mm wiwm.
Zondag den 3ds"n ^Augustus d845
op vereerend Verï.oek,
LAATSTE CONCERT
JLeipsiger Jflu&ijk- Wereitt.
OPENBARE AERKOOPING,
het doodvonnis overleefd dat met de vercischtcn der Pauselijke onfeilbaarheid
tegen hunne orde was uitgesproken. Vijftig jaren geleden was een streek in
Wit Rusland, door eene afvallige Vorstin hun toegestaan, hunneeenige toevlugt.
Nu ziet men ze zoowel in het eene als in het andere halfrondwaar de staat
kundige en maatschappelijke beraadslagingen het hevigst en belangrijkst zijn,
vooral waar de hoogere belangen van Godsdienst en vrijheid in het spel ko
men is die orde werkzamer dan ooitgetrouw in de beoefening harer grond
beginsels, onverzadelijk in het bejagen van magt. En indedaad hare inrigting
is herboren als de jeugd van een' arend.
In Engelandwaar de openbare geest niet zeer bekend is met het karakter
der Roomsch Katholijke kerkis zekere dweepzuchtige partij genegen om de
vragen omtrent het leerstelsel of de eeredienst te verwarren met de hierarchic
der Roomsche kerkin hare betrekkingen met den Staat en de menschen
als burgers, liet is hier de plaats niet, vragen omtrent het leerstelsel of de
eeredienst te behandelenvergenoegen wij ons met de opmerkingdat overal,
waar het gewijde ouderwerpen betreft, men ze niet gevoegelijk kan behandelen
zonder opregtheid christelijke liefde en wederkeerig ontzag. Maar wat de
hierarchic betreft, is dat een andere zaak. Deze vraagt betreft iederen Staats
man van nabijieder' staatkundige die geroepen is om een geheel of gedeelte
lijk Roomsche bevolking te regeren. Het is ten aanzien van den maatschap-
pelijken toestand van een volk eene levensvraagwier behandeling men zelfs
niet onder schijn van godsdienstige verdraagzaamheid mag afsnijden. Zij trekt
in een staatkundig licht geplaatst, noodwendig onze aandacht, niet alleen in
Engeland, omdat Engeland Protestantsch en Ierland Katholijk is, maar ook
in Frankrijk, Zwitserland, Spanje, België, Nederland, Polen en Amerika.
Wij komen hier in geen onderzoek der verschillen tusschen de Kerkvergadering
van Trente en de Augsburgsche Belijdenis, wij bepalen ons bij den staatkun
digen invloed van de kerk van Rome, en indien die kerk gedurende eeuwen
aan schokken, scheuringen en, men moet het zeggen, aan lasteringen is bloot
gesteld geweest, die haar tot in hare grondvesten hebben geschokt, heeft zij
dat meer aan hare inkruiping in het gebied der staatkunde dan aan hare
godsdienstleer te wijten.
Wat is dan de natuur van dat strevendat niet alleen verontrustend ge
noeg was om in de oogen der groote mannen van het verledene, de voor
zorgen der onverdraagzaamheid te regtvaardigenmaar dat zelfs souvereinen
en staatsliedendie hetzelfde geloof beleden in onmiddelijk verzet tegen bet
Hof van Rome hebben geplaatst? Dit verzet kan geen oorsprong hebben in
verschil van gevoelen ter zake van de godsdienstomdat zelfs in het gewei -
digstc daarvandit verzet nooit ophield op de volkomenste regtzinuigheid te
steunen.
Engeland levert er in Wickleff en onder de Regering van Elisabeth en
George III. sprekende voorbeelden van op en in Frankrijk werden de vrijhe
den der Gallikaansche kerk in naam van Bossuet en der Bisschoppen afge
kondigd.
Wat is dan de aard van dat streven? Het antwoord is gemakkelijk, maar
van belang, want het heeft eene algemeene strekking. Het streven van Rome
heeft ten doel om de kerken, die in het geestelijke aan haar gezag zijn onder
worpen te denationaliseren; om ze onder de afhankelijkheid van een vreemd
opperhoofd te plaatsenaan eene vreemde magt schatpligtig te maken om
ze van hare natuurlijke, innige en noodige vereeniging met het karakter en de
instellingen der verschillende natiën af te scheiden en van de onderwerping
aan de kerk een' nationalen pligt te maken. Maar haasten wij ons hier bij te
voegen, dat hoewel dit het bewezen en standvastig streven van Rome is,
de Katholijke wereld er nooit volkomen zijn zegel aan heeft gehecht. Eene
menigte vrome en uitstekende mannen hebben het gezag van den Paus erkend
in alle zaken behalve in die gezigtspunlen waarover wij daar spraken; wel nu,
die betuigingen zelve hebben de magt van het Vaticaan omschreven en bepaald.
Binnen die grenslijn ligt al wat de eigentlijk gezegde kerkelijke hierarchic be
treft; daar buiten begint bet betwiste grondgebied, het tijdelijk gezag.
En naar dit gezag streven de ijveraars der Katholijke geestelijkheid die onder
den gebruikelijken en juisten naam van Ultramontanen bekend zijn. Als wij
onze stem verheffen om hunne grondbeginsels uiteen te zetten en ze als onbe
staanbaar met de veiligheid der Staten en den vrede der kerk te verklaren, herba
len wij slechts wat uitstekende mannen hebben gezegd, die in de Roomsche
kerk zelve gezag hebben en wier meeningen de schitterende en onfeilbare
sanctie van het Vaticaan zelve hebben gekregen, door de vermaarde bul van
Clemens XIV, die de Jesuiten-orde vernietigde. Als men de zaak uit het ware
oogpunt beschouwt, heeft de ultramontaansche partij in die orde haar aanzijn
ontvangen. Het ware opperhoofd dier orde is niet zoo zeer de Paus als de
Generaal der Jesuiten; en zij ontleent hare wczentlijke kracht niet van de
Roomsch Katholijke geestelijkheid als zoodanigmaar in zoo verre die geeste
lijkheid verbonden is aan de orde der Jesuiten.
Vervolg en slot in een volgend nommer
ADVERTENTIES'.
Ondertrouwd
M. J. van 11UGTEN
Levden,
met
29 Augustus 1845.
E. M. van den EN DE.
Door Gods goedheid beviel heden allervoorspoedigst van eene DOCHTER,
de 11. W. G. Vrouwe A. C. COLLOT D'ESCURY, teedergelicfdc Echfgr-
nootc van
Levden27 Augustus 1845. CllR. KRABBE.
Heden overleed, in den ouderdom van ruim 43 jaren, onze hartelijk
geliefde Zuster en Behuwd-Zuster ULRICA APOLONIA KRUSEMAN.
Levden, C. A. KRUSEMAN,
26 Augustus 1845. uit aller naam.
Eenige Kennissevins.
J O O
van het
Aanvang ten 5 ure precies.
Ley den, 30 Augustus 1845. BOER MA R ETTER ICH.
Namens COMMISSARISSEN der Ei a tl i n r (7/1 i ng te Sits fee ijk aan
Zee, wordt bekend gemaakt, dat het IB.SSJBIEiïS aldaar, den lste,i Sep
tember aanstaande zal geopend zijn, en voor zooverre bet jaargetijde zulks
nog toelaat, de gelegenheid bestaat, tot het gebruik van Koude en Warme
Zeebadenvoor welke men zich gelieve aan te melden aan het Gebouw, of
voor Abonnementen, bij den Geneesheer II. POLIJN BUCHNER te Katwijk
aan den Rhijn.
J. HAR TE VELT,
Ley den, 30 Augustus 1845. Secretaris.
De Ondergeteekendemet genoegen ontwarende dat het ge-
bruik van de met roem bekende SOLAIR. LAMPEN!
(waarvan het Depót voor deze stad en omliggende Dorpen ten haren huize
gevestigd is) aan een ieder die dezelve in haar Magazijn gekocht, heeft, al-
algemeene voldoening geven, blijkens verschillende allezins voldoende getuig
schriften op zegel, deswegens aan haar door de respectieve koopers gegeven,
hoofdzakelijk zoo door het schoone, stille en witte licht, voordcelige bran
ding, als gemakkelijke en zeer eenvoudige behandeling, zonder eenig Meca-
niek, nimmer aan eenige reparatie onderhevig, zeldzaam bet springen van
glazen, zonder de minste rook of reuk brandende, onverschillig welke Olie
men er in brandt, al was het zelfs Traan, heeft de eer hare geëerde Stad-
genooten en aan een ieder die prijs stelt op eene schoone, voordeelige, onge
vaarlijke en zeer gemakkelijke wijze van verlichting te berigten, haar Maga
zijn door eene nieuwe bezending van fraaijc Solair-, S&erk-, TTatTel-,
Maaaloor-, Winkel-, groote ïfiaaï-, Studeer- en QSilIariI
Laapen, Bdein voor groote V&'es-kzales: Branelies enz,,
enz is vermeerderd geworden waardoor zij zich vleit met het daarstcllcn
cener ruimere keuze van nog meerder aftrek. Diegene welke op eene ge
wone Kolom van een rS"&£eIBam|> een zoodanig licht zouden willen plaat
sen hebben slechts de Kolom aan het Magazijn te zenden en kunnen dus
buiten de onkosten van den voet der Lamp blijven. De behandeling is be
proefd solidede prijzen zoo civiel mogelijk gesteld en de bezorging geschiedt
spoedig.
De E^azzipoHs-filazen en Lampen-Housjes, daartoe expresse-
lijk vervaardigdzijn in het Magazijn ruimschoots voorhandenen alle
avonden is het laclit in bet Depót ter bezigtiging.
Van buiten de Stad worden Brieven en Bestellingen franco verzochten
geene jttóza verzonden alvorens men in persoon zijne keuze gedaan
heeft en van de soliditeit overtuigd is.
Nog ontvangen een groot Assortiment opregte ESrevet Ëtegal-
vajtïseertltt EïINifwKNi, tot vaste prijzen.
Ley den, M. G. JOLLIE,
20 November 1845. Nieuwen Rijn, Wijk VII. N°. 60.
VERHOOFISICI in de Stad.v-Jtanli van Heening te
Heijdenop Dingsdag den 16Jc" September 1845, des voormiddags ten 10
ure, van VERSTANE PANDEN, zoo van Juweelen, Goud, Zilver en Horoio-
giënals van Wollen, Linnen en andere, zoo gemaakte als ongemaakte
GOEDEREN, beleend in de maand Mei 1844.
Zijnde daags vóór den Verkoopdag, des voormiddags van 10 tot des namid
dags ten 2 ure, voor een ieder te zien.
in het Heeren-J.ogement aan den «-Burg binnen Ley den, van een
ruim, hecht, sterk en weldoortimmerd HEERENHUIS en EPiVE
hebbende 3 Beneden- en 6 Boven-Kamersmeest alle Behangen
en met Stookplaatsen Dienstboden-Kamers, Keuken, Kelder, Binnenplaats,
Droog- en Turfzolders en verdere Gemakkenstaande en gelegen te Lei/den
aan de Noordzijde van den Rijn, tusschen de Vrouwestecg en de Mare, uit
gang hebbende in de BarneveldstcegWijk VI. N°. 61. Alsmede een
PAKHUIS in dezelfde Steeg, Wijk VI. N°. 61a.
Waarvan de provisionele Opveiling zal plaats hebben op Vrijdag den
