LEYDSCHE
COURANT.
N°. 141.
MAANDAG24 NOVEMBER. de afzonderlijke nommers worden tegen 10
BINNENLANDSCHE BERIGTEN.
De Courant wordt Maandag, Woensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
De Prijs der Courant is ƒ13 in het jaar;
Centen afgegeven
LEYDEN, 22 November.
Heden is bij de Boekhandelaren S. J. Luchtmans een staatshuishoud-
kundig werk in bet licht verschenen, dat vooral de aandacht van Leydens
ingezetenen verdient. {Zie de adv.)
De Heer B. AV. Wttewaall, Lid van de Maatschappij der Ned. Letterkunde
alhier, heeft uit een onuitgegeven geschrift van Mr. Pieter de la Court,
getiteldliet Welvaren der Stad Ley denen opgesteld in 1659eene
proeve medegedeeld en met belangrijke aanteekeningen voorzienwelk ge
schrift ook nu nog in vele opzigten voor de kennis van de opkomst, den
bloei en het verval der fabrieken hier ter stede zeer veel merkwaardigs hevat,
en vooral hoogst lezenswaardig is om de vrijzinnige denkbeelden des schran-
deren schrijvers, die toen reeds alle belemmering eener redelijke vrijheid in
de uitoefening van bedrijven bestreed en de nadeelen van zoogenaamde be
scherming door gildendwangvan onverdraagzaamheid in het godsdienstige,
van zware stedelijke belastingen en van de toenmalige inrigting der hallen
duidelijk aanweesdaarbij tevens een overzigt gevende van den toestand der
Saai-, Ras-, Grein-, Fustein-, Warp-, Tirenlein-, Baai-, Rol-, Deken-
en Lakenneringengelijk die toen werden gehcelen.
Mr. P. de la Court was een man tot dien taak bevoegd en er voor berekend.
Bij grondige wetenschappelijke studie en de kennis van verscheidene nieuwere
talenpaarde hij eene gelijke mate van kennis van het fabriekwezenwaarbij
hij zelf en zijne familie als fabriekanten hoog belang hadden.
Voorts deelt de Heer AV. nog een hoofdstuk medewaarin de la Court zijne
denkbeelden over het toenmalig hooger onderwijs blootlegt; bij welk hoofdstuk
de Heer AV. in zijne aanteekeningen merkwaardige bijzonderheden heeft ge
voegd, en ten slotte het werk met eenige bijlagen heeft verrijkt van stukken,
die moeilijk en zeldzaam, of soms in het geheel niet te bekomen zijn.
Het werk vangt aan met eene inleiding van den Heer AV. over het leven
de betrekkingen en geschriften van Mr. P. de la Court, die den lezer op het
geschikte standpunt plaatst om de la Court en zijn werk op de regte waarde
te schatten.
De Heer AV. heeft door dezen verdienstelijken arbeidwelks naauwkeurige
bewerking hem voorzeker veel tijd en moeite heeft gekost, inzonderheid
voor fabriekanten en hen die door hunne betrekking invloed op de welvaart
der stad kunnen uitoefeneneen prijselijk en nuttig werk verrigtwaardoor
hij aanspraak heeft op den dank zijner Stadgenooten en van allen die bij het
lezen van dit werk in hem een' waardig' zoon zullen erkennen van wijlen den
verdienstelijken Hooglceraar in de Staatshuishoudkunde Mr. Gerard AVttewaall,
aan wiens nagedachtenis het werk door den zoon is opgedragen.
Onlangs deelden wij volgens eene correspondentie uit 's Gravenhage mede,
dat Hare Britschc Majesteit nog dit jaar te 's Gravenhage werd verwacht. De
Allg. Dusseld. Zeitung bevestigt deze tijding, docb zegtdat die overkomst
in het begin van liet volgend jaar zal plaats hebben; dat H. M. dan zoowel
België als Nederland zal bezoekenen dat er spraak was van eene zarn en-
komst tusschen onzen Koning en dien der Belgenhetgeen een der meest
geliefde denkbeelden der Koningin van Engeland zou zijn.
Men verneemt dat de onteigeningen voor den spoorweg tusschen 's Gra
venhage en Botterdam aanmerkelijk gevorderd zijnen dat het grootste ge
deelte der daarvoor benoodigde gronden reeds in eigendom van de spoorweg
maatschappij is overgegaanterwijl er met betrekking tot de zeer weinige
eigenaren, met welke, uithoofde van de te hoog gestelde eischen nog geene
overeenkomst is kunnen getroffen wordendoor den Gouverneur van Zuid-
Holland reeds de noodige maatregelen genomen zijn, om deze zaken volgens
de bepalingen der wet van onteigening, thans ten spoedigste bij de betrok
kene regtbanken aan te brengenen de dagvaardingen daartoe onverwijld te
doen plaats hebben.
De Staats-Courant van heden deelt de ontwerpen mede der bijzondere
wetten op het kiesregt voor de verschillende Provinciën uit die voor Zuid-
Holland blijkt, dat Zuid-Holland tot de verkiezing door den landelijken stand,
wordt verdeeld in 35 districtendie in den omtrek onzer stadzijn
lste district, hoofdplaats Noord wijk. 2de Katwijk. 3dc Voorburg. 7dc Zeg
waard. 8ste Leyderdorp.
12dc Bodegraven.
9dc AVoubrugge. 10dc Alphen. lldc Zwammerdam.
AVegens elk van die districten heeft één lid ter Provinciale Vergadering
zitting.
Art. 2. De hij artt. 1 en 22 der wet, voor de oefening van het stem- en
kiesregt in de steden bedoelde sommenjaarlijks te betalen in de grondbelas
ting de belasting op bet personeel en in die op de palenten zijn voor Zuid-
Holland
STEDEN.
Rotterdam
's Gravenhage
Leyden
Dordrecht.
Delft
Gouda.
Schiedam.
Gorinchem
Briclle
AVoerden
Schoonhoven
Maassluis
Vlaardingcn
Die ten platte lande voor genoemde districten
DISTRICTEN.
lste Noordwijk
2de Katwijk
3de Voorburg.
7de Zegwaard
8ste Leyderdorp.
gde AVouhrugge
10de Alphen
llde Zwammerdam
12de Bodegraven.
's GRAVENHAGE, 21 November.
Z. M. heeft aan C'. A. Hubertwegens brandstichting ter dood ver
oordeeld door het Provinciaal hof van Gelderland, kwijtschelding van die
straf verleend, en die veranderd in tentoonstelling op het schavot en 12 jaren
gevangenis.
Z. M. heeft op verzoek een eervol ontslag verleend aan Mr. P. Stratcnus,
substituut-Griffier hij den Hoogen Raad.
Bij gelegenheid van de inwijding van bet standbeeld van Prins AVillemT,
is er eene medaille geslagen, welke aan de voorzijde de beeldtenis des Konings
en aan de keerzijde het standbeeld voorstelt.
AMSTERDAM, 21 November.
Bij de Heeren Buffa en Zoon alhier, wordt h f 1.25 uitgegeven een steen
druk voorstellende het ontwerp eener fonteinwelke op den Dam zal wor
den geplaatst. Wij vernemen dat de beelden op deze fontein ontworpen
zijn door den talentvollen beeldhouwer L. Roijer die een model in het
klein daarvan heeft vervaardigd. Negen leeuwen zullen de fontein omrin
gen zinspelende op de 9 provinciën van ons Koningrijkwaarvan Amster
dam de hoofdstad is.
HAARLEM, 19 November.
Gisteren is in eene plegtige openbare teregtzitting van de Arrondissements-
Rcgtbank te dezer stede, de Heer Mr. A. C. van Heusde geïnstalleerd, als
Rcgler-l'laatsvervangcr in die regtfwnk.
