■voor de godsdienstoefeningen van Duitsch-Katliolijken op een aantal plaatsen
ontmoet heeft, en over de beweegredenen waarmede men dien tegenstand
heeft trachten te regtvaardigen. »Zoo lang ik derhalve, ten aanzien van de
Katholijkc Afgescheidenen geene andere bepalingen maak" wordt vorder in die
kabinets-order gezegd, moet het bestaande verbod gehandhaafd worden.
Daar echter, volgens ingekomen berigten, op vele plaatsen het aantal der
Katholijke Afgescheidenen sedert de uitvaardiging van dat verbod, aanzienlijk
is toegenomenen er aldaar buiten de Evangelische kerk geen ander voor de
godsdienst der Afgescheidenen geschikt en genoegzaam ruim locaal aanwezig
isterwijl er gewigtige bedenkingen bestaan tegen het houden dier gods
dienstoefeningen in de open lucht, zoo wil ik de Opper-Presidenten magtigen,
om onder overleg met de consistorienen op grond van de toestemming van
den Predikant en den Kerkeraadop die plaatsen waar reeds vóór het verbod
van 17 Mei aan Katholijke Afgescheidenen Evangelische kerken ten gebruik
zijn toegestaan, of waar in het vervolg het gebrek aan een geschikt locaal
voor de godsdienstoefening zich mogt openbarenbij wijze van uitzondering
toe te laten dat de Katholijke Afgescheidenen van Evangelische kerken voor
hunne godsdienstige zarnenkomsten gebruik makenwaarbij echter zorg ge
dragen moet wordendat die zarnenkomsten niet het karakter eener openbare
godsdienstoefening aannemen, waartoe zells formeel gedulde godsdienstige ge
nootschappen niet geregtigd zijn."
Het getal kinderen, dat in dc 12 armscholen alhier onderwijs er
langt,, bedraagt 9,223.
Meermalen is dezer dagen in onze berigten het slot Stolzenfels genoemd
waar de Koningin van Engeland door den Koning van Pruissen in deze maand
zal ontvangen wordenniet onbelangrijk zal het daarom wezenomtrent dit slot
het volgende mede te deelen liet slot Stolzenfels, gelegen nabij het dorp Kapel
len, op ruim een uur afstands van Koblentzop een vrij hoogen bergheuvel
is in de 13de eeuw gesticht door Theodorik II, Graaf van Wied en> naderhand
door zijnen opvolger Arnold II, Graaf van Isenburg, die over het erfsticht
Trier heerschte, merkelijk uitgebreid. De stichter zelf ontving er reeds in
1235 Isabella, zuster van Koning Hendrik III van Engeland en verloofde van
den Duilschen Keizer Frederik IInaderhand heeft het meermalen gediend
tot ontvangst van vorstelijke vreemdelingen. Op last van den tegenwoordigen
Koning is het vóór eenigc jaren nog aanmerkelijk vergroot, doch het oud en
eerwaardig voorkomen van den burgt is bewaard gebleven.
SARSKA.
LEIPZIG, 21 July.
De Slaats-Minislcrsdie met dc Kerkelijke aangelegenheden belast zijn
hebben de volgende bekendmaking uitgevaardigd:
»De pogingen tot afschaffing of althans tot verandering van de gemeen
schappelijke geloofsbelijdenis, welke zich sedert eenigen tijd hier en daar ook
in de Protestantsche kerk geopenbaard hebben, en zich laatstelijk ook tot dc
Saksische gewesten schijnen uit te strekken hebben eene rigting genomen
welke geschikt isom hij allenwien het bestaan der kerk ter harte gaat
levendige bezorgdheid op te wekken. Want ofschoon aan ieder staatsburger
persoonlijk volledige gewetensvrijheid is verzekerdofschoon geloofsdwang ver
werpelijk te achten zij; ofschoon integendeel de Evangelische kerk juist in de
vrijheid van gewetenin het onbelemmerd onderzoek van de Heilige Schrift
hare hcchtste waarborgen moet vindenzoo gaan toch die pogingenbij de
rigting die zij genomen hebbende palen der gewetensvrijheid blijkbaar te
buitenen kunnen zij maar al te ligt daarhenen leidendat het bij het volk
diep gewortelde geloof, gelijk het zuivere Woord Gods en dien overeenkomstig
de Protestantsche kerk hetzelve bevordert, wel verre van bevestigd, veeleer
ondermijnd de ware vrijheid niet beschermd maar aan den dwang eener
toevallige meerderheid van stemmen en aan onbeperkte willekeur onderworpen,
de eenheid en kracht der kerk niet bevorderd en versterkt, maar verscheurd
cn gebroken, en welligt de gemeenschappelijke kerk in afzonderlijke secten
gesplitst worden.
»De Evangelische Staatsministers, als vertegenwoordigers van het hoogste
Kerkelijke en Staatsgezag voor de Evangelisch-Luthersche kerk in de Saksische
Landen, geroepen om voor de instandhouding der op de Augsburgsche confessie
gevestigde kerk te zorgen, de eenheid derzelve te bewaren, het ontstaan van
secten in dezelve te voorkomen, door hunnen eed verpligl te waken dat
tegen de geloofsbelijdenis derzelve zoo min heimelijk als in het openbaar iets
worde ondernomen, voelen zich gedrongen op die gevaren opmerkzaam te
maken, tegen de bedoelde pogingen te waarschuwen en opentlijk te verklaren,
dat zij, gedachtig aan hunnen eed en aan den op hen rustenden pligt, die
pogingen met nadruk zullen tegengaan, dat zij dus ook de vorming van veree-
nigingen, alsmede vergaderingen, welke ten doel hebben dc geloofsbelijdenis
der Augsburgsche confessie op losse schroeven te stellen of aan te randen, niet
kunnen toelaten en dienvolgens een verbod daartegen uitgevaardigd hebben,
verklaren dit opentlijk, zoowel ter geruststelling en bemoediging dergenen
die wegens de instandhouding onzer kerk bezorgdheid koesteren, als ter
waarschuwing voor degenen, welke dergelijke pogingen mogten aanmoedigen,
en in dc stellige verwachtingdat bepaaldelijk dc geestelijken in dezen
dc pligten die zij bij dc aanvaarding van hun ambt onder aflegging van een
plegtigen eed op zich genomen hebben, in allen deele getrouwelijk zullen
vervullen."
Deze bekendmaking heeft hier en in geheel Saksen een slechten indruk te
weeg gebragt, en men verwachtte dat zij juist eene tegenovergestelde uitwer
king zoude hebben dan de bewindslieden zich daarvan voorstelden.
FRANKFORT.
2G Julij.
In de Vergadering der Rabbijnen alhier is ter sprake gebragt de voor-
dragt, betreffende de godsdienstige emancipatie van bet vrouwelijk geslacht.
Alleen dat gedeelte der vraagof de vrouwelijke jeugdeven als de manne
lijke, tot het vervullen van godsdienstige pligten behoorde opgevoed cn aan
gespoord te wordenwerd eenparig in een' bevestigenden zin beantwoord
terwijl de vragenof aan het vrouwelijk geslacht in het Jodendom dezelfde
regten cn verpligtingen moesten toegekend cn opgelegd wordenenof
vrouwen onder het aantal personen, die gevorderd worden tot het houden van
eene openbare godsdienstoefening (10), mede zijn te rekenen, tot de eerstvol
gende Vergadering werden verdaagd. Daarop werd het voorstel tot de invoe
ring van een stichtelijk handboek voor de huiselijke godsdienst aangenomen
en eene Commissie benoemd tot de redactie van zulk een boek. De geopperde
vraag van een' Israëlitischen landbouwer: of het geoorloofd was, op den sab
bath den veldarbeid door niet-Joden te doen verrigten, zal nader behandeld
worden. Verder werd besloten, het uitgebragte verzoek vaneen' Israëliti
schen landbouwer, dal de Vergadering zich tegen het vooroordeel tegen het
varkensvleesch mogt verklarenin eene geheime bijeenkomst af te doen.
Daarop werd een verslag voorgelezen, welke deze Zitting tot eene der gewig-
tigsle der Vergadering maakte. Volgens grondendie ook uit een Talmudiseh
gezigtspunt niet verwerpelijk konden schijnen, stelde de Heer Geiger voor, dat
de Vergadering zou verklarendat iedere tot de godsdienst behoorende verrig-
ting, d. i. niet alleen het reeds veroorloofde bespelen van het orgel, maar ook
het reizen te voet of met een rijtuig enz.met het doelom eene godsdienst
oefening bij te wonen, op den sabbath zou geoorloofd zijn; dat het bespelen
van muzijk-instrumenten niet als eene ontwijding van den sabbath te beschou
wen was; dat in gevallen, waar het levensgeluk, de eigendom enz. eens
menschen van de eene of andere verrigting afhing, die op den sabbath
zou mogen plaats hebbendat alhoewel op den sabbath de beroepsbezigheden
behooren stil te staandesniettemin elke arbeid als verdienstelijk behoort be
schouwd te wordendie tot veredeling cn opluistering der godsdienst strekt
en eindelijk dat even als het levensgeluk van bijzondere personenzoo ook
en nog veel meer het welzijn van het algemeende wetten op den sabbath
ophief, en alzoo Joodsche soldaten ambtenaren enz., hoewel in hun bijzon
der leven voortdurend tot viering van den sabbath en der feestdagen verpligt,
van de onderhouding derzelve verschoond zijn. Na eenige beraadslaging
werd besloten, dat deze belangrijke quaestie tot de eerstvolgende Vergadering
zou uitgesteld worden, welke te Brcslau zal worden gehouden.
Naar men verneemt zal de nieuwe wet op het huwelijk insgelijks in deze
Zitting niet voorkomen. Er werd ook nog voorgelezen een schrijven van Dr.
Feist uit Hongarije, strekkende tot invoering van eene meer aan den geest
van onzen tijd beantwoordende handelwijze bij stervende en overledene Israëli
ten alsmede dat voortaan de ontleding van Joodsche lijken zou zijn toe
gestaan.
Een nieuw geschrift van Ronge ziet het licht, waarin hij als vruchten
der beweging onder de Katholijkcn opnoemt: het herstel van vrede en een-
dragt in vele familienen den opgewekten godsdienstzin. Hij vermaant in
dat geschrift zijne vrienden, om in alles bedaard en kalm te blijven en in
dc 19de eeuw geen bloed in naam van de godsdienst der liefde te vergieten.
EXGELAIVD.
LONDEN, 27 Julij.
De Lord-Kanselier heeft in het Hoogerhuis te kennen gegeven dat de Re
gering door bekwame regtsgeleerden een wetboek zou doen opstellen, betref
fende de behandeling der criminele zakenomdat die regtsoefening in Engeland
zoo ingewikkeld cn verward is. Lord Brougham merkte aan dat er niets
meer over bleef, dan een wetboek op te stellen van de talrijke dikwijls tegen
strijdige wetten waarvan sommige opgeheven of in onbruik geraakt waren
cn de regtsoefening zeer belemmerden. Zoo de Regering het volgend jaar
daaromtrent geen voorstel deed, zou hij zelf het initiatief nemen. Het eenige
puntdat hem nog bezwaartisof het noodig is even als in Frankrijk dc
criminele wetgeving te verdeden in een strafwetboek en in een wetboek van
criminele instructie.
O'Connell heeft berigt, dat hij thans bezig is, om eenige Bills in orde
te maken, om ze aan de Engelsche wetgevende magtbij de aanstaande zit
ting ter beraadslaging te onderwerpen. Onder deze voorstellen van wet vindt
men ook deze: Aan de Koningin de magt te geven, om haar Parlement in
Ierland te zaam te roepen; voor altijd de volstrekte gelijkheid in te stellen van
alle gezindheden, en in Ierland alle wettelijke oppermagt te verhinderen; de
grondeigenaars, die meer dan zes maanden van het jaar uit Ierland afwezig-
zijn, met eene boete van 20 te straffen; aan de pachters het regt van ver
goeding te geven voor alle verbeteringen, door hun op de pachthoeven ge
maakt; den verkoop van landerijen, bij kleine gedeelten te doen plaats heb
ben; de eigendommen van de Kroon, die voor het algemeen niet nuttig zijn,
te verkoopen.
In de afgeloopenc week is de aanvoer van levensmiddelen en vooral van
vee van bet vaste land ongemeen groot geweest. Alleen met dc Batavier zijn
van Rotterdam aangebragt 73 ossen en 50 schapenallen in den besten staat.
Hetzelfde schip heeft eene groote hoeveelheid tuingroenten van Ilollandsche
kweeking, overgebragt. Deze aanvoeren van levensmiddelen zijn inzonderheid
voor de binnenlandsche fabrijkdistricten bestemd. Ilct vleesch is zeer hoog
in prijs.
