LEYDSCHE
COURANT
N°. 1
1848.
WOENSDAG, 13 DECEMBER.
4+h
hov
BINNENLANDSCHE BER1GTEN.
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
vit Zuturdag avond.
V> '*.*'1
De Prijs der Courant is f 12 in het jaar;
de afzonderlijke nominers worden tegen 10
Centen afgegeven.
LEYDEN, 12 December.
De Heer Mr. A. Veder te Rotterdam is benoemd tot Lid van de Provinciale
Stalen van Zuid-Holland.
De Minister van Marine en Koloniën beeft ter kennissc van de belang
hebbenden gebragt, dat het bij herhaling gebleken is, dat bij sommige ouders
of voogden van jongelingendie rij tot officier bij 's Rijks zeemagl of bij het
corps mariniers, of wel als Ingenieurs voor den scheepsbouw wcnschen te
zien opgeleid twijfel beeft beslaan ten aanzien van den ouderdomwelke
vereischt wordt om als adelborst op het Koninklijk Instituut voor dc Marine
te Medcnihlik te worden toegelaten; dat, ter wegneming daarvan, aan hen
wordt medegedeeld, dat alléén zoodanige jongelingen tot het vergelijkend
examen bij het Instituut kunnen worden toegelaten, die op het tijdstip van
plaatsing, zijnde 1°. October van elk jaar, niet beneden de 13 en niet boven
de 1G )arcn oud zijn, wanneer zij voor de eigenlijke zeedienst worden bestemd,
doch zoo hunne keuze zich tot het vak van scheepsbouw of voor het corps
mariniers bepaalt, zij niet jonger dan 16 en niet ouder dan 19 jaren zullen
mogen zijn; voorts dat in het vervolg niet dan in zeer buitengewone omstan
digheden eenc plaatsing op voormeld Instituut voor gehecle of gedeeltelijke
riiks rekening zal kunnen worden toegestaan,
Sedert onze laatste opgave zijn alhier 14 Cholera-lijders bijgekomen
overleden 10, hersteld 1. Totaal 265. Overleden 133, hersteld 50, in
behandeling 82.
Uit het dezer dagen uitgekomen bcrigt der koloniën van de Maat
schappij van Weldadigheidgedagteekend van de maand October II. ontkenen
wij het volgende:
Op den 27slen Julij IL beeft plaats gehad de Algemeene Vergadering der
Commissie van de Maatschappij van Weldadigheidonder het voorzitterschap
van Z. K. II. Prins Frederik der Nederlanden.
Dc Permanente Commissie, bij monde van den Heer Mr. Faber van Riems
dijk brengt verslag uit over het jaar 1847.
Door den Heer G. Ruitenschild werd verslag gedaan van den staat dei gods
dienstigheid en zedelijkheid en van het godsdienstig- en sehool-onderwijs in de
Koloniën. Vervolgens brengt de Heer van Iloorn van Burgh het finantiëel
verslag uit over 1847.
Tot vervulling van de vacature, door het overlijden van het lid der Com
missie den Heer Mr. J. Kol, te Utrecht, werd, op voorstel van Zijne Konink
lijke Hoogheid, benoemd de Heer Mr. J. J. Uijtwcrf Sterling, Procureur-Gene
raal bij het Provinciaal Geregtshof in N.-Holland.
Daarop heeft den 29sten Julij 11. plaats gehad de eerste vergadering der
Commissie van Toevoorzigt, zamengestcld uit dc leden wier namen in alpha-
betischc orde hieronder volgen
Ab. Rlussé de Jonge, Schoolopziener, en A. II. van der Boon Mescb Iloog-
leeraar, te Leydcn. Mr. J. G. A. Clant, Procureur bij den Hoogen Raad, te
LsGravenhage. J. I,. Crap Hellingman, Inspecteur der Belastingenaan den
Helder. Jhr. M. van Geen, Majoor bij het Regiment Grenadiers en Jagers,
en J. K. Baron van Goltstein, Lid van de Tweede Kamer, te 1s Gravenhage.
II. C. van Hall, Hoogleeraar, te Groningen. Jhr. Mr. II. IIoeulFt van Velsen,
Lid van de Ridderschap van N.-Holland, te Amsterdam. H. J. Hofstede,
Predikant, te Gorinchem. K. Hoogeveen, Kolonel, te Delft. Mr. J. A.
Kluppel, Lid van dc Prov. Staten van N.-Holland, te Alkmaar. J. T. van
Lacumgep. Luit. ter Zee, van de Is" kl.te Amersfoort. S. J. Graaf van
Limburg Stirum, Lid van de Ridderschap, te Amsterdam. F. J. van Maancn
Lid der Staten van Z.Holl. en Weth.en E. van der Oudermculen, Buitengew.
Adj. des Konings, te 's Gravenhage. Jhr. Mr. P. N. Quarles van Ufford Lid
van de Arr.-Regtbank, te Zutphen. Schuurman, Lnit.-Gen. en Buitengew.
Adj. des Konings, te Amsterdam. R. Baron Snouckaert van Sehouburg,
gepens. Luit.-Generaalte 's Gravenhage. Jhr. Mr. D. G. van Teylingen van
Kamerik, Thesaurier der Stad, te Rotterdam. Mr. J. J. Uylwerf Sterling,
Proc.-Gen. bij het Pfov. Geregtshof in N.-Holland, te Amsterdam. J. C. Ver
hagen, te Bergen op Zoom. Mr. A. Vernède, Secretaris der Stad, te Schie
dam. C. D. Viehoff, Predikant, te Utrecht. Jhr. Mr. P. II, van oe Wall,
Lid der Staten van Zuid-Holland enz., te Dordrecht
Door die Commissie werd in deze Vergadering benoemd tot haren Voorzitter
de Heer Mr. J. K. Baron van Goltstein en tot haren Secretaris de Heer Mr.
J. G. A. Clant; vervolgens werden bovenvermelden verslagen ter tafel ge-
bragt, en besloten te committeren tot eene inspectie der Koloniën, dc Heercn
Jhr. Mr. H. Hocufft van Velsen en Prof. II. C. van Hall, terwijl de opneming
der rekening en verantwoording werd opgedragen aan de Heercn F. J. van
Maanen, E. van der Oudermculen en Mr. J. G. A. Clant.
Nog werd door dn Vergadering besloten goed te keuren de verkiezing van
den Heer Mr. J. J. Uytwerf Sterling tot Lid der Commissie van de Maatschap
pij van Weldadigheidwelke tbans is te zamen gesteld als volgt
Z. K. H. Prins Frederik der Nederlanden, President.
Leden, in rangorde van aftreding:
Mr. J. Enschedé, te Haarlem. Jhr. J. C. R. van Hoorn van Burgh, te
'sGravenhage. D. Kinker, te Amsterdam. Mr. J. G. van Nes, bij Utrecht.
Mr. J. Fabius, te Amsterdam. Jhr. F. W. T. F. Baron van Pallandt van
Keppclte 1s Gravenhage. S. V. J. Teixeira de Mattos, te Amsterdam.
Falter, Generaal, Dr. W. II. Meijer, Mr. J. C. Faber van Riemsdijk, en
D8. G. Ruitenschild, te 's Gravenhage. Mr. J. J. Uytwerf Sterling, te
Amsterdam.
Voorts werd medegedeeld, dat, wijle Mej. II. G. Heemskerk, te Amster
dam eene som van 200 aan de Maatschappij had gelegateerd.
Berigten wegens de Koloniën. De bevolking is, gelijk doorgaands in het
najaar, wcêr wat toegenomen, door meer aankomst dan ontslag. Daarbij
zijn de sterfgevallen en desertiën de helft minder geweest dan in het vorig
vierendcelsjaars, zijnde de sterfte van 123 op gemiddeld 11500 zielen, dat is
van 4 ten honderd over het jaar, zelfs zeer gering.
De uitkomst der belangrijke rogge-teelt was zeer gunstig, zijnde dc op
brengst in al de Koloniën te zamen geweest: van 808 bunders 17,200 mud,
21,29 van het bunder; dat is 1291 mud meer dan verleden jaar en 4G kop
per bunder meer.
Het brenizaadwaarmede 348 bunders rogge ingezaaid was, is wel gelukt.
De gerst en haver is niet minder gewenscht uitgevallen.
Onder al de gerst en haver zijn klaver- cn graszaden gezaaiddie uitmun
tend zijn voortgekomenzoo dat er meer best nieuw groenland bekomen is
voor het oude, hetwelk tot den bouw omgescheurd wordt.
123 bunders boekweit hebben 2165 mud opgebragt.
Van 791 bunders hooiland konden slechts 318 worden gehooidwaarvan
1136 voer, van 500 pond, is verkregen; zijnde al het overige tot zomervoe-
der noodig geweest. De veestapel bedraagt 1030 stuks rundvee, 116 paarden
en 2200 schapen80 vette varkens zullen er in de volgende maandte Om-
merschans worden geslagt; alwaar iedere hoevenaar er 4 houdt, waarvan
de kleinste voor hern is. De aardappelen-teelt is treurig uitgevallen. Op
hoogstens 120 mudden van het bunder kan de opbrengst worden begroot,
dat verleden jaar nog 166 mud is geweest. Bij gewone jaren vergeleken zal
er dus wel 50,000 mudden minder worden gerooiddat door den beteren
graan-oogst op verre na niet kan worden gedekt. Men kan dus aan de Gestichten
slechts twee malen aardappelen verstrekken, wordende er de overige dagen
gort- cn erwten-soep, benevens booncn en haver-gort gegeten. De fabriek
matige werkzaamheden zijn zonder tegenspoed voortgezet. Voor eigen behoefte
van kleeding, huisraad en gereedschappen is er zooveel gewerkt, dat er, zelfs
voor grootere bevolking, tegen den winter oen toereikende voorraad beslaat.
De koffijbaal-weverij in de Bedelaars-Gestichten had sterker kunnen wor
den doorgezet, ware de bestelling grootcr geweest. De katoenweverij in de
gewone Koloniën heeft tot in September voortgewerkttoen het bestelde moe-
rendeels gereed was en de wevers voor het aardappcl-rooijen gevorderd wer
denterwijl de katoenspinnerij, aan het 3,le Gesticht te Veenhuizen, vlug en
voldoende heeft doorgewerkt, cn in de ruimte voorzien in de behoefte aan
weef-garens.
Behalve het onderhoud van gebouwen, bruggen en sluizen, hebben de Ko
lonisten te Ommerschans drie nieuwe boeren-woningen gezet cn dc brood-
bakkerij vergroot; terwijl later ingevoerde kleinere werkzaamheden met het
beste gevolg worden voortgezet; hetwelk alles strekt om voor alle noodwen
digheden slechts de grondstoffen van buiten te behoeven.
Deze zomer gaf weder vele bezoekers, meest vreemdelingen, inzonderheid
