munlmateriaal 101,742,692.53. In October zijn op den Huil. spoorweg vervoerd 82,731 personen en is ontvangen 85,838.91 j op den Rijnspoorweg vervoerd 34,078 personen en ontvangen ƒ61,900.35. Uit Epe wordt gemeld, dat het Z. M. heeft behaagd eene milde gift aan den Heer Burgemeester dier gemeente ter hand te stellen, ten einde onder de ongelukkigen uit te deelen, die bij den jongsten brand te Vaassen scbade hebben geleden. Naar men verneemt, begeeft de Aartsbisschop van Utrecht zich, ter bij woning van de door den Paus bijeengeroepene kerkvergadering, naar Rome. Er is wederom een brief vermist, waarin een bankbillet van ƒ1000 was ge-lol en. Hij was verzonden te Werkendam en bestemd naar Breskens. Men verneemt, dat aan het examen ter bevordering lot 2(ic,, Luitenant bij het leger, hetwelk den 13^" dezer maand aan de Koninklijke Akadeinie voor de zee- en landmagt te Breda zal gehouden worden, in het geheel 22 Onderofficieren zullen deel nemen waarvan 18 voor het wapen der infan terie, de overige voor de ruiterij. Eenige voorname handelaars hebben vergunning gevraagd tot het aan leggen eener stoombooldienst op Rotterdam en Waalwijk. Deze onderneming, die reeds lang ter sprake is geweest, zal zeer ten gerieve zijn van den han del en het reizend publiek. Ook verneemt men dat spoedig eene nieuwe di ligence-dienst zal begonnen wordentusschen 's Bosch en Breda door de Langstraat. J Men verneemt, dat bij de liooge Regering de vergunning is aangevraagd tot het aanleggen van een scheepvaart-kanaal van Tilburg op de rivier de Donge en 's Gravenmoer, hetwelk voor die stad met hare bloeijende stoom- en andere fabrieken van zeer veel belang is: terwijl ook dat kanaal met den landbouw en het bebouwen van woeste gronden in verband gebragt wor dende, voor die stad en aangelegen gemeenten, alwaar nog zulke uitgestrekte heide- en broek velden bestaan, des te belangrijker wordt. In de memorie van toelichting, door den Minister van Koloniën bij het ontwerp van wet ter regeling van het koloniaal batig slot over 1852, leest men omtrent de plannen van kolonisatie in Suriname, het volgende: Hoeveel teleurstellingen de proeve van kolonisatie aan de Saramakka ook moge hebben opgeleverd, zoo kan daardoor nog niet als bewezen worden aan genomen, dat het daarmede beoogde doel, blijvende vestiging in Suiiname van landbouwende Europeanen, onbereikbaar zou zijn. Daarom heeft de Re gering gemeend niet te moeten achterwege laten, het voorbereiden van eené proeve met Duitschers en Zwitsers. Eene Commissie van natuurkundigen is naar Suriname gezonden, wier onderzoek intusschen nog niet geheel is afge- loopen. Alleen kan gemeld worden, dat een der leden van die Commissie zich omtrent de gezondheid van het klimaat en de vruchtbaarheid van den bodem zeer gunstig heeft uitgelaten; terwijl een ander lid den wcnsch heeft te kennen gegeren, om zich onder nader te bedingen voorwaarden, aan het hoofd van eene onderneming van kolonisatie in Suriname te vestigen. Ook is uil Bern ontvangen een plan van Zwilsersche kolonisatie, hetwelk allczins de aandacht verdient. Die ontwerpen zijn thans hij de Regering in overweging. Dat hel overbrengen in Suriname van Duitsche en Zwitsersche landverhui zers, aan die kolonie het eigenaardige eener Nederlandsche bezitting zou doen verliezen, kan niet worden beaamd. De ondervinding, ook in ons vaderland, leert, dat de genoemde landaarden al spoedig de taal, zeden en gebruiken aannemen van het land, waar zij worden toegelaten, en daarenboven zal, indien de voorgenomen proeven met eene gunstige uilkomst worden bekroond, niets beletten, en is het zelfs te verwachten, dat ook Nederlanders, onder be gunstiging van het Gouvernement, zich aan de kolonisatie zullen aansluiten, hetgeen ook zal strekken om de gemaakte bedenking uit den weg te ruimen. In een zeer belangrijk artikel in den Edinburgh ReviewJ ui ij 1853: Popular education in the United Stateswaaruit uittreksels worden mede gedeeld in de Economist 1854, blz. 129 en volgg.worden onder de voor naamste en magtigste oorzaken van Noord-Amerika's buitengewone welvaart opgegevenonderwijs en volksopvoeding. Daarbij wordt, o. a.medege deeld, dat in den Staat Massachusetts, met eene oppervlakte van 7600 Q Engelsche mijlen en één rnillioen inwoners, niet minder dan 3987 scholen worden geteld, en jaarlijks ƒ3,500,000 aan onderwijs besteed. Deze Staat heeft in de laatste 14 jaren ÏOO a 200,000 onkundige lerscho landver huizers opgenomen. De scholen worden geopend met het lezen van een hoofdstuk uit den Bijbel en een kort gebed of toespraak van den onderwijzer. In het verslag van de, in genoemden Staatgelegene stad Cambridge, leest men: «Onze rijkdom is in du mijnen, welke in de verstandelijke vermogens bij het volksligchaam verborgen liggen, en niet in gonden of zilveren munt. Geene verkwisting zoo erg, als wanneer men de geestvermogens braak laat liggen." In New-Yoik vangen de oefeningen gewoonlijk aan met het lezen uit den Bijbel, zonder aan de leerstellingen van een der talrijke kerkgenoot schappen den voorrang te geven. In het verslag aan de wetgeving wordt op gemerkt: »Zoo er feilen noodig zijn, om het verhand aan te wijzen tus schen onkunde en misdaadsla men de registers op van de geregtelijke vonnissen der laatste 10 jaren, en dan zal men bevinden, dat er van de p. rn. 2800 veroordeelde misdadigers, slechts 128 waren, die eene goede schoolop- voeding genoten hadden. Onkunde en domheid moeten evenmin geduld worden als ondeugd en misdaad. Het eene leidt bijna onvermijdelijk tot het andere." «Vermeerder het getal uwer scholen en gij vermindert in sterker verhou ding het getal dergenendie gij anders in hospitaal en kerker zoudl te ont vangen hebben. Onfeilbaar is dit verband; tusschen deze beide moet eene keuze gedaan; kan die keuze moeijelijk zijn in een' Christclijken Staat?" 's GRAYENHAGE, 4 November. Z. M. de Koning heeft 11. Woensdag middag in een bijzonder gehoor ontvangen den Heer Rafael Jabat, nieuw benoemd Minister van II. M. de Koningin van Spanje bij het Nederl. Hof. Het heeft Z. M. behaagd, uil aanmerking van de duurte der eerste levensbehoeften te bepalen, dat aan de militairen van bet Nederl. leger, be neden den rang van Officier, een gedeelte hunner te goed hebbende gelden in hel kleedingsfonds thans worde uitbetaald. De Minister van Oorlog is gisteren namiddag van zijne buitenlandsche leis alhier teruggekeerd. Alen verneemt, dat een gewijzigd ontwerp van wet nopens de jagt en visschcrij bij het Departement van Binnenlandsche Zaken, in behandeling is. Alen verwacht, dat het nog in den loop der tegenwoordige zitting aan de Kamers zal worden aangeboden. Wij vernemen, dat de Staat der Nederlanden voor de Arrondissements- Regtbank te 's Bosch gedaagd is, ten verzoeke van Z. AL Koning Willem III,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leydse Courant | 1854 | | pagina 1