LEYDSGHE
COURANT
MAANDAG, 28 OCTOBER.
Vrijdag uitgegevenDie van Maandag komt
vit Zaturdag Avond
Do Prijs der Courant is f\'i in het jaar;
de afzonderlijke nomrncrs worden tegen 10
Centen afgegeven.
BIXELAXDSC 1?E BEBIGTEX.
LEYDEN26 October.
LI. Donderdag' werd hier het door het Departement van de Maatschappij
Tot Nut van 't Algemeen nieuw gestichte gebouw ingewijd. En zoo staat
daar nu een groot gebouw ter plaatse waar vóór den 12ien Januarij van het
jaar 1807 het eenvoudig schoolhuis van het Departement was gevestigd,
'twelk toen door buskruid werd vernield, waarbij van ongeveer CO leerlingen
12 den dood vonden.
Daar de gewone Zaal ontoereikend was voor het verwachte aantal leden
met lrunne Dames en verdere genoodigdenwerden de drie daaraan grenzende
schoolvertrekkendoor wegneming der afscliutsels tot ecne zeer ruime Zaal
ingerigt, die gelegenheid liet ter plaatsing van ongeveer 400 stoelen, van
•«elke geen enkele onbezet bleef, terwijl voorts nog al de langs de wanden
geplaatste banken bezet waren en al de toegangen door staande personen
werden ingenomentot er voor geen enkele meer plaats bleef.
Het feest werd geopend met sclioone muziek, uitgevoerd door het Muziek
gezelschap Musis Sacrumwelk gezelschap ook nu weder, zoo als hij vorige
feestelijkheden, met de meeste bereidwilligheid hare uitstekende gaven onder
directie van den Heer A. Le Lièvre aan deze feestelijke bijeenkomst ten offer
bragt, en in welverdiende toejuiching die het zoo ruimschoots ten deeleviel,
voorzeker een strelende voldoening mogt inoogsten.
Nu trad de Voorzitter, de Heer Mr. H. C. Huyser op, en hield eene feest
rede die met groot genoegen en algemeene toejuiching werd gehoord.
Spreker heette eerst de leden welkom in het nieuwe gebouw, wees vervol
gens op het voorregt van zulk eene eigene stichting te bezitten, betuigde
den dank der Maatschappij aan de Stedelijke Regering, door eene Commissie
vertegenwoordigd, voor den afstand van den benoodigden grond, en bragt
eene hartelijke hulde aan de Commissie uit de Maatschappij die al wat op de
stichting betrekking had, van de eerste ontwerping af, met zoo veel zorg en
overleg had geregeld en die nog steeds onvermoeid voortging, hare veelvuldige
hemoeijingen met zoo veel ijver en beleid aan deze zaak te wijdenen deed
voorts hulde aan allen die door hunne geldelijke bijdrage de onderneming
uitvoerlijk hadden gemaakt.
Ilij dankte vervolgens voornoemde Musikale vereeniging voor den luister en
het genoegen', die zij door hare zoo welwillende medewerking aan dit feest
bijzette. Hij wees in den verderen loop zijner rede op de geschiktheid van
het gebouw voor de verschillende doeleinden waartoe het bestemd was, trad
wijders nog in eenige bijzonderheden en besloot met eenige toepasselijke dicht
regelen.
Nadat de muziek zich nu weder had doen hooren, trad de Secretaris de
Heer Dr. II. R. de Breuk op, en deelde in het gewone jaarlijksche verslag op
onderhoudende wijze, de lotgevallen van het Departement mede, waaruit
onder anderen bleek dat het Departement sedert korten tijd ruim 40 leden
had aangewonnen en zich thans in het te voren ongekend getal van 198 le
den mogt verheugen.
Nu werd andermaal een schoon muziekstuk uitgevoerden na eenige oogen-
blikken verpoozing trad de Voorzitter weder op en deelde van wege de Maat
schappij aan J. Arnoldus, D. van der Henst, K. Sierat, D. Zwart en J. Sleg-
tenhorst, die zich door het redden van drenkelingen verdienstelijk hadden
gemaakt, met gepaste en hartelijke toespraken de hun van wege het Hoofd
bestuur toegewezen bclooningen uit.
Ten slotte trad de Leeraar der Remonstranten de Heer C. W. v. d. Pot op,
en hijdie altijd met zooveel bijval gehoord wordtgenoot ook thans van zijne
.dichterlijke bijdrage de meeste voldoening. Hij droeg achtereenvolgens drie
dichtstukken voor, getiteld: Bloesem en vrucht; Zeemans-liedje en Het ge-
loutv tol Nut- van 't Algemeen. Getuigde deze poëzij van de zucht des
Dichters om God en Christus te verheerlijken en tot geloof en liefde op te
wekkenzoo gaf hij in het laatste tevens een eenvoudig maar treffend tafereel
van de bestemming der verschillende vertrekken van het gebouw, in welke
hier een bewaarschool was gevestigd; daar aankomende meisjes uit geringeren
stand tot nuttigen arbeid opgeleid; ginds de jeugd in de toonkunst werd ge
oefend, en elders de schoone boekerij der Maatschappij van Nederlandsclie
Letterkunde was geplaatst.
En nu hief nogmaals de Muziek hare toonen aan, en speelde welluidend
pn krachtig het Volksliedwaarmede het feest werd besloten.
Het gebouw was den 20stcn Augustus 1849 aangenomen door den Heer
II. J. van Leeuwen, Mr. Timmerman alhier, voor de som van 20,700
welke met aandeelen van ƒ100.— door de leden en andere belangstellende
personen was bijeengebragt.
Na het rooijen van het geboomte en gereed maken van den grond, begon
men den 9dcn September aan het Hoofdgebouwhetgeen reeds voor het einde
van November onder dak kwam. Met Maart 1850 werd een aanvang ge
maakt met het achter het hoofdgebouw geplaatste en daaraan verheelde
schoolgebouw, en werd voorts het geheel in de eerste weck van Junij 11. in
gebruik genomen; zoodat in den korten tijd van drie voor zoodanig werk
ongunstige najaars- en drie voorjaars maanden het gansclie gebouw op het
binnenwerk na, werd gezet, en den aannemer alle lof toekomt voor den
trouw en ijver waarmede hij zijn werk heeft tot stand gebragt, welks ont
werping hij de beperktheid der som waarover men kon beschikken, den be
kwamen bouwkundigeden lieer J. SchaapMr. Timmerman alhiertot eere
verstrekt.
De Staats-Courant bevat het volgende: In het Algem. Handelsbl. van
den 23stc" dezer komt een artikel voorwaarbij van het verbeteren der ge
legenheid tot verzending van brieven naar de Indien over Triest wordt ge-
wag gemaakt.
De bijvoeging dat het eene officiële mededeeling is, geeft aanleiding om
te doen opmerken dat de Nederlandsche post-administratie daaraan vreemd
isen dat zij zelfs geene kennis draagt van sommige der in dat artikel voor
komende bijzonderheden.
Er is alzoo voor alsnog niets veranderd ten aanzien der wijze van verzen
ding uit de Nederlandenofschoon er met de betrokkene vreemde post-admi-
nistratiën onderhandeld wordt om de ingezetenen van dit Rijk ten aanzien
hunner buitenlandsche briefwisseling, te doen deelen in het genot van alle
verbeteringen die elders bij het postwezen zijn ingevoerd.
Het Handelsblad dit artikel overnemende, voegt er hij, dat het door het
zelve geplaatste stuk van wege de Oostenrijksche administratie aan hetzelve
was gerigt.
HET HAARLEMMER-MEER.
De Memorie van Toelichtinghij het wetsontsontwerp ter voorziening be
trekkelijk de voortzetting der werken tot Droogmaking van het Haarlemmer-
Meer, bevat: 1°. de geschiedenis der onderneming en overzigt van de wer
ken 2°. de uitzigten met betrekking tot de geheele voltooijing der onder
neming; 3°. de toestand van het fonds ingesteld krachtens de wet van Maart
1839 tot waarborg van het genegotieerd kapitaalen 4°. de uitgaven ter
zake van de droogmaking.
Wij laten hier uit deze afdeelingen het voornaamste volgen
1°. De geschiedenis der onderneming en overzigt van de werken.
De wet van Maart 1839 bepaalde eene gehllcening van 8 millioen naar
mate der behoeften hij reeksen te plaatsen. Er is vervolgens genegotieerd:
in 1840 2,000,000 a 5 pCt.in 1841, ƒ3,000,000 a 5 pCt.in 1845,
ƒ1,000,000 a 4 pCt.; in 1847, ƒ1,000,000 a 4j pCt., cn in 1849,
ƒ1,000,000 a 5 pCt.
Eene Commissie van elf leden werd hij Koninklijk besluit van 22 Mei
1839 benoemd; zij begon hare werkzaamheden den 4lle" Junij.
Het ontwerp van 1837 moest, zoo als is gezegd, tot grondslag strekken.
Dat ontwerpdoor eene vroegerekort daarop ontbondenCommissie ge
vormd gaf eene uitgaaf aan van ƒ8,355,000.
Het liet het Spieringer-Mcer1,400 bunders grootbuiten de droogma
king, en stelde de oprigting van het stoomgemaal te Spaarndam als twijfel
achtig. Bij de wetsvoordragt van 1839 was intusschen slechts van de effen
som van 8 mill, gewaagd. Bij de behandeling van het ontwerp was nu ook
de droogmaking van het Spieringer-Meer toegezegd enin verhand daarmede
het stoomgemaal te Spaarndam als zeker gesteld. Er moeten dusbehalve
de zekerheid dezer uitgaaf, voor ƒ355,000 minder, 1,400 bunders meer
worden drooggemaakt.
Met deze wijzigingen waren de grondslagen der onderneming: droogmaking
van het geheele Meerde Spiering- en Kager-Meren daaronder begrepentot
eene oppervlakte van 18,154 bunders gemiddeld 4 ellen onder water
afslniting door een zwaren ringdijkter lengte van 59,500 ellen of bijna
