Regering op de gemaakte aanmerkingen na. Men heeft weder opgemerkt dal
cr uitgaven zijn; die op de staatsbegrooting dienen voor te komen. Die
quaestie is ook reeds dikwerf behandeld. De werkzaamheden der natuurkun-
kundige commissie vorderen, gelooft Spreker, nog al uitgaven, en dienden
mede op de staatsbegrooting voor te komen. AI hetgene de Oost voordeel
aan den Lande aanbrengt, moet in de wet begrepen worden; ook ladingen
apenrhinocerossen enz. mogen daartoe als Rijks eigendom gehragt worden.
De Spreker vraagt inlichtingen wegens de restituliën aan de Nederlandsche
Handelmaatschappij wegens in Indië gedane stortingen in de koloniale kas,
wegens het schip de Pylades, dat in 1835 is vergaan, en waarvan in 1846
de zaak nog niet is afgedaan. De Spreker meent dat de verwikkeling van de
staatswet der Oost-Indische geldmiddelen dient te worden opgeheven. Een
zeer groot deel van de Overzeesche schulden is reeds hij de laatste conversie
onder die van het Moederland opgenomen, ilij wonsehte ook nog het overige
te doen verdwijnen. Hij vestigt de aandacht wijders op den stand der Neder-
landsch-Indische wetgeving; hij acht hel een gevolg van hel autocratisch
stelseldat men nog niets deswege weet.
Voorts hebben de Hoeren van Goltstein StormLuybenvan Rosenthal
Kniphorst en Hoffmann het woord gevoerd, onder welke de 3 eerst genoemden
zich over do uitzetting van verschillende personen uit Indië, met name van
Z. Hoog Eerw. den Bisschop Grooff beklagen.
Z. Exc. de Minister voor Koloniën heeft hierna het ontwerp breedvoerig
verdedigd. In de eerste plaats heeft Z. Exc. betoogd, dat de wijze, waarop
thans het koloniaal batig slot wordt vastgesteld, de eenige is, welke in den
tegenwoordigeu slaat van zaken kan worden aangenomen. Aan de Staats
commissie worden alle mogelijke inlichtingen gegeven.
Ten opzigtc van het muntstelsel geeft Z. Exc. onder anderen te kennen,
dat het Indisch bestuur de kenbaar gemaakte inzigten van de Regering, be
treffende het circulerend medium, niet gevolgd heeft, en dat dit nioeijelijke
vraagstuk aan de beoordeeling van den Raad van State zal worden onderwor
pen dat inmiddels de door den Gouverneur Generaal afgegevene wissels zullen
worden gehonoreerd, maar niet meer dan waarvoor hij de waarde ter beschik
king van het Departement van Koloniën zal hebben gestold. Ten aanzien
van de Indische welhoeken verklaart Z. Exc., dat deze voor 1° Mei 1847 zul
len worden afgekondigd, en met 1° Januarij 1848 in Indie van kracht zijn.
Betreffende het gewigtige vraagstuk van Borneo verklaart Z. Exc., dat op
dit oogenbtik nog nola's daarover tusselien de Kabinetten van 's Gravcnhage
in Londen gewisseld worden, en dat hij uit dien hoofde daarover niet kan
uitweiden; dal elke onderhandeling tusschen een' sterkere en zwakkere
hare eigenaardige moeijelijkheden heeft. Reeds sedert lang zijn twee derden
van Borneo door de Nederlanders bezet. Het komt der Ncderl. Regering voor,
dat het tegen de bedoeling van het tractaat van 1824 zou zijn, indien Engel-
schen bezit namen van het andere deel. Van den kant van Engeland wordt
beweerd, dat het bedoelde eiland niet valt in de termen van dat tractaat;
ntaar het heeft er bijgevoegddat er voor het oogenblik geen voornemen be
staat om hetzelve in hezit te nemen. Z. Exc. vertrouwt, dat Engeland zich
aan deze verklaring zal houden
Wat het vraagstuk van kerkdijken aard betreft, Z. Exc. had gewenscht,
dat dit in deze Kamer onaangeroerd ware gebleven. Nu echter ineent bij
dienaangaande te moeten opmerken, dat niet uit het oog verloren moet wor
den, dat do drie voornaamste eilanden onzer Oost Indische bezittingen be
woond worden door millioenen Mahomcdanenwelker onverdraagzaamheid
steeds door hunne priesters wordt aangevuurd, en om welke in rust te hou
den, men zelfs den schijn moet vermijden van godsdienstige hekceringen te
willen bevorderen - dat de Regering sedert meer dan twee ecuwen dit be
ginsel vasthoudende, de bedienaars der Christelijke ecrediensten in die oorden
gelijk heeft geacht met hare ambtenaren, en op deze wijze waarborgen heeft
gevorderd, dat de voor het behoud van die hoogstbelangrijke volkplantingen
zoo onvermijdelijke rust nooit in de waagschaal mogt worden gesteld dat
de Regering nog geene bepaalde uitspraak heeft gedaan, maar overtuigd is
geworden, dat de botsing ook in Rome een pijnlijken indruk heeft gemaakt;
dat de Regering in Indië, even als elders, de godsdienstige vrijheid wil en zal
handhaven, maar van het eenmaal aangenomen hoofd-beginsel niet kan afwij
ken, zonder de rust en het behoud van de volkplantingen op het spel te zet
ten; dat zij daartoe moet weten, welke de bedienaars zijn van de onder
scheidene godsdienstige gezindheden, en wat zij verrigten, en dat hij, Minis
ter, eerder zijne betrekking zal ncderleggen, dan van het vasthouden van dit
beginsel afstand doen.
Bij hoofdelijke omvraag is het ontwerp aangenomen met eene meerderheid
van 27 tegen 13 stemmen. Tegen hebben gestemd de Ileeren van Ryckevor-
sclKniphorst, Duymaer van Twist, LuzacLuyben, de Moncliy, van Sassc
van YsseltHoffmanNap, van Panhnvs, van Goltstein, Storm en van Ro
senthal.
In de heden avond gehouden Zitting van de Tweede Kamer der Staten
Generaal, is ingekomen een Koninklijk Besluit, waarhij, op voordragt van
Z. Exc. den Minister van Binnenlandsche Zaken van den 28sten October, de
lieer Strens, op zijn verzoek, wordt ontslagen van zijn' eed als Lid der Ka
mer, en waarbij ten gevolge van het ontslag van dien Heer, en van het over
lijden van den lieer Michiels van Verduynende Provinciale Staten van Lim
Wij vinden juist heden in het Journal des De'bats een brief van Henry Wise, Agent van
Brooke, waarin gemeld wordt dat hij tijding bad van dezen tot 31 Augustus 11., en schrijft
dat Sir Cochrane bezit van liet eiiand Laboan zal nemen ingevolge de van Lord Palmerston
ontvangene bevelen-, en dat alles zoo met dcu Sullan geschikt was, dat Engeland geen hin
derpalen zal ontmoeten, zoo het zich onverwijld op dit belangrijk plint wil vestigen.
burg tegen den 10Jcn bijeengeroepen worden, om twee Loden der Kamer te
verkiezen. Aangenomen voor kennisgeving.
Daarna is men overgegaan tot de zamenstelling eener lijst van drie candida-
ten, waaruit Z. M. eene keuze zal doen, tot vervulling der opengevallen he
irekking van Raadsheer bij den Hoogen Raad. Tot stemopnemers noodigt de
Voorzitter uit, de Heeren Verwey Mejan, Schooneveld, Faber van Riemsdijk
en Hoffman.
Tot eersten candidaat wordt dadelijk bij de eerste stemming gekozen de
Heer Mr. P. A. van Steenbergen, Raadsheer in het Provinciaal Geregtshof van
Overijssel, inet 34 tegen 2 stemmen, waarvan de Heeren van Steenbergen,
Advokaat te Zwolle, en Modderman ieder ééne op zich vereenigd hadden.
Voor den tweeden candidaat hebben er twee stemmingen plaats gehad. Bij
de eerste stemming bekomen de Heeren de Graaff' 13, Modderman 17, Strens
en Byleveld elk 2 stommen en Kronenberg en Westenberg elk ééne stern.
Bij de tweede stemming vereenigen zich op de Heeren Modderman 24, de
Graaff 12 stemmen, en Kronenberg céne stem, zoodat de Heer Mr. H. J. H.
Modderman, Lid der Kamer en Kantonrogtcr te Winschoten, als tweede can
didaat op de lijst zal worden gebragt. Tot derden candidaat wordt dadelijk
met 22 tegen 15 stemmen gekozen de Heer Mr. A. van de Graaff, Raadsheer
in bel Provinciaal Geregtshof van Overijssel. De overige stemmen waren aldus
verdeeld: de Heeren Strens 7, Kronenberg 6 stemmen, Westenberg en Rylc-
vcld elk ééne stem.
Die lijst zal aan 7.. Al. worden aangeboden door eene commissie van acht
le ien, beslaande uit de Heeren stemopnemerswaarbij zich zullen voegen de
Ileeren: van Goltstein, van Rijckevorsel, de Monchy en Nederburgh.
Niets meer aan de orde van den dag zijnde, is de Zitting lol nadere bijeen-
rocpiug opgeheven.
UTRECHT, 3 November.
De Provinciale Stalen vari dit gewest hebben de volgende nominatie ge
maakt voor den post van Griffier der Stalen, welke betrekking vacant is
door het overlijden van den Heer Mp. J. de Koeh lste candidaatMr. C. W.
Morrees Griffier hij de Arrond.-Reglbank te Amersfoort; 2de Jlir. Mr. J L.
Rain Subslit.-Griffier hij de Anond.-Regthank alhier, en 3lle Jlir. Mr. C. T.
van der Bruggen van Lauwenreeht, Kaïitonregler te Loenen.
ARNHEM, 2 November.
Op de vette veemarkt alhier werd heden niet zoo veel vee ter verkoop aan-
gebragt als zulks voorgaande jaren het geval was, hetwelk men toeschrijft
aan de belangrijke opkoopen welke er sedert eenigen tijd in deze streken
hebben plaats gehad. De verkoop was insgelijks minder belangrijk, doch de
prijs blijft niettemin hoog, voor koeijen van 300 Ned. 'tÈ cn daarboven werd
nog 35 tot 45 cis. per Ned. ffi besteed, terwijl het vee van mindere zwaarte
tegen gcringeren prijs koude worden gekocht.
KAMPEN, 31 October.
Laatstleden Donderdag kwam deze stad door een veertigtal landverhuizers
uit den omtrek van Winterswijk alle welgestelde lieden. Reeds 900 perso
nen hebben die streken verlaten en staan door nog een veel grooter getal
gevolgd te worden.
MIDDELBURG, 3 November.
Men verneemt, dat de besmettelijke longziekte zich dezer dagen in de ge
meente Biervliet, onder de runderen van den landman J. B. de Vos heeft
geopenbaard. De eerste provinciale veearts, de Heer J. van Hertum, heeft,
op last van den Staatsraad Gouverneur dezer provincie deswege een onder
zoek bewerkstelligd. Dadelijk zijn de meest gepaste maatregelen verordend,
om deze voor den veeman zoo noodlottige ziekte op den genoemden stal te
dempen en de verdere verspreiding derzelve in dit gewest te voorkomenen
daar deze veeziekte, welke in de andere gewesten onzes vaderlands zulke
schrikbarende verwoestingen aanrigt, zich in de laatste acht jaren nu reeds
zeventien malen in de onderscheidene districten dezer provincie heeft vertoond,
en dezelve bereids zestien malen door dc allezins gepaste maatregelen door
den veearts van llertumin zijne bekende Verhandeling over de Long
ziekte voorgesteld, is gestuit geworden, zoo heeft men alle reden om zich,
onder den zegen des Allerhoogsten, ook ditmaal met een even gunstigon uit
slag te mogen vleijen.
's HERTOGENBOSCH, 3 November.
De Commissie in 1840 benoemd tot daarslelling van een ontwerp van ver
beterde uilwatering door een kanaal van Grave naar Geertruidenbergwelke
op den 21 en 22steD October jl. wederom is vergaderd geweest, ten einde de
destijds gemaakte plans en begrooting te herzien en zoo mogelijk op eene
mindere schaal te herleiden heeft uit haar midden eene sub-commissie be
noemd, ten einde die vereenvoudigingen in het bestaande ontwerp te bren
gen welke dat nuttige werk zoude gedoogen.
Wij beschouwen hel hier als een gelukkig voorteeken, dat juist die sub-
commissie uit dezelfde ervaren mannen bestaatwelke de ontwerpers van het
eerste plan zijn met den meesten ijver is dan ook dat werk door hen opge
nomen en het sedert jaren door het water geteisterde Noord-Brahand heeft
mitsdien het vooruitzigtdat binnen korten tijd die Heeren aan de hoofd
commissie een voldoend nieuw ontwerp zullen aanbieden, met welks bespoe-
diging en aannemelijke eindregeling zij dc dankbaarheid van de inwoners dezer
provincie zullen verwerven.
