LEYDSCHE
COURAN
De Courant wordt Maandag, Woensdag en
Vrijdag uitgegeven. Dio van Maandag komt
uit Zaturdag Avond.
MAANDAG, 12 AUGUSTUS.
De Prijs der Courant is f 12 in het jaar
de afzonderlijke nommers werden tegen 10
Centen afgegeven.
BINNENLANDSCHE BERIGTEN.
LEYDEN, 10 Augustus.
Alhier is op heden in de Stads-Gehoorzaal eene vergadering gehouden van
Kiezers uit het kiesdistrict Leydenzoo als het is zaamgestcld voor de be
noeming van Afgevaardigden ter Tweede Kanier van de Staten-Generaal. Het
doel was voorbereiding tot de verkiezing van twee Leden der Tweede Kamer,
welke kens Dingsdag 27 dezer in dit district moet geschieden. Tol dit einde
heeft er eene proefstemming, zonder verbindtenis, tot onderlinge inlichting
plaats gehadwaarvoor 153 Kiezers hunne namen op de presentielijst heb
ben geschreven. De Vergadering besloot voor twee gelijke keuzen, welke,
ingevolge de aanslaande ontbinding van de Kamers der Staten-Generaal, door
dit kiesdistrict voor de Tweede Kamer te doen zijntwee namen op één
billet te schrijven.
Eenige Kiezers, slechts één naam geschreven hebbende, één billet daaren
boven gebrekkig, één in het geheel niet ingevuld zijnde, is de uitslag dezer
proefstemming de volgende geweestVoor J. A. Eremery te Leyden 130 stem
men, voor Mr. J. II. van der Sanden te 'sGravenhage 124, voor Baron Tacts
van Amerongen te Leyden 7, voor Jonkhr. Gevers van Endegeesl te Oegst-
geest 5, voor Dr. 11. R. de Breuk te Leyden 4, voor II. P. Stoffels te Leyden
4voor Mr. G. P. van Outercn te Leyden 3, voor Mr. J. M. de Kempenaer te
Arnhem 2, voor Mr. N. Olivier te Leyden 2, voor Mr. P. G. llubrecht te Ley
den, Mr. C. A. Kluit te Alphen, S. Piek te Oudshoorn, Mr. A. J. C. Hoog te
NoordwijkerhoutMp. H. Gevers te Leyden, en Baron A. Mackay te 'sGraven
hage, voor elk ééne stem.
Op Vrijdag den 9de" Augustus heeft de Commissie voor het afnemen van
het Staats examen, hare achtste zitting gehouden. Zij heeft tot nu toe afge
geven 112 Testimonia. In het geheel hebben 306 personen aanvrage gedaan
om tot het examen te worden toegelaten.
Wij vernemen dat de Commissie om de bekwaamheid der geëxamincerden
alle vakken door elkander gerekend wordende, in het algemeen te kunnen
schatten, aan ieder der graden zekere waarde geeft, die door een getal wordt
uitgedrukt. Male wordt uitgedrukt door 1 tenuiter door 2; satis door 3;
bene door 4 egregie door 5voor minime wordt niets gerekend. Voor deze
waardering worden 5 vakken in rekening gebragt: 1°. Grieksch 2°. Latijn,
3°. Hollandsche Stijl en Letterkunde, 4°. Wiskunde, 5°. Geschiedenis met
Aardrijkskunde vcreenigd. Zoo men dus minime niet in aanmerking neemt,
wordt het ongunstigste testimonium, vijfmaal male bevattende, uitgedrukt
door het getal 5; het gunstigste vijf maal egregie bevattende, door het getal 25.
Men roemt zeer de belangstelling, die door de examinandi in den meer of
minder gunstiger afloop van hunne examina wordt aan den dag gelegd.
De Minister van Finantiën, ondervindende dat de omloop van vreemde
koperen munten in dit Rijk, ongeacht de meermalen daaraan geriglc waar
schuwingen, steeds blijft aanhouden, heeft nogmaals ter algemeene kennis
gebragt, dat die munten op Nedcrl. grondgebied geen wettigen koers hebben,
of gangbaar zijn dat dezelve in alle publieke kassen worden uitgeschoten.
De Volksvriendmaandblad van de Nederl. vereeniging lot afschaffing
van sterken drank, deelt uit het zesde jaarlijksche verslag dier vereeniging,
onder anderen de volgende bijzonderheden mede: dat, behalve ruim 1600
exemplaren van de Volksvrienddoor de vereeniging sedert de Algemeene
Vergadering 16,800 exemplaren van onderscheidene, grootere of kleinere, ge
schriften gedrukt en gedeeltelijk verspreid zijn. Dat in dit tijdvak 43 nieuwe
afdeelingen der Vereeniging zijn opgerigt, en 33 correspondenten tot haar toe
getreden uit de verschillende provinciën des vaderlands, waaronder velen, wier
invloedrijke stand of aanzienlijke betrekking grond geeft om van hunne po
gingen ter bestrijding van den gemeenschappelijken vijand goede vruchten te
verwachten; en dat. dien ten gevolge, de vereeniging in Mei II. gevestigd
was in 181 steden of dorpen, 26 afdeelingen, 184 correspondenten en 6023
leden tellende.
De invloed, welken de Vereeniging ook buiten haren eigenlijken kring
blijft uitoelenen, wordt op vele plaatsen gaandeweg grootcr. Wederom,
maar nog veelvuldiger, lezen wij zoo als voorleden jaar »van verkoopingen
zonder sterken drank gehouden, van groote bouwwerken, zonder't ge
bruik van jenever volbragt, van fabriekanten cn werkbazen, die aan
hunne werklieden geenen borrel meer schenken cn niet dulden, dat men dien
in hunne werkplaatsen gebruikt, van landlieden, die aan hunne dor-
schers hij het zware werk met goed gevolg iets anders daarvoor in de plaats
geven, van een aantal lieden uit den fatsoenlijken stand, die geene bor
rels meer als fooijen geven willen of zelfs geen sterken drank of likeuren
aan hunne vrienden en bekenden meer aanbieden" enz. En het getal van
hen, die, zonder leden te zijn, het gebruik van sterken drank geheel en al
nalaten, schijnt wederom te zijn toegenomen.
In het herigt uit Breukclen trof ons de opmerking dat in die kleine ge
meente, bij elf der door de Hervormde Diakonie bedeelde gezinnen, de
drank de oorzaak der armoede is.
Meer opwekkend is de mededeeling uil Edamdat niet alleen het kantoor
personeel maar ook alle arbeiders cn bedienden van een voornaam handels
huis aldaar, leden zijn der Vereeniging en dat 2 kofschepen de zee bevaren
zonder sterken drank aan boord te hebben. Zeeman en arbeider erkennen bei
den er zich beter hij te bevindenen het werk gaat vlugger en doelmatiger.
Van soortgelijken aard is, wat wij lezen uit Vüssingen, dat, namelijk,
door de hccren aannemers van Uije en Comp. een aanzienlijk werk wordt daar-
gesteld, waarbij het gebruik van den jenever streng geweerd wordt. Gemelde
Heeren zijn zeer te vrede over den genomen maatregel, en de wijze, waarop
dit werk tot stand komt, steekt ten gunstigste af bij hetgeen onlangs bij de
voltooijing van een ander werk gezien werd, waar de sterke drank door den
aannemer was toegelaten.
Bij het oprigten van zijn tijdschrift, getiteld liet Indisch Archiefont
ving de Heer Dr. S. A. Buddingh van de regering eene som van 2000 als
renteloos verschot. Thans verneemt mendat hem deze som zal worden
kwijtgescholdenof dat hij vrijheid zal erlangen om ze met exemplaren van
zijn tijdschrift te verrekenen, 'tgeen daarmede gelijk staat. De regering moe
digt den redacteur op alle mogelijke wijze aanom zijne taak voort te zetten.
Eenige maanden geleden werd hij benoemd tot Commandeur van de Eikenkroon.
Uit de Boekzaal blijkt, dat de Heer Groen van Prinsterer, Ambachts
heer van Ursem (onder Hoorn), verzocht heeft, bij de openbare vermelding
van eene daar plaats gehad hebbende beroeping, ter algemeene kennis te
brengen dat hij doordrongen van het beginsel van de onafhankelijkheid der
kerk cn met achterstelling van alle andere bedenkingen aan het voorslaan
daarvan voor eens en voor altijd afstand gedaan heeft van het regt van
agreatie en voornemens is dezen afstand op legale wijze te bekrachtigen.
Vierde vervolg der mededeeling betreffende al onze Overzcesche Bezit
tingendoor den Minister van Koloniën aan de Tweede Kamer. (Zie N°. 96.)
Riouw en Onderhoorigheden.
liet aloude rijk van Djohor omvatte niet alleen het zuidelijk gedeelte van
het schiereiland van Malakkamaar ook de zuidelijk en oostelijk van daar
gelegen kleinere eilanden; terwijl de Sultan van dat rijk tevens eene zekero
suprematie uitoefende over een deel der oostkust van Sumatra. Hij erkende
het oppergezag onzer Compagnie, die een etablissement te Malakka bezat, en
zich in 1784 mede op het eiland Riouw of Bintan had gevestigd. Malakka
ging in het laatst der vorige eeuw aan Engeland over, en Riouw werd in
1795 ontruimd, De herstelling van bet Nederlandsche gezag te Malakka in
1818, krachtens de Londensche conventie van 1814, werd gevolgd door de
weder-oprigting van ons etablissement op Riouw, dat inmiddels verlaten was
gebleven. Een tractaat op den 26slcn November 1818 met den Sultan van
Djohor gesloten, bevestigde de suzereiniteit van Nederlaud over Djohor, Pa
hang, Riouw, Lingga en onderhoorigheden. Tot deze laatste behoorde ook
het eiland Singapoera, hetwelk niettemin van de Brilsche zijde werd in bezit
genomen, op grond van den afstand daarvan, gedaan door een onechten broe
der des Sultans, welke broeder zich als wettig vorst van Djohor, Pahang
enz. had opgeworpen. Die bezitneming voerde tot ernstige geschillen met
Engeland, waaraan door het Londensche tractaat van 1824 een einde werd
gemaakt, liet gedeelte op het vasteland gelegen, henevens de eilandengroep
van Singapoera, werd aan Engeland toegewezen, de overige eilanden verble
ven aan den wettigen stam der Djohorschc vorsten-familie, welks hoofd voort
aan naar het eiland, waar hij verblijf hield, Sultan van Lingga werd ge
noemd. Latere tractaten met dien vorst hebben zijne verhouding tot het Ne
derlandsche gezag geregeld, onze suzereiniteit bekrachtigd en hem tot uil-
roeijing der zeeroovcrijcn binnen zijn gebied verpligt.
De residentie Riouw cn onderhoorigheden beslaat uit de gezamenlijke eilan-
