PROGRAMMA.
tan de
MAATSCHAPPIJ DER NteDEftLANDSCHE KETTERKUNDE TE LEIDEN.
Dé" Maatsehafijiij tie»' NetferlSritfcctöe Lett erk undo' tl' Leiden liield op den
igdcn Junij 1846 hare 80ste Jaarlijksohc Algemecne Vergadering.
De Voorzitter opende de Vergadering; met eene aanspraak waarin hij ge
dacht aan dertien afgestorvene letfenen heeft daarna aan denin het vorig
jaar hekroonden' Schrijver, den Heer Mr. H. J. Koenen, het Goudeu Eerme
taal uitgereikt.
De Maatschappij heeft op hare Prijsvraag over aden invloed van bflderdtk's
dichtwerken Op de kennisde ontwikkelingbeschaving en verrijking on
zer moedertaal, gepaard wet eene naauwkewrige aanwijzing der woorden
tvt spreekwijzenwelke door hemof voor het eerst ingevoerdof uit de
oudheid hi het gebruik teruggeroepen Zijn f één antwoord erlangd, gctec-
hond met de woorden van AP". H. j. Koenen
Die spraak en taal beheersehlvoert ook den staf der zielen
De ingekomen Advieson en: diensvolgens ook liet Praeadvies gunstig luidende,
liesloot men tot de bekrooning: waarna, bij het openen van het naambriefje,
de schrijver bleek te zijn, de Heer A. db Jager, te Rotterdam, Lid der
Maatschappij.
Als nieüwe Prijsvragen uit dc klasse van Geschied- en Oudheidkunde, te
beantwoorden vóór of op den 31slC11 Dec. 1847, schrijft de .Maatschappij uit:
I, Welke waren de oorzaken en bedoelingendievooral van de zijde
van Spanjehet sluiten van het TWAALFJARIG BESTAND hebben te
weeg g eb ragt en welke gevolgen heeft dit bestand gehadzoo ten
aanzien van de blijvende scheuring der Nederlanden en van den
herstelden invloed van liet Catliolicismus in naburige gewesten
als met betrekking tot den minderen omvangbinnen welken de
Republiek der Vereenig de Nederlanden is beperkt geworden?
II. Een historisch overzigt van de Kloosters en Abdijen in de voor
malige Graafschappen van Holland en Zeelandmet aanwijzing
van den tijd in welken zij werden gestichtde orden waartoe zij
behoordenen den invloed welken zij op den burgerlijkenzede-
lijken en godsdienstigen toestand van Nederland hebben gehad.
De Maatschappij herhaalt hierbij nogmaals, dat op den 31slen December
184C dc termijn verstreken zal zijn der navolgende, hij haar vroeger uitge-
schrcvcne, Prijsvragen:
i. Prijsvragen van 1845:
Voor de Dichtkunst
In hoe verre kan men uit de voortbrengselen der Poè'zij den
invloed aanwijzendien luchtgestelwoonplaatsvolksaard, staats
gesteldheid en doorgaande leefwijze op de Dichtkunst der verschil
lende natiënvooral van de Nedérlandscliegehad hebben
Voor de Welsprekendheid
Proeve eener Geschiedenis run, het Nederlandsche Prozadoor-
meiigd met voorbeeldenOok van minder algemeen bekende schrij
vers.
II. Prijsvraag van den jare 1843; om dc uitvoerigheid der sloffe en de
moeite daaraan verbonden voor den tijd Van drie jaren uitgeschreven
Eene geschiedenis van den Kerkbouw in ons Vaderland tot in
de 16de Eeuwopgemaakt vooral uit naauwkeurige vergelijking
der in de verschillende gewesten aanwezige oudere Kerkges lich
ten, en in verband beschouwd met den gang der Burgerlijke en
Christelijke beschaving hier te lande.
De platte gronden en afbeeldingenwelke hierbij noodig geacht
worden kunnen op eene eenvoudige schaal worden ingcrigt.
Omtrent deze laatste vraag, die over den Kerkbouwmoet hierbij
nog herinnerd worden, dat er op de Vergadering des jaars 1844 besloten
is, uit aanmerking der voor dezelve bcnoodigde reizen, teekeningen
enz. aan het licst gekeurde antwoord boven den gewonen Penning der
Maatschappij, als buitengewone erkentenis toe te wijzen, eene geldelijke
bclooning van één honderd en vijftig gulden.
De Prijs bestaat in oen gouden penning, ter waarde van één honderd en
vijftig guldenof wel, dc waarde van dien. De in te zenden stukken
moeten (volgens art. 71 der Wetten), met eene andere hand dan die des
authcurs geschreven, vrachtvrij vóór of op den bepaalden dag bezorgd worden
ten huize van den ondergeleekcnde, of wel, van Mr. J. G. La Laü, Secretaris
tot de briefwisseling der Maatschappij.
Tot Leden der Maatschappij zijn tenzelfdcn dage benoemd de volgende In-
landsche HH.: D. D. Buchler, tc Amsterdam, Lid der vierde Klasse van het
Kon. Ned. InstituutJ. I. Doedes, Th. D1'., Pred. der Herv. Gemeente tc Hall
op de Vel uwe; W. flecker, Litt. Dr. en Lector I'acdagogiccs tc Groningen;
J. A. C. van llcusdc, Litt. Dr. en Ilcctor der Latijnsche Scholen te Amersfoort;
A. des Amorie van der Hoeven Jr., Th. en Litt. Dr. en Pred. der Remonstr.
Gemeente te Utrecht; J. J. L. ten Kafe, Pred. der Herv. Gemeente op Marken
W. Muurling, Th. Dr., Iloogl. der Godgeleerdlieid te Groningen; J, J. van
OüStcrzccTh. Dr., en Pred. der Herv. Gemeente te Rotterdam; J. G. Ottema,
Lilt. Dr., en Praeccptor der Lat. Scholen te Leeuwarden Secretaris van het
Friesch Genootschap voor Oudheid-, Taal- en Geschiedkunde; G. Graaf Schim-
nielpenninck, op het Nycnhuis bij Goor in Overijssel, Minister van Staat, Lid
van de Eerste Kamer der Staten Gener.; Mr. J. W. Tydcman, Advokaat tc Am
sterdam R. Westerhoff, Med. Dr., te Warffum. P. BIcckcr, tc Batavia, Lid
cn Bibliothecaris van het Batav. Gcnootsehap voor Kunsten en Wetenschappen.
En de- Builen!. HH. L. van HoogevcenrSterekte Antwerpen -r If. Bens,,, tie
Gent, Voorzitter dor aldaar gpvestigde Maatschappij;: Be tael i» gantsoh, het
Volk Ai. N. E. Changuion Litt. Dr. aan de Kaap de Goede Hoop.
Leiden, 13 Junij 1846. J. T. BODEL NYENHUIS,
Secretaris der Maatschappijn
Wij zijn verzocht van; wege Commissarissen der Maatschappij van Toonkunst
alhierliet navolgende aam de Lezers onzer Courant mede te deelcn.
DAARSTELLING EENER NIEUWE EASSS TOT OPLEIDING VAN ONDERWIJZERS.
Bij het oprigten der thans sedert meer dan twaalf jaren alliicr bloeijeude
Muzijkschool, hebben zij die het eerst het denkbeeld voor zulk eene inrigling,
ontwierpen, zich in de eerste plaats ten doel gesteld, om in eene sedert langen
tijd bestaande behoefte aan goedstelselmatig en min kostbaar onderwijs in
de Toonkunst te voorzien, en een perk te stellen aan den steeds meer cn meer
tocncmenden nadeeligen invloeddien min bevoegde onderwijzers ook hier ter
stede op eene kunst oefenden v bij welker bloei de smaak voor het edele en
goede, en dc beschaving zulk een onmiskenbaar belang hebben.
Het was hij de krachtige medewerking die de oprigters. der Muzijkschool ea
naderhand de Commissarissen der hier gevestigde Maatschappij voor Toonkunst,
zoo ruimschoots van hunne stadgenooten mogtcn ondervinden, niet moeijelijk
om de gelegenheid tol het erlangen van zulk een goed onderrigt binnen het
hereik tc stellen ook van dc minder bemiddelde klasse.
Om echter ook de geheet onvermogenden van lieverlede en zoo veel mogelijk
in dat voorregt te doen deelcn, traden Commissarissen in overleg met de
Plaatselijke Schoolcommissie, met dat goede gevolg, dat alras eene afzonder
lijke klasse hij de Muzijkschool geopend kon worden, in welke de Ondermees
ters van de stads scholen voor armen en minvermogenden, van Godsdienstige
en liefdadige gestichten tot het geven van onderrigt in de beginselen der Toon
kunst, en wel bepaald in den Zang, opgeleid zouden worden, om naderhand
op hunne beurtdat onderwijs op hunne eigene scholen aan dc leerlingen
mede tc deelcnen zoo doende van lievcrledo aan de verbetering van het
volksgezang, cn daarbij aan de veredeling of het opwekken van den smaak,
bij de lagere klassen werkzaam te wezen.
Dat de aangewende pogingen al spoedig met cenen gunsligen uitslag be
kroond werden, hiervan mogten Commissarissen zich eenige jaren geleden
overtuigen, door het verslag eener uit hun midden benoemde sub-Commissie,
nadat deze laatste door de vriendelijke tegemoetkoming der Plaatselijke School
commissie, in staat was gesteld om een opzettelijk onderzoek tc doen naar
den stand van het Zang-onderwijs op de boven bedoelde scholen.
Behalve eenige ondermeesters der stads armenscholen en die van een der
weeshuizen, hadden ook enkele ondermeesters van burgerscholen hun verlan
gen te kennen gegeven, als kweekelingeu bij de onderwijzers klasse der Mu
zijkschool opgenomen te worden. Csmmissarissen voldeden gaarne aan dat
verlangenzoo lang zulks met den goeden gang van het onderwijs bestaan
baar was, maar zij zagen zich hunnes ondanks genoodzaakt, sedert dc oudere
kweckciingen dier klasse aanmerkelijke vorderingen gemaakt hadden menige
aanvraag om toelating af te slaanslechts in zeer weinige gevallen kou
eene uitzondering gemaakt worden wanneer de zich aanmeldende door voor
afgaande oefening zich tot eene genoegzame hoogte gebragt hadom bet meer
gevorderde onderwijs der kweekelingcn-klassc met vrucht bij tc wonen.
Commissarissen der Maatschappij wenschende in dc al meer en meer ken
baar wordende cn dringende behoefte te voorzien cn tevenszonder iemands
belangen te bcnadeelen de gelegenheid ter bekoming cn verspreiding van inu-
zijkale kennis zoo veel mogelijk uit te breiden, hebben na rijpe overweging
licslolen
Er zal, belialvc dc reeds bestaande, voor alle Onderwijzers of Onderwijzers-
Kweekelingenzoo binnen als buiten deze stadeene tweede lagere normaal
klasse geopend worden voor het onderrigt in dc beginselen der Toonkunst en
voornamelijk der Zangkunst.
Het onderwijs op die klasse zal gegeven worden één uur 'sweeks, des Zatur-
dags van twee tot drie ure, in een der vertrekken van de Muzijkschool.
liet onderwijs zal in drie termijnen, elk van ecu hall' jaar verdeeld wor
den, en dus in den tijd van anderhalf jaar ten einde loopen na welken tijd,
bij voldoende vorderingen, gebleken door vooratgaand onderzoek, de kweekc-
lingen tot de hoogcrc normaal-klasse bevorderd zullen worden.
Zij die wensehen lot dat onderwijs toegelaten tc worden, zullen zich tc
dien einde persoonlijk moeten aanmelden bij den Commissaris Secretaris der
Maatschappij.
Zoodra een genoegzaam aantal kwcckelingcn ingeschreven zal zijn, zullen in
liet volgende Maatschappelijke jaar, hetwelk begint met 1" Augustus ecrslk.,
de lessen een aanvang nemen.
ADVERTENTIE».
Getrouwd
Mr. A. E. tan DISHOECK,
Notaris te Heinkenszand
Letden,
17 Junij 1846.
en
S. J. V. DILLIÉ.
Voor de vele blijken van belangstelling, bij dc bevalling mijner Echlgc-
nootc ontvangen,' Iieluig ik hij deze opregten dank.
W. C. BOCK.
