LEYDSCHE
COURANT.
1847.
N°.
VRIJDAG, 10 SEPTEMBER.
BINJVEIVLA1VDSCHE BERIGTEN.
De Courant wordt Maandag, Woensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zaturdag avond.
De Prijs der Courant is f 12 in het jaar;
de afzonderlijke nommers worden tegen 10
Centen afgegeven.
LEYDEN, 9 September.
In langen tijd hebben wij van den voortgang der Gaz-Fabriek hier ter stede
niets gemeldniettegenstaande, de werkzaamheden met den meesten spoed
cn ijver worden voortgezet. Het terrein waarop de fabriek is geplaatst, levert
een tooneel van drukke bedrijvigheid door het behandelen der grond pijpen
en andere ijzerwaren, waarvan schier dagelijks aanvoeren plaats hebben.
De gebouwen voor de stokerij en zuivering van het gaz bestemd, zijn reeds
lang voltooid, en men is in dezelve bezig met het bouwen en aanleggen der
stook- en zuiveringsloestellen. Het is een vreemd gezigt het dak van aan
merkelijke uitgebreidheid, zoowel als de deuren van dit gebouw, geheel van
ijzer te zien zamengesteld. De arbeid aan de gazometers trcki mede ieders be
langstelling de putten zijn reeds gereed en de stolpen voor de gaz-houders
bereids aanmerkelijk gevorderd.
Op de straten geeft het in den grond graven en leggen der pijpenliet
stellen der lantaarnpalen en het aanbrengen der pijpen onder het water door
(hetgeen op 7 verschillende plaatsen moet geschieden) eene buitengewone leven
digheid; reeds 15,000 ellen lengte van die pijpen zijn onder den grond ge
plaatst, terwijl de zorg cn spoed waarmede men dien arbeid verrigthoop
geeft dat wij in den aanstaanden winter het genot van deze onderneming
zullen hebbenin eene gunstiger verlichting der publieke straten.
En wat nog de meeste belangstelling in deze bedrijvigheid trektis het
groot aantal ingezetenen die daaraan arbeiden terwijl men in andere steden,
alwaar deze toestellen aangelegd wordenvoor een groot deel buitenlandsche
werklieden ziet geplaatst, kunnen wij onder deze talrijke schare niet éénen
vreemdeling tellenhet zijn alle ingezetenen dezer staddie hoe vreemd
hun die soort van werkzaamheden moge wezen, thans reeds daarin voor geen
uitlanders behoeven achter te staan en een bewijs opleverendat zoo men
met beleid cn goeden wil handeltde eigene landgenooten meer kunnen uit
voeren dan de openbare meening wil gelooven.
Eergisteren had op den Burg alhier het feest van Koning- en Ridder-
schieten plaats, van de Handboogschutterij Willem Tell; ten 4 ure namiddag
verzamelden zich de leden en begaven zich in optogt naar het strijdperk, waar
de Koning met eene hartelijke toespraak, zijne waardigheid neder legde,
waarna de strijd een aanvang nam en om half zeven de overwinning beslist
was. Een uur daarna had in de daartoe opzettelijk versierde troonzaal
de uitreiking dei eereteekeiien plaats, waarmede door den President met ge
paste toesprakenafgewisseld door muzijk en zangde overwinnaren werden
omhangenen door Koning en Ridders beantwoordterwijl de eerewijn den
Koning werd aangebodendaarna onder de leden rondgaande den Schutters
band bevestigde; na eene pauze werd dit feest door eenen eenvoudigen maal
tijd, maar door eensgezindheid en genoegen gekruid, besloten.
Wie immer ooggetuige was, hoe zoodanig feest in andere plaatsen van ons
Vaderland werd ten uitvoer gebragtmoet bekennen dat Leydens grijze Burg
in gelegenheid alle overtreft, waarom wij die vereeniging alle aanmoediging
en uitbreiding toewenschen. Ingezonden
Uit het laatste nommer van de Boekzaal der geleerde Wereld blijkt
dat erin 1847, ten behoeve van noodlijdende kerken en personen, hier te
lande ontvangen is eene som van 17.978.37^.
In dat Tijdschrift treft men een berigt aan van den Quaestor-Generaal der
Algemeene Hervormde Synode, waarin wordt aangekondigd, dat hij door den
Weleerw. Heer H. J. Veldwijk, Predikant te Arnhem, ontvangen heeft, voor
de algemeene weduwen-beurs, van den Heer G. W. van der Wiel, uitgever
der maandelijksche Leerredenen ter bevordering van Evangelische kennis en
Christelijk levende som van 300. Daarbij wordt de wensch te kennen
gegevendat deze uitgave zoo aangemoedigd moge worden dat deze gift nog
vele jaren vervolgd worde, en alzoo het edel doel der uitgave bereikt, en
tot blijvend nut verstrekke van vele lezers.
Naar men verneemt is, ten gevolge van getroffen schikkingen tusschen
den Staat en de belanghebbenden, en uit hoofde van de bereidverklaring door
den Staat, om aan zijne verpligtingen te dezen aanzien te voldoen, de voort
zetting van alle regtsgedingendie het gevolg geweest zijn van de niet uit
voering der wet van 29 Nivösc, XIIIde jaar, omtrent het onderhoud van een
zoon van huisgezinnen uit zeven kinderen bestaande, geschorst en zullen alle
verdere procedures waarschijnlijk worden voorgekomen.
Tot Leden van het kiescollegie te Haarlem zijn door de stemgeregtigden
benoemd de Heeren Mr. F. W. Baron van Styrnm en Jhr. H. G. Barnaart.
's GRAVENHAGE9 September.
Z. M. de Koning is den lstcn dezer te Heinrichan aangekomenalwaar
zich ook zijne zuster Prinses Albert van Pruissen bevond.
De Gouverneur dezer provincie heeft den 24sten Augustus jl. eene cir
culaire gerigt aan de besturen ten platten lande, waarin te kennen gegeven
wordt dat de verhooging, welke de hoofdelijke omslagen in onderscheidene
gemeenten hebben ondergaan, hier en daar de behoefte hebben doen gevoelen,
om een gedeelte door opcenten op de Rijks accijnsen te vinden, waartoe in
sommige gemeenten ten platten lande dezer provincie is overgegaan; terwijl
men in andere tot dusver is teruggehouden door de bedenking, dat, zoo lang
soortgelijke belasting niet ook in de aangrenzende gemeenten bestaat, deze,
door het smokkelengeene noemenswaardige opbrengst zou hebben. De Gou
verneur meent echter die bedenking te kunnen wegnemenindien de heffing
van opcenten op sommige Rijks accijnsen in al de gemeenten naar een gelijk
tarief plaats had. De Gouverneur acht het buiten zeer dringende behoeften
ongeraden tot het belasten der eerste levensbehoeften boven Rijks belastingen
over te gaanen daarom de heffing van opcenten op het gemaal en op de
brandstoffen ten platten lande minder raadzaammaar wel eene plaatselijke
belasting op het gedisteleerdde wijn en zelfs van het geslagt, mits deze
in al de gemeenten tot een gelijk bedrag werd ingevoerd, en wel tot de
helft van het bedrag van den Rijks accijns of 50 opcenten. De Gouverneur
heeft de besturen verzocht in overweging te nemen, of, bijaldien in de nabu-
rige gemeenten eene gelijke heffing plaats had er geene termen bestaan om
tot vermindering van den hoofdelijken omslag over te gaandoor het doen
heffen eener belasting van 6 per vat van het gedisteleerd gelijk staande
met 50 opcenten van het binnen- en 30 voor het buitenlandsch gedisteleerd
en 20 voor de liqueuren en syroop van punch, van 6 per vat wijn, van
2 centen per pond spek van elders ingevoerd, en 50 opcenten op het geslagt,
in de gemeente veraccjjnsd. Aangenaam zou het den Gouverneur zijn, indien
al de gemeenten, of althans die binnen eenen bepaalden kring gelegen zijn,
daarin toetradenwanneer hij een algemeen concept-reglement ter nadere
overweging zou nemen. Ten slotte heeft de Gouverneur opgemerktdat hij
dc onzekerheid der aanneming, het plan voors'hands bij de behandeling der
begrootingen van 1848 geheel buiten aanmerking zal moeten blijven, ten
ware de gemeenteraad dadelijk en onvoorwaardelijk eene voordragt tot zooda
nige heffing mogt willen doen.
Gisteren zijn voor het Prov. Hof in Zuid-Holland, Burg. Kamer, de
pleidooijen aangevangen in de zaak van Burgemeester en Wethouders der stad
's Gravenhagetegen den Heer Nieuwkerkeals eigenaar van een huis, in
deze stad gelegen. Het geldt daarbij de gewigtige vraag, of eigenaren van
huizen enz. verpligt zijnde kaden en schoeijingendie zich voor hunne wo
ningen of panden bevinden, ten hunnen koste te onderhouden? Heeren Bur
gemeester en Wethouders zijn, gelijk bekend is, in hooger beroep gekomen
van het vonnis der Arr.-Regtb. van 's Gravenhage, van 19 Junij 1846,
waarbij zij niet ontvankelijk zijn verklaard in hunnen eisch en veroordeeld in
de kosten. De Heer Mr. Jochems heeft heden voor de appellanten het woord
gevoerd en den inhoud van het bedoelde vonnis wederlegd. De Heer Mr. van
Gigch zal heden over acht dagen voor den geintimcerde optreden. De Heer
Mr. Faber van Riemsdijk zal vervolgens den termijn van repliek waarnemen.
Den 5den dezer is alhier overleden J. F. C. Pröner, ten gevolge van den
noodlottigen val, bij de Manége, op den 2dcn Augustus jl. Den volgenden
dag is alhier overleden J. G. F. Prönerin den leeftijd van 38 jarenen
wel ten gevolge van den schrik, welke hem het verlies van zijnen broeder
veroorzaakte.
De behandeling der zaak van den Markies de Thouars, voor dc Arrond.-
Regtbank alhier is bepaald op Maandag 18 October aanstaande.
Den ll'tca dezer, des namiddags ten één ure, zal in het Locaal Dili-
gentia, het 25-jarig bestaan van dc Holl. Maatschappij van Fraaije Kunsten
en Wetenschappen, afdeeling 'sGravenhagegenootschap: Kunstliefde spaart
geen vlijtgevierd worden. De Heer A. Bceloo, van Medemblik, zal bij die
J gelegenheid als spreker optreden.
