A3. 1813.
BY
S C II
C R A N T.
mi bewxw
y'y
geeiti
s ontw,
onen
'■meiitf
eer d*,
enaang9
I en en
oebeli
MAANDAG,
°pel U
etielijlt,
Arms,
P lie II
ia eerin
I had.
N E D E R L A N..D E N.'
Le?den, 24 Sepiember.
jfeleerw. Zeer Get, Heer C. Krabbe, heeft de beroeping als Herder
leraar na" de Hervormde Gemeente alhier aangenomen,
nen rui Het volgende Is ons ter plaatsing ingezonden:
was diir de Heeren SchreudbR en van Baak, Boek- en Kunsthandelaren
oogmeX wederom eenige Ptospectusaen hunner in den jare 1S41 npgerlgte
Idra mi« ieesinrig'tingbestaande in Hollandsche, Fransche en Êngelsehe
even otiur, hebben rondgezonden, zoo kunnen wij als Leden niet in gebreke
ie denko genoemde Heeren aan het lezend Pnbliek aan te bevelen, daar wij
amen iirvoaden hebben dat deze Leesinrigtingzoo in de keuze vnn de laatste
van F,ene werken van smaak, netneid der boeken en juistheid der verzending
zegt, 11 anderen overtreft.
hing tjj wenichen dus genoemde Heeren dat zij steeds op dien voet mogen
geschrift) voortgsan en hun vele Inteekenaren toe, Eenige Geabonneerden
r Uit eene zekere bron vernemen wij, dat de Hollandscne IJzeren Spoor
i demtnj]iatschappij er In geslaagd Is, o'm de onteigening van de nog over*
Wlirnlifrin eigenaren van gronden, tilsschen het tegenwoordig station bjj
en laitUhoteh en "Gravenhage, tot eene schikking te brengen, zoodat men
j eene zeer spoedige voltoóijing van den spoorweg fot aan de Residentie
len, «(verwachtenen de geheele Ijjn van Amstèrdam tot 's Gravenhage zal
tn ilij ,en geëxploiteerd worden'.
l. Na«r men verneemt, heeft Zijne Maj. den onlangs In functie getreden
nei van FinanciënJhr. Van der Heim van Duivendykeop deszelfs ver.
feer^ol ontslagen en het bestuur der geldmiddelen ad interim aan Z. E,
voor®ftj|mister van Justitie van Hail opgedragen; zoodat er hu twee Ministers-
öcht vije„ yjcant zijn. De Minister van Buitenlandsche Zaken adinteriinzal in
t •>nii{(j)e,Te|i|jing audiëntie geven Woensdag morgens om 12 ore, aan het lokaal
het Departement van Buitenlandsche Zaken,
im Zijne Maj. heeft in Zuid-Holland tot Heemraden der polders West.
,j ,,|iwland', gemeente Ouddorp en Nieuw-Bonavemuregemeente Putters-
jfc, benoemd C. Mastenbroek en IV. IV. Stijntot gezworenen van den
,wSewijks polder, onder de Oude TongePKamoen en H. Heestermamen
'n tlgnD^a,rdima11 V8T1 polder Kortgeregt, onder Schoonne woerd H. Moo-
niidd^r"^ Bij Zijne Maj. besluit van den 8sten September 1843, N°. 89, is
^fgiind bet bestaan van eene Christelijke afgescheidene gemeente teAmers*
Kt, bestuurd volgens de bepalingen van het reglement der Christelijke
uu j'&cheiden gemeente te Utrecht.
enoer 2^sce'n het laatste bulletin, omtrent den gezondheidstoestand
de Prinses van Oranje en den jonggeborenen Prins uitgegèveti
^^^Idende dat van 6eiden dezelve zeer voldoende was.
asmmmmu B(j de Woensdag gehouden verdediging van de Voordrage nopens de regterlijfch
Jjto/satre vitfg 2ijne Exc. de Minister van Justitie aan met het ongemakkelijke en
taogenamè ce schetsenhetwelk gelegen is in het beramen, voorstellen, doorzetten en
toeren van 'ontwerpen tot bezuiniging. Alleen hèt besef vïtn het 'belang van den
eder tap geeft daartoe moed en kracht.
|ne Exc. doer zijne achting en eerbied Rennen vóot de magistratuur. Dit Waren de
te indrukken die hij in zyne jeugd ontving. Oflder hare schaduw heeft hij steeds
tfö, en bij i)iag dus Wel zeggen, dat er geen gevoei in haar voordeel kaft opkomen
ïjjn hart niet deelt.
ijjiie Exc.'betoogt het wënséhelykèhèt doeltreffendehet onmisbare èenèr beperking
de hoven, tè'n einde goedé en bekWame advocaten tn procureurs, góede régterlykè
tènaren <en bovenal geschikte raadsheërén te kunnen verk'rygen.
Ïtie Exc. beroept zich op hetgenfe door den Graaf van Hógenddrp 'dienaangaande te
I gegeven is. Weliigt had de Regering nog niet zoo spoedig eehë verandering
fegierlijké organisatie voorgesteld, hoe wehschelyk zij haar ook b'èsctioüwdewaré
niet dat de sc&a't der schatkist zulks evénzeer dringend eii noodzakelijk deed achten,
den bóezein der Vefg'kdering was dikwerf de Wensch tot vèreettvoi'idigiiig van het
tiwezen ontstaan. Men klaagde over de kostbare inrigting daarvan. De aanmerking
igegrond-, Wanrfèer men bedenkt de aanzienlijke Verhooging van uitgaven, Welke de
lering der nieuwe regterlyke organisatie had gevorderd» Niet alleen zou het personeel
eène Vereenvoudiging van het rëgtswezen verminderen, maar ook vele andere óit-
D OOdflN" zouden door eene inkrimping bespaard Worden. Dè geléverde statistièke opgaven
men "bóveridlen aantóonenhoé Weinig gelegenheid er bij sommige hoven bestaat
'VPFW P^^ate kennis te veikKjgen. "tot nü toe moet met den meesten lof over de
istraatsperSonen worden gesproken; maar de wét heeft het oóg op de toekomst.
T» yne Exc, meent dat de toekomst,wat de regt'swetenschaD betreft, zeer duister is,
ener niet 'inde regterlyke organisatie èene verandering gebragt wordt. De bepalingen
grondwet leveren geen bezwaar óp, om'de gedane voordragt aan te nemen. E ven
noten a's 2r°ote meerderheid der Vergadering bestaat er eenige twy'fel by de Rege-
tyiivf '8 noPens den geest en de bedoelingen der grondwetv
Cd apI °k Z^ne ^xc* l,eroePt web ÖP den Frarfschen tekst, die den grondslag van de
JRAGl irweging^n der Staatscommissie in 1815 heeft uitgemaakt op het Verslag dier >Com«
1 lies Wl ijle aan den Koning; op het gezag van dén Graaf van Hogendorpdie meer dan een-
lofte i?''dien aanzien zyn gevoelen heeft kenbaar gemaakt, en op de gevoelens bij
oegewi 8el^ géfegenheid in deze zelfde Vergadering Ontwikkeld door zoo vele afgevaardig-
waarvan Z^jne Exc. byzonder herinnert de woorden van den Graaf Van Rechteren
Mei 1841 uitgesproken, diè zelf het daarstellen van één hóf in het geheele Rijk
gr voldoende beschouwde.
4 N't [onderling is het voortvaar, zegt Zyne Exc., dat, nu er een nieuwe Minister onder
ie nieuwe Regering opgetreden is, mén den gtond v'ah tegenstand heeft veranderd,
vrienif j^at^ gróoten schyn heeft van eenen tegenstand quand même, of die tegen personen
Zijne Ê'xc. beschouwt de bepaling van art. 180 duidelijk, en tracht te doén zien, dat
ibhanolJ k tóalkundig .geene andere uitlegging daaraan kan gegeven worden, dan thans door de
)dition^egering geschiedt. Hij vraagt het hun. die steeds voor eene vermindering vaii het
eid.emM111 ,'0Ve" geijverd hebben, en die deze thans van eene herziening der grondwet afhan-
en cal willèn makén, of het belang van het volk medebrengt een nüttig en heilzaam
irbM 10,5161 af te slaan» en inmiddels de natie de lasten van de door hen afgekeurde inrigting
laten dragen. Men heeft den tegenstand, onder anderen, gegrond op het,gene eén
llderdf euwsblad der Residentie laatstelyk over de herziening der grondwet had gezegd,
scbe Vflf Maar Zijne Exc. acht zich verpligt te doen ópmerkeitdat hij geen ander regeringsblad
n dooti dan de Staats-Courantdat dé Regering géén ander orgaan heeft; dat er in het
j/j .jU «t eenige leden bedoelde blad Wel sómiï denkbeelden ontwikkeld Worden die bij beaamt
c WAch ^al hij er ook wel gevoelens in ziet blootgelegd, die niet één van 's Konings
hemel»Unisters deelt, en dat het bedoelde blad den eigendom van eene zelfstandige redactie is.
s cen3«AZyne Exc. bestrijdt het denkbeeld,dat art. 8 aer voordragt eenige inbreuk zou maken
Pde onafhankelijkheid der regterlijke magt. Bij de Regering, waaronder wij leven,
thoefc geene vfeeS voor eenige aanranding dier onafhankelijkheid te besraan. Steeds
:Mtu erd die onafhankelijkheid in ons Vaderland op den hoogsten prijs gesteld. Maar de
gterlijke ambtenaren staan beneden en zijn onderworpen aan de wet. Maar bovendien
hij de ontbinding van het hoog geregtshof als van de criminele regtbank heeft
'en denzelfden weg gevolgd, die thans door de Regering is voorgesteld. Wel verre
st de regterlyke magt bij de aannêming van dit ontwerp aah onzekerheid wordt prijs
"anderen ^even e9. xij door het zwaard van 'Damoéles wordt bedreigd, zal juist dat zwaard
voon*er„hen Wijven zweven, wanneer de voordragt mogt worden afgestemd.
de JVoiü\ :Z1|ine ®xc» Gestrydt het bezwaar, dat uit de vaststelling van het ontwerp ecnig ongc®
nen leief voor de ingezetenen zal voortvloeijen. Hy wijst op het voorbeeld, hetwelk ten
m Frankryk oplevert» Öp eene oppervlakte van 52 milliocn bunders besttran aldaar
ÏDEN,
K LI
O L
iEK.
25 SEPTEMBER,
rjy hoven van appel en koven van assises. Vergelijkt Zijne Éxc. dit met ons Ta'nc?
can zouden 3 a vier hoven in ons Rijk voldoende zijn. 'Pas£.. n,e" .tJe vergelijking op de
be\olking toe dan staan 5 hoven gelijk met de in Frankrijk besiaanden. Naar zijne
meening moet juist de bevolking 'in aanmerking genomen worden Hij vreest niet dat h
ten gevolge van het voorstel de gevangenissen zouden opgepropt blijven, tot groot
nadeel van hén diejn deze verblijven van ellende soms onschuldig geruimen tijd mogten
doorbrengen, In Frankrijk heeft liiéiv niet kunnen opmerken dat de h'oven met werk
waren overladen. Mij hoiidt het er voor dat, bij werkzame regtérsieder bèschffldigdè
op zijnen rijd gevonm'sd of ontslagen zal wórden. Hij beroept zich op eene ondervinding
van 40 jaren in Frankrijk alwaar zich geene klagten over den te grooten omvang der
criminele ressorten hebben opgedaan, indien de moeijelijkheid voor getuigen of deskun
digen gel Jen mogtovn zich vooral in wintertijd naar den zetel van het hof te begeyen
dan zouden de inwoners van Zeelanddie soms vier rivieren móeten overtrekken o'rh
zich te Middelburg te bevindenwel verse billende hoven mógen bezitten.
Mogt Zijne Exc. zich échter later overtuigen, dat hij zich ten deze, ten aanzien van
Zeeland, vergist, wel nu, dan zou het getal regters der arrondissements "regtbank te
Midüelburg vermeerderd én aan die regtbank het gezag eener criminele regtbank kunnen
toegekend worden.
Wat 'aangaat hèt aangegeven denkbeeld om de bezoldiging der regterlijke ambtenaren
te vérmthderehzegt Zijne Exc. dat hij hoopt, dat de nood van het Vaderland nimmer
zoo hoog zal klimmen dat hij daartoe de hand zou moeten leenen. Integendeel houdt
hij zich van de beperktheid van sommige tractementen overtuigd. Ten aanzien van het
w'etbo'ek van strafvordering deelt de Minister het gevoelen, dat het aan nutieloóze 0111-
slagtigheden leed. Maar de wijziging van dit Wetboek kan nret op één dag geschieden.
De Regering móet waken tegen het volgen van onbekookte plannen. Menige maandp
weliigt jaar, zal vérloopen alvorens die herziening zal zijn tot stand gebragt
Zijne Exc. ineentdat het aflezins aan te raden is, zich te houden aan het voorstel
dat thans is aangeboden. Zij tóch die eene vermindering van het getal hoven voor
ongrondwettig hóuden, Zullen voorzeker de vestiging van twee hoven nog veel mindei"
aannemen. Men verlangt bezuiniging en vereenvoudiging, en er bestaat geen redelyk
yooruitzigt, dat een ander plan dan het voorgedragene zal worden aangenomen. Bij
den bekenden geest der Vergadering bij de vereenigïng van verschillende vreemdsoortige
minderheden is. het te voorzien dat geen andér ontwerp den bijval dér Kamér zal ver
werven. Mén offere dan het goede niet opomdat men meer verlangthetwelk inoeije-
lyk te verkrijgen zal zijn. Het voorgesteld plan is het eenige uitvoerlijke. Men moge
ér andéren ontwerpen, doch 'hunne aanneming meent hij te moeten betwijfelen. Nopeni
<ïe bedenkingenontleend van de vérhouding van Limburg fot hét Duitsche Verbond
zegt Zijne Exc.dat het hof, thans te Maastricht gevestigd, evenmin afzonderlijk over
de Duitsche geschillen regt spreekt, als dit 'het hof van 's Hertogenbosch zal doen.
Ten opzigte van de bezuiniging, die de maatregel zal opleveren, deze zal klimmende
wezen. De goede invloed zal daarvan allengs ondervonden worden. Hét is deze verga
dering, die éteeds op bezuiniging en vereenvoudiging aandringt; aan dat verlangen 'heeft
de Minister getracht met kracht te voldoen. Maar nü doet men bijzondere omstandigheden
geldén. NU is het, dat het voorstel tot ongenoegen onder de bevolking leiden zal. Maar
wanneer hu zulke redeneringen bij de behandeling van wettige en gewensxhte maatregelen
in aanmerking komen, dan weet Zijne Exc. waarlijk niet wat van het Vaderland eb van
zyne 'instellingen worden moet. Bovendien er bestaat géén grond voor die gevreesde
ontevredenheid. De regterlijke ambtenaren kennen den pligtom zich aan de wet tè
onderwerpen. Hij houdt zich overtuigd van hun gevóel van eervan hunne belangeloos
heidvan hunne zucht om tot bet heil des lands mede te werken. En 'vyat de overige
bevolking aangaat, niemand bejaagt voorzeker den f.ydelen róem van populariteit; doch
zij, dié dezen op het oog raogten hebben, kunfien dien wél niet beter behalen dan door
mecfé te werken tot bezuiniging, tot verligting der lasten van het volk, waartoe het
voorstel eéne goede gelegenheid aanbiedt. Zijne Exc. kent geene provinciale of bijzondere
belangen.
Alle Nederlanders zijn landgenooten. De schatkist vraagt van allen 'efters. Aller pllgt
is te zorgen, dat die offers niet ïióoclefóos worden verzwaard. Geen gewest, geène stad
zal een ander het bezit van hoven misgunnendie toch overal niet kunnen bestaan. Mogi:
een onzalige geest van provincièlismTis by ons heer'schen, de toekomst des Vaderlands
zou hij voor verloren achten. De Nederlandsche bevolking is regtvaardig. Zij.is voldaan
wanneer hare belangen pligtmatlg worden behandeld. Een ieder zal steedsnaar Zijné
Exé. Vertrouwt, het algenieene belang op hét óog liouden. BeTiou'dens allen eerbied
voor het gevoelen van andeisdeiikendenj, kan Zijné Exc. niét geloovenda't 'éen voor-
Stel, hetwelk, van alle zijden beschouwdt voor het. algemeene belang gevorderd wordt,
zal Worden afgestemd. Hóe 'het zijen yvelke ook de uitslag mogt wezen der stemming
die weldra stond gehouden re worden, niemand zal het góede oogmerk en de góéde be
doelingen dér Regeringbij de aanbieding van dit ón'tWe'rpkunnen mis kén nen.
iIn de zuring van de Tweeire Kamer der Scaien-Generaal van Vrijdag
zijn ingekomën twee adressen als: i°. van G. Peterparticulier en grond
eigenaar te Amsterdam, nopens éen door hem ontworpen financieel plan;
én 20. van Svafn Dordt Jnr j rlie kennis geefc, dac een door hem ontworpen
stoomwerktuig ter bezigtiging is gesteld. Verzending aan de Commissie^
De Voorzitter deelt fciede, dat de Commissie der Kamer, belast met het
opstellen van een ontwerp van adres aan den Koning, tot gelukwensching^
Wegens de gelukkige bevalling van H. K. H. de Prinses van Oranje, een ont
werp heeft opgesteld, hecwelk gedrukt aan de leden zal worden rondge
deeld. Wordt besloten dé beraadslagingen over dat ontwerp te houden
op aanstaanden Maandag. -
Is ingekomen èene missive van Zijne Exc. den Minister van Financiën^
waarbij éenige wijzigingen worden medegedeeld in de ontwerpen der Staats
begroting voor 1844 en 1845, die het gevolg zijn van de afstemming van
het ontwerp van wet betrekkelijk de zarnensteUing der regterlijke magt. i
Wordt besloten, ook deze wijzigingen te verzenden aan de afdeelingen, die
zich na den afloop der zitting van heden zullen bezig houden met het irt
overweging nemen der wijzigingen, staten en opgaven, Welke in de zitting
van de Kamer van eergisteren zijn ingékoóien.
Wordt voorts besloten, den dag der beraadslagingen over de ontwèrpett
van wet, uitmakende de staatsbegrooting voor 1844 en 1845, te bepalen op
aanstaanden Dingsdag, des morgens ten u ure.
De Commissie tot de verzoekschriften doet verslag:
I. Bij monde van den heer Brouiver: i°. op een adres van leden van het
algemeen armbestuur te zevenbergen (Noord-Braband)inlichtingen en ver
klaringen mededeeiende betreffende de vroeger bij de Kamer ingekomen kiag.
ten van J. Markusweduwe H. Bogaarsen en 20. Op dac van eigenaars vèii
houtzaagmolens buiten Amsterdam teger. de voorgestelde belasting op de in
komsten. Ter griffie.
II. Bij monde van den heer Memo: i°. op een adres van G. van derTuukm
te Haarlem, die zich beklaagt, dac een vroeger door hem ingezonden adres^
waarin eene aanklagte over schending der grondwet geschièd iéj bloot ter
griffie is hedergelegd, zonder dac de klagte éenig gevolg heeft gehad; -
Orde van den dag.
2°. Op een adres van gepatenteerde kurkensnijders te Amsterdam, diè
verlangen, dac bij het voor te scellen tarief vaii in-, uit- en doorvoer beè
regt van invoer ,op hun fabrikaat worde gesteld op 30 van de 100 Neder
landsche ponden. Ter griffie.
ill; Bij monde van den heer van Pónhuys: i°. op een adres van leermees
ters der stads-armenscholën te Amsterdam, tegen de voorgestelde belasting
óp de inkomsten; 20. op dat van DB. Adriante 's Gravenhage, die aan*
dringt op verbeteringen in het wetboek van strafvordering; 30. op dac vaii
G. Peter Vzn.. te 's Gravenhage, houdende financiële plannen. Ter griffie;
De zitting wordt gescheiden tot aanstaanden Maandag des middags ten een lire*
by resolutie van Zijne Exc. den Minister van Financiën* van def^
Leyda