LEYDSCHE
COURANT
N°. 10
MAANDAG, 24 AUGUSTUS.
BINNENLANDSCHE BERIGTEN.
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
De Prijs der Courant is f 12 in het jaar;
de afzonderlijke nommers worden tegen 10
Centen afgegeven
LEYDEN, 22 Augustus.
Wij kunnen met zekerheid berigten dat de toestemming der Iloogc Rege
ring is verleend tot de uitvoering van het door het Ed. Achtb. Bestuur dezer
stad ingediend plan van gazverlichting voor stads rekening, zoo dat de werk
zaamheden tot die belangrijke onderneming eerlang eenen aanvang zullen
kunnen nemen.
Men verneemt dat eerlang een bundel I,eerredenenten gehruike bij de
godsdienstoefeningen op 'sLands schepen van oorlog, koopvaardij- en andere
zeebodems, door den Predikant G. C. van Balen Blanken, alhier in het licht
zal verschijnen, bij den Boekhandelaar D. J. Couvée. Na de uitgave van
het Zeemans Handboekdoor den verdienstelijken Martinet, weten wij
niet dat iets dergelijks in het licht is verschenenen achten dat de uit
gave dezer beknopte en in alle opzigt zoo goed aan het doel beantwoordende
Leerredenen geschikt is, om in eene behoefte te voorzien, welke zoo lang on
vervuld bleefdaar het niet te ontkennen is dat Leerredenen zonder dit
bepaald doel geschreven, voor de godsdienstoefening aan boord geenszins die
geschiktheid hebben of die vereischten bezitten, welke deze Leerredenen zoo
gelukkig onderscheiden, en waardoor zij alle aanbeveling verdienen.
Gisteren werd alhier de bijeenkomst der leden van de Vereeniging voor
de Nederlandsche Flora gehouden de tegenwoordigheid van vele leden uit
verschillende plaatsen des lands, de wetenschappelijke mededeelingen en de
ranvankelijke uitkomsten maakten deze vergadering belangrijk voor de studie
der natuurkundige wetenschap in ons vaderland.
Het alhier gevestigd Boogschutters-Genootschap Willem Teildat ten
vorige jare bereids aan den grooten wedstrijd te 's Hertogenhosch heeft deel
genomen, zal aanstaanden Dingsdag namiddag eenen wedstrijd houden, tot
vervulling van de Koningsplaats.
De Stoompost bevat het volgende artikel, ten betooge dat: «spoor
weg-netten bijdragen tot het minder gevaarlijk maken der onweders," en
tracht deze stelling, op physische gronden, op de volgende wijs nader te be
vestigen
Verdunde lucht, en dus ook verwarmde, is eene electriciteils-geleider.
Daardoor hebben rookzuilen dikwijls den bliksem zijnen loop afgebakend
en bij nasporingen omtrent lucht-electriciteit bezigt menmet goed ge
volg, een stukje brandend zwamdat, op de reeds zeer verhevene spits
des electrometers geplaatst, door hare dunne rookkolom de electrieke lei
ding des draads naar boven verlengt. Het is aan geen twijfel onderhevig,
dat in de rookzuilen der locomotiven de verwarmde, en dus ook de verdunde
lucht zich zeer hoog verheftterwijl de locomotiven zelve met de rigchels in
eene metaalverbinding staan. De hoogere en dunnere luchtlaag boven een
oord waar vele spoorwegen te zamen loopen b. v. Berlijn, kan derhalve ver
geleken worden met den conductor eener electriseer-mac.hine, die op 20 a
30 voeten staatwelke alle meer of minder goede electriseer-geleiders zijn
en met een groot deel der aardoppervlakte in verband staan. Zou zich bij
zulk een conductor de clectriciteit wel tot eene aanzienlijke kracht ophoopen
kunnen
Zal zich niet veel meer de electrieke werking tot die enkele en kortstondige
openbaringen beperkt vindendie plaats hebbenwanneer er eene veel groo-
tere hoeveelheid clectriciteit ontstaat als afgeleid kan worden en eveneens
dadelijk ophouden, wanneer de toevoer, die met te veel aanhoudendheid
werkt, weder genoegzaam is? Dewijl de lucht hare clectriciteit niet oogen-
blikkelijk van deeltje tot deeltje voortplant, wordt de afleidende werking de
zer rookzuilen, die hier met niet geïsoleerde con due tor-voeten vergeleken zijn,
daardoor nog vermeerderd daar deze geleidende zuilen zich bewegen en elk
oogenblik met andere plaatsen der bovenlucht in aanraking komen en dezelve
onmerkbaar ontladen. De werking der rookzuilen, opstijgende uit staande
stoomwerktuigen of andere schoorsteenenmoet, in dit opzigt, bij die der
locomotiven aanmerkelijk achterslaan, daar aan de eersten de geleidende verbin
ding met van elkander verwijderde oorden ontbreekt, welke de laatste steeds
deelachtig zijn. Men kan zich wel voorstellen dat, op deze wijze, door de
rookzuilen van twee van elkander verwijderde locomotiven en het tusschen
dezelve bestaande spoor-verband vijandige electriciteitenin de opperlucht,
boven de locomotiven zich vcreenigen. De bierdoor ontstaande werking,
wanneer vele sterk bezochte banen in eldander loopenwordt duidelijk. Zoo
bevestigt een dieper inzigt in de zaak de geopperde meening. Zoowel de rus
tende riggels als de voortsnellende locomotiven brengen ontegenzeggelijk bij tot
de onmerkbare uit den weg ruiming der electrieke hinderpalen in de lucht
en verminderen daardoor de hevigheid des onweders.
De onvermijdelijke gevolgen daarvan op de weêrsgesteldheidlaten zich nog
niet geheel voorzien. Vermindering der hagelschade zalwaarschijnlijk tot de
weldadige, grootere droogte gedurende de zomermaanden, tot de nadeelige
behooren. Daarenboven zal men eene meer gelijkmatige verdeeling van den
regen op eene groote uitgestrektheid lands kunnen verwachten. Laat ons echter
niet vergeten dat de Physica eene wetenschap isop ondervinding gegrond,
's GRAVENHAGE22 Augustus.
Bij besluit van den 3dcn Julij heeft Z. M. bepaald, dat in de stad Leeu
warden zal worden opgerigt eene Kamer van Koophandel en Fabrijken
welke bestaan zal uit 12 leden, gekozen uit de kooplieden, fabriekanten en
trafiekanten, gevestigd in voornoemde stad en in andere steden en plaatsen
der provincie Vriesland.
Z. M. heeft onder anderen benoemd tot Procureur-Generaal bij het
Provinciaal Geregtshof in Noord-BrabandMr. M. P. H. Strens, thans in die
betrekking in Limburg tot Plaatsvervangend Kantonregter te Woerden Mr.
C. J. N. Nieuwcnhuis, Advocaat aldaar, en tot Griffier bij het Kantongeregt
te Delft M*. C. E. Overgaauw Pennis.
Z. M. heeft voor den tijd van 5 jaren octrooi verleend aan R. van
Bueren, te tScheveningenop de uitvinding van een' strand-spoorwagen ge
schikt om vaartuigen het strand op- en afwaarts te vervoeren.
Ten gevolge van de komst van H. M. Mevrouw de Koningin-Weduwe
van Groot-Britannië, op aanstaanden Maandag, in deze Residentie, zal de
voorgenomen reis van HH. MM. den Koning en de Koningin en van Z. K. H.
den Prins Alexander, eenige dagen worden uitgesteld. H. M. wordt over
morgen ten 4 ure met eenen extra spoortrein alhier verwacht.
Men verzekert dat H. II. K. K. H. H. de Prins en Prinses van Oranje,
omstreeks de helft der volgende Maand eene reis naar buiten 's lands zullen
ondernemen, en omstreeks drie maanden afwezig blijven.
II. K. II. Mevrouw de Prinses Albert van Pruissen zal, naar men ver
zekert met I1D. dochterPrinses Charlottetot in het begin van September
alhier vertoeven, middelerwijl de jonge Prins Albert, I1D. zoon, te Wangeroog
de zeebaden gebruikt.
Aangaande den overtogt der Prinses van Bremen naar den Helder, aan
boord van het stoomschip de Cycloopwordt verhaalddat H. K. II., door
eene bijzondere bewaringvan den dood gered is. Na het middagmaal op
zekeren dag, eenige oogenblikken op het dek vertoevende, trof I1D. het onge
luk, eene achterwaartsche schrede makende, op en door de lantaarn te val
len, en op den vloer der kajuit ter neder te storten. Gelukkig bekwam
II. K. II. bijna geen letsel, en hebben zich sedert geene gevolgen van den val
geopenbaard.
De Minister van de Hervormde Eeredienst zal den 27slen dezer, en den
4den, llden en lodc,> September geen gehoor verlcenen.
De Minister van Finantien heeft ter kennisse der belanghebbenden ge-
bragtdat de regtstreeksche gelegenheid tot verzending van brieven uit dit
Rijk naar Groot-Britannië thans weder vermeerderd is door de daarstelling
van eene geregelde stoomvaart éénmaal in de week tusschen Rotterdam en
Yarmouthwaarvan het vertrek uit Piotterdam op iederen Vrijdag en het
vertrek van Yarmouth op eiken Woensdag bepaald is. De brieven voor welker
verzending men van deze gelegenheid wil gebruik makenkunnen hier te
lande op de post worden gedaan op denzelfden voet als alle andere naar Enge
land bestemde brieven doch behoort zulks op plaatsen buiten Rotterdam zoo
tijdig te geschieden dat die brieven met de gewone post des Vrijdags morgens
in die stad kunnen aankomen.
Blijkens bij de Regering ontvangen berigten van den Nederl. Zaakgelas
tigde te Washington, van den lsten dezer, is, nadat op den 28stcn Julij de
Bill, houdende eene algemeene herziening van het tarief van 1842, ook bij
den Senaat was aangenomen, twee dagen later (30 Julij) alsmede de afzon
derlijke bill betrekkelijk de Javakoffij bij het huis der vertegenwoordigers
goedgekeurdmet de amendementen welke daarin door den senaat waren ge-
j bragt. Uit Israelite van deze bill komt de in 1842 op Java-koffij gelegde