BUITEfliLAKDSCHE BERiGTEJN.
Hoeren 51". A. J. van Deinse, Substituut-Officier hij de Arron.-Reglbank te
Goes: J. J. van Deinse, lid der Arroml.-Regthank te Goes, en C. W. E.
Vaillantlid der Arrond.-Regtbank te Middelburg.
Te dezer gelegenheid is door Hun Edel Groot Achlb. aan Z. Kxc. Jhr. Mr.
E. van Vredenhurch ecu diner op de zaal der sociëteit St. Joris aangeboden
ter gedachtenisviering van het 20-jarig tijdvakgedurende hetwelk Z. Exc.
als Gouverneur der provincie het Voorzitterschap van hunne vergadering heeft
bekleedin welke betrekking hij zich op de hoogachting en genegenheid van
Zeclands ingezetenen zoowel als van de onderscheidene administration in dit
gewest, de billijkste aanspraak heelt verworven.
CHINA.
De Littery Gazette te bonden heeft een brief medegedeeld van den he-
kenden zendeling K. Giitslaff uit Hong-Kong aan Sir George Stanton. Giitslall
heeft den Stadhouder van Hong-Kong, Sir John Davis, op zijne reis naar Noord-
C lina verzeld. Zij bezochten op het eiland Chusan vele huisgezinnen in en
bij de hoofdstad Sjinghaihij legt eene gunstige getuigenis af van de welwil
lendheid der Engclschen jegens de Chinezen en de erkentelijkheid van deze.
liet aanstaand vertrek der Engclschen wordt door alle volksklassen diep be
treurd. Te Sginghai heerscht een bloeijende toenemende handel. Te Ningpo
gaat niets om; te Fu Tsgeu-Fu woont, behalve die tot hel consulaat behooren,
geen een Engclschman dat Giitslaff zoo veel te meer jammer vond omdat
daar de stapelplaats is der zwarte thee. Amoy gaat goed vooruit, maar het
klimaat is zeer ongezond. De schrijver klaagt over de slechte stemming der
inwoners van Canton jegens de vreemdelingen en toont de noodzakelijkheid
aan van een blijvend Engelsch resident aldaar. De handel van Hong-Kong
bloeit niet; maar de stad neemt toch toe in omvangen bevolking, en is
reeds grooter dan Macao. Giitslaff uit zich met tevredenheid over de toela
ting der Christelijke Godsdienst door de Chinezen, over het aantal Zendelingen
die er overal vorderiiigen maken zoowel als te Canton, en over de naspo-
ringen die de Mandarijnen deswege laten doen. Reeds werken op verscheidene
punten des rijks geboren Chinezen als Evangeliebodcn en prediken het met op
merkenswaardige welsprekendheid. Het getal der R. K. Zendelingen in China
ln-draagt ongeveer 80. Giitslaff bevestigt dat er Amerikaansche en Fransche
eskaders naar de Japansche hoofdstad Jedo zijn gezeild om de Japansche rege
ring tot het sluiten van handelsverdragen met hunne staten te bewegen en
de hardnekkige afzondering van dit merkwaardig rijk at te breken.
In eenen anderen brief aan den Overste Sykesbeantwoordt Giitslaff ecnigc
vragen over de Buddhistische letterkunde in China. De grootste verzameling
van Buddhistische boeken van welke hij kennis droeg, bevindt zich op het Gul
den-eiland hij Tsjinkianglu alwaar kang-hi voor eenige eeuwen eene boekerij
had aangelegd. De weinige opschriften die Giitslaff zag, waren in Sausorit-
schrift. In Siarn zijn grootere verzamelingen van zulke boeken dan in China. De
Koninklijke hoekerij aldaar bezit vele duizende deelen. Vele Siamschc priesters
spreken het Pali van welks naauwe verwantschap met het Sanscrit, Giitslaff
een merkwaardig voorbeeld aanhaalt.
OOIT-INDIE.
BATAVIA, 30 September.
Bij besluit van den 9dc" dezer is door den Gouverneur-Generaal van Nederl,
lndie de stad Makassar (zuid-westpunt van Celebes) tot eene vrijhaven verklaard.
De Singapore Free Press dit besluit mededcelendc, zegt, dat deze maatre
gel moet worden beschouwd als eene eerste stap tot eene wezenlijke verande
ring in het bestuur der Ned.-lnd. In-zittingen. Het blad beschouwt dien maat
regel als een der bclangrijkte, welke de Ned.-lnd. regering sedert verscheiden
jaren heeft genomen. Op zich zelf reeds beschouwd, acht genoemd blad de
opening cener vrijhaven te Makasser als hoogst gewigtig, en is van meening, dat
die belangrijkheid nog vermeerderd wordtmet opzigt tot den invloed dien
zij op de omliggende staten, op den handel en ook op Singapore zal oefenen.
Het blad is tevens van mecning, dat het Ned.-lnd. Gouvernement, de nei
ging ziende van andere natiën om etablissementen in den Archipelmaar
vooral op Celehes te vestigen, zich daardoor in staat wil stellen, onrte kun
nen zeggen, dat, hoewel hut aanspraak maakt op eenige regten op die stre
ken en zich dei halve zal verz-tten tegen het oprigtcn van etablissementen al
daar door andere Kuropesche staten, het echter geneigd is, om derzelver han
del aan allen open te stellen en dus de noodzakelijkheid voor andere natiën
zal voorkomen om er etablissementen te vormenvermits men in de Nederl.
alles kan vinden, wat verlangd wordt een vrij en onbelemmerd handels
verkeer. Deze inziglen met het voorbeeld van de schadelijke gevolgen zijner
vorige handelwijze zal waarschijnlijk tot dezen maatregel aanleiding hebben
gegeven. Ook schijnt daarmede in verband te zijn het inzien der noodzake
lijkheid van het houden ecner controle over de omliggende staten, in Celebes
en de nabijzijndc eilanden ten einde alle nadeelige gevolgen te voorkomen
die voor zijne belangen of die der inboorlingen zouden kunnen ontstaan uit de
vestiging van vreemdelingen in die oorden.
Het blad is van mecning dat de Nederlandsche handel geen groot of on-
middelijk voordeel bij dien maatregel hebben, en Singapore er nadeel bij lij
den zal.
De Staatsraad Jhr. Mr. II. L. Wiehersbelast met eene speciale com
missie naar Ned.-lnd., is den 3den dezer maand alhier aangekomen.
Onder andere benoemingen door den Gouv.-Gen. gedaan, merkt men die
op van den Raad in het Hoog Geregtshof, Mr. J.O. Wijnmalen tot Vice-Presi
dent van het Hoog Geregtshof, tevens Vice-President in het Hoog Militair Ge
regtshof. Op eervol verzoek was ontslag uit Zr. Ms. Militaire dienst gegeven
aan den 2de* Luitenant-Adjudant van het 7dcbat. Infanterie C. H. J. de Gaay
Fortman.
Het fraaije Nederl. fregatschip Koning der Nederlanden Kapt. J. W.
Rotgers, varende voor de reederij van den Heer B. VV. van Starckenborg
van Straten, te Amsterdam, groot 807 tonnen, is op reis van Amsterdam
naar Batavia, op Maandag den 7den September, gestrand op een koraal-rif in
de nabijheid van Poelo Dapourin het gezigt der reede, en wel met zulk
eene kracht, dat weinige uren daarna er reeds 5 voeten water gepeild werden.
Een aantal passagiers waren aan boord en het schip had de helft geladen van
het drooge dok, hetwelk te Socrabaija zal worden daargesteld terwijl de we
derhelft zich aan boord van het onlangs aangekomen schip Prins Frederik
der Nederlanden bevindt. Dingsdag ochtend is Zr. Ms. schooner Sylph en dc
particuliere stoomboot Koningin der Nederlanden ter hulp naar de plaats des
ongevals vertrokken; doch daar het schip reeds vol water zit en volgens dc
berigten bereids gebroken is, vreest men dat het geheel weg zal zijn.
TUKHIE.
Door eenige dagbladen was gemeld gewordendat eene vervolging ontstaan
was tegen dc Nestoriaansche Christenen in Kurdistan; thans deelt het Journal
de Constantinople daarvan het volgend officieel berigt mede:
De jongste tijdingen uil Klcin-Asië brengen het berigt aan, dat bet opper-
hootd der Kurden, Bedcrhan Beyaan het hoofd zijner benden eenen inval
in de Nestoriaansche districten gedaan en dc slagting van 1843 hernieuwd
heeft. Overal waar zijne verwoestende horden zich vertoonden is hun weg
door bloedvergieten en moord gekenmerkt geworden, en na dc plundering
werd tik dorp in brand gestoken. Drie uitgestrekte districten, welke een
aanzienlijk gedeelte uitmaken van het door de Nestorianen bewoonde gebied
zijn in eene volslagen woestijn veranderd. - De divan hoeft deze tijding met
het diepste leedwezen vernomen. Wie den tegenwoordigen staat van zaken
in Kurdistan kent, zal inzien dat Tayar Pacha onder de bestaande omstan
digheden geene expeditie kon ondernemen om de Nestorianen aan gene zijde
van Mossul tegen de menigvuldige Kuidische opperhoofden te beschermen.
Overigens heeft Bcderhan Bey thans het masker afgeworjien en opent lijk de
vaan des oproert opgestoken. Het bloed, waarmede hij zich bevlekt heeft,
vordert eene spoedige en schitterende voldoening, en reeds houdt de Porto
zich bezig met dc middelen voor te bereiden om het land van dezen onverlaat
te bevrijden, in wiens oogen de misdaad der Nestorianen alleen daarin bestaat
dat zij door hunnen patriarch Mar-Sehimuneen verzoekschrift bij dc Porto
hadden laten indienen, ten einde hun gebied met het pachalik van Mossul
vercenigd mogt worden.
rOKTVGAL.
LISSABON, 19 November.
De berigten ten aanzien van het finantiële zijn gunstiger. Op de voorstel
len door de Britschc en Portugeschc kooplieden gedaan, ten aanzien van het
besluit van den 14dcn dezer is een nieuw vervaardigd, waardoor een gedeelte
van het vorige wordt ingetrokken. Een der gunstigste artikelen daarvan is
dat betrekkelijk de betaling der dividenden op 1 Januarij. Men zeide, dat de
barons Fuljuso en Junqueira ijverig bezig waren, om in het noodige geld te
voorzien ten einde het naar Engeland over te maken.
De berigten omtrent den oorlog die tusschen dc troepen der Koningin
en de opstandelingen gevoerd wordt, luiden nog zeer uileen loopend. Terwijl
van den eenen kant gemeld wordt, dat de Baron de Cazal den 17d<'" eene ge-
heelc overwinning op de opstandelingen onder Sa da Bandcira heeft behaald
twee regementen van linie, welke tot zijne troepen behoorden, tot die der
Koningin overgeloopenen Sa da Bandeira. zelf naar Oporto gevlugt was, ge
volgd door kleine benden zijner aanhangers, die er allerellendigst uitzagen;
wordt van de andere zijde berigt, dat noch Saldanha noch das Antas iets uit-
rigttcn en even werkeloos als te voren tusschen Torres Vedras en Santarem
tegenover elkander stonden; zelfs zou de inagt der opstandelingen onder das
Antas aanmerkelijk vermeerderd zijn en hadden zich te Santarem de Gene
raals Celestino en Almarguia bij hem gevoegd, hebbende de laatste uit Oporto
eene aanzienlijke som gelds voor hem aangebragt. Dientengevolge had Sal
danha te Lissabon om 2000 man versterking en om paaiden en muilezels ge
vraagd, aan welke hij dringend behoefte had, doch men had daar aan zijn
verzoek niet kunnen voldoen. Een bataillon voetvolk of vrijwilligers, dat
men uit Lissabon had willen toezenden, had geweigerd op te rukken. Einde
lijk vermeldt men nog, dat er den 19dcn een gevecht had plaats gehad, waarhij
de voorhoede van Saldanha door de troepen van das Antas verslagen was.
Het eerste berigt echter schijnt meer en ineer bevestigd te worden; ten minste
deelt de Madridsche Heraldo een' bulletin mede, van den 17den November uit
het hoofdkwartier van de Cazal gedagteekendhetwelk bijzonderheden omtrent
die overwinning bevat. Daaruit en uit brieven van Oporto blijkt, dat de
strijd niet te Val de Passos, maar te Murza, en dus zuidelijker, meer nabij
de Duero heeft plaats gehad. Sa da Bandeira week toen reeds voor de legcr-
afdeeling van de Cazal, die uit omstreeks 1000 man voetvolk en 2 of 300
ruiters bestond. Hij zelf had daarentegen geenerlei ruiterij. Eindelijk zag
hij zich genoodzaakt, het gevecht aan te nemen, en nu plaatste hij de beide
regementen van het staande leger, die hij uit Oporto had medegevoerd, aan
de vleugels en zijne overige magt in den middeltogt. Die overige magt be
stond uit partijgangers of guerillas, gewapende landlieden, een deel der bur-
germagt van Oporto of zoogenaamde rnunicipalen en vier stukjes geschut
welke laatsten door knapen, van dc polytechnische school der genoemde stad
