LEYDSCHE
COURANT,
1846.
N°. 134,
MAANDAG, 9 NOVEMBER.
BINNENLANDSCliE BERJGTEN.
Vrijdag uitgegevenDie vcut Maandag komt
vit Zaturdag avond
tv
De Prijs der Courant is 12 in liet jaai
afzonderlijke nommers worden tegen 10
Centen afgegeven.
LEYDEN, 7 November.
De Arrondissements-Regtbank alhier heeft bij vonnis van den 27sten Octo
ber 11., de administratie in bet ongelijk gesteldwegens het afgeven van
gelei-billetten van zoutonder voorwaarde van visitatie en haar dientenge
volge wegens eene door baar gepleegde onreytmatige daadveroordeeld tot
schadevergoeding.
Er is thans berigt, dat de stoomboot Loch Ryon van Rotterdam naar
Londen den 10Jcn October gezonken, doch de manschap, een matroos uitge
zonderd, gered en gedeeltelijk te Vlissingen, gedeeltelijk te Neulunghavcn is
aangebragt. Den 26stcn is het schip de 2 Gebroeders, van Groningen naar
Londen, op de hoogte van Galloper, door eene brik overzeild en dadelijk ge
zonken doch ook het volk gered.
Dezer dagen is alhier bij de Boekhandelaren A. Arntz Com p., een voor
de kennis onzer Oost-Indische Bezittingenzeer belangrijk werk uitgegeven
onder den titel van: Coup-d'oeil general sur les possessions Neérlandaises
dans Pinde Arehipélagiquepar C. J. Tetnminck. Tome premier, in 8°.
De geleerde schrijver, opiigter van het Rijks Museum van Natuurlijke His
torie alhier, wereldberoemd door de uitgave van zijn Manuel d'Ornithologie,
van zijn Nouveau Recueil de planches coloriées d'oiseauxpour servir de
suite aux planches de Buffon van zijne Monographies de Mammalogie
door zijne medewerking aan de Fauna Japonica en andere werken heeft in
de uren, welke hem van zijne ambstbezigheden overbleven, de bouwstoffen
voor het thans door hem openbaar gemaakt werk verzameld, hetwelk ook na
de veelvuldige geschriften over Neêrlands Indië, welke reeds bestaan, niet al
leen als niet overtollig, maar veeleer als eene nieuwe en meer naauwkeurige
bijdrage zal beschouwd worden tot de kennis van den staat dier rijke bezit
tingen, als het ware de levensader van onzen handel en van onze scheepvaart.
De Schrijver heeft zich bepaald tot een kort overzigt van de ineest belang
rijke gebeurtenissen, welke de jaarboeken der Javaanscbe natie en cenige Ma-
leische overleveringen behelzen, vooral in zooverre deze gebeurtenissen zich
hechten aan die, waaraan de Europeanen een werkdadig aandeel genomen
hebben. Hij treedt voorts in bijzonderheden aangaande den oorsprong van de
oppermagt, door Nederland uitgeoefend, aangaande de oorzaken van zijn, zich
in die gewesten meer en meer uitbreidend gezag, aangaande de toenemende
aanwinst van grondgebied in de geheel uilgestrektheid van den Archipel en
eindelijk aangaande de jongste organisatie in alle declen van het burgerlijk,
regterlijk en militair beheer, en het stelsel van cultures; de aardrijkskundige
en statistieke opgaven bepalen zich tot nieuwe of zeer belangrijke mededeelin-
gen. Vervolgens wordt den lezer een overzigt gegeven van de zeden en ge
woonten der verschillende volkeren, die de voornaamste eilanden, onder Ne-
derlandsch gebied, bewonen; van bunnen voortgang in landbouw en bescha
ving; van den slaat van hunnen handel, zoowel als van de voortbrengselen,
die er het voorwerp van uitmaken of van die, waarmede het gouvernement
voor eigen rekening handel drijft.
Eenige opgaven omtrent de physiekc gesteldheid dier gewesten vullen de
beschouwingen van de drie rijken der natuur aan, welke ook een overzigt
der geographische verdeeling der planten en dieren bevatten; terwijl eene
optelling der voornaamste soorten deze schetsen uit de Natuurlijke Historie
besluit.
De Meer Temminck heeft gebruik kunnen maken van de officiële stukken
en van de rapporten, aan het gouvernement ingediend, berustende in de Ar-
chiven en hem op last van Z. Exc. den Minister van Koloniënop de ver-
pligtendste wijs daartoe verstrekt.
Het nu uitgegeven eerste deel, geheel toegewijd aan Java, is aldus verdeeld:
Geographische ligging van Java. Hoofdstuk I. Overzigt der nieuwere ge
schiedenis van Java. Vorsten die te Soerakarta geregeerd hebben sedert de
verdeeling van het Keizerrijk van Mataram. Vorsten die te Djokjakarta ge
regeerd hebben sedert de verdeeling van het Keizerrijk van Mataram. Hoofd
stuk II. Tegenwoordig beheer, cultures en finantiën. Hoofdstuk III. Be
volking, zeden en gewoonten. Hoofdstuk IV. Beschouwing van het land
bet planten- het delfstoflfelijk- en het dierenrijk. Hoofdstuk V. Eilanden die
een deel uitmaken van de geographische groep van Java.
Het tweede deel zal handelen over Sumatra, Borneo, Celebes, Halmaheira
of Gilolo, Timor; de Mol ukken, verdeeld in Amboina en Banda; de Ooster-
scke Archipels en de groep van Paponesie. Dagblv. 's Gravenhage.)
'sGRAVENIIAGE, 7 November.
Z. M. heeft aan Mr. L. N. Graaf van Randwyck, op zijn verzoek eervol
ontslag gegeven als lid van het Collegie van Curatoren der Hoogeschool te
Groningen, en in zijne plaats benoemd Mr. H. O. Feith, Raadsheer in het
provinciaal Geregtshof aldaar.
Het Provinciaal llof van Zuid-Holland heeft heden uitspraak gedaan in
de zaak van den Heer C'. A. Thieme, uitgever der Arnhemsche Couiant,
welke zaak door den Hoogen Raad, bij arrest van 17 Junij jl.naar dat
Hof was verwezen. Het Hof heeft, op grond van artikel 1 der wet
van 1 Junij 1830 StaaisblN°. 15), art. 207 van strafvordering en 52
van strafregl, te niet gedaan het ingestelde hooger beroep, het vonnis der
Arrondissements-Regtbank van Arnhem van 6 Januarij 1846 vernietigd, en
op nieuw regtdoende, den Heer C. A. Thieme niet schuldig verklaard aan
het honen of smaden van den persoon des Konings, en hem te dier zake
vrijgesprokenmaar hem schuldig verklaard aan het boosaardig en in het
openbaar aanranden van de waardigheid des Konings, en hem te dier zake
veroordeeld tot eene correctionele gevangenis voor den tijd van 2 jaren, als
mede in de kosten van bet regtsgeding, des noods bij lijfsdwang op hem le
verhalen.
Men verzekert dat de veroordeelde van dit arrest is gekomen in cassatie.
ROTTERDAM, 6 November.
Gisteren avond, omstreeks half tien ure, ontstond alhier brand, aan de
oostzijde der Botersloootop eene der onbewoonde bovenverdiepingen van een
huis, hetwelk, ten gevolge van het verbranden van het nevenstaand pand,
op den 29slen Junij 11., zwaar geleden had, en derhalve vertimmeringen onder
ging. Door den ijver van den brandweer is de verdere voortgang der vlammen
voorgekomen, nadat het bovenste gedeelte van het huis geheel was afgebrand.
KAMPEN, 3 November.
De vraag of alhier een Gymnasium naar de behoeften des tijds zal worden
gesticht, is door den stedelijken raad met zeven tegen zes stemmen ontkennend
beslist. De vereischtc geldmiddelen schijnen de grootste zwarigheden te heb
ben opgeleverd.
GRONINGEN, 5 November.
Ook in onze provincie, vooral ten platten lande, zijn zeer vele zieken,
zoodal in sommige kleistreken bijna geen huis is vrij gebleven en zelfs ge-
hecle huisgezinnen er aan lijden. De sterfte is echter, naar evenredigheid
van bet aantal zieken gering, en men verneemt, dat de ziekte nu aan het
afnemen is.
TILBURG, 5 November.
Eergisteren hebben drie vogelaars in den omtrek van deze stad, in drie sla
gen 1,112 leeuwrikken gevangen, behalve nog menigvuldige kleinere vogels.
Sedert eenige dagen is van elders hier komen inwonen zekere A. van
Gog en zijne huisvrouw Hendrika van Rijzewijk, welke, ruim 72 jaren gele
den alhier in den echt zijn vereenigdde man heeft den ouderdom van 95
en de vrouw die van 97 jaren bereikt; zij genieten eene goede gezondheid en
hebben het voorregt van nog volkomen hunne verstandelijke vermogens te be
zitten en zonder behulp van een bril te kunnen lezen derzelvcr oudste doch
ter is weduwe en ruim 71 jaren oud.
Als eene bijzonderheid wordt gemeld, dat te Prinsenhage in Noord»
Braband den 4den dezer 2 ooijevaars in volle vlugt zijn waargenomendie
zich vervolgens bij eene leeuwrikkenbaan hebben nedergelalen en na eenig
vertoef, wederom opgevlogen zijn, hunne rigting zuid-westelijk nemende.
MAASTRICHT, 4 November.
Den 26sten is de commissie van toezigt voor den aanleg van de ijzerbaan
naar Aken vergaderd geweest. Bij die gelegenheid heeft men vernomendat
de directie de kolenmijnen van Kerkrade heeft overgenomen tegen den gevor
derden borgtogt van 500.000 dat de bepaling der rigting van de baan
de goedkeuring van de Prnissische regering beeft verworvenen aan de Ne-
derlandsche regering is aangeboden dat de gelieele lengte is geraamd op