LEYDSCHE
COURAN
DONDERDAG, 13 JUNIJ.
1850.
De Courant wordt Maandag
Vrijdag uitgegevenDie
uit Zaturdag Avond.
van Maandagkomt
BINNENLANDSCHE BERJGTEN.
LEYDEN12 Junij.
Het eerst en hoofdzakelijke artikel van dit nummer onzer Courant wijden
wij, zoo wij vertrouwen met goedkeuring onzer Lezers, aan een beknopt ver
slag van den zoo luisterrijken Optogt, door H. li. Studenten gisteren ge
houden.
Hel houden van feestelijke Optoglen klimt op tot de hoogste
oudheid; en geen wonder, daar ze zulk een ruim veld aanbie
den, tot het aanschouwelijk maken van voorstellingen van aller
lei aard, die naar mate ze beter bestudeerd, inniger uit het
leven gegrepen en juister en sierlijker worden uitgevoerd, den
aanschouwers behagelijker zijn en den ontwerpers en voorstellers
meer voldoening verschaffen; en ook dan, wanneer er geen spoor
meer van de vertooning overblijft, door afbeelding en beschrij
ving, zoo die met vereischte kennis, begaafdheid en smaak door
Teekenaar en Schrijver zijn bewerkt, niet alleen voor de mede
werkende en aanschouwende getuigen, maar nog voor het nage
slacht, als zigtbaar voor oogen worden gesteld.
En zoo is 'tin alle opzigten met de voorstelling van den lntogt
van Prins Frederik Hendrik in 1029 binnen 's llerlogenbosch
die de kweekelingen onzer Hooge School ter verheerlijking van
haar 275jarig bestaan, gisteren alhier hebben gegeven. Zij was
in allen deele uitmuntend, en overtrof de hoog gespannen ver
wachting; terwijl zij tevens door de Commissie uit 11. H. Studen
ten, met zooveel talent is beschreven, door een hunner, den
Heer J. C. J. de Jonge, zoo meesterlijk op 't papier gebragtdat ieder
den inlogt in die afbeelding en beschrijving als in een spiegel
aanschouwen kan
Rij het beslaan van zulk eene beschrijving en afbeelding die
de voorstelling zoo volkomen teruggeven, en van een uitgewerkt
programma der personen met de namen dergencn die ze voor
stellen voorzien bepalen wij ons hier bij eene algemeene be
schouwing, niet aanroering van eenige bijzonderhedenvan
eenen Optogt, zoo als men er in de herinneringen der Hooge
School niet ligt eene wedergade van zal aantreffen. Zij muntte
zoozeer uil in echt wetenschappelijke ordonnantie, in historische
getrouwheid, in naauwkeurigheid en echtheid, in kostbaarheid
en sierlijkheid van kostumenin schilderachtige groeperingin
rijkdom en gelukkige afwisseling van verschillende personen,
dat de gansche maskerade tot de laatste groep toe, met dezelfde
voortdurende opgetogenheid werd gadegeslagen, en dien hoogeri
lof verdiend heeft, welke haar zoo algemeen ten deele viel.
De weldoordachte maatregelen der Commissie, die alles zelve
heeft geregeld, en voor de behoorlijke nakoming zorgvuldig ge
waakt, hebben de gelukkige uitvoering bijzonder ondersteund.
Uit het stoute plan om de voorstelling eerst en hoofdzakelijk
bij dag te houden, sproot van zelf de noodzakelijkheid om aan
alles een stempel van waarheid te geven, waar bij de historische
getrouwheid en echtheid van kostumes, wapentuig, enz. veel
naauwkeuriger moest worden in 't oog gehoudendan bij eene
voorstelling, zoo als voorheen bij gebrekkig fakkellicht te dulden
was, toen hout en bordpapier een veel grooler rol speelde dan
ijzer of staal; terwijl men daarna bij de illuminatie door de in-
1) Zie Geschiedkundige aanteekeningen omtrent Frederik Hendrikzijnen
tijd en de voornaamste KrijgsbevelhebbersStaatsmannenenzen een
Plaatwerkzijnde de Gecostumeerde Voorstelling van den lntogt van Frederik
Hendrik, te 's Hertogenbosch in 1629, ie geven door de IIH. Studenten der
leydsche Hoogeschoolin Junij 1850, benevens het programma.
gezetenen der stad, ook des avonds op beter en veiliger licht kon
rekenen, dan van walmende toortsen kan afschijnen.
De goede verstandhouding, waarin do Commissie zich met de
verschillende autoriteiten gesteld had, en de wijze waarop zij
alles van den beginne af, heeft aangelegd, werkte dan ook zoo
gunstig op de burgerij, dat deze, toen het verlangen der Com
missie lot eene algemeene verlichting door het Stedelijk Bestuur
werd bekend gemaakt en aangedrongen, zich zoozeer bereid
verklaarde tot medewerking, als zij zulks gisteren avond door
onbekrompene uitvoering getoond heeft, terwijl al degenen,
wier arbeid de Commissie had ingeroepen, blijkens hare inet
namen, uitgedrukte dankbetuiging in het voorberigt der beschrij
ving, om strijd hebben medegewerkt, om de Commissie in hare
moeijelijke taak met ijver te ondersteunen.
Ook hel aanzien der stad was regt feestelijk. Ontelbare vlag
gen wapperden 's morgens op straten en grachten; voor verschei
dene huizen prijkten fraaije guirlandes en zelfs in de meer afge
legene buurten, waren met loof en bloemen versierde eerepoorten
de welsprekende getuigen van den goeden geest ook bij den
geringsten burger, en dat ook de arbeidsklasse dit feest als volks
feest wilde medevieren. Inzonderheid echter leverde de bijna
nergens zoo voorkomende fraaije straat, die in zachtgoivende lijn,
met zulk eene ruime breedte en aanzienlijke lengte de stad door
snijdt en te regt de Breedestraat heet, eene prachtige vertooning
op; terwijl eene dichte schare van duizende van heinde en verre
toegevloeide aanschouwers, gevoegd bij eene bevolking van ruim
35,000 zielen, zoo op straten en grachten als voor de vensterra
men alom beweging en leven gaf.
De Optogt begon 's namiddags omtrent half zes ure aan het
Academiegebouw, verdeeld in 121 groepen of enkele piersonen
te zaaien een personeel van 203 man uitmakende. Nadat de
togt door een corps van 45 muziekanten was geopend volgden
vele krijgslieden van hongeren en lageren rang te paard of te
voet, verscheidene Staatsmannen en leden van Stedelijke Rege
ringen en Schutterijen, tot dal de Prins zelf naderde, te paard,
in allerprachtigst veldheerskostuum, met een gevolg van 20 per
sonen zoo te paard als te voet, waarna de kostbare statiekoets
volgde, die aan de schilderij van den beroemden schilder Wou
werman deed denken met zes paarden bespannen en waarin de
Gemalin van den Prinsde Gemalin van den Koning van Bohè
me, toen hier te lande zich ophoudende, en de Gravin v. Dona,
als Staatsdame, waren gezeten; wier rijke en schitterende tooi
algemeene bewondering wekte.
Hierna volgden nog weder een tachtigtal personen onder welke
21 te paard, grootcndeels Nederlandsche of vreemde krijgsover
sten en vele anderen, onder welke een' bende matrozen van de
O. I. Compagnie en eenige landlieden die mede bij het beleg
dienst hadden gedaan. Onder de eerstgenoemden liepen er geen
gering aantal door hunne prachtige kostumen bijzonder in het
oog, vooral de krijgsoverste Willem van der Rijt, aan het hoofd
van eenen schitterenden troep Friesche Curassiers, wiens luister
rijk kostuum geheel van echt staal, aller aandacht trok.
Verder heersehte er over 't algemeen die buitengewone pracht
in kleeding en wapentuig, welke in den lijd van Frederik Hen
drik tot weelderigheid was opgevoerden werden er bij som
mige groepen zeer fraaije en groote vaandels gedragen.
Eerst te 9 ure kwam de trein, die eene zeer aanzienlijke lengte
besloeg, nadat zij de stad langs al de voornaamste stralen en
grachten in de lengte en breedte had doorkruist, aan de Doelen
aan; van waar zij na eenen rusttijd van een uur op nieuw uit-
De Pnjs der Courant is f 12 in het jaar
de afzonderlijke no miners werden tegen 10
Centen afgegeven.
