LEYDSCHE
COURANT.
18 48.
VRIJDAG, 29 SEPTEMBER.
u
BIJYNENLAJN DSC HE RER I (.'TEN.
l)e Courant wordt MaandagW oensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
vit Zat urdag avond
Prijs der Courant is f 12 in het jaar;
de afzonderlijke nommers worden tegen 10
Centen afgegeven
LEYDEN, 23 September.
Het Genootschap Mathesis Scienliarum Genelrixontving dezer dagen
van deszelfs Beschermheer Z. M. de Koning, een gift van Twee Honderd,
Guldenals hlijlt van belangstelling en goedkeuring in het onderwijs en tut
tegemoetkoming in de kosten, welke aan cene doelmatige uitbreiding van
hetzelve noodwendig verhonden zijn. tiet Bestuur kan daardoor blijven zor
gen, dat het onderwijs geregeld gpgeven wordt, zoodat de Winteilessen met
den 2Jon October aanstaande wederom kunnen aanvangen en zullen gegeven
worden in de gewone bouwkundige en koopmans-rekenkundede stel- en
meetkunde, het handlcekcncn naar voorbeelden en pleister, het bouwkundige
teekenen de doorzigtkunde, de eerste beginselen der natuur- en werktuig
kunde en van het handels-onderwijs. Door de bevordering dezer kundighe
den wordt de weg gebaand tot ecneook in deze dagen, zoo wenscbelijke
vorming van den werkman, tot opleiding van verstandige burgers, tot be
vordering der nijverheid en door dit een en ander tot algemeene volkswelvaart.
Men mag dan ook voltrouwen dat tan deze voor Leydens jongelingschap be
staande gelegenheid zoo veel mogelijk worde gebruik gemaakt, opdat deze
nuttige inrigting in stand blijvp.
In strijd met hetgeen vóór ecnige dagen gemeld werd, dat de Koning
van Wurtemberg zijne dochter de Prinses van Oranje een bezoek zou komen
brengen, wordt nu berigt, dat II. K. H. zelve Maandag naar Slutgardt ver
trekt, o:n haren vader te bezoeken.
De Minister van Binnenl. Zaken, vergezeld van den Hoofd-Ingenieur
van den Waterstaat, belast met het toezigt over de bands gebouwen, den
Heer Beyerinck, heeft dezer dagen de Zaal op het Binnenhof, te 'sGraven-
hage, thans in gebruik voor de zittingen der Provinciale Staten, in oogen-
schouw genomen, ten einde daarin zoodanige veranderingen te brengen, als
noodig mogtcn zijn, om die te kunnen doen dienen tot het houden van open
bare bijeenkomsten der leden van de Eerste Kamer der Staten-Generaalzoo
als daaromtrent bij de gewijzigde Grondwet bepaald is.
Als middel tegen de longziekte van het vee, worden in de Staats-Cour.
van heden, de lijsterbessen aanbevolen, waarvan een aftreksel aan het zieke
vee innet worden toegediend.
Uit het thans openhaar gemaakte vierde verslag van den toestand en de
verrigtingen der Neder!, vcreeniging tot afschaffing van sterken drank blijkt
o. a.: dat de vcreeniging in Junij jI., had 19 afdeelingeu en 148 correspon
denten, gevestigd in 130 steden of dorpen; te 'sGravenhage telde zij in April
jl. 849 leden in het geheele rijk 5134. In April 1847 bedroeg het getal
der leden 3836, zoodat het sedert inet 1248 vermeerderd is.
'sGRAVENHAGE, 28 September.
De Commissie van Rapporteurs heeft thans verslag uitgebragt van de
overwegingen door de Dubbele Kamer omtrent de Grondwets herziening.
Bij den aanvang der overweging, is in de Al'deelingen over het standpunt
gehandeld, waarop deze Kamer zich met opzigt tot de wets-ontwerpen ge
plaatst zag. Algemeen achtte men, dat de roeping der leden zich, nu dit
hoogstgewigtig werk zoo ver gevorderd is, tot het uitbrengen van een goed-
of afkeurend votum alleen beperken moest, en dat het doelloos zou zijn
van hunne zijde op nog nadere wijzigingen of veranderingen aan te dringen.
Desniettemin erkende mendat een onderzoek in de Afdeelingeu niet alleen
een hij de Grondwet voorgeschreven pligt is, maar ook allezins nuttig kon
zijn. De gelegenheid werd toch zoo doende geopendom van dc zijde der Re
gering nadere ophelderingen of geruststellende verzekeringen uit te lokken
omtrent liezwaren, die bij de leden der Kamer tegen de gedane voorstellen ble
ven bestaan. Tevens zouden door de wisseling van denkbeelden bouwstoffen
worden geleverd voor de uitlegging van zoodanige voorschriften der herziene
Grondwet, omtrent welker waren zin twijfeling bestaat; in zooverre namelijk
als het uit de gewisselde stukken blijkbaar zou kunnen worden, dat dc Re
gering, met opzigt tot zulke punten, een met de denkwijze der Kamer over
eenstemmend gevoelen omhelst. Eindelijk zou het ten gevolge van het vooraf
gegane onderzoek opgemaakte verslag ligt hier en daar wenken bevatten, die
óf de Regering óf eene volgende wetgeving zich tot heil des vaderlands ten
nutte zou kunnen maken.
Alvorens tot de ontwikkeling dier beschouwingen over te gaan, gevoelt de
Commissie van Rapporteurs zich gedrongen bier te vermelden, dat gedurende
deze overweging, bij herhaling door zeer vele leden de overtuiging is uilge
sproken, dat de voorgestelde hervorming in onze staats-instellingenhoe wen-
schclijk zij in vele opzigten ook moge zijn en welke heilrijke vruchten zij in
het vervolg ook moge kunnen voortbrengen, als zij eenmaal wordt ingevoerd,
geenszins aan de hooggestemde verwachting, die bij velen beslaat, zal beant
woorden. Inzonderheid meent men zulk eene uitkomst te moeten duchten,
omdat de natie nog eene andere behoefte heeft, niet minder diep en algemeen
gevoeld, dan die aan uitbreiding van staatkundige regten, dc behoefte name
lijk aan een vereenvoudigd, minder kostbaar staatsbestuuren omdat velen
buiten de Kamer zich maar al te zeer hadden gevleid, dat dc Grondwets her
ziening tot het voldoen aan die behoefte zou kunnen leiden, en dus cene zeer
aanmerkelijke vermindering in de rijks-uitga ven en in de lasten des volks zou
kunnen te weeg brengen. Deze verwachting zal worden te leur gestelden
ofschoon nu de leden der Kamer daarin geenszins ten volle gedeeld maar
integendeel steeds het gevoelen voorgestaan hebben, dat cene Grondwets-her-
ziening, hoedanig ook ingerigt, geenen zeer merkbaren invloed op den toestand
van 's Rijks geldmiddelen kon uitoefenen, mogten zij dit gewigtig punt hier
niet onaangeroerd laten; te minder, vermits, naar hunne meening, de Re
gering, in de enkele gevallen, waar bij liet beramen der voorgestelde veran
deringen in de Grondwet, bezuiniging en vereenvoudiging in haren weg lag,
zich die gelegenheid niet genoegzaam ten nutte heeft gemaakt. Men heeft
dezerzijds die handelwijze betreurd en zich ook daarom verpligt geacht met na
druk den wensch te uiten, dat, als de Grondwets-herziening werkelijk zal
zijn lot stand gebragt, wezenlijke bezuiniging cn vereenvoudiging het doel
moge zijn waarnaar door de Regering en de dan opgetredene volksvertegen
woordiging rusteloos worde gestreefd, in de overtuiging, dat er geen beter
waarborg voor de onafhankelijkheid des vaderlands bestaat dan welgeregelde
linantiën. Mogten dan te gclijker tijd Regering en Vertegenwoordiging steeds
het oog gevestigd houden op de bronnen van 's volks welvaart, in dien geest
vooral, dat alle overgeblevene belemmeringen voor de ontwikkeling der nijver
heid in hare verschillende takken wierden opgeheven, dan zouden ook zij die
omtrent de goede werking der in te voeren nieuwe staats-instellingen in sommige
opzigten minder gunstig denken, met vertrouwen de toekomst te gernoet gaan.
Voorts zijn er verscheidene aanmerkingen omtrent de bijzondere ontwerpen
in het midden gebragt, in welker mededeeling plaatsgebrek ons verbiedt
hier te treden.
Het verslag is geteekend door de Ilceren van NaamenWiehers, Duymacr
van Twist, van Goltstein den Tex van Panhuys, van Beeck Vollenhoven.
En aan het slot is cene nota geplaatst van den volgenden inhoud:
De ondergeleekendenin overweging nemende, dat, overeenkomstig de
thans nog bestaande Grondwet, de aanmerkingen en beschouwingen der leden
van de Tweede Kamer der Staten-Generaalin dubbel getal vergaderd gecnc
aanleiding kunnen geven om van de zijde der Regering in de thans aanhan
gige ontwerpen van wet eenige veranderingen of wijzigingen daar te stellen
hadden gaarne gezien dat de leden dezer Afdceling met hen het gevoelen had
den gedeeld, dat alle voorloopige deliberaliën over die ontwerpen overbodig
kunnen geacht wordencn dat in allen geval het opmaken van een verslag
dier deliberatiën en het mededeclen van hetzelve aan de Regering, als lot
niets leidende, hadden kunnen worden achtergelaten.
Daar de meerderheid der leden dezer Afdceling echter geoordeeld heeft, dat
gevoelen van dc ondergeteekenden niet te kunnen deelen, hebben zij geene
zwarigheid gemaakt aan de deliberatiën deel te nemen; doch zij wenschen van
hunne bovengemelde meening te doen blijken en voor het overige te blijven
in hun geheelen achten zich alzoo door de in deze Afdceling gehoudenc de
liberatiën in niets gebonden.
W. J. C. vak Hasselt.
'sGravenhage, 22 Sept. 1848. I'. B. J. Vegilin van Claerbergen.
ROTTERDAM, 27 September.
Het Alr/em. Handelsblad van den 14Jen dezer, behelsde een berigt uit
Rotterdam, volgens hetwelk de marktmeesters of commissarissen der aardap-
pelenmarkt aldaar, het Stedelijk Bestuur monsters van Duitsche aardappelen
zouden hebben aangeboden, om daarvan tegen 80 ets. aƒ1.10 de malter
(circa lf mud) te leveren; met bijvoeging dat, indien het Bestuur daartoe
