LEYDSCHE
COURAN
1850.
MAASDAG, 7 OCTOBER.
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegevenDie van Maandag komt
vit Zaturdug Avond
n°. m.
De Prijs der Courant is f 12 in het jaar
de afzonderlijke nomirvers worden tegen 10
Centen afgegeven
Wij herinneren onze Lezers, dat beginnende met Maandag den
7den dezer tot en met Dingsdag den 29slende Tien- en Vljf-
Ccntstuklicn zullen worden ingewisseld bij de Ned. Bank en
bij de Betaalmeesters in de Arrondissementen, en de Plaatselijke
Ontvangers, zoo veel hunne kassen dit toelaten.
BINMNLANDSCHE BERIGTEN.
LEIDEN, 5 October.
Sommige bladen melden, dat bij de Regering bet plan zou bestaan, om
de roodkoperen centen en halve centen in te trekken en die door geelkoperen
munt te doen vervangenen dit ten einde den omloop der Belgische centimes
en halve centimes te weren.
De Prov. Staten van Drenthe hebben tot lid der Eerste Kamer van de
Staten-Generaal verkozen den Heer ?>Ir. W. J. Tonckens, Kantonregter te
Meppol.
Bij de herstemming in het kiesdistrict Zwolle ter verkiezing van nog
twee leden der Prov. Statenzijn verkozen de Hccren Mr. J. Kalli en G. W.
Baron van Dedem.
In plaats van Jhr. J. A. Lycklama a Nyelioltwelke voor de verkiezing
tot Lid der Eerste Kamer bedankt heeft, hebben de Prov. Staten van Vries
land verkozen den lieer Jhr. T. A. M. A. Andringa de Kempcnaer.
Op den 21sten September jl. heeft te Harenbij Groningeneene
harddraverij pltiats gehad, waarvoor door de leerlingen van de aldaar geves
tigde Landhuishoudkundige School waren uitgeloofdeene brillante zilveren
zak-tabaksdoos tot prijsen een pikeurs-hoofdstel tot premie. Vijftien paarden
namen daaraan deelen de prijs werd behaald door het paard van Pieter
Norgvan Essenterwijl de premie ten deel is gevallen aan het paard van
Roelof Meyervan Harenzijnde er bij het uitreiken derzelve eene zeer
doelmatige toespraak gehouden door den Heer Dumoulineen der leerlingen
van opgemclde school. Dit nationaal volksvermaak, hetwelk in de beste orde
is afgcloopenwerd door een zeer groot aantal toeschouwers bijgewoond.
Op den Holl. Spoorweg zijn in September vervoerd 91,723 personen,
en is ƒ100,353 ontvangen.
De eerste steurharing is Donderdag te Scheveningen aangebragtmet
2 bomschuiten te zamen houdende 19,000 stuks.
Wij laten hier een verslag volgen van de Afschaffingsrede ter opening
van de zesde Algeni. Verg. der Ncclerl. Vereen, tot Afschaffing van Sterken
Drank, door Mr. C. C. E. d'EngelbronnerReferendaris bij het Ministerie van
Justitie. Amsterdam 1850; zoo als dat voorkomt in den Volksvriend van
October.
Een belangrijk stuk't geen bij de lezing niet minder zal behagendan het
bij 't aanhooren indruk heeft gemaakt. Verre van zich met louter betoog te
vergenoegen, beeft de geachte spreker onderscheidene gewigtige daadzaken
medegedeeld, waartoe hem zijne ambtsbetrekking bijzonder in staat stelde,
en die al weder van eene andere zijdedan die van welke dit tot nu toe
meestal in onze afschaffings-gescbriften geschiedde, liet verderf door den jene
ver aangebragt, bewijzen. Eiken onpartijdigen vriend zijns vaderlands en zij
ner medemenschcn durven wij deze rede met aandrangals eene belangrijke
lectuur aanbevelen.
De geachte spreker heeft zich de beantwoording ter taak gesteld van deze
drie vragen: Is liet tegengaan van sterken drank, als volksdrank, indedaad
noodzakelijk? Zoo ja, waarom afschaffing en eene Vereeniging tot afschaffing?
Wat is noodig, zoo de Vereeniging tot afschaffing haar doel zal bereiken?
Dat de sterke drank indedaad een volksdrank is, uithoofde der algemeen
heid, bestendigheid en goedkoopheid van zijn gebruik, wordt door den spreker
duidelijk aangetoond, en zijne nict-noodzakelijkheid en ongezondheid, op
grond van geneeskundig gezag, kortelijk besproken. Hierna vinden wij eene
rijke menigte van berigten, door regterlijke ambtenaren uit de meeste provin
ciën des Rijks aan den spreker medegedeeld, waardoor onwedersprekelijk, met
cijfers, wordt bewezen, welk een vloed van jammer, in allerlei soort van
misdrijf, door den jenever over de maatschappij en de huisgezinnen wordt
uitgestort. Dit gedeelte der Afschaffingsrede vooral is belangrijk. Een paar
staaltjes ter proeve: over een tijdvak van 13 jaren," schrijft een hoofd der
policie, «stel ik de verhouding der aan sterken drank toe te schrijven zaken,
tot die welke uit andere oorzaken voortkomen, als 3 tot 1. Geen gering deel
komt hiervan voor rekening der vrouwen; in de mindere standen vooral."
«Gedurende mijne 21-jarige dienst," meldt een ander hoofd der policie van
eene voorname stad, «heb ik de overtuiging verkregen, dat meer dan ,*T der
voorgekomene strafzaken aan sterken drank te wijten is." «In eene der voor
naamste steden van dit rijk telt men, meen ik, (zegt de spreker) 24 agenten,
18 van deze zijn meer of min verslaafde drinkers, en daaronder vindt men
er, die 18 borrels daags gebruikenZiedaar nu, de wachters van den
Staat!" Met een enkel woord wijst nu de spreker op de kosten der regts-
gedingen, en der verpleging in de gevangenissen en krankzinnigen gestichten,
die alweder, ter wille der jeneverdrinkers, door de inwoners van stad of land
moeten worden gedragenen gaat hierna over tot de beantwoording der
tweede vraag.
Waarom afschaffing en eene vereeniging tot afschaffing Omdat matigheid
in den sterken drank is, dien na te laten, dien af te schaffen. Omdat de
mensclienliefde dit vordert. Omdat aansluiting ter bereiking van eenig doel,
in de natuur des menschcn ligt. Omdat wetten tegen de dronkenschap wei
nig baten." Dit een en ander wordt door den schrijver uiteengezet waarna
hij onze Vereeniging, met klem van redenen, verdedigt tegen de beschuldi
ging van materialisme, ven werkheiligheid, van geweld der Christelijke vrij
heid aangedaan.
Eindelijk: «wat is noodig, zal de Vereeniging haar doel bereiken?" Het
antwoord is: «vooreest, omzigtiglieid in de aanneming van nieuwe leden,
eene gedurige zuivering der registers, eene trouwe nakoming der verbindtenis.
Vervolgens de aansluiting en den bijval van aHe weldenkenden. Voorts de
ondersteuning der Regering."
Zoodanig is het beloop dezer Afschaffingsrede, waarvan wij de hoofdpunten
kortelijk hebben aangegeven. Wij besluiten onze aankondiging met de vol
gende regelen uit het slot der Redevoering: «denkt aan de 170 tonnen gouds
hier te lande jaarlijks aan sterken drank vergoten; denkt aan de niet te tel
len duizenden schats, op welke zijne gevolgen, die, hetzij de schatkist, de
gewestelijke, de plaatselijke kassen, betzij de diakonien of de bijzondere wel
dadigheid er mede bezwaard worde, ons te staan en alle op ieder onzer neder
komen. Vergeet nietdat van .R. Jvan nu reeds J der bevolking tot ge-
lieele armoede of ecnen staat van tijdelijke behoefte is vervallen. Overweegt
bij u zei ven, welk deel daarvan op rekening van de fleseh moet worden ge
steld, en vraagt het u dan, vraagt bet u in gemoedc af, waar, waar moet
het heen?
Is liet dan geen heilige pligt, dien wassenden vloed te keeren, of zal het J
vooraf nog tot itot welligt moeten gestegen zijn. O! bedenkt het wel.
Die vermeerdering kan niet geschieden, zonder u te bereiken, zonder een deel
te scheuren van het uwe of mijne. Welaan dan, laat ons het volk van Ne
derland nuchteren maken en bekwaam, opdat het zijne natuurlijke veerkracht
llerwinne. Trachten wij bet langzamerhand aan den leihand eener blinde
liefdadigheid te ontwennen. Leeren wij het te staan op de plaats, die de
Voorzienigheid aan elk onzer in de maatschappij heeft aangewezen, aan elk
onzer met haar lief en leed. Tooncn wij ons broedersLaat ons allen voor
gaan! Voorgaan met het oog op God!"
's GRAVENHAGE5 October.
Z. M. heeft onder dankbetuiging voor de in die betrekking gedurende vele
jaren bewezene goede diensten, den Hoogl. C. van lleynsbergen, eervol ont
slagen als eersten Hoogleeraar bij het Koninkl. Instituut voor de Marine te
Medenblik. Ook is ontbonden de Commissie tot het examineren der Zee-
Officieren, Adelborsten en Stuurlieden, tevens belast met het opzigt over de
uitgave van den Zee-Almanakde Zeevaartkundige berigten en Zeekaarten
ten gevolge waarvan aan den gemelden Hooglccraar, als President, en aan
de Hccren J. Swart en J. G. Arbon, als leden dier commissie, een eervol
ontslag uit deze hunne betrekkingen is verleend; zijnde voorts aan het
tot die commissie behoord hebbende lidden titulairen Kapitein-Luitenant
ter Zee Jhr. G. A. TindalDirecteur van het dépöt van kaartenplans en
modellen en van de bibliotheek bij het departement van Marine, met den
istcn October 1850 opgedragen de betrekking van Examinator van de Zee
officieren en Stuurlieden tot de marine en koopvaardij behoorende.
