bestemde inriglingen (Seminariën) kunnen beoefend en onderwezen worden,
of moet men èn om haar zelve èn om de andere wetenschappen, liet veeleer
wenschelijk achten, dat zij als wetenschap, en ook als vak van onderwijs,
aan de Universiteiten gehandhaafd worde
Voorts is besloten de onbeantwoord geblevene prijsvraag voor 1850 nog
maals voor te stellen. Zij luidt aldus
TeyIers Godgeleerd Genootschap vestigde in 't jaar 1805door het uit
schrijven van eene prijsvraag, de aandacht der Christelijke wereld op »de
dienst, die de zendeling-genootschappen in de twee jongstverloopene eeuwen
aan de voortplanting des waren Christendoms gedaan hebben, en op de
vrucht, die men van de toen werkzame zendeling-genootschappen te dezen
opzigte had te verwachten." De bekende verhandeling van den kundigen
Haafner mogt destijds de eer der bekrooning wegdragen.
Het verloop van vele jaren, de groote vorderingen, die de arbeid der ge
noemde genootschappen in dien tijd gemaakt heeft, de veranderingen, die
ten gevolge daarvan in de heerschende denkwijze over dit werk zijn gekomen
en het nog bestaand verschil van gevoelen over de vraagvan wie het moet
uitgaanen door welke middelen het moet worden bevorderddit alles
maakt eene hernieuwde grondige behandeling van dat hoogst belangrijk on
derwerp allezins wenschelijk en nuttig. Teylers Godgeleerd Genootschap
meent althans in den geest en naar de behoeften van onzen tijd te handelen,
wanneer hetin overeenstemming met datgenewat het reeds bij de uitgave
der Verhandeling van den Heer Haafner zich voorbehield, de aandacht der
Christelijke wereld andermaal bij dit onderwerp bepaaltdoor het uitschrij
ven van de volgende prijsvraag:
Hoe blijkt, zoo wel uit de doorgaande leer des Nieuwen Verhonds, als uit
de stellige uitspraken van Jezus en de Apostelen, dat de uitbreiding des
Evangelies onder de niet-Christelijke volken (propagatio) een wezenlijke en
kenmerkende grondtrek is der kerkdoor Christus gestichten dus als eene
heilige verpligting op hare afzonderlijke leden rust? Wat valt hieruit op te
maken aangaande het aandeeldat de kerk of de gemeente aan dit werk
nemen moet? Welke is de slotsom van een naauwkeurig onderzoek, naar
't geen door de zendeling-genootschappen van vroeger en later tijd ter uitbrei
ding des Evangelies onder Joden Mohammedanen en Heidenen gedaan is en
nog gedaan wordt? En welke onderrigtingenwaarschuwingen en opwek
kingen geeft het beredeneerde aan de hand omtrent de meest geschikte mid
delen, om het voorgesteld doel onder de genoemde volken te bereiken?
De prijs is een gouden penning van 400.De verhandelingen moeten
in het Nederduitsch Latijn, FranschEngelsch of Hoogduitsch zijn geschre
ven, en verder onder de gebruikelijke voorwaarden, voor of op 1 Jan. 1853
ingezonden aan 't Fundatiehuis te Haarlem.
KERKNIEUWS.
den gemeenten van het departement van de Herault, waar laatstelijk grove
wanordelijkheden voorgevallen waren, is de stemming door den hevel voeren
den Generaal, in het belang der orde, tot een nader te bepalen tijdstip uitgesteld.
Marseille zal door den President met eene beurs en met eene nieuwe
kerk worden begiftigd.
In het zuiden des lands staan de dagbladen thans onder eene zeer
strenge censuur. Eerst werden in die bladen ledige vakken aangetroffen
soms gevuld met vertelseltjes uit kinderboekjes; thans echter is dit niet meer
geoorloofd; het geheel blad moet gevuld zijn, en mag geene aardigheden meer
bevatten
IPilJE.
De Koningin is in den morgen van den 20sten December van eene Prinses
bevallen.
Den 15Jcn heeft de Koningin van Portugal de Cortes geepend, bij
welke gelegenheid zij aankondigde, dat er eene verandering in die artikelen
der Staatsregeling zou worden gebragtwelke bleken niet voldoende te zijn
voor de beginselen, waarop de Staatsregeling de representative monarchie
heeft willen grondvesten. Ook zou er een zuiniger Staatshuishouding worden
ingevoerd en maatregelen worden genomen tot bevordering der inwendige
welvaartbijzonder door het aanleggen van eenen spoorweg naar de Spaansclie
grenzen.
ITALIË,
ROME13 December.
De Paus heeft gisteren onverwachts een buitengewoon Consistorie bijeen
geroepen, waarin, naar men meende, beraadslaagd was, over te nemen maat
regelen van voorzorg met betrekking op de mogelijke gebeurtenissen in naburige
Staten. Ook zou er gehandeld zijn over een adres van gelukwensching aan
den Franschen President.
De Generaal Gemeau heeft zich bij den Paus vervoegdom hem verslag
te doen omtrent de stemming der Fransche troepen in Italië.
Daar eenige Engelschen, zoo men zegt, opruijende geschriften en anti-
Katholieke tractaatjes aangebragt hadden, die door de geheime policie ontdekt
werden, is thans aan alle ambtenaren bij de tolkantoren een bevel gezonden,
waarbij bun op straffe van afzetting en gevangenis ten pligt gesteld wordt
om de goederen van alle aan de grenzen aankomende vree'mdelingen aan een
voorloopig gestreng onderzoek te onderwerpen, ze te plomberen en onder ge
leide van gewapende tolbeambten verder te zenden. Te Rome zelf zullen alle
aankomende vreemdelingenzonder onderscheid van rang en standonmidde-
lijk naar het hoofdtolkantoor gebragt en hunne goederen naauwkeurig onder
zocht worden, terwijl men vroeger aan de bier aankomende familien vergunde,
om hare goederen eerst nadat zij in een hotel intrek genomen haddente
laten visiteren. Wanneer de nieuwe voorschriften met naauwgezetheid worden
nageleefd, dan zullen de vreemdelingen aan onnoemelijke onaangenaamheden
blootstaan, en vele van het bezoeken van Rome afgeschrikt worden.
MMEKEI.
Z. M. de Koning heeft te Munchen eene instelling gegrondvest, die den
naam van Maximiliaan's Kers-stichting dragen zal en ten doel heeft, om
jaarlijks op kers-avond aan de armste en braafste kinderen der stad en uit de
voorsteden, vooral weezen, nuttige geschenken te geven. De Koning heeft
daartoe 300 fl. gezonden, en deze som zal zoo lang worden gegeven, totdat
het kapitaaltegen 4 pCt. jaarlijks 300 11. rente geeft.
PROGRAMMA van Teylers Godgeleerd Genootschap
voor den jare 1852.
De Leden van Teylers Godgeleerd Genootschap hebben besloten de vol
gende nieuwe prijsvraag uit te schrijven.
Opmerkelijk is de verschillende waardering, die de Theologie als wetenschap
in den loop der tijden heeft ondergaan. Terwijl zij in de middeleeuwen als
Koningin op het gebied der wetenschap heerschte en onbetwist den eerslen
rang bekleedde, is zij, sedert de herleving der letteren, in gelijken rang met
de overige wetenschappen gesteld. Zelfs hebben zich van tijd tot tijd en
vooral in de jongst verloopen dagen stemmen verheven van hen, die haar
geheel uit de rij der wetenschappen zochten te verdringen: 't zij zij meen
den dat de onderscheidene bestanddeelen der Theologie weder in andere vak
ken van menschelijke kennis, waartoe zij oorspronkelijk behooren, moesten
opgenomen worden; 't zij zij haar nog als aanleiding tot het bekleeden van
het predik-ambtals eene soort van kunst-theoriewilden laten gelden.
Teylers Godgeleerd Genootschap wel overtuigddat deze verschillende waarde
ring der Theologische wetenschap geenszins toevallig is, maar een' diepen
grond heeft en met andere verschijnselen op het gebied des geestes naauw
zamenhangt, en meenende bovendien, dat een onderzoek van het wezen der
Theologie als wetenschap en van de betrekking, waarin zij staat tot andere
wetenschappen, allezins tijdig mag geacht worden, stelt daarom de navol
gende vragen ter beantwoording voor
1°. AVaarin bestaat het eigenlijk wezen der Godgeleerdheid (Theologie) als
wetenschapen in welke betrekking staat zij tot Godsdienst en Christendom
2°. Hoe heeft men de verschillende waardering, die de Godgeleerdheid op
onderscheidene tijden ondervonden heeftte verklaren
3°. Behoort de Godgeleerdheid, uit haren aard en van wege hare betrek
king tot andere vakken van menschelijke kennistot den kring der weten
schappen, welker aankweeking en handhaving het doel is der inrigtingen voor
Hooger onderwijs (Universiteiten)?
4°. Zou de Godgeleerdheid zonder nadeel alleen in afzonderlijke daartoe
De Breede Kerkeraad der Herv. gemeente te Harderwijk, heeft uit het
volgende drietal Predikanten, DD. Slothouwer, te Huizen; Molenaar, te Sche-
veningen en Siblcsz, te Steenwijk, den laatste beroepen.
De Kerkeraad der AVaalsche gemeente te 's Hertogenbosch heeft den
2lstcn u;t Jiet bekend gemaakt drietal beroepen, den Candidaat J. L. Roulet.
AKABEMIE-NIEUW§.
PROMOTIE AAN DE UTRECIITSCIIE HOOGESCHOOL.
Den 22sten December de Heer B. G. H. Stratervan Maastrichtin de Reg
ion, met Theses.
PROMOTIE AAN DE GRONINGSCHE HOOGESCHOOL.
Den 20sten December de Heer R. J. P. Muller, van Zandeweer, in de Medicij
nen na verdediging zijner Dissertatie, continensCasum Spondii Carthrocacis.
Denzelfden dag de lieer P. Termaatevan Doetinchemin de Reglenmet
Theses.
ADï' KRTKA'TI EN.
Heden beviel van eene welgeschapen DOCHTER, Vrouwe L. J. M.
KNEPPELIIOUT van STERRENBURGGeb. van Gorküm.
Leyden, 22 December 1851.
Heden avond beviel zeer voorspoedig van een' ZOON, A. M. CHARBON,
geliefde Echtgenoote van
Leyden, 25 December 1851. F. C. J. van GOENS.
Heden overleed, aan het gevolg van rheumatische koortsen Vrouwe
JOHANNA MARIA de GYSELAAR, Wed. den Wel-Ed. zeer Gel. Heer
Mr. C. J. Knepfelhodt, in den ouderdom van 64 jaren en 9 maanden.
Leyden, 24 December 1851.
J. KNEPPELIIOUT,
mc K. J. F. C. KNEPPELIIOUT van STERKENBURG.
Heden overleed te Amsterdam mijne geliefde Schoonzuster E.M. DIEDERICIIS,
Geb. Sdipke.
Leyden, 23 December 1851. S. A. MEERBURG.
Eenige Kennisgeving.
Gevoelig voor de vele bewijzen van deelneming bij liet overlijden van onze
Moeder ontvangen, betuigen wij daarvoor, langs dezen weg, onzen hartelij-
ken dank.
D>'. F. DOZY.
W. J. DOZY, v. d. Bosch.
