LEYBSCHE
N°. 84.
VRIJDAG, 14 JUI.Ij.
BINNEN L AN DSC HE BERIGTEN.
De Courant wordt MaandagWoensdag cn
Vrijdag
uit Zaturdag avond.
Dio van Maandag komt
De Prijs der Courant is f 12 in het jaar;
de afzonderlijke ttommcrs worden tegen 10
Centen afgegeven.
LEY DEN13 Julij.
Uit het vroeger vermelde drietal is door den Kerkcraad der Walsche
gemeente alhier beroepen, de Wel Eerw. zeer geleerde Heer Cjjantefie de
la Saüssaye Predikant te Leeuwarden.
Wij laten thans hie» uit het overigens door ons vroeger medegedeelde
verslag van do Prov. Staten dezer provincie, nog volgen dat gedeelte, hetwelk
wij later zouden opnemen en uitsluitend den Landbouw betreft.
De staat van den Landbouw is in allen dcele gunstig. De tarwe gaf over
vloedig stroo en ruim beschot. Men schat onder anderen de opbrengst op
de eilanden Overflakkee, Goedereede en Voorne, door een, van 25 tot 27
mudden per bunderterwijl men in de Beijerlanden op sommige stukken
zelfs tot 36 mudden per bunder heeft verkregen. In sommige streken van
de Beijerlandsche eiwlen lande van Strijen wordt veel Wittingstonsche tarwe
gezaaid, welk een voordeeliger beschot oplevert dan de inlandsche, terwijl
de door cenen landbouwer genomene proeven hebben doen zien, dat de op
brengst van de Canadasche tarwe zelfs nog ruimer is dan die van de Wittings
tonsche aan welke ook door de bakkers in de steden de voorkeur wordt ge
geven. De rogge is mede bij uitnemendheid gunstig uitgevallenzoowel in
hoeveelheid als in hoedanigheid. Men berekent over het algemeen het beschot
van 30 tot 40 mudden. De gerst en haver hebben insgelijks een buitenge
woon gunstig beschot opgeleverdde laatste zelfs lot 80 mudden per bunder
in de nieuwe droogmakerij van Berkel.
De boekweit gaf een tamelijk goed gewas van goede qualiteit. De ver
schillende boonensoorten, welke men, sedert het mislukken der aardappelen
teelt meer dan ooit gezaaid had, hebben minder gunstig aan de verwachting
beantwoord, ten gevolge van de op het gewas gevallen roest en luis, of
schoon over het algemeen de qualiteit zeer goed was. In de meeste dis
tricten was de opbrengst van het vlasgewas overvloedig en de qualiteit vol
doende. De uitkomst van het winterkoolzaad was over het algemeen vrij
voldoende. De teelt der meekrap heeft eencn minder gunstigen uitslag dan
in het vorige jaar opgeleverd. De vroege aardappelenteclt heeft bijkans overal
vele cn goede aardappelen voortgebragt, en zij zijn voor goede prijzen ver
kocht. De tweede soorten of zomer-aardappelen, waarvan het loof veel vroeger
stierf dan gewoonlijk, zijn anders over het algemeen ook vrij wel uitge
vallen, zoo in beschot als qualiteit, zijnde het drooge zomerweder zeer gun
stig voor dat gewas geweest. Maar de late of zoogenaamde winter-aardappe-
len zijn op de meeste plaatsen weder bijna geheel misluktcn hebben slechts
weinig en van zeer middelmatige qualiteit opgebragt. Gelukkig dat de vroege
zomersoorten zich. vrij goed gehouden hebben, waardoor het nadeel bij lange
na zoo erg niet is geweest als de beide voorgaande jaren. De uitkomsten
van de in 1847 gelegde poters, gelrokken van door tusschenkomst van het
departement van binnenlandsche zaken van elders ontbodene poot-aardappe
len en zaden, zijn zeer verschillend, zoo met betrekking tot de bekende
ziekte als de opbrengst en hoedanigheid.
Over het algemeen schijnen echter de nieuwe soorten voor alsnog gecne
voorkeur te verdienen boven de vroeger hier bestaandeterwijl de ziekte be
trekkelijk de oude en nieuwe gelijkelijk werkt. De prijzen van het hooi
waren hoog14 de 500 N. 8.
Zie hier een beknopt overzigt van den staat der granen enz.welke de
provincie gedurende 1847 heeft opgeleverd: tarwe 318,508, rogge 102,831
gerst 235,361 haver 317,874, boekweit 1394 Ned. mudden; erwten:
groene 10274, graauwe 1023, witte 4630, gele 3512, blaauwe 2857,
capucijncn 23, booneuwitte 653, graauwe 390, duiven 25,525, paarden
61,398, schapen 130, bruine 198 N. Mudd.aardappelen: 801,690 N. Mudd.
zijnde 735,277 minder dan in 1844, 615,725 meerder dan in 1845 cn
453,793 meerder dan in 1846; koolzaad 76260 cn graansoorten, onder de
vorige niet begrepen, 41,315 Ned. mudden; meekrap 1,023,111 vlas per
steen, de steen berekend op 3 N. 8 726,101 beetwortel 1,370,306; ta
bak 400 cn hennep 1,138,394 N. 8. Verschillende graansoorteri hebben
sedert het begin van den oogst eene merkelijke daling ondergaan.
Het rundvee is over het algemeen zeer gezond gebleven, cn hoezeer de long
ziekte steeds hier en daar blijft heerschen, heeft zij toch veel van hare
hevigheid verloren. Door de ziekte zijn aangetast: in 1844. 5151 cn in
1846, 5779 runderen; dus minder in het eerste jaar 628 runderen. Van
de aangetasten zijn gestorven: in 1847, 3103 en in 1846, 4335 runderen.
Aan de ziekte waren nog lijdende, op 31 December 1847, 141 runderen.
Het melkvee heeft over het algemeen minder zuivel opgebragt dan in het
vorige jaar. Het vette vee is tot zeer hooge prijzen afgezetvooral ten gevolge
van belangrijken uitvoer. Door de schaarschle van gras is er vooral in den
voorzomerminder boter cn kaas dan gewoonlijk gemaakt. De prijzen van
de eerste waren steeds hoog, die van de laatste zeer voldoende. De paarden
fokkerij is naar. wensch geslaagd. Door goedgekeurde hengsten zijn er in
1847, 7314 merrien gedekt.
Verblijdend is het vooruitzigt op den oogst van dit jaar. De berigtcn om
trent al de te veld staande granen en andere gewassen zijn allergunstigst.
Niettemin is bet te vreezen, dat men van de ziekte onder de aardappelen
dit jaar niet geheel vrij zal blijven. Immers, volgens een ingekomen verslag,
heeft zich op onderscheidene velden in de gemeente 's Gravesande eene ver
sterving van bet loof der aardappelen geopenbaardcn zijn zelfs hier en
daar rotte aardappelen gedolven.
De kaas- en botermarkten in de steden Leyden cn Delft hebben geen min
der vertier opgeleverd dan in 1846; zijnde volgens die berigten gewogen:
te Leyden 268,840 N. 8 boter cn 46,484 N. 8 kaas, te Delft 526,900 N.8
boter en 18,944 N. 8 kaas.
Sedert 1°. October 1847 verschijnt er te Arnhem bij den Boekhandelaar
J. G. Meijer, a ƒ1.50 per drie maanden, wekelijks eene Algemeene Land
huishoudelijke Courantonder de Redactie van J. Wl te waalDoctor in de
Natuurlijke Wijsbegeerte, Lid der Commissie van Landbouw in Gelderland,
enz., Boomkweeker te Voorst bij Zutphen.
Zij omvat de verschillende takken van den Landbouw, en wel voornamelijk
Akkerbouw, Veeteelt, Tuinbouw, Houtteelt en Boomkweekerij, oin daarvan den
toestand te doen kennenen de proefnemingen hier en elders in ons land ge
nomen bij een te zamelenmet aanwijzing van bestaande gebreken of wen-
schelijke verbeteringen.
In vele streken van ons land heeft de landbouw vrij groote ontwikkeling
erlangd ja wij zijn in sommige opzigten onze naburen vooruitdoch aan den
anderen kant zijn vele goede praktijken te plaatselijken verdienen meerdere
verspreiding, terwijl ook het goede, bij den voorluitgang der wetenschap,
steeds voor verbeteringen vatbaar blijft. Ook in andere landen staat de
Landbouwkundige wetenschap niet stilen het is van belang, dat wij van de
vorderingen onzer naburen partij trekken. De Reductie met het oog op ons kli
maat en op onzen bodemzal voortgaandatgene uit buitenlandsche ge
schriften over te nemen, hetwelk zij meent, dat op onzen landbouw van
toepassing zoude kunnen zijn.
De Redactie neemt zeer gaarne mededeelingen op door deskundige lieden
toegezondenonder voorwaarde dat zij door den Inzender onderteekend zijn.
Zij is overtuigddat een der meest nadcelig werkende vooroordeelen bij
onze Landbouwers ook voornamelijk hierin bestaat, dat men nog te
schroomvallig is, om voor zijne genomene proeven en daarbij verkregene uit
komsten opentlijk uit te komen terwijl onze Landbouw dan eerst met ras-
sche schreden voorwaarts zal gaan wanneer op het voetspoor van Engeland
de meeste lieden die zich met den Landbouw bezig houden, hunne verkre
gene ondervindingen aan het lezende publiek zullen mededcclen. Dat wij
echter ook hierin reeds vooruitgaan, blijkt uil de vele stukken aan de Redactie
ter plaatsing toegezonden en met dankbaarheid jegens de Heeren Inzenders,
kan zij vermelden, dat er zelden een Nornmer wordt uitgegeven, waarin
zij niet een of ander artikelvan eene bekwame hand aan het Landbouw
kundige publiek kan medcdeelen.
'sGRAVENHAGE, 12 Julij.
Z. M. heeft aan den gewezen Minister van Justitie Jhr. Mp. M. W. de Jonge
van Campens Nieuwlandeen pensioen verleend van 4541.
In de Zitting der Kamer van den 10deo, waarvan wij reeds in ons vorig
nommer gemeld hebben, is de wet op de afschaffing van gecseling en brand
merk inet 30 tegen 21 stemmen aangenomen. De zitting is daarna opgehe
ven tot heden.
Men zal zich herinneren, dat wij ccnigcn tijd geleden berigt gaven,
dat het bestuur van de Ilollandschc ijzeren Spoor weg-Maat schappij gehoor ge
vende aan het schriftelijk uitgedrukt verlangen van een groot aantal inwoners
