slechts twee kweekelingcn zal bepalen en dat, wanneer zij hunne zonen o!
pupillen daarvoor verlangen in aanmerking te brengen, deze op Maandag
den 15<>cn Junij 1846, des morgens ten 9 ure, in het Scheikundig Laborato
rium te Utrecht, zullen worden toegelaten tot bet alleggcn van een vergelij
kend examen. De verzoeken tot deze toelating zullenop zegel geschreven
en postvrij, vóór den lstt" Mei 1846 bij het Ministerie van Koloniën moeten
zijn ontvangen, en daarbij de gevorderde stukken moeten worden overgelegd;
welke zijn:
1°. De geboorte-akte van den betrokkene, ten blijke dat hij op den lslen
September 1846 den ouderdom van 16 jaren bereikt zal hebben, of alsdan
niet ouder zal zijn dan 20 jaren; 2». ecne verklaring van bevoegde personen
omtrent het reeds door hem genoten onderwijs; 3°. eene van eenen Officier
van Gezondheid van liet Leger, ten blijke dat hij eene gezonde ligchaamsge-
steldlieid heeft, vrij van alle gebreken; 4°. nog eene van het Plaatselijk De-
stuur, houdende, dat de Ouders Ingezetenen zijn of geweest zijn van het Rijk
of van deszelfs Overzccsche Bezittingen, en dat zij (of de voogden) in staat
zijn, om den horgtogt te kunnen gestand doen; en 5°. voor diegenen, welke
door hunnen ouderdom in de termen vallen der wet op de Nationale Militie,
een bewijs, dat zij aan hunne vcrpligling deswege hebben voldaan.
Dc belanghebbenden worden voorts verwittigd, dat het Examen zich zal
uitstrekken tot de navolgende vakken:
1". de gronden der Nrderduitsche taak; 2". bet vaardig cn naauwkeurig
vertalen in bet Nederrhiitsch van Fransehe, Hoogduilscbe en niet morijelijke
Latijnsc'hc proza schrijvers; 3". tie rekenkunde, tot en met de logarilhmcn,
dc stelkunst, lot en mirt. de vierkants-vergelijking, de meetkunst, zoowel der
ligchamen als der vlakken; 4°. de gronden der algemoenc'geschiedenis en van
die des vaderlands eri van Nfettérlandselr Indië'; en 5°. de algemeene aardrijks
kunde, bijzonder die' van Neder]andseh Indië.
Bij gelijke bedrevenheid in de voormelde vakken, zal de voorkeur gegeven
worden aan hen, die bovendien eene meerdere of mindere kennis aan den
dag leggen der Engclsche taal, der driehoeksmeting'en der hoogere dcelen van
de wiskunde.
De leercursus zal vier jaren duren, gerekend van den lslcn September van
ieder jaar, en d'c kweekelingcn zullen gedurende die cursus ecne jaarlijksche
toelage van 500 genieten, behoudens voldoenden 'borgtogt van den kant der
ouders of vöogden, voor de terugbetaling der verstrekte sommen, wanneer de
kweekelingcn zich aan bnnne bestemming onttrekken, of wegens traagheid
of slecht gedrag worden ontslagen.
De ouders of voogden zullen daarentegen moeten zorgen voor het onderhoud
der kwcelselingen ea hunne boeken, instrumenten, eollcgiegelden en andere
kleine onkosten. De kweekelingcn, na volbragle opleiding, benoemd wor
dende tot Apothekers der 3C klasse, zullen geacht worden zich gedurende
minstens 10 jaren aan de Indisohe dienst te hebben verbonden.
Sedert de in hechtenisneming van ccnige der in deze stad van gcldsnoci-
jerrj verdachte personen, heeft men opgemerkt, dat sommigen, die vroeger
hun beroep hadden laten varendit thans weder hervat hebbenhetgeen
doet vermoedendat liet gegeven voorbeeld tot afschrik heeft verstrekt.
AMSTERDAM, 2 Fcbruarij.
De volgende nomination zijn, zoo wij geïnformeerd zijn, aan Hoeren Bur
gemeester cn Wcthonderen, door Curatoren van het Athenaeum, tot het doen
eener keuze van Ilooglecrarcn door den Raad alhier, ingezonden.
Tot buitengewoon Hooglceraar in de Geregt.elijke Geneeskunde cn Pathologie:
D. J. A. Arntzenius, Med. et Chir. Doet. alhier; J. van GeunsMcd. Doet.
alhier, en C. J. van Cooth Mod. Doet. alhier.
Tot gewoon Hoogleeraar in de Godgeleerdheid en Kerkelijke Geschiedenis en
Concionator aan het Athenaeum alhier: J. F. AVerninck, Predikant te Vlaar-
dingenJ. J. Docdes, Theol. Doet. cn Predikant te Hall, hij Zutphen, en
VV. MollPredikant te Arnhem. AmsterdCour.)
Door de Nederlandsehe Handelmaatschappij zijn bevracht geworden de
navolgende schepen als
Voor Amsterdam, van Galen, Kapt. Dekker; Chéribon, Kapt. J. üouwes Dekker.
Voor Rotterdam, Antoinette Maria, Kapt. J. J. DayMaria, Kapt. E. Bergman.
UTRECHT, 1 Fcbruarij.
Dc Regering dezer stad heeft ter kennis van dc belanghebbenden gebragt
dat de lloogleeraren van Rees cn Mulder, de Lector Buys Ballot cn Dr.
Krecke, wensebende bevorderlijk te zijn aan eene meer algemeene verspreiding
van kennis in nut uur-wetenschappen en derzelver toepassingen, zich belang
loos aangeboden heblien, om voor jongelieden van 14 jaren cn daarboven een
hiertoe dienstig onderwijs te openen, en wel: van Rees in dc natuurkunde,
Mulder in de scheikunde, Buys Ballot in de sterrekunde, cn Krecke in de
werktuigkunde.
Dat deze lessen, welke in ieder dier vakken tweemaal 'sweeks zullen
gegeven wordenaanvang nemen den 16lleli Fcbruarij cn eindigen in bet
midden van Junij; dat degenen, welke dit onderwijs wcnschcn bij te wonen,
zich ten huize van gemelde Hceren kuunen aanmelden, voorzien van getuig
schriften der onderwijzersw ier onderwijs zij genoten hebbenen dat zij na
ter bijwoning der lessen geschikt bevonden te zijn, op een getuigschrift van
gemelde Ileeren ter stads-secretarie een toegangbiljet tot de lessen kunnen
bekomen, tegen betaling van 3 voor elk vak, waarin zij onderwijs verlan
gen, ter bestrijding der onkosten aan hetzelve verbonden.
Gisteren avond om 6 ure is door brand vernield de berg- cn stookplaats
voor gewassen van den Bloemist W.aan de Maliebaan, terwijl bij zich in
de avondgodsdienstoefening bevond. Het gebouw was wel voor brandschade
verzekerd, maar dc gewassen niet. Naar het gerucht wil zou de brand door
kwaadwilligheid ontstaan zijn.
ARNHEM, 1 Fcbruarij.
Te Valburg, in de Betuwe, is, naar men verneemt, den 27sten Januarij
een verschrikkelijk ongeluk gebeurd. Rij eenen aldaar wonenden landbouwer
werden geduriglijk uil ceric kuil aardappelen gehaalddc knecht wilde des
nachts tusschen 26 cn 27 dezer den dief opsporen. Hij had nog niet lang met
een geladen geweer gestaanof hij ziet eenen man met alle voorzigtigheid den
kuil naderen, om weder eeriige aardappelen te stelen. De knecht schiet zijn
geweer op den dief af, dien hij zoodanig treft, dat bij onmiddelijk den geest
gaf. Den gevallene naderende, erkent hij zijn vader; in zijne wanhoop loopt
hij naar een bijgelegene kolkwaarin hij zich verdrinkt.
ZWOLLE, 31 Januarij.
Heden morgen overleed alhier dc Weleerw. Zeer Gel. Heer II. J. Hertzveld
Ridder der Orde van den NedcrJandschen Leeuw eu Opper-Rahhijn van het
Rabbinale Ressort te Zwollein den ouderdom van 64 jaren. Dit sterfgeval
verwekt in deze stad eene algerneene deelneming, daar de overledene bekend
stond als een zeer kundigschrander en regtschapen manbij wien strenge
godsdienstigheid met eene mate van verlichting gepaard ging, die zijne gc-
loofsgcnooten tot een waardig voorbeeld moge strekken. Is het verlies alzoo,
vooral voor zijne gemeente, groot te noemen bovenal is het hoogst smartelijk
voor zijne betrekkingendaar hij in alle opzigtcn een voorbeeldig echtge
noot cn vader was.
Men verneemt uit Nijvcrdal, dat aldaar zoovoel gefabriceerde goederen
uit de fabrijken in Twcnthe, voor rekening der Handelmaatschappij aanko«
men, dat men miauwlijks plaats beeft om die aldaar in bet groote magazijn
te kunnen bergen, en uien van de daar tegenover liggende stoomfabnjk mede
beeft moeten gebruik makenvan hoeveel invloed deze bestellingen op de
verbetering van bet lot der belioeftigen in die streken zijnbehoeft geen be
toog, daar de ijverige werkman in vele jaren niet zoo veel verdiend heeft als
tegenwoordig.
LEEUWARDEN, 28 Januarij.
Als aanvulling der medegedeelde berigten nopens de gaz-vei lichting alhier,
doelen wij nog de volgende bijzonderheden ten algemecnen nutte mede.
Ofschoon de gaz verlichting ter dezer stede de algerneene goedkeuring beeft
mogen wegdragen en een ieder zonder onderscheid dc verpligting gevoelt
welke inen aan de Regering van Leeuwarden verschuldigd is wegens den ijver,
welken zij aan den dag gelegd en dc veelvuldige werkzaamheden cn bemoeijin-
gen, welke zij zich wel heeft willen getroosten, om de straatverlichting zoo
doelmatig mogelijk in te rigtenwaardoor tevens ook dc ingezetenen in de
gelegenheid gesteld zijn, om zich het gaz-licbt lot eigen gebruik aan te schaf
fenzoo is echter liet leggen van gaz-pijpen door de riolen over liet geheel
voor verbetering vatbaar. Wij beschouwen de tegenwoordige ligging van de
zelve voor zeer gevaarlijk tot het ontstaan van brandwant bet is eene be-
wezenc daadzaak, dat het gaz zich door de kleinste openingen ontlast, het
welk reeds bij de gaz-verlichting alhier kan worden aangetoond vermits wij
onderscheidene ingezetenen met name kunnen aanvoeren, bij welke het gaz in
kelders en kamers opgehoopt was, nadat hetzelve op sommige plaatsen door
10 tot 12 Ned. ellen vaste aarde was doorgedrongen. Voorts is het gaz in
kamers of gangen voor ontbranding vatbaar, zelfs wanneer het niet eens zoo
geconcentreerd isdat er eene ontploffing kan plaats hebben. Dc pijpen ver
volgenswaar zij door de riolen gelegd zijn, meer dan op andere plaatsen
voor lekking vatbaar zijndezoowel door het invreten van de haar omgevende
zelfstandigheid als bij liet reinigen der riolen ware het natuurlijk en onver
mijdelijk gevolg van zulk eene lekkaadje, dat liet gaz, zich in de riolen ont
lastende, cn door de secreten in de buizen ophoopende, eène gevaarlijke ont
vlamming of ontploffing veroorzaken zou, hetwelk des te bedenkelijker is
daar zulks desgelijks in buizen, waar geen gaz gebrand wordt, ontstaan kan.
Hierbij voegt zich nog ecne niet minder gewigtige cn niet algemeen bekende
omstandigheid, welke deze is, dat alle boomen, zonder onderscheid, sterven,
die zich in dc nabijheid van vijf Ned. ellen van de loopende gazpijpen bevinden.
Ten bewijze voeren wij hier alleen aan, dat op de Boulevard de l'Hópital te
Parijs, (zie Tijdschrift ter bevordering van nijverheid IXdc deellstc stuk,
1844) vier rijen prachtige IJpenboomcn gestorven zijn, terwijl wij op eene
andere plaats gelezen hebben, dat de Fransehe regering vaste bepalingen voor
liet leggen van gazpijpen gemaakt heeft. Daar nu op de grachten (b. v. de
Grachtswai) zoowel ter dezer stede als elders meergemelde pijpen zeer nabij
de hoornen gelegd zijn, is het zeker gevolg, dat, bijaldien hierin niet tijdig
voorzien wordt, men dc boomen verliezen en de stad dus een sieraad der
ven zal.
Het is onze wenschdat bij bet dagelijks algemeen in gebruik komen der
gaz-verliehting in ons land, deze wenken eenig nut stichten mogen.
Zekere J. Dclhaas, die sedert eenige tijd liet land afliep met een aantal
boekwerkenwier aanbod tot verkoop een onverheeld beroep op de algerneene
liefdadigheid was, en die onder meer anderen, te dien einde een aanvang
gemaakt had met het nadrukken van de Leerredenen van wijlen den Hoog
leeraar E. A. Borger, is hierover door de Arrondissements-Regtbank te Leeu
warden op den 27 December 1845 veroordeeld tot betaling aan den eigenaar
van den wettigen druk dezes werks, eener schadevergoeding van het bedrag
van 2000 exemplaren van den oorspronkelijken druk, eene geldboete van
100ten voordeele der armenverbeurdverklaring der voorbanden exem
plaren van den nadrukcn in de kosten van het regtsgeding.
