ab
tffiirgas wrt oe wette'fl van Sparta Wrvornfeh, zijne eerire for* is o'A
£en grond in gelijke loten tusschen al de burners te verdeelen. Qolon bewaart
!n de constitutie, welke hij asn A^heire geeft, de hoo^e be rektlngen aan
«Je Eupatridendat is te zeggen aan de bezitters der vruchtbaarste gronden.
Romulus bèginc ook met eeb'e verdeeVing der gronden tnsscheha1 de mannen,
toelke hij verzameld heeft. Onder de Consuls, behoort de hooge invloed
aan de buiten stammen, en he is achter den ploeg, dat de Roneinen hunne
Generaals gaan zoeken. Te vergeefs hebben de plebeërs gelijke toelating
tot de openbare betrekkingen verkregen; zij begrijpen nat, zonder grónd,
bezitting, hunne magt van steun ontbloot is, en ztt vórderen de akkerwet.
De heerschappij van den grond brengt noodwendig de vernederirg van
het werk en der Kapitalen roede. In géheel de oudheid is her werk slaar;
het roerend kapitaal is in geenen betereU toest&hd, Ye Sparca éïjn het goud
en zilver verbannen; te Rome is de handel onteerend; verachting van rijK
dom is de grondstelling der geheele zedeleer van dat tijdstip.
Zoo eenige steden, geliik Athene, Corinthe, Carthago en Marseille, dén
handel aanmoedigen, is het omdat de grond niet genoegzaam in hun onder
houd kon voorzien; de nabijheid der zee liet hun toe, asn den uitsluitencl-n
Invloed van den grond te ontkomen, welke het overige der wereld beheerschc
De meeste oorlogen der oudheid zijn niet anaërs dan de worsteling dezer
Vijandelijke elementen. Te Sparta is hêc de opstand der slaven; te Rome
die van Spartacus. V/ie ziet niet in die tegenkanting, de terugwerking van
den verdrukten a.beid? Zoo iets is er ook in de lange worsteling vati Rome
en Carthago: Rome is de grondbezitende magt, welKe verovert; Carthago
is de handels-rijkdom, welke weerstand biedt en bezwijkt. Wanneer eindelijk
de oude republiekeinen ten val neigen, is het, omdat er wano'de in dè
grondbezitting heerscht. De buitensporige opeenstapelingen van 'gró uleigeri
dommen, zegt Pliniüshebben Italië verlören: latifundia perdidere tiallini
Wanneer Ëuropa zich, na den inval der barbarén, weder ie zaaien set,
is het op de heerschappij van den grond, dat bet zich vestigt. De leenroe
righeid is de grondbezittende magt, maar gewapend en heerschenJe tot aiii
het onafhankelijke. Van ddar gelijke verdrukking van den arneid éU het
roerend kapitaal; de arbeid wordt Vertegenwoordigd door den lijfeigene,
fiaauwe navolging van den slaaf; het roerend Kapitaal vindt men in denjood
der middeleeuwen, die er de eenige bezitter van is» De leendiensten, de
verbéurtverklaringen, de afpersingen aller aard, zijn slechts de uitdrukking
eener zelfde gedachte: de jaloersche dwingelandij van den grond, over den
trbeid en het roerend kapitaal.
Met de kruistogien begint de terugwerking; de afwezigheid van den leen
heer verzwakt de oppermagt van den grond; de arbeid maakt hiervan gebruik
om deszelfs emancipatie te vorderen; dezelve koopt zich af op het platte
land; ib de steden neemt hij het hulpmiddel der zwakken, de vereeniging,
te baat, en vo mc zich in corporation en gilden.
Om naar bet heilige land te trekken, moet er geld zijn, en zoo zal het
roerend kapitaal deszelfs rang heroveren; de handel, welke de middelen
van vervoer verschaft, houdt op veracht te zijn; de wetten tegen de man
nen van geld worden verzacht; in sommige steden van Italië, wordt het
roerend kapitaal zelfs heerschend; de organisatie der Italiaansche republieken
kenmerkt deszelfs ontlo kende magt, de pracht van het huis van Medtcli is
de hoogste uitdrukking van deszelfs heerschappij.
In het overige van Europa is de terugwerking, hoewel langzamer, niet
minder degelijk. Vooreerst verzekert het roerend kapitaal deszelfs onafhan
kelijkheid, door de daarstelling van den wissel; later omvat het den grond
door het leenen op hypotheek, het dringt in het Gouvernement door de
invordering der belasting, welke het in pacht neemt; de ontdekking der
Dieuwe Wereld, de ontginning der mijnen van Peru, de vorming van een
koloniaal stelsel, breiden deszelfs Invloed uit; de organisatie der banken,
de uitbre'ding van het crediet-systemade noodzakelijkheid der openbare
leeningen, verheffen deszelfs magc tot eene hoogte, welKe alle voorspellin
gen te boven gaat; dan is het, dat het, over zich zeiven verwonderd, uit
roept: De rijkdom bestaat geheel In het goud en zilver 1 De heerschappij
van het handel-sysrema is uirgeroepen.
De Frarsche revolutie trachtte de beweging, welke de krujstogten begon
ben hadden te regulariseren. Het geheim werk der Fransche revolutie was
de worsteling der drie groote elementen van productie, de grond, het werk,
de kapitalen, te doen eindigen. De gelijkheid van regten, welke zij ver
kondigd heeft, is eindelijk niet anders dan de gelijke verdeeüng der proauc;en.
Op het einde der vorige eeuw bezat de grond nog eenige overblijfselen
van deszelfs oude raagt; de Fransche revolutie heeft dezelve van één ge-
ruk:; zij heeft de privilegiën vernietigd, den grond in duizende erfenissen
verdeeld.
Van eene andere zijde hield het kapitaal den grond door hypotheken en
geconstitueerde renten gekluisterd. De revoluci? heeft den gron.1, door de
teruggaven in assignatien, geëmancipeerd. De arbeid war nog aan leen
diensten onderworpen; deze werden afgeschaft, en met dezelve de Corpora
tiën en gilden, voorheen wapenen tot verdediging, thans, door de geëraan.
dipeerde nijverheid, noodeloos geworden.
Eindelijk is de belasting, dat aandeel van den Staat in de producten, dat
de Staat zich tot dus verre alleen en vóór alles toeëigende, in het algemeen
regt vervallen; dezelve moet vrij worden toegestaan, en is aan eene dis
cussie tussc'nen die ontvangst en die betaling onderworpen.
De staatkundige vorm heeft zich naar dezen nieuwen staat van zaken ge
rigt: dddr waar de grond heerscht, zoo als in de oude Republieken, vestigt
zich de aristocratische vorm; wanneer de mobilaire rijkdom den voorrang
verkrijgt, behoudt de democratie de overhand. Ia onze dagen heeft hec
evenwigtin de drie maatschappelijke elementen toegelaten, een gelijk even-
wigt in het staatkundig systema doen geboren worden, en die systema heeft
den naam van constitutionneel gouvernement aangenomen.
Uit dit oogpunt verklaart zich de toestand van Frankrijk zonder moeite.
In alle Staten van Europa alwaar de grond deszelfs oude heerschappij be
houdt, is Frankrijk in verdenking. De emancipatie van den arbeid en der
kapitalen vertegenwoordigende, verschijnt het als eene onvermijdelijks be
dreiging; en toch, wat het daartegen hebbe, worde Europa door eene on we
derstaanbare helling naar dien toestand getrokken, welke het zoude willen
ontvlugten; de nijverheid-zacht dringt hec van alle kanten; Pruissen vergroot
eiken dag deszelfs tolvereeniglng; de Russische heer, laatste vertegenwoor
diger van den leenheer, wordt fabrijkant en hervormt zijne lijfeigenen In
werklieden De hedendaagsche propaganda is niet alleen de drukpers; het
Sfoomwerkrtiig is haar te hulp gekomen.
De inwendige toestand van Frankrijk legt zich door dezelfde beweegre
denen uit.
Het Gouvernement van 1815 stelde zich tot beginsel de herstelling van
den invloed der grondbezitting voor; het is onder deze poging bezweken.
Hec Gouvernement van 1830 is de terugwerking van den tilbaren rijkdom
en den arbeid geweest; alzoo waren het bankiers, die de beweging bestuur
den en werklieden, die dezelve ten uitvoer bragten. Sedert dat tijdstip,
heeft men de bankinstellingen zich zien vermenigvuldigen; het scelseT der
openbare leeningen werd een regelmatig middel van Goavernement, en de
bankiers, middenpunt en vertegenwoordiging van rijkdom, verkregen eenen
lot nog toe onbekenden staatkundigen invloed.
Sedert dat tijdstip ook, heeft men die verschillende secten zien ontstaan
welke, onder den naam van St. Simonisten, Communisten, Socialisten, zich
allen een gemeen doel voorsrellen: de heerschappij vanden materiëelen arbeid
over de andere maatschappelijke elementen.
Wat de grondbezitting betref;, verzwakt door de verbrokkeling van 1791,
door den schok van 1830 aan het wankelen gebragt, voegt zij bij al deze
verzwakkingende verdeeldheden welke* in haren boezem woelen,
De staathuishoudkunde legt niet afeet) dert tegCTiwoordigen toettani
dezelve wijst ook de handSwyze aan, welke deze toestand vereischt, j
handelwijze steunt geheel op het beginsel eener billijke verdeeling.
Gelijke verdeeling der producten cusschen al die tot derzelver daarsió
medewerken; gelijke verdeëling der openbare ambten cusschen al dij
bescherming van den Staa; genieten. Gelijke verdëeling van scaatkoc
invloed als waarborg der beide anderen.
De billijke verdeèling van den staatkundigen invloed wordt door de
eener goede kies wet daargesceld. Die der belasting spruit daaruit *:f
terwijl de billijke verdeéiirg der jproducien, het gevolg der vrije meded
en afYchaffimg van alle privilegiën en monopoliën is.
Men hoort telkens de noodzakelijkheid aanprijzen van den arbeid té
len om aan de waboule en nroeijelijkheüen èener onbeperkte ihè'dedmgif
ontsnappen: groote dwaling! Dat de vrije mededinging ophoude, fi
arbeid is Vernietigd; wa t alleen daarin vindt dezélve den spoorslag, ?r
hij behoeft, De worsteling heeft zonder twijfel hare rampen en teieof
lingen, maar dit is de onvermijdelijke wet der menscnelijkheider bi
worsteling overal waar er ontwikkeling vSn leveö eh werkzaamheid il; Zijne Maj
materieel leven is dë worsteling Van hèt ligchaam tégen geheel de na: - Naai
welke het wil verdrukken; het zedelijk leven is de worsteling van heiim den 5^
isr-fc tegen de onwerendheid en dwaling; het maatschappelijk leven portman te
worsieling van het* individueel tégen hec algemeen bèlang dè worrgoek» const
ón wikkelt de kracht, vermeerdert de magt, prikkelt de werkzasfrfa de Zoid
wettig! den goeden uitslag. In de staatkundige orde is het oplioüdf.Wieringerw
wors'eliug, slaverrij; in de industriëele ordé, is het artöoedéin de ode gemeent
eè e orde, is hec de dood. roeden gro
Aldus is de vergrootte kring waarin zidh voortaan de StaathUiShoudljoo belang'
moet on wikkeleri Op deze hoogte geplaatst, wordt zij de uustèké:Z. W
'wetenschap der hedendaagsché tijden, dè raadgeefster der staatslieden^. J. Bory
licht van net tegenwoordige, de verkondiging der toekomst. vincie Ncc
tyndjche Zi
===abeurzen vo
Brj den idergeteekende ss op de daartoe door berrt gedane aanvrage voör d;|)irecteur 1
den brand vin den ibden Tuny 11. ongelukkige huisgezinnen te Hoogvliet ontvaiig{CL,an welke
H. Y. Z 72.60; J v. B./150; N N. 1.00; A.G. f 1.00 ei. D.i.oo; va"1
lende hij bij vernieuwing deze've aan de weldadigheid zyne Stadgenooten aan. vo
Leyden den 15 July 1843. J H, du SAAih*1 iegen^
Provinciaal
aU 1 1 -^de heeten
A. ie Ktk'
A. E. Bare
(en jflr. i'.
jclie ZaRep
'Secreiaris i
Zijne
Die Luiten
ajire plaste
W
Zij 111
npnd N°.
van bet K
(choone kl
kundige za
en A. H.
de heereo
te Kwiings
z,j
ken om t
H.
de Reside
Ziji
tie-reis ij»
De
dug der
5.981.00
Mei 18421
tiitgegewer
met 1 Aui
vaaromtre
waar zij. d
itnHten n
Ministerie
Bij
111 - van 18,
Ds Prijs van de BOTER aan de Waag Binnen Levöen.
Zaturdag15 Julij 1843. Van 37 lot 33 gulden.
let gemis
PRIJS-COURANT van EFFECTEN.
Jmterddm, Zaturdag 15 Julij 1843.
Nederland, Werkelijke Schuld k 3}
Dito Dito 5
Amortisatie-Syndicaat .............45
Dito Dito 3j
Handel-Maatschappij 44
Nieuwe Dito 4J
Oost-Indische Leening
Aandeelen Rijn-Spoorweg
Dito Haarlemmer
Dito Rotterdammer
Haarlemmermeer 5
Spanje L. bij Ard, van 85^.5
Dito bij Dito, onbep, stukk.
Dito Coup
Dito3
Passive
Deferred
Fransche Uitgestelde
Rusland, Obl. Hope en Comp. 1798 en 1816 5
Dito Dito 1838 en 1829 5
Certiücaten bij dito 1831 en 18335
Dito bij Hope 4
Certificaten te Hamburg5
Inschrijving in Assignatien 6
Certificated van Dito6
Oostenrijk, Obi. Coll en Comp5
Negotiitie Metalliek3,
Dito Dito ...5
Napels, Certificaten .....5
Dito in Napelt 5
4i
pCc.
n
v»
54}
looj-
94 r
545
94i
n
«34l
'34j
n
m
99.
99r.'
99
99
99
99
99
99
99
99
17\
l6j
'9a
06 j
tv"
iï
99
99
99
99
•01m4m
o 0
99
99
89',
89}
99
99
99
72 i
99
99
57J
99
99
looj
99
voorwerpt
E S S bel>.«ll<T?
V Arnhem. Getrouwd den 13 July 1843.
Doctr. PIETERMARYM
en reeds ged
L7DIA ADRIANA SOPHIA CHARLOTTA van den BE! V0'[leD ,bl
Eenige Kenni.geving.
- 1 laken—g
Het Kind waarvan mijne veel geliefde Echtgenootê G. M. A. Cr^p^
den AARDWEGH, nn ruim veertien dagen geleden beviel, werd onlang zijn
tot onze grooie droefheid door den dood oncrukc. De snik
Leyden ia lulij 1843. P. E. M. van BOMMEL we|^(
Eenige Kennisgeving. jRotietdan
•t' Heden overleed ons jongste Zoontje FREDERIK, in den oudifceliouden
van roim 10 Maanden. atcijns-df
C. T I E L E, de laatste
Leyden M. J. TIELE, opwegen
den 13 Juiij 1843. gob. van K amW van de ge
►kier ruwe
tome he
Dijkgraaf en Hoogheemraden van Rijnlandverwittigen de bi»<de prljze:
hebbenden, dat, ter zake van eene vernieuwing aan de RIJNLANDPIjtar dan
GOUDSLUIS, de groote weg der iste klasse N°. 5, op bekomene ei •Ook geel
ging, van den 24Sten Julij tot den sisten Augustus aanstaande, tnatcH
dorpen Alphen en Zwammerdam, voor Diligences en andere Rpf
Paarden, Vee enz. (maar niet voor Voetgangers) zal afgesloten zijn;
route dien tijd zal gaan langs de Lage- of Aarlanderveensche zijde van deoR
Alle degenen die Iets te vorderen hebben van, of verschuldigd
aan den Boedel van den Heer HENDRIK de BOLSTER, in leven Si
man in Steenkolen, gewoond hebbende te Leyden en aldaar op den 4
1843 overleden, gelieve daarvan opgave of betaling te doen voor of op
15. Angnstus 1843; aan handen of ten huize van den Oodergeteekende'
een Leyden aan den Nieuwen Rhijn.
N. J. STEVENS, Executeur
t' In den Boekwinkel van de Wed. D. dü SAAR alhier, zijn
slechts enkele Exemplaren van het PORTRAIT van den Wei-
Heer B. ter HAAR voorhanden.
Bij de Wed. ANTHONY de KLOPPER en ZOON,te Leyde
op vermi
lunchen
geheel bi
beneveld
De tst
Be aanvi
hebbendi
groot ge
geschikt
ben in I
noemen,
Bteme
'ware dat
legt ook
Nog
nadeel ii
