LEYDSCHE
VRIJDAG, 18 APRIL.
RINNEJN LANDSCHE RERIGTEN.
J)o Courant wordt Maandag, Woensdag en
Vrijdag uitgegeven.
Zuturdag avond uit.
De Prijs der Courant is f 13 in het jaar;
do afzonderlijke nommers worden tegen 10
Centen afgegeven.
LEYDEN, 17 April.
De Minister van Finantien heeft bekend gemaakt, dat, krachtens 's Ko-
nings besluit van den 13den dezer (Staatsblad N". 16), met den Istc" Mei
aanstaande aflosbaar zijn de schuldbekentenissen ten laste van het voormalig
Amortisatie-Syndicaat, rentende 4)- ten honderd, waarvan de nommers zijn
begrepen in de vijf en twintig aan de beurt liggende reeksen, welke bij de
algemeene loting op den 3den Maart laatstleden zijn uitgetrokken, en dat op
die schuldbekentenissen na den lsten j\[c; aanstaande gcene rente meer ver
schuldigd is; zijnde de nitgeloote reeksen en nommers in de Staats Courant
van den 15den dezer opgegeven.
Het stoomtuig ter zake der droogmaking van het Haarlemmermeer, te
Spaarndam opgerigt, tot ontlasting van Rhijnlands te verkleinen boezemhad
reeds eenige keeren voldoende gewerkt in bijzijn van sommige leden der
Commissie voor de gezegde droogmaking. Den 1 i(lcn dezer is daarmede gedu
rende een' geruiinen tijd eene nadere proefmaling geschiedin tegenwoordig
heid en ter heoordeeling van de geheele Commissiedie daarom hare gewone
maandelijksche vergadering te Spaarndam hield. De 10 schepraderen, ter
gezamenlijke breedte van 22 Nederlandsche ellendoch welke naar welgeval
twee aan twee kunnen worden buiten werking gelaten, werden met gemak al
len te gelijk in beweging gebragt, en deden acht omwentelingen in de minuut,
terwijl het water ongeveer 30 Ned. duimen werd opgevoerd. Wanneer men
bedenktdat de schoepen der schepraderen van knappe watermolens doorgaans
niet breeder zijn dan 6 Nederl. palmen, dan zal men zich een denkbeeld kun
nen maken van de groote hoeveelheid water, welke door dit stoomtuig kan
worden uitgeslagen. Door 37 kloeke scheprad molens zou in denzelfden tijd
geen meer water kunnen weggeschaft worden, dan door dit enkele stoomtuig,
hetwelk daarenboven nog onafgebroken nacht en dag kan doorwerkenterwijl
de molens, wegens te weinig of te veel wind, zeldzaam een etmaal achtereen
geregeld aan den gang kunnen blijven. Het welgelukken van dit zware
werktuiggeleverd door de lleeren fabriekanten Dixon en Comp.te Amster
dam is dus voor Rhijnlandbij de aanzienlijke verbetering der Katwijksche
uitwateringonlangs mede ter zake der droogmaking van het Meer geschied
een nieuwe groote waarborg tegen de nadeelenwelke het altijd uit die
droogmaking gevreesd heeft.
'sGRAVENHAGE17 April.
Gisteren hebben de Afdeelingen van de Tweede Kamer der Stalen-Generaal
het onderzoek voortgezet nopens het wetsontwerp ten aanzien der Schutterijen,
weswege zij reeds eergisteren en gisteren vergaderd zijn geweest. Men ziet spoe
dig de beraadslagingen over het ontwerp betrekkelijk de onteigening ten alge-
meenen nutte, als mede over eenige andere aanhangige voordragten van wet,
te gemoet.
In de Zitting van de Tweede Kamer der Staten-Generaal van lieden,
deelt de Voorzitter mede dat door de afdeelingen tot rapporteurs voor het
ontwerp betrekkelijk de schutterijen benoemd zijn, de HeerenEnschedé,
van Heioma, de Man, van Rosenthal en van Panhuis.
De Centrale Afdeeling brengt hare algemeene verslagen uit nopens: 1°. het
ontwerp van wet betrekkelijk de invordering van 'sItijks directe belastingen;
en 2°. dat ten aanzien van den huitengewonen regtstoestand van Limburg.
De beraadslagingen over beide ontwerpen worden bepaald op aanstaanden Za-
turdag.
Daarna wordt de openbare Vergadering veranderd in eene zitting met ge
sloten deuren, welke door Z. Exc. den Minister van Finantien wordt bijge
woond en waarin gehandeld is over de aanhangige voordragt wegens den
Munt. Na het houden van het Committé-Generaal zijn de afdeelingen
bijeengekomen over het ontwerp noppns de schutterijen.
De Heer C. VVecmaels, voormalig Ontvanger der accijnsen lstc klasse te
Brusselen gewezen Directeur der Maatschappij van de Normale lettergieterij
en drukkerijheeft zich thans tot de Tweede Kamer gewend tot kennisge
ving dat hij een middel bezit, om de longziekte onder het vee tegen te gaan.
Hij wil dat middel tegen 150,000, hij goeden uitslag, aan de Nederland
sche Regering openbaren. Hij gewaagt van proeven, in 'tgeheim, gedurende
vele jaren genomenwelke het bewijs hebben opgeleverd dat zijn middel
voldoende is, zelfs zóó, dat een gezuiverde stal geene nieuwe ziekte-gevallen
heeft opgeleverd. Hij biedt aanom een onbepaald getal stuks runderen
door de ziekte aangetast, te behandelen, in een hem daartoe aan te wijzen
stal. Hij hoopt op de tusschenkomst van de Kamer, uit hooide van het ge-
wigtige der zaak.
ROTTERDAM, 16 April.
De Goudschc buitenschuit en het beurtschip op den Bosch hebben heden
morgen bij het uitloopen der haven voor het oude hoofd, zoo hevig tegen
elkander gestoten, dat het eerste gezonken is en het tweede aanmerkelijke
schade bekomen heeft.
In het onlangs uitgekomen 3de nommer der Bijdragen ter bevordering
van de kennis en den bloei der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen
door het Hoofdbestuur dier Maatschappij uitgegeven, komen, onder het op
schrift: Uit en voor het dagelijksch leven," eenige gedachten voor, wier
doel is tot belangstelling in den welstand des Vaderlands op te wekken.
Heden vindt men dit stuk in de Arnhemsche Courant overgenomen, maar
voorzien van een hoofd en slot, door den inzender daarbij gevoegd, waardoor
het den vorm verkrijgt van een dringend verzoek door het Hoofdbestuur der
Maatschappij, immers door de redactie der onder toezigt daarvan uitgegeven
Bijdragen, aan alle leden dier Maatschappij gerigt, om zich met de bij de
Tweede Kamer der Staten Generaal aanhangige questie der grondwetsherzie
ning in te laten, en, gelijk het hier heet, »door daden te toonen dat de
spreuk: tot Nut van 't Algemeen, niet alleen in hun vaandel, maar ook in
hun hart geschreven staat, en te bedenken dat hij, die zich onverschillig in
de ketenen der slavernij laat slaan, niet langer tot nut van 't algemeen,
maar alleen voor zijne heeren en meesters zal kunnen arbeiden."
De inzender van dit artikel in de Arnhemsche Courant schijnt met de
nog onlangs vernieuwde Wetten der loffelijke en nog maar al te zeer miskende
Maatschappij tot Nut van 't Algemeen niet bekend te zijn. Daar toch wordt,
art. 3, duidelijk gelezen: Bij dit streven naar het doel, zal de Maatschappij
zorgvuldig acht gevenzich niet te mengen in godsdienstige of staatkundige
geschillen;" en in het lstc artikel der genoemde Wetten leest men op hoe-
danige wijze zij algemeen volksgeluk verspreiden wil, namelijk: «door de
bevordering van godsvrucht en goede zeden, overeenkomstig de beginselen van
de Christelijke Godsdienst, en door het voortplanten van nuttige kundigheden,
voornamelijk onder min geoefenden." Men zou der Maatschappij zelve geene
grootere ondienst kunnen bewijzen, en de trapswijze bereiking van haar edel
doel niet sterker kunnen verhinderen, dan door pogingen om haar dat sedert
langen tijd gevolgd spoor te doen verlaten, of dcor onkundigen in den waan
te brengen dat zij daartoe geneigd was. Elk weldenkend lid der Maatschappij,
hoedanig overigens zijne politieke meeningen zijn mogen, zal hierover gewis
insgelijks oordceleu.
UTRECHT, 15 April.
Een zekere van der Sluis, schoenmaker alhier, heeft eergisteren avond
bij het verlaten van een' kroeg, W. de Graaf, smitsknecht, met een' messteek
eene gevaarlijke wond toegebragt; het was eigentlijk op een' ander gemunt,
inct wien de misdadiger eenige weken te voren twist had gehaddoch door
den donker had hij zich in den persoon vergisthij is voortvlugtig.
HASSELT, 13 April.
Gisteren heeft hier eene allerdroevigste gebeurtenis plaats gehad. Zekere
Heer H. Rietberg heeft zich op eene vreeselijke wijze van het leven beroofd,
na den Controleur der veenderijen van Overijssel en Gelderland, den Heer
J. Uitterdyk, te Stcenwijk woonachtig, te hebben omgebragt. Genoemde
Controleur schijnt klagten tegen hem ingediend en hem in de uitoefening zij
ner betrekking geschorst te hebben. Met den wrok deswege in het hart, wilde
hij Dingsdag naar Steenwijk gaan, doch kon toen geen rijtuig bekomen. Hij
ging derhalve Vrijdag, na zich vooraf van een mes en eene pistool te hebben
voorzien. Te Steenwijk gekomen gaf hij den voerman last niet uit te span
nen, vermits hij dadelijk terug zou komen en ging vervolgens voort. Juist
kwam de Controleur uit de sociëteit, en te zamen gingen zij naar zijn huis,
toen, aan de deur gekomen, II. het mes voor den dag haalde en het den Heer
Uitterdyk onverhoeds in het hart stiet, zoodat deze dood op de plaats nederzonk.
R. verwijderde zich in allerijl en reed dadelijk terug. Op zijne kamers bij
den Heer Brunner teruggekomenontdekte genoemde Heer wel dat hij zeer
gejaagd scheen, maar kon geenszins vermoeden in hem een' moordenaar te
aanschouwen. Des nachts schijnt hij niet naar bed gegaan te zijn, maar zich
