LEYDSCHE
COURANT.
lx
Hii
WOENSDAG, 23 JUiMJ.
BIMENLANDSCIIE BERIGTEiV.
Do Courant wordt Maandags Woensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zaturdag Avond.
N°. 7a'#' t
IS/.tti
/S>
Do Prijs der Courant is f 12 in het jaar
do a/sonderlijko notnmers worden tegen 10
Centen afgegeven.
LEY DEN, 22 Junij.
De Commissie tot droogmaking van liet Haarlemmermeer zal den I
28slcn aanbestedenhet uitbaggeren en wegruimen van de ondiepten in de I
ringvaart bij de doordijking van het Spaarne en te Halfweg, in twee percc- I
len, en den 6(len Julij verkoopen, eenige vakken hallast- of dijkstcen en I
puin, liggende voor onnoodig geworden slecn-oevcrwerk in den omtrek van I
het drooggemaakt wordende Haarlemmermeer. Inlichtingen zijn onder ande- I
ren te bekomen bij den Ingenieur J. A. Beijerinckalhier.
Te 's Gravenhagc zal den 30stcn worden aanbesteedbet leggen van de I
ijzeren pijpen voor den telegraphcndraad in Dordrecht, Rotterdam, 's Gra- I
venhageHaarlem AmsterdamUtrecht en Arnhem.
Voor het stedelijk Gymnasium te Haarlem wordt een onderwijzer verlangd I
in bet Engelsch, liefst een Engelsehman van geboorte. Belanghebbenden I
moeten zich franco aanmelden aan den Secretaris van Curatoren Mr. J. J. I
Enschedéaldaar.
In de voorleden week zijn C Gouvcrncmcnls-onderwijzcrs voor O.-l. I
benoemd. In vroegere jaren was dit getal gewoonlijk slechts twee.
'Te Gouda is bij herstemming tot lid der I'rov. Staten van Zuidholland I
verkozen den Heer T.1V. van Oudhcusdenvan AVoerdenmet 390 stemmenI
tegen den Heer Mr. A. II. J. llavesleyn Mcdcnblik, te Gouda, die er 350 I
verkregen had.
De Russische Grootvorsten hebben AVoensdag avond te Arnhem hunne I
terugreis per stoomboot aanvaard.
In de nabijheid van Foxhol in Groningen is in den namiddag van den
17,lcn een visscher, die op het meer bezig was met visschcn, doch zich we
gens een naderend on weder naar een' naburigen molen begaf, aldaar door
den bliksem gedood en zijn knecht zwaar getroffen. Ook is nog een ander
man bij dien molen getroffen, welke in levensgevaar verkeert.
Uit de Memorie ter Beantwoording, van de verschillende punten, voor
komende in het voorloopig Verslag der Commissie van Rapporteurs omtrent
de wets-ontwerpen tot regeling van het Muntwezen in Nederl. Indië en tot aan
wijzing der daartoe noodige middelenonllecnen wij onder anderen het volgende:
In den laatstcn tijd is de somwelke het Indisch bestuur door afgeven van
wissels ter zijner beschikking heeft gekregen, onevenredig geweest aan de be
hoefte. Het heeft zich op eene andere wijze bctalingmiddelen moeien verschaf
fen, onder anderen door eene nieuwe uitgifte van recepisscn tegen nederlegging
van de ten behoeve van de Indische dienst uit Nederland gezonden zilveren
specie. Het bedrag der uitgegeven recepisscn is daardoor gestegen tot ruim
ƒ24,000,000.
Daarentegen wordt in zilver en koper buiten omloop gehoudenzilver
ƒ0,985,386 en koper 17,324,084te zamen 24,309,470.
Dat uilgeven van recepisscn op die wijs heeft echter zijne grenzen, en zoo
lang de innerlijke waarde der koperen scheidcmunt niet nagenoeg gelijk is
aan hare gangbare waarde, kan het verbod van invoer uit de buitenbezittin
gen op Java niet worden opgehevenen loopt men toch gevaar dat de hoe
veelheid duiten van lieverlede zal aangroeijen.
Uitstel zal derhalve uitloopen op vermeerdering van uitgaven.
De oorzaak van het verdwijnen van het zilver op Java moet uitsluitend
gezocht worden, van 1817 tot 1825, in de bovenmatige uitgiften van papie
ren geld en in de opheffing van het verschil tusschen grof geld en scheide-
rnunt, en sedert 1820 in den even overmaligen invoer van koperen duiten.
De schade welke de handhaving van het tegenwoordig stelsel jaarlijks aan
de koloniale geldmiddelen berokkentbestaat hoofdzakelijk in de kosten van
tellen, uitzoeken, inpakken en vervoeren van de duiten, die, bij gebrek aan
«enige andere pasmuntgestadig in groote hoeveelheden heen en weder moeten
worden vervoerd.
Dat eene zilveren circulatie in Nederl. Indie moeijclijk zal te bandhaven
zijn, indien niet op Java de gelegenheid tot het aanmunten van zilveren spe
ciën wordt geopend, gelooft men niet.
Overigens is de inocijelijkbeidom zonder aanwending van groote en
onevenredige kosten in Indie eene met voldoende waarborgen omkleede munt-
inrigting tot stand te brengen, ccne ernstige bedenking, welke men door
voorbeelden uit het verledenc zou kunnen staven.
AA'anncer de behoorlijke regeling van den geldsomloop het algemeen ver
trouwen zal hebben doen herleven, zal eene mogelijke schaarschheid aan be
taalmiddelen slechts tijdelijk cn spoedig verholpen zijn.
AVanneer de waarde der naar Nederland gezondene voortbrengselen bet
Indisch overschot en de verdere in Nederland te kwijten verpliglingen te bo
ven gaat, moet de Regering zorgen het meerdere aan de Indische kas terug
te geven, hetzij door uitzending van speciehetzij door middel van wissels,
indien lot de plaatsing daarvan genoegzame gelegenheid bestaat, voor welke
wissels specie in de Indische kassen zal vloeijen.
In 1846 namen de maatregelen een aanvang, welker aanvankelijk doel was
de voorbereiding van het herstellen der zilveren circulatie en het terugnemen
van een groot gedeelte der koperen scheidcmunt. AVarcn destijds de vereischtc
middelen ter beschikking van de Regering geweest, het lijdt geen twijfel of
dat terugnemen zou hebben plaats gehad volgens den maatstaf van een Nederl.
gulden voor 120 duiten; maar bij ontstentenis van beschikbare middelen nam
men een tusschcnmaalregelmen bragt recepisscn in omloop.
De publicatie van 20 Maart 1840 verklaarde plegtig, dat zij een wettig
betaalmiddel zouden zijn voor alle sommen in zilver verschuldigd lot.
haar nominaal bedrag, gulden om gulden, onder uitdrukkelijke verwijzing
tot de wet van den 22s,en Maart 1839 cn de daartoe betrekkelijke publicatie
van den Gouv.-Gencraal van 11 November van dat jaar.
Bij de beschouwing van dit onderwerp moet men ook niet uit het oog ver
liezen, dat de Regering alleen de schuld draagt van de overdadige invoer van
koperen pasmunt van onevenredige waarde, die wederom de oorzaken zijn van
het verdwijnen van het zilvergeld uit den omloop cn van de ongelegenheden
die thans moeten hersteld worden. Hare dwaling ingezien hebbende, wil de
Regering daarop thans terugkomen. Het herstel zij onbekrompen, en men
stapele geene nieuwe nadeelen op die, welke reeds door velen geleden en voor
herstel onvatbaar zijn.
Te regt is in het Verslag opgemerkt, dat de recepissen ook hot oorspronke
lijk Javaasch bankpapier vertegenwoordigen. In Eebruarij 1846 is aan de
houders van die bankbiljetten gelegenheid gegeven om ze te verwisselen,
hetzij tegen specie, hetzij tegen recepisscn. Die hot verkoos, heeft toen specie
ontvangendie vertrouwen stelde in de recepisscn (door de Regering gulden
om gulden tot een wettig zilver betaalmiddel verklaard), mag thans het slagt
offer niet zijn van dat vertrouwen.
Sedert 1846het jaar waarin de tegenwoordige orde van zaken is inge
voerd, heeft op Java de in- en uitvoer van specien door het vrije handels
verkeer door elkander, behalve in 1846 toen de uitvoer het dubbel bedroeg,
ongeveer 4 5 ton bedragen.
De Regering moet ook volharden in het voorstel tot aanneming van den
Nedeil. zilveren gulden als munteenheid voor Indie, en acht zich daardoor
ontslagen van een onderzoekof bij eene invoering aldaar van een op nieuwe
grondslagen rustend en van het Nedcrlandschc afwijkende muntstelsel eene
wijziging in het allooi zoude behooren te worden gebragt.
Papier dat op vertoon te verzilveren is, zal in een gedeelte van Nederl.
Indie, en inzonderheid op Java, steeds gewild zijn bij de Europcsehe en Chi-
nesche ingezetenen.
Het Javasche bankpapier kan in die behoefte voorzien en verdient de voorkeur
boven het duurzaam in omloop laten van Gouvernemcnts-papier, omdat de ver
zilvering dan niet meer tot de zorgen van de Regering zal behooren.
Het tijdelijk in omloop laten van een gedeelte der recepissen levert intus-
schen geen bezwaar opwanneer het vertrouwen in dat papier door de aan
neming van dit ontwerp zal zijn versterkt.
De hoeveelheid kopergeld in Nederl. Indie in omloop, is niet zeker te bepa
len. De schatting der kopercirculatie op ƒ39,000,000 120 duiten, zal
niet ver van de waarheid zijn.
In den tegenwoordigen stand der zaak, zijn geene voorbereidende maatre
gelen genomen kunnen worden maar desniettemin is de uilvoering beraamd
als volgt
1°. Het doen gereed maken van 10 millioen aan duiten en dubbele duiten
met gaten, daartoe bezigende het koper in de depots aanwezig.
2°. Het doen slaan van 10 millioen aan zilveren pasmunt.
Een en ander bij 's Lands kassen in Nederl. Indie beschikbaar zijnde, zal
een korte termijn worden gesteld voor dc inwisseling van het thans circule-