BUITEjNLAJNDSCHE BERIGTE1N. hagc; C. Leemans, le LeydenB. de Poorter, le Utrecht; Bad in Saleli, tc Parijs; F. de Vigne, te Gend. Te AVeesp is ecne Damp-wasch en blcekcrij opgerigt, om binnen eenen zeer korten tijd, de huis-wasschen sneeuwwit en zeer goedkoop te reinigen de wasschen worden franco te huis bezorgd. TIEL, 14 Febraarij. De Afdecling Tiel van het Ncderl. Onderwijzers Genootschap hield heden hare gewone maandelijksche vergadering, waarin door den AVel-Edel Zeer Gel. lleer Dr. P. II. Tydeman eene uiterst belangrijke voorlezing werd gehouden over het zieleleven in de Maatschappijen. SNEEK, 15 Februarij. Dat men ook hier, in weerwil van de vermindering der algemeene welvaart, niet achterwege blijft in betooning van Christelijke hulpvaardigheid, getuigt weder de collecte, welke voor drie weken in de Hervormde gemeente geschied de ten behoeve van het Gereformeerde AVceshuis te Maastricht, welke de som opbragt van ƒ184.50. Maar schitterend blonk de weldadigheid der gemeente in de vorige week uit. Hoewel de kerk- en schaal-collccte in het afgeloopen jaar het buitengewone bedrag van ruim 5,750 hadden opgeleverd, bestond er voor dat jaar, ten gevolge van toenemende armoede, duurte der levens middelen en geheerscht hebbende ziekten een tekort in de diaconie-kas van ƒ1,470. Deze uitkomst bewoog den kerkeraad tot het openen eener inschrij ving, in het volle vertrouwen, dat de gemeente, waar het de eigene verzor ging van hare arinen geldt, geenc opoffering zou schromen. En waarlijk, dat vertrouwen werd niet beschaamd. Het bedrag der inschrijvingen en af zonderlijke giften beliep de aanzienlijke som van 1,506.82waarmede alzoo de achterstand volkomen gedekt werd. WEST-IWBIE. De Amst. Cour. bevat de volgende beschouwing over de middelen van welvaart welke de kolonie Suriname in zich bevat Door de Marowyne van de Fransche en door de Korantyn van de Brilsche bezittingen gescheidenis de diepte der kolonie zeer groot en tot lieden schaarsch onderzocht. Van den zec-oevcr afrijst de grond steeds naar het Zuiden tot in de nabijheid van de middaglijnalwaar de kolonie Suriname door het hooge Ararai-gebergle begrensd wordt. Aanvankelijk bestaande uit zilte alluviale gronden, rijst de bodem langzaam, bestaat achtervolgens uit vrucht haren grond en humus, door vele rivieren cn spruiten bewaterd, zoodat do meeste tropische gewassen aldaar welig tieren kunnen. Digte wouden, waar moerassen cn woekerplanten den doortogt bezwaarlijk makenvervangen de meer openedoor den mensch bearbeide gronden zandvlakten vertoonen zich aan het ooghet gebergte blaauwt in het verschietcn rijst al hooger en hooger. Wat is de vruchtbaarste bodem zonder de vlijt van den mensch oordeel kundig aangewend van den rncnsch van wiens werkzaamheid zich meerder laat verwachten, naarmate hij in beschaving, in verstandelijke ontwikkeling hooger slaat? Van hoog belang is liet derhalve, te weten door welke tnen- schcnrasscn die kolonie bewoond wordt. Door Europcërs, door Nederlanders, sedert den aanvang der lVe eeuw aanvankelijk werkzaam, deels om aldaar tabak te planten, anotta of roukou te verzamelen en letterbont te kappen, verdwenen deze als arbeidersals landbouwers, nadat omstreeks het midden dier eeuw slaven werden inge voerd. Het is in het geheugen van ieder Nederlander, hoezeer kort geleden de kolonisatie van landgenooten aan de Saramakka is beproefd, cnna de komst van den tegenwoordigen Gouverneur van Baders, als geslaagd is aan te merken. Dat element eener nijvere bevolking zal dus kunnen uitgebreid worden; en wanneer al de menschendie er zich vestigen, met verstand geleid worden, zal onder hunne handen menige cultuur zich ontwikkelen de leeftogt, het tam gevogelte, de moesgroenten, aan de Saramakka ge kweekt, zullen het leven in de kolonie veraangenamen, inzonderheid zoodra ze door den burgerstand gemakkelijker worden bekostigd. Over de slavcn-bevolking en den slaven-arbeid zullen wij hier niet spreken. Men weet dat door hen de suiker, koffij katoen en kakao-plantagiën be werkt worden, cn dat bij gunstige jaren 35 millioen ffi suiker en meer, ruim 2 millioen ffi koffij, cn voor 1/2 millioen gulden aan katoen, kakao, melasse en rum wordt uitgevoerd. Er leven in de bosschen der kolonie Marron- of Boschnegersafstammelin gen van weggeloopen Slaven. Deze menschen bebouwen hunne kostgronden vangen visch en wild voor hunne behoeftendoch beschouwen overigens den arbeid voor blanken als den vrijen mensch onwaardig. Zij vellen nog- thans wel eens hout en brengen dat de rivier af naar Paramaribo. Om die Boschnegers tot meer productiven arbeid te brengen zal mocijelijk wezen, doch onzes inziens geenszins onmogelijk; zulks met beleid te beproeven, is in allen gevalle ecne verdienstelijke poging. De vrije Negers en Kleurlingen, die te midden der kolonie, en onder de blanken wonen cn verkeeren, zijn of zei ven afstammelingen van gemanu- mitteerde of door hunne meesters vrijgegeven slaven. Men treft onder hen gegoede menschen, ook planters aan. Tot voor weinige jaren was de klove, tusschen deze en de blanken bestaande, nog vrij groot. Thans is de omgang in het maatschappelijke verkeer tnsschen de gegoede kleurlingen en blanken J meer vrij en ongedwongen, hetgeen op beide klassen van gunstige uilwerking moet wezen. Bij de eenen het vooroordeel meer en meer verdwijnende, zul len de anderen in hunne eigene schatting rijzen, en in beschaving winnen. De behoeftige Kleurlingen en Negers, wier traagheid vroeger tot een spreek woord was geworden, zijn, door de menschkundige behandeling van den tegenwoordigen Gouverneur van Suriname, tot krachtsinspanning opgewekt. Het is te hopen en te verwachten dat dit moge voortdurenen dat deze klasse, die le voren de kolonie tot last was, zich nuttig zal maken, en door hare vlijt en arbeidzaamheid bare vroegere ondeugden zal doen vergeten. Nog een ander menschenras bestaat er in de kolonie: de oorspronkelijke bewoners, ook wel Karihen of roode Indianen genoemd. Zij leven in kleine maatschappijen hier en daar in de bosschen verspreidzijn rustig van aard alhoewel hunne voorvaderen menscheneters genoemd werden, en strekken der kolonie geenszins tot last. Te voren verzamelden zij gommen en harsen en verruilden die in de kolonie. Hoezeer hun geen leed wordt aangedaan, schijnt hun getal langzamerhand te verminderen. Misschien zouop eene gepaste wijze, bij hen de zucht kunnen worden opgewekt om kopal-gom en dergelijke, welke in de digte bosschen in groote verscheidenheid cn buiten gewonen overvloed aanwezig zijn op te zamelen en in de kolonie te brengen. Misschien zouden de Kariben tot dien ligten arbeid tc eerder kunnen aange spoord worden, wanneer op deze en gene punten van het cordon winkels of kleine pakhuizen werden aangelegd waar zij die benoodigdheden welke zij nu te Parmaribo moeten gaan inruilenkonden bekomen tegen de aange- bragte gommen, kleurstoffen, enz. Het is niet onwaarschijnlijk, dat, wanneer zoodanige winkels niet ver van de woonplaatsen der Boschnegers werden geopend, ook dezen tot meerdere werkzaamheid zouden worden genoopt. Bij den onbeschaafden mensch toch is de begeerte even sterk als in den beschaafde, en hoe dikwijls heeft het gezigt van voorwerpen, welke men met een begeerig oog aanschouwt, van een vadzig en traag schepsel een werkzaam mensch gemaakt. Al die verschillende menschcnrassen kunnen op eenen bodem, welke zoo onderscheiden soorten van voortbrengselen kan opleverenecne groote mate van welvaart deelachtig worden, zonder dat zij zich door zwaren arbeid be hoeven te vermoeijen. De welvaart der inwoners bevorderd te zienis het zelfde als de welvaart der kolonie en van het vaderland tc zien toenemen. Daartoe kan en zal ongetwijfeld de Gouverneur Baron van Baders krachtig en met verstand werkzaam wezen mits hij niet door de Begering in het Moe derland in zijne goede bedoelingen worde gedwarsboomdmaar ook zijdie hier te lande, hetzij als plantaadje-eigenaars of anderzins, in betrekking tot de kolonie Suriname slaan, cn andere vermogende mannen, wie het welzijn van het Vaderland ter harte gaat, kunnen insgelijks zeer veel bijdragen tot de ontwikkeling der welvaart dier thans zoo kwijnende kolonie. PORTUGAL. LLSSABON, 9 Februarij. In de Cortes wordt beraadslaagd over het antwoord op de troonrede in hetzelve wordt aangedrongen op de noodzakelijkheid van vermeerderde en zware belaslinggevoegd bij buitengewoon aanzienlijke bezuinigingen, als de eenige middelen om het land te redden. Costa Cibral heeft zijn gehouden gedrag, toen hij aan het Hoofd van het Ministerie stond, in eene lange redevoering verdedigd, doch bij is, na het uitspreken er van, door den Graaf van Lavradio aangevallen, die hem hevig beschuldigde dc schatkist te hebben beroofd en 's lands penningen aan par ticulieren te hebben weggeschonken. Het geruebtdat de Engelsche Begering formeel had te kennen gege ven, dat het protocol niet vervuld was, daar de Kaïner van Afgevaardigden niet vrij en wettig was verkozen, heeft groote ontsteltenis te weeg gebragt; terstond zijn op uitnoodiging der Ministers de Afgevaardigden bijeengekomen doch van het verhandelde is nog niets bekend geworden: ITALIË, ROME, 10 Februarij. De Minister van Binnenlandsche Zaken, onder wiens bijzonder toezigt de Gac. di Roma is geplaatstheeft aan de Prefecten der onderscheidene pro vinciën aangeschrevenaan de Regering een geregeld berigt te doen geworden nopens alles wat den voortgang van den burgerlijken en zedelijken toestand des volks betreftzoo als vaderlandsgezinde en edelmoedige dadenoprigting en ondersteuning van weldadige gestichten, in één woord, alle pogingen ten algemeene nutte gedaan. De Begering houdt zicli onledig met het plan, om op staatskosten den spoorweg van Bologna naar Ancona en van daar naar Home voortzetten daar de oorspronkelijke ondernemer de daartoe gevorderd wordende geldmiddelen niet heeft kunnen bijeenbrengen. De openbare vreugdebedrijven ter gelegenheid van de gebeurtenissen te Napels, hebben tot geene de minste ongeregeldheid aanleiding gegeven. Heden echter heeft er eene nieuwe volksbeweging plaats gehad, waarbij de kreten: Leve Pius IX alleen! weg met de Ministers! aangeheven waren. NAPELS. 10 Februarij. Na vergeefsche pogingen om zich van Palermo meester te makenhebben de Koninklijke troepen Sicilië verlatendoch moeten veel hebben geleden en zelfs bij de inscheping zoo zeer verontrust zijndat er honderden verloren zijn en op Sicilië in verlaten en zwervenden toestand achtergebleven. De Kerkelijke overheid heeft bij rondgaanden brief de geestelijkheid be rigt, dat de Koning uit eigene beweging ecne staatsregeling heeft verleend, die

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leydse Courant | 1848 | | pagina 2