vend rijmpje aangeplakt, maar tie rust werd niet gestoord. Men is dan ook
algemeen dankbaar voor de genomen voorzorgen.
liet Handelsblad bevat bet volgende: De Jansenisten-, of de R. K. van
de oude Clerezy, hebben sedert ongeveer twee eeuwen eenen Bisschop bier te
lande, te Utrecht. Ofschoon niet door den Paus erkend, en zelfs in den ban
gedaan, en ook door de R. K. volstrekt niet van ecnige beteekenis gehouden
zoo beeft echter deze Bisschop zich steeds het regt als zoodanig toegeëigend
en moet Z. H. E. ooit in het bezit zijn van vele der arehiven en stukken
uit den vroegeren tijd aan dien bisschoppelijkcn zetel in eigendom beboerende.
Wanneer in der tijd de Bisschop van Curium, Baron van AVyckerslooth
in de provincie Utrecht kwam hetzij om cene kerk of begraafplaats te wijden,
hetzij om het vormsel te bedienen, dan ontving deze steeds een schrijven van
den Bisschop der oude Clerezy, waarbij aan genen vergund werd, deze pleg-
tigheden te verriglen, en tevens werd Z. 11. E. uitgenoodigd, om bij hem
zijnen intrek te nemen, waarvan hij echter geen gebruik maakte.
Naar aanleiding der Pauselijke toespraak in een geheim Consistorie, (zie
ons nommcr van Vrijdag 23 Maart,) heeft de Paus nog een uitvoerigen Apos-
tolischen brief geschreven over het herstel der Bisschoppelijke hiërarchie in
ons Vaderlandwelke brief door bet K. K. blad de Tijd wordt medegedeeld
en ih welken herhaald wordt dat de Paus »tot meerdere eer van den Almo-
genden God en tot voordcel der II. Katholieke kerk" de bekende Bisschops
zetels vaststelt en een Aartsbisdom te Utrecht; terwijl er voorts nog het vol
gende wordt bijgevoegd
Wij voorzien en verlangen en bevelen dat die kerken en kerkvoogdende
verslagen nopens den staal van hunne zetels en van hunne schapen bij voort
during blijven toezenden aan onze congregatie tot voortplanting van bet ge
loof, welke tot dusver eene bijzondere en gestadige zorg voor die gewesten
heeft gedragen, en ons door haar bekend maken met al datgene, wat zij
vermeenen zullen uit den aard van hun ambt en voor het welzijn der ge-
loovigen te moeten mcdcdeelcn. In al het overige der herderlijke bediening
zullen zij alle reglen en inagt hebbenwelke andere Katholieke Aartsbis
schoppen en Prelaten van andere volkenkrachtens de algcmeene heilige
kanons en de Apostolische constitutionbezittenkunnen en zullen mogen be
zitten, en aan dezelfde vcrpligtingen onderworpen zijn, waartoe andere Aarts
bisschoppen en Bisschoppen, volgens dezelfde algemeene tucht der Katholieke
kerkgehouden zijn. Wat er alzoohetzij uil de voormalige verhouding der
kerk van Holland, hetzij in den daarop gevolgden zending-toestand, door bij
zóndere constitutien of voorregtcn of zoogenaamde gebruiken van kracht is
geweestzal wegens de veranderde tijdsomstandigheden nu voortaan geen regt
noch vcrpligting meer vormen. Om voorts allen twijfel daaromtrent te voor
komen ontnemen wij uit de volheid van ons Apostolisch gezag aan die bijzon
dere constitutien en voorregtcn van allerlei aard en aan die zelfs van den
oudsten en onheugelijksten tijd af bestaande en in zwang zijnde gebruiken van
nu af alle regts- en verbindingskracht. Gevolgelijk zal het aan den Aarts
bisschop en Bisschoppen van Holland volkomen vrij staan vast te stellen, wat
de uitvoering van het gemeen regt betreft en wat door de algemeene tucht
der kerk zelve aan het gezag der Bisschoppen overgelaten is.
's GRAVENIIAGE7 April.
De Minister van Binnenl. Zaken het wenschelijke hebbende ingezientot
invoering eener gelijkvormige vaststelling der jaarwedden van de Burgemeesters
en Wethouders, heeft aan de Gedep. Staten deswege eene nadere voordragt
gevraagddaar thans in gemeenten van 4000 en van 300 zielende Burge
meesters een gelijke jaarwedde genieten. Volgens des Ministers gevoelen kan
de omstandigheid, dat Burgemeesters, welke over meer dan ééne gemeente die
functie bekleedengeen grond opleveren tot vermindering der jaarwedde daar
zij toch voor elke gemeente afzonderlijk verantwoordelijk zijn. Een ander
geval echter is het met zulkendie gelijk met het Burgemeestersambt dat
van Secretaris derzelfde gemeente bekleeden. Gevoegelijk kan alsdan de
jaarwedde, aan de betrekking van Secretaris verbonden, met 1/3 worden ver
minderd. De Minister meent dat het zielental in de eerste plaats dient in
aanmerking te komen, en heeft tot maatstaf het volgende voorgesteld:
minimum
maximum
gemeenten
van 500 zielen en minder
100.
500— 1,000
100
200.
1,000— 2,000
150
300.
>5 2,000— 3,000
200
400.
5)
3,000— 5,000
300
600.
5,000— 8,000
400
800.
8,000—12,000
500
1,000.
12,000-16,000
1,000
1,400.
16,000—20,000
1,400
1,800.
20,000—30,000
1,800
2,400.
30,000 en daarboven
2.400
5.000.
Het ontwerp op de zamcnslelling van de regterlijke magt en het beleid
der Justitie, 't welk bij de Tweede Kamer is ingediend, en waarvan wij in
ons vorig nommer met een woord de hoofdbepalingen hebben medegedeeld,
bevat in liet geheel 92 artikelenverdeeld als volgtI. Algemeene bepalin-
lingenII. Kanton-GercgtenIII. Arrondissements RegtbankenIV. Raden
van Justitie; V. Geregtsbovenen VI. Hoogc Raad.
De laatste zou als Hof van Cassatie behouden blijven, en de kennisneming
van burgerlijke zaken in hooger beroep worden opgedragen aan twee Geregts
boven een te Amsterdamen een te Arnhemieder bestaande uit een Presi
dent, een Vice-President en 8 a 10 Ilaadsheereneen Proc.-Generaaleen
Adv.-Gcneraal, Griffier en Subst.-Griffier. Het regtsgebied van hel Hof van
Amsterdam zoude bestaan in de provinciën Zuidholland, Noordholland, Zea
land, Utrecht en Eriesland, met eene bevolking van 1,594,855, en dat van
het Hof van Arnhem in de verdere provinciënmet eene bevolking vani
1,457,601 zielen.
In stede van de elf Provinciale Geregtsboven zouden elf Raden van Justitie-
komenvan welke de Raad van Justitie te Amsterdam zou bestaan uit 1 Pre
sident. 2 a 3 Vice-Presidenten12 a 15 Leden, 1 Officier, 3 a 4 Substituten
1 Griffier en 3 a 4 Subst.-Griffiersdie te 's Ilage uit 1 President, 2 Vicc-
Presidenten, 6 a 8 Leden, 1 Officier, 2 Subst.-Griffiers; die der overige Raden
(behalve van Assen) uit 1 President, 2 Vice-Presidenten6 a 8 Leden, 1
Officier, 2 Subst.-Officiers, 1 Griffier en 2 Subst.-Griffiers; en de Raad van
Assen uit 1 President, 1 Vice-President, 6 a 8 Leden, 1 Officier, 1 Subst.-
Officicr, 1 Griffier en 1 Subst.-Griffier. Voorts zou de verdere regterlijke
magt bestaan uit 23 Arr.-Regtbanken verdeeld in drie klassenwaarvan al
leen die te Rotterdam in de eerste zou zijn en 150 Kantons-Geregtenwelker
bevoegdheid ernigermate zou worden veranderd en uitgebreid. De Regering
erkent de bezwaren van de opheffing van Regtbanken en Kantons-Geregten
en meent, dat geene vermindering kan plaats hebben, zonder de belangen
der ingezetenen min of meer te krenken; terwijl de verkrijgene bezuiniging
veel minder zou bedragen dan men zich voorstelt.
De Arr.-Regtbanken in de hoofdplaatsen der provinciën [Amsterdam voor
Noordholland]: zouden Raden van Justitie heeten, en met dc Regtbanken ge
lijke bevoegdheid behouden voor burgerlijke en correctionele zaken, en daar
enboven kennis nemen van misdrijven, thans nog onder den naam van mis
daden aangewezenen van alle correctionele appellen in de provincie.
Het hooger beroep in criminele zaken is in de voordragt niet opgenomen.
De Regering is niet overtuigddat het stelsel der regtspraak door middel
van gezworenen, door de openbare meening wordt verlangd. Zij acht het
appel in criminele zaken kostbaar voor den Staat en bezwarend voor de inge-
zelenenen acht het opdragen der beregting van misdaden aan de Arr.-Regt
banken, al ware het in eersten aanleg, onraadzaam, om dat het van geen
Staat te vergen isvan op eens in al zijne Regtbanken het benoodigd aantal
bekwame criminalisten op te leveren.
Naar de gemaakte berekening zoude het ontwerp ten slotte eene verminde
ring van uitgaven opleveren van omtrent 150,000.
Volgens het ontwerp zoude de Ilooge Raad bestaan nit 1 President, 1 Vice-
President, 12 k 14 Raadsheeren, 1 Proc.-Generaal, 2 a 3 Adv.-Generaals
1 Griffier en 2 Subst.-Griffiers; elk der Geregtshoven uit 1 President, 1 Vice-
President, 8 k 10 Raadsheeren, 1 Proc.-Generaal, 1 Adv.-Generaal1 Grif
fier en 1 Subst.-Griffier.
In de Memorie van Toelichting wordt onder anderen nog aangemerktdat
de kostbaarheid onzer burgerlijke regtsbedeelingwaarover geklaagd wordt,
in het algemeen elders is te zoeken. Zij is gelegen in de verschillende regten
van zegelregistratie en griffiein de niet-vereeniging der betrekkingen van
Advocaat en Procureur; in het bestaand tarief van justitiekosten in burger
lijke zakenin de omslagtige proces-orde.
Deze en andere zijn de oorzaken van de kostbaarheid onzer regtsbedeeling,
en de Regering stelt zich voor, om, indien deze voordragt wet mogt worden,
wettelijke voorzieningen omtrent de drie laatst opgenoemde punten aan de
Stalen-Generaal voor te dragen.
De Hooge Raad wordt als hof van cassatie gehandhaafd, en de kennisne
ming der burgerlijke zaken in hooger beroep, voor zooverre die in eersten
aanleg bij de tegenwoordige Arrondissements-Reglbanken behoorenopgedra
gen aan Geregtshoven. Zij stelt daartoe voor twee Geregtshoven, die, belast
met het hooger beroep in burgerlijke zaken, gerekend mogen worden wel bij
magte te zullen zijn zich van de hun opgelegde taak te kwijten, zonder dat
er verachtering in de afdoening van zaken te vreezen zij. Minder echter dan
twee Hoven, zou de Regering niet durven voorstellen; omdat één Hof geene
waarborgen zou opleveren voor eene spoedige en geregelde afdoening van zaken.
Het voorstel der Regering tot daarstelling van meer dan één Hof staat bo
vendien in verband met de voordragt, om namelijk den Iloogen Raad de ken
nisneming en beslissing ten principale, bij cassatie in den zin van art. 105
der thans geldende wet op de regterlijke organisatie, te ontnemen. In dat
geval zal, bij afschaffing van de reglsspraak des Iloogen Raads ten principale,
de zaak, even als in de gevallen van art. 106 der tegenwoordige wet, moe
ten verwezen worden naar een ander collcgie, van niet minderen rang en be
voegdheid dan het eerste.
In plaats der elf tegenwoordige provinciale Geregtshoven komen derhalve,
met eenen anderen werkkring, de twee Hoven, te Amsterdam en te Arnhem.
De Regtbanken in de hoofdplaatsen verwisselen haren naam met die van
Raden van Justitie, ten einde haar te onderscheiden van de overige Arron-
dissements-Regtbankenmet welke zij gelijke bevoegdheid in burgerlijke en
correctionele zaken hebben, maar van welke zij in zooverre verschillen, dat
zij daarenboven kennis nemen:
1°. Van alle misdrijvenwelke in onze tegenwoordige wetgeving nog den
naam van misdaden voeren, voor zooverre die gepleegd worden binnen de
provincie.
2°. Van alle correctionele appellen tegen vonnissen in de provinciën gewezen.
Het hooger beroep in criminele zaken is in deze voordragt niet opgenomen.
De Regering heeft verkozen de criminele zaken te laten beslissen in eersten
en hoogsten aanleg door een beperkt aantal regtbankendaartoe bij uitzon
dering bestemd.
Zij stelt dit voor, met het oog op eene veeljarige ondervinding, hier tc
