roept, verwerpt die opper magt uitdrukkelijk. Volgens den zamenhang van
dit artikel kan de stelling: »De Landdag neemt alle noodige maatregelen
voor de in- en uitwendige veiligheid van het eedgenootschap," wel geen ande
ren zin hebbendan dat de Landdag de militaire magt van bet bondgenoot
schap uitoefent, wanneer die óf tot bescherming der onafhankelijkheid naar
buiten gevorderd, of tot handhaving van de souvereiniteit en het grondgebied
der afzonderlijke kantons ingeroepen wordt. Wanneer men aan die stelling
den zin hechtdat zij aan den Landdag het politieke oppergezag toekent
dan brengt men haar met het begin van dat zelfde artikel, met den geest
en inhoud van het gansche bondsverdrag in openlijke tegenspraak. Vrijwillig
hebben 22 souvereine kantonseenc onbeperkte souvereiniteit bezittende een
verbond aangegaan tot bescherming dier souvereiniteit tegen iederen aanval.
Die souvereiniteit hebben zij noch aan bet vereenigd bondgenootschap, noch
aan de meerderheid der leden afgestaan. Zoo vaak derhalve de geheele Land
dag of de meerderheid er van iets doet, wat strijdt tegen de souvereiniteit van
één of meer kantons, zijn deze bevoegd om tegen die aanmatiging zich te ver
zetten. Alleen als men de zaak op die wijze beschouwt, is het denkbaar, dat
de vrijheid, zelfstandigheid en souvereiniteit der kantons voor inbreuken van
de zijde der meerderheid des Landdags behoed en beveiligd kunnen worden.
Er is geen onregtvaardiger bevel uit te denkendan dat eener meerder
heid van twaalf kantonsom eene vereeniging van de minderheid der kan
tonstot verdediging van hun gebied en hunne souvereiniteit gesloten, met
geweld van wapenendoor burgerkrijg te willen ontbinden. Een zoodanig
bevel heeft de strekking om zelfs het regt van zelfbehoud en noodweer, dat
ieder menschja zelfs den slaaf toekomt, aan souvereine kantons te ontroo-
ven. Dat bevel wil in het vrije eedgenootschap bet despotismus eener al de
afzonderlijke souvereiniteiden overweldigende meerderheid invoerenen met
geweld van wapenen, met de schriktooneelen de gruwelen van eenen burger
oorlog doordrijven.
Het verbond wordt door noodweer en zelfbehoud geboden. In 1844 werd
Wallis door eene factie beroerd. Op het vragen van hulp, liet men het aan
zich zelf over. Onder dergelijke omstandigheden werd ook Lucern' en Ztig
hulpeloos gelaten. Alleen Uri, Schwijz en Unterwalden kwamen hun te
hulp, en zoo ontstond bun verbond, hetwelk men ntl met geweld wil ont
binden.
Met volle regt, zegt het manifest verder, verzetten zich de zeven kantons
zoowel tegen die magtspreuk als tegen hare ten uitvoerlegging.
Zij strijden daardoor voor hun bestaan en voor hunne gelijkheid van regten
in het eedgenootschap. Als ooit of immer de zeven kantons toegevendat
eene meerderheid der kantons willekeurig de minderheid kan beheerschen,
en binnen den kring barer bevoegdheid kan opnemenwat door het bonds
verdrag niet uitdrukkelijk daartoe is bepaaldals zij ooit het grondgebied
van een politiek oppergezag des Landdags aannemen, zoo is hun bestaan met
de gelijkheid hunner regten vernietigd. Sedert een Zwitsersch eedgenoodschap
bestaat, werd nooit de despotieke leer erkend, dat de minderheid van sou
vereine kantons aan de meerderheid onderworpen isvooral in zaken welke
ontegenzeggelijk op het gebied der kantonnale souvereiniteit te huis behoo-
ren. Als deze dwang der meerderheid moet geldendan is daarmede het
door alle kantons plegtig bezworen bondsverdrag verscheurddan is de geest
van het vrije eedgenootschap verdwenen, en het vloekwaardig juk van cen
trale magt op den nek der onderdrukte eedgenooten gelegd. Een zoodanige
staat van zaken staat gelijk met het invoeren eener vertegenwoordiging op
den Landdag, naar gelang van het aantal der kantons-bewoners, die het
doel is der herziening van het bondsverdrag, waarnaar men onophoudelijk
streeft. De zeven kantons hebben vast besloten aan eene zoodanige om
wenteling in het eedgenootschap ten koste van bloed en leven wederstand te
bieden.
Ten slotte bevat het manifest eene oproeping der eedgenooten, met verwij
zing op den eed van getrouwheid en de regt vaardigheid hunner zaak.
De laatste tijdingen (zegt het Journal des Débats van 14 Nov.) van
Zwitserland zijn van den ÏO^" dezer 's avonds. Het leger der 12 kantons
bad nog niets belangrijks ondernomen. Die aarzeling is onbegrijpelijken er
is geen andere reden van te vinden dan dezeOf de Generaal Dufour zal
Freiburg beter verdedigd hebben gevonden dan hij onderstelde en zijne magt
op dat punt willen versterken, of hij zal, toen hij wilde beginnen, hebben
ingezien dat hij zijne maatregelen kwalijk had genomen. Men geloofde dat
de aanval dien nacht of den volgenden morgen zou plaats hebben.
Onderwijl hebben de troepen van Waadtland het district van Estavayer
bezet, dat buiten de verdedigingslijn ligt en waar zij geen tegenstand hebben
ontmoet, zoo zijn ook de districten Rue, Chatel-St.-Denisen Morat bezet.
Het leger dringt zich op in de rondte van Freiburg, het telt 30,000 man en
ontzagwekkende artillerie. De Freiburgers hebben hunne krachten om de
hoofdstad geschaard en haar goed versterkt. De straten zijn ten deele ver
sperd en voor een storm voorbereid. Het Instituut dat door zijne hooge lig
ging bijzonder voor het vijandelijk geschut bloot staat, is van eene batterij
voorzien die den Iïerner weg bestrijkt. De nog talrijke leerlingen zullen in
andere huizen of in de kelders worden geborgen.
Uit Bern schrijft men van den 10'ierl November aan het Journal des
Débatsdat de dubbele aanval tegen Freiburg,tot 's avonds is uitgesteld.
Een sterke magt stond op de twee wegen tusschen Estavayer en Payerne ge
schaard, van waar zij binnen een half uur het grondgebied van Freiburg kon
bereiken. De legerafdeeling onder bevel van den Generaal Dufour moet
langs de wegen van Neueneck en Laupen op Freiburg aanrukken. Eene ver
kenning van dc vereenigde troepen heeft gisteren aan den kant van Schwart-
senburg ontdekt dat het Freiburgsch grondgebied van dien kant door diepe
doorsneden in de wegen ontoegankelijk was gemaakt, desgelijks ook van den
kant van Waadt. Het platte land blijft echter ongelukkig bloot staan om
door partijgangers afgeloopen te worden.
Er zou sprake zijn te Bern om Commissarissen in het leger te zenden;
een bedenkelijke maatregel voor de eenheid in het ontwerpen en de snelheid
in het uitvoeren, beide even onmisbaar voor den goeden uitslag in den oorlog.
- De Sentinelle du Jura schrijft van den ll'len November dat Oostenrijk
veel troepen aan het meer van Constans bijeentrekt. Voorts berigt dat blad
dat Lucern thans 15,000 man en vijf batterijen zou gereed hebben om op te
rukken, welk kanton bijzonder gelegen ligt voor de gemeenschap tusschen de
zeven kantons, en dat te Freiburg de winkels waren gesloten, de ijzeren
draadbrug weggenomen en de straten in die buurt in staat van tegenweer
waren gesteld.
PREISSEN.
BERLIJN 12 November.
Er worden in onderscheiden steden van het Duitsch Verbond reeds gelden
bijeengebragt ter oprigting van een standbeeld voor wijlen Mendelssohn Bar-
tholdy.
Den llden overleed hier de beroemde Hoogleeraar in de geneeskunde en
operateur Diefïenbach, op 52-jarigen leeftijd, welk verlies gewis door geheel
Europa zal betreurd worden. Hij werd in het clinicum door eene dood el ij ke
beroerte getroffenop het oogenblikdat hij eene demonstratie deed over de
behandeling van bet polsadergezwel. Da geneeskundige wetenschappen en
voornamelijk hare praktische beoefening heeft geen tweeden man als Dieffen-
bach te verliezen. De beroemde Geneesheer had met Boerhavc de bijzonder
heid gemeen dat beide eerst voor de Godgeleerdheid bestemd waren geweest.
De opbrengst van den oogst den kleine wijnbergen in den Rhijngau
is tegen 10 het aam verkocht; in 1846 gold het 60 ;i 70. Dc opbrengst
van de grootc wijnbergen zal die van een middelmatig jaar zijn.
FRANKFORT.
12 November.
De Russische gezant en Gevolmagtigd Minister in ZwitserlandBaron von
Krudeneris alhier aangekomen.
Het geregtelijk onderzoek in de zaak der Gravin von Görlitz blijft in
Darmstadt de aandacht tot zich trekken. Men wil dat bij de lijkschouwing
sporen van een' gewelddadigen dood ontdekt zijn. De bediende die in hech
tenis genomen is, moet zich zeer gerust betoonen en verklaard hebben dat
er in den loop der instructie nog meerdere zaken zouden aan den dag komen,
en dat hij niet zou schromen, tot de ontdekking daarvan het zijne bij te
dragen.
BEL GIE.
BRUSSEL, 13 November.
De nieuwe gewijzigde begrootingen brengen de uitgaven op een cijfer van
118,460,649.85 fr., en de ontvangsten op 11,284,650.00 fr., zoodat het te
kort geraamd wordt op 1,205,999.85 fr. Intusschen zal, volgens de bereke
ning des Ministersde aangeboden wet op de erflatingen eene som opbrengen
van 1,500,000 fr., zoodat alsdan het tekort nog slechts eene som zoude uit
maken van 300,000 fr.
De Kamer van Vertegenwoordigers heeft den Heer Licdt tot Voorzitter
en de Ileeren Verhaegen en Delfosse tot Onder-Voorzitters benoemd.
POSTWEZEN.
Door eene nieuwe wijziging kunnen de Brieven naar Haarlem en Amster
dam welke men per dagpost wenseht verzonden te zien tot 12 uur 30 mi
nuten ten Postkanlore worden bezorgd uitgezonderd op Zon- en Feestdagen
wanneer het vertrek uur even als vroeger bepaald blijft.
De Directeur van het Postkantoor
Leyden, 15 November 1847. iv. P. KLUIT.
203dc KONINKLIJKE NEDIRLANDSCHË LOTERIJ.
Trekking der Vierde Klasse.
1ste Trekking. N°. 6014 een prije van ƒ5,000. N°, 3487 een prijs van ƒ2,500.
N°9. 10033 en 9249 iedereen prijs van ƒ1,000.
2de N°. 7104 een prijs van ƒ1,250. Nos. 5408 en 2133 ieder een
prijs van 1000.
ARVERTENTIEN.
Heden beviel voorspoedig van een' ZOON, Mevr. GOUDSMIT, Geb. Vos.
Leyden 16 November 1847.
Heden overleed onze geliefde derde Zoon ADRIANUS CORNELIS, in den
jeugdigen leeftijd van bijna zeven jaren.
Leyden,
13 November 1847.
Eenige Kennisgeving.
A. C. LEEMBRUGGEN.
C. M. LEEMBRUGGEN.
Geb. Pluygers.
De Ondergcteekenden betuigen hunnen darik voor de blijken van deelneming
in het verlies van hunnen Zoonbij hen ondervonden.
Leyden, VV. KOOY,
16 November 1847. Pj KOOY, Geb. Ente,
