u
BELGIË.
BRUSSEL, 31 Augustus.
Den 27stcn zijn de Vlaamsche kusten door een' orkaan geteisterdwelke
een der meest woedende was, waarvan men gelieugenis heeft. Al de visschers-
schecpjes van Blankenberg hebben min of meer schade geledeneen sloep van
het schip de drie Gebroeders is verongelukt en 3 man verdronken; een Zweed-
sehe brik en een Duinkerksche IJslandsvaarder zijn hij Ostende verongelukt
de manschappen echter zijn gered.
Er is te Gheel wederom een moord gepleegdEen zekere Stoffel
een goedaardig krankzinnige van de Protestantsche godsdienstis door eenen
anderen krankzinnige om het leven gebragt. De moord schijnt uit dolle
dweeperij te zijn geschied, want de dader beweert dat Stoffel door den duivel
bezeten was.
STAATKUNDIGE BESCHOUWING VAN DE ORDE DER JESUITEN.
Vervolg en slot van ons vorig nominer
De orde der Jesuiten heeft, na hare herstelling in 1814, zich rondom het
Vaticaan gehecht, als de klimop zich aan den eik vasthecht, en gelijk de
uitzuigende plant haren stengel eindelijk tot boven den kruin van den boom
durft verb elfen aan welken zij haar bestaan verschuldigd is; zoo tracht de
orde van Loyola het gezag van den H. Stoel te boven te gaanen onder
voorwendsel van de pauselijke magt te verdedigenmaakte zij er zich mees
ter van.
Wij meenen dat dit ovcrwigt der Ultramontaansche partij in de Roomsche
kerk een der grootste onheilen van den tegenwoordigen tijd iseen overwigt
dat heden zoo tastbaar en zoo onwederstaanbaar is geworden. Hoe gegrond
de hoop ook wezen kon om overal eene billijke schikking tusschen Staat en
Kerk tot stand te brengenzoo als men in eenige Protestantsche staten ge
daan heeft, zich ter goedertrouw op de verpligting verlatende, om behoorlijk
in de behoefte der Katholijke bevolking te voorzien, men moet echter de hoop
laten varen om zich met eene partij te verstaan die eene magt zonder opzigt
vordert, en die onbewimpeld bekent, dat ze gereed is om er over te twisten.
De onwrikbaarheid van de Oostenrijksche alleenheersching kan naauwelijks
de stoutheid der Ultramontanen in banden houden zij dringen door tot het
hof en belegeren als 't ware de collegiën.
Tc Piemont hebben zij gezegepraald zij tarten de bevelen van eenen sou-
vcreinen Koning.
In de Nederlanden hebben zij het werk van het Weener-tractaat vernield.
In Pruissen durfden zij het gezag van den overledenen Koning miskennen,
en van zijnen opvolger hebben zij eene verbindtenis bekomen.
In Zwitserland zijn zij het voorwendsel geweest van een' burger-oorlog het
voorwendsel, ja; maar zij zelve zijn het die dat voorwendsel hebben gezocht
en helaasgevonden.
In Ierland is iedere dag getuige van nieuwe bedreigingenoproerige op
roepingen van hunnen kant, die zij door ontelbare dagbladen met altijd toe-
ncmenden uitslag aan een dom en dweepziek volk rigten.
In Frankrijk is de strijd in zijn' heetsten kring maar ook daar nog is de
godsdienstijver er geen oorzaak van. Het is de poging der belijders van de
godsdienst pin het geloof in een werktuig van huiselijke dwingelandij en
staatkundige magt te veranderen.
Dezelfde geest heerscht in al de landen die wij daar opnoemden. Het is
niet zoo zeer de waarachtige geest der Roomsch-Katholijke kerk, als de geest
die zich van deze kerk meester heeft gemaakt; gedurig erkennen wij de
overleveringen, de hebzucht, de listigheidde oproerigheid, den laster, de
heerschzucht, de eenheid en de geheime kunstgrepen der orde; want zoo
ver gaat thans de invloed dier ordedal zelfs de leden der kerk die niet
aan haar zijn verbonden, naauwelijks hare heillooze beginselen kunnen loochenen.
En echter is in de meeste staten, waar de magt der Jesuiten zoo verwon
derlijk is hersteld hun bestaan eene schending der wetten. De bill der Ka
tholijke emancipatie van 1829 bepaalt, dat de Jesuiten niet in Groot-Bri-
tannië kunnen verblijven, dan op geschrevene toelating van den Secretaris
van Staaten dat zij ieder oogenblik over zee kunnen worden verbannen.
Maar men kan ons geen seminarie toonen, geen Roomsch-Katholijk collegie,
noch in Engelandnoch in Ierlanddat wij niet met reden verdenken meer
of min onder toezigt van Jesuiten te staan. Te Maynooth b. v., is de Vice-
President een Jesuit.
In Frankrijk daarentegen werd de orde met al de kracht welke de omwen
teling in 1830 vermogt, verstooten hoewel die orde meêgewerkt had om die
gebeurtenis uit te lokken. De Jesuiten werden als honden verjaagd vijftien
jaren zijn verloopen en ziedaar zij zijn eensklaps sterk genoeg geworden om de
openbare aandacht op zich te doen vestigen.
Maar de wet is toch ten laatste het zekerste vrijgeleide dat men tegen hen
kan inroepen.
Waar de wet ze beschermt, zoo als in de Zwitsersche Kantons, hebben zij
regt tot genot dier voorregten die men hun toestaat.
Maar ook daar, waar de wetten strekten om hunnen noodlottigen invloed te
beteugelen is de vrije en geheele toepassing dier wet noodig voor de onaf
hankelijkheid der Roomsche Kerk zelveinzonderheid tot instandhouding van
dien vredevan die nationale verecnigingwaarvan de Orde de verbitterde
en onverzoenbare vijandin is.
Wat betreft hetgeen in Frankrijk gebeurd is, verblijden wij ons, dat in de
gansche woordenwisseling welke de vraag van den Heer Thiers heeft doen
ontstaanvolstrekt niets gezegd iswat ook de kwaadwilligste ijver als een'
aanval tegen de godsdienst zou kunnen aanvoerenof als een bewijs van on«-
vcrschilligheid voor de godsdienstvrijheid en de godsdienstige overtuiging des
volks. Er was dan ook niemand dan de Heeren Berryer, de advocaat der
Jesuiten, en de Ia Martine, hun slagtoffer, wien het in de hersens kwam om
die ijveraars te verdedigen; niemand .waagde zich om die overmaat van val-
sche verdraagzaamheid te vorderen, die, onder voorwendsel van eerbied voor
de godsdienstin de daad niet anders zoekt dan straffeloosheid te verkrijgen
voor de schandelijke of trouwelooze ontwerpen van een gedeelte der geeste
lijkheid.
Die les verdient overdacht en begrepen te worden.
196ste KONINKLIJKE NEDERLANDSGÏÏE LOTERIJ.
Trekking der Vijfde Klasse.
N°. 18226 een prijs van 1,000.
N°. 4740 een prijs van ƒ1,000.
Geene.
Geene.
17^ Lijst.
W
19<ie
20ste
ADVERTENTIES.
Men vraagt te Leyden Twee fatsoenlijk f»emeu-
beleerde HlMBRS en HK1IHENTJE,
beneden of boven. Adres Mej ufvrouw DEKKERHooigrachtN". 794.
Voor de ongelukkige Zeelieden, welke in den nacht van den 5den Augustus
door eene zware ramp werden getroffen, zijn de volgende giften ingekomen:
Van den Heer B. te Katwijk 0.50 den Heer S. te Leyden 2 Coupons, te
zamen 3.71van een onbekende te Amsterdam 6.00een onbekende te
Schiedam 13.00 idem 1 Coupon 9.50; den lieer T. in de Graft ƒ5.00;
te zamen 37.71.
lidele llensclienvriendenbij vernieuwing hebt gij uwe welda
digheid bewezendoor U werd opgemerkt hoe de zeeman in stormen en gevaren
woekert op de barenvoor een sober deel.
In naam dier ongelukkige Zeelieden, betuigen wij U den hartelijksten dank
voor uwe milde bijdragen; de God der liefde, die met welgevallen uwe giften
heeft gezienschenke U daarvoor een vergeldend loon
De ondergeteekenden bevelen nogmaals deze verarmde Visschers aan de wel
dadigheid hunner natuurgenooten.
(get.) D. VAN NULK te Amsterdam.
H. H. ROELOF HEYMANte Rotterdam.
Mej. be Web. J. MUTS, te Zaandam.
J. KRUYT te Westzaan,
D. PLOKKERReeder te Katwijk aan Zee.
BEURSPRIJS VAN SCHULDBRIEYEJY.
MAANDAG 1 SEPTEMBER.
Laagst.koers.
Hoogst, koers.
Neberlanb, Werkelijke Schuld. a 2)
pCt.
63
63))
3
77
17 TG
Dito dito
4
100 A
100)
4
loo/.
93).
168).
168)
5
Aandeden Rijn-Spoorweg
116)
116)
Aand. IIoll. Spoorweg Maatschap.
126)
ex div.
Belgie Certificaten
2£
56
Dito. bij Rothschiib
Spanje, Leen. bij Ardoin van 85
5
y>
23U
Dito bij dito, onbep. stukken.
5
21A
22)
Ditoo
3
39)
9
23)
24)
Portugal, te Londen
3
66)
Rdslanb, Ohl. Hope 1798 en 1816
5
109)
Dito dito 1828 en 1829
5
108)
109
Cert. bij dito 1831 en 1833
5
100)
100)
Dito bij Hope
4
94)
94/,
Dito bij Stieglitz C°
4
92)
92)
5
a>
6
74)
6
75)
75)
Polen, Certificaten
4
Dito Aandeelen met Lotingfl. 300
Dito dito
500
154
154)
Pruissen Loten van 50 R.
Oostenrijk, Oblig. WeenerBank.
5
pCt.
105)
Idem
4
5
Idem
2J-
64)
Aandeelen 28 Mei 1834 500
Idem 1 April 1839 250
Napels, Certif. bij Lam. en Bouw. a
5
pCt.
Brazilië, van 100
5
91)
5
y>
6
5
6)
5
30
30)
Gebleven.
63)
1681
Te Leyden ter Boekdrukkerij van J. G. LA LAU.
