MENGELINGEN.
'ge»« In H S P A N J E,
jf i'rjé volgende telegraphische depêches zijn wecJer overgebragr:
d» k Perpignan, lo JMJ,
len zal nl Iïitrh""> is van L*:lda met het gros zijner divisie opgebroken hij heeft
vetwijdin" 'O bttaljon in de citadel en een ander batarjon in de stad achtergelaten.
8 is den weg naar Fraga opgerukt.
Bayonne, io Jolij.
staat van 0] «]!(j,id was den Ssten dezer in rust; de Regent was nog den 6den met
■n om!rin!'lLe ,roepen te Albaceta. Manzanarez en Guadalaxara hebben zien gepro-
aat we'n'8 ijjjijjfdgelijk ook Alcala en Henarez. Een bataljon en een escadron der
niet, ''a: is j0niie garde van Madrid, gecommandeerd door den Kapitein-Generaal,
egenheid, ,1 40 man der ruiters van Lusitania,den 7den van Henarez naar Alcala
,8n op ^Lerukt.
de gerege::^ generaal Concha is den 3den re Malaga aangekomen. Hij is benoemd
ovincie enooperbeveIhebber der troepen, waarmede hij den 4den naar Seville zoude
letu.gem, J Jken.
nteuw gebli pe gener,a| vatl Halen, den éden deze'r te Cordova aangekomen, heeft
gen kost, jen de stad weder verlaten. Den 4den hebben Cacerez en Ölivenza
dankDaaibi,^ geprononciëerd.
1 deringeze3pen gstea heeft Guadalaxara op nieuw het Gouvernement erkend. Den
hapgedri{ijSI1 jjeeft Segovia zich voor den opstand verklaard; de Generaal Aspiroz
egd, om 2^ 10I president der jnnta benoemd. Gaeerez en Piacentt'a, in Estramaoura
rheUgen. 2jch insgelijks gepronunciëerd. De centrale Junta van Oud-Kastilië
maken v»nteeft zich den jden re Valladolid geïnstalleerd. Zij is zamengesteld uit eenen
Met grooi(terlegenwoordiger van iedere der provinciën van Zamora, Avila, Salamanca,
iderland, ■tieoni Palencie, Burgos, Segovia eu Valladolid.
het behoef;;n een Fransch dagblad wordt nog het volgende gemeld:
•egt geschil pe generaal Hojcs, Kapitein-Generaal van Gajpuzcoa, is den 8sten te
en beproe!(,yonne aangekomen;
De Generaal Costdvida, Kapitein-Generaal van Burgos, en de Comman-
tele stedeipint-Generaal der provincie Alava de brigade-Generaal Vetarde, die op
temen, ditji, Sebsnian waren teruggetrokken, hebben hun ontslag genomen, en pas.
is, alwasr soorten gevraagd om zlch naar de provincie Santander te begeven,
elfshaven p De Generaal Iturbetweede Commandant der provincie Guipnzcoa, heeft
sten toestimigelijlts zijne dienstbetrekking neêrgelegd, en paspuorcen genomen om naar
1, io veiidijne woonplaats, Aspeitiate vertrekken.
De Generaal Don Federico Koncalie en de artillerie-Commandant Osma zjjn
ke ten utile Pampelnqa aangekomen. Men verzekert, dat eerstgemelde door de opstand-
verval dierlUDta 101 Kapitein-Generaal van Navarra zal benoemd worden,
ïbare nade De Generaal vap EsparleroSeoane was den Ssten te Saragossa, dat
'nog met .Madrid en eènige andere plaatsen aan den Regent getrouw blijft,
j nagekomen eh met veel vreogde ontvangen
de nieuw De natj0I!a|e garje ts Madrid had vast besloten om met alle krachc
laden jM|je| j,elvjnij »an den Regent te handhaven.
ene veto» DU ITSCHLAND.
ij, in den. g|;j]jens het adres van antwoord op de troonrede van Zijne Majesteit den
Keiter van Oostenrijk aan den Hongaarscben Rijksdag blijkt, dat die ver-
he inatellit^njeritig de Kontnglijke voör'stelle'n met geringe wijzigingen heeft aangeno
lOOtscbappusB, In die vergadering is onder anderen vastgestelddat de Hongaarsche
op eene ifrinsen en Prinsessen verpligt zijn de Hongaarsche raai te leeren, en dat et
zijn berditjaJer geen voorstel in de Latijnscbe taal mag gedaan worden,
i dier inrig Zijne Maj, de Koning van Prui.sen heeft 72,000 schepels roggemeel
Ier beschikking gesteld, om ïn de behoefte van het oogenblik re voorzien;
tl ten deel dezelve zulicr. na den oogst moeten teruggegeven worden, Ondertuschen
en dje, wpeglnnen doer grooten aanvoer de graanprijzen in Duitschland reeds aanmer.
zoodanig:telijk te dalen.
>ek, Riji»;Uit Napels schrijft men van it Julij:
we te wort De zon zondt hare laatste stralen van het westen hierover en verwde de
IU11(fr/fflpsiijgende rookwolken van den Vesuvius met een vurig rood, toende jonge
\eizerin van B'asilie bet Ijnd harer vaderen verliet en door den Koning en
erkwaardlnfe ',e'£'8 Koninginnen begeleid zich dezen avond aan boord van het fregat
enkomsii:'e8sP' ^4t res!'s e'e ankers gelige en deszelfs reis even als de overige 2
01 voorziti®mi,"c'le en 4 NaPelsche schepen met den Graaf van Aguila aan boord
'lingevangen heefj. Gedurepde de overvaart lostte ieder der 11 op de reede
ken, tocrliggende schepen het Keizerlijke salvo van 101 schoten.
gunstiget Uit Alexandre wordt gemeld, dat Mehemed-Aliwegens zijnen toe.
temenden ouderdom, voornemens zou zijn, met voorbijgang van zijnen zoon
Groot Al/M/m-Pachazijnen neef Abbas tot mede-Regent in bet onder-Koning-
d word; i| schip ain te nemen. De berigten voegen er bij, dar, zoo die mog; geschie-
aam verdeden, bij den dood van Mehemed-Ali groote onlusten te voorzien zijn,
pen van huotndit sedert langen tijd een doodelijke haat tusschen Ibrahim en Abbas
ndigheid j. beerscht en beiden taitijke en magtjge aanhangers hebben.
cui.'iêd GROOT - BRITAN NI E.
en aire- Londen den 12 Julij. Zijne Exc, de Nederlandsche Gezant Dsdel is met
elig wss. verlof over Belgie naar Nederland vertrokken; de Secretaris van Legatie
ijze; en 1 ÜmImui neemt gedurende zijne afwezigheid den post van Gezant waar.
welvaart e De Gouverneur van bet Chlnesche Hong Kong, Lord Saltoun, heeft,
wegens verzwakte gezondheid, zijn ontslag gevraagd en zal waarschijnlijk
„door den Generaal-Majoor d"Aguilar vervangen worden,
were d, j„ ket Lager-Huis beraadslaagt men over de motié van den beer
een 8; ffbrien, om in Commitré de Iersche aangelegenheden te behandelen, en
ezwaar yeran()e,j„g aan [e brengen in de betrekking tusschen de landeigenaars en
st achten, pachtersen de Protestanrsche en Roomsche geestelijkheid en de kerke.
J o"'Ijle Inrigting. De Minister Peel heeft eene lange redevoering over dit
tnderwerp gehouden en onder anderen gezegd, dat hij liever zijn ambt zou
g ",crn'l feerleggen, dan duiden, dat de Roomsche godsdienst in Ierland in alles
ekoraeo, ,op gelijken voet met de Protestantsche gesteld werd. Hij verklaarde tevens
ton huisje alles gematigd te willen handelen.
latste zei' Bij de verkoop van den nalatenschap van den Hertog van Sussex heeft
ran Schier «ader anderen eene verzameling van kostbare en zeldzame tabakspijpen en
en heer«ene som van 700 opgebragt.
eer en ib< Er heeft weder een zware brand te Manchester gewoed, waardoor in
Csppelle^c magazijnen vao de heeren Mark Nightingale en Comp, 1000 balen katoen
mnder; t#Uoo zakken meel zijn vernield.
is.'bedn!] FRANKRIJK.
edrageo/f. Parijs den 14 Julij. De Kamer der Pairs heeft eenen aanvang gemaakt met
te beraadslagingen over het budget der begrooting, welke spoedig ten einde
Noil ï/-,,llleD seb«gt zijn.
missie tot! Den nden heeft de Aartsbisschop van Parijs, bijgesraan door onder,
van dee beiden geestelijken, de kapel ingewijdopgerigt op de plaats waar het huis
rond, in hetwelk de Hertog van Orleans den geest heeft gegeven. De Ko-
zden, zij) '"g. Koningin, Hertogin van Orleans, Prinsen en Prinsessen van het Ko-
de heerei £f'*jk huis hebben de plegtigheid bijgewoond. De kapel is aan St. Ferdinand
den beer
300 zie lef
hcsederi
nd uit 11}
ring vanl
ert 184!
(wijd-, In dezelve vindt men het standbeeld van den overleden Prins in die
eft" be® 'cubingwaarin hij zich in zijn stervensuur bevond, boven zijn hoofd is een
hielende Engel geplaatst.
De Hertogin-weduwe van Orleans heeft op den verjaardag van den
Md harer Gemaal 10,000 fr. gegeven, om te Parijs aan ongelukkige vrou.
len uit te deelen, die sedert 13 Julij 1842 weduwen geworden zijn.
De berigten omtrent den oogst luiden in het algemeen zeer voldoende.
Du Grieksche Gezant vertrekt uit Parijs, zoowel als die te Londen,
Joord-Bid I' die stadopdat alzoo, bij den berooiden toestand der Grieksche geld -
kiddeleoaanmerkelijke bezuiniging erlangd worde.
E E NI GE BESCHOUWINGEN B ET R'E FF&N D
DE STAATHUISHOUDKUNDE.
Zij die het eerst de vorming van den natiónalen rijkdom bestudeerden g
werden getroffen door' de belangrijke rol welke het goud en zilver in dè
wereld spelen. Echter maken de edele metalen niét alleen den geheele n
rijkdom uit, en het is niet jui'st te beweren, dat de geheele handel v»ó
een volk moet strekken ons zoo veel geld mogelijk in deszelfs midden ie
brengen.
Dit leerstelsel, bekend onder den naam vbn handels-systema, heeft éch
ter eenigen tijd zonder mededinging geregeerd, en maakte, gedurende dijn*
eene eeuw, den grondslag der douanen-wetgeving van geheel Europa air.
Door hare blijkbare valschheid getroffen, zochten eenige verlichte gee»
ten elders den oorsprong van rijkdom. In hunne oogen was het geld ei"
slechts het teeken van, en de sarde was voor hen de grooie voortbrengster
van ai wat medewerkt om in de behoeften van het leven te voorzien. Dit
eenvoudig en rijk denübeeld was ontegenzeggelijk waar; de staathuishoud.
kundigen, die er zich van miester maakten, vervalichten het echter door
het te overdrijven: zij wild.n dat er geene waarde kan worden daargesteld
dan door den grond, dat dus alle belasting ztch moet bepalen tot eeno
enkele schatting op de grondbezittingen en dat alle verbodstelsels moesten
verdwijnen. Door de overdrijving van deszelfs aanhangers in discrediec
gebrsgt, had het landbouwend syscema maar korcèn denr,
Hoe onmetelijk inderdaad ook de voortbrengende magc der aardè mogo
zijn, zoude hare kracht onvruchtbaar wezen zonder den arbeid van den
mensch, die dezelve bestuurt. Van deze gedachte doordrongen, riep Adat*
Smith het eerst uit: Rijkdom is werk! Dit woord bevatte een geheel
nieuw stelsel; het was het industrieel systema dat in de plaats van hec
landbouwend stelsel trad. Volgens Smith is het jaarlijks werk eener natie,
dat wat in geheel hare behoefte voorziet, arbeid is de maat van alle waar
de, een voorwerp is allen zoo veel waard als het werk dat het koopen kan.
Maar Adam Smith was niet uitsluitend, en dat is zijne eer; hec werk
bovenaan in zijn systema plaatsende, en het bij voorkeur rjjkdom noemende,
gaf hij niettemin eene groote plaats aan de aarde en aan alle producten t
welke hij kapitalen noemde.
Sedert zijn de verschiliendste en vreemdste systema's voorgesteld géworden-»
Sommigen, aan de Engelscbe school hare materialistische strekkingen verwij.
tende, hebben eene geheel zedelijke en christelijke staathuishoudkunde wil.
len daarstellen. Deze wetenschap, in de edelste aanneming van hét woord»
is die van het geluk eu de volmaking van den mensch; al wat strekt om
zijnen geest te verlichten, zijne gevoelens te verheffen, zijne werkdadigheid
aan te sporen, is van haar gebied; liefde is eén van hare elementen. Da
regels der zedekunde en de voorschriften der kerk In de plaats van de oplos,
sing der middelen tot voortbrenging van rijkdom te doen treden, is eene on-
oerneming, zeker door loffelijke voornemens ingegeven; maar dit is niet da
wetenschap doen vooruitgaan, bet is haar verplaatsen.
Anderen, eenen tegenovergestelden weg volgende, willen de wetenschap,
en met haar de wereld, in eens veranderen. Gedane zaken, historische int.
lichtingen, aangenomen leerstelsels, niets hindert hen; zij willen de wereld
weder bij haren aanvang nemen, en van de maatschappij; hetzij eens
groote fabrijk, hetzij een nitgestrekt klooster, hetzij eene onmetelijks
tndustriè'ele onderming maken. Als kritiek kunnen deze leerstellingen eenig
nut hebben, het is echter te betwijfelen of dezelve ooic eenige praktischs
autoriteit zullen verkrijgen,
Duitschland, Italië, Engeland en Nederland, hebben eene menigte wer
ken omtrent deze wetenschap in het licht gegeven, welke allen eëne ze
kere lokale kleur hebben; thans echter levert de heer A, Clapier te Mar
seille eene verhandeling over dit onderwerp, waarin eene duidelijke Ineen-
smelting der Fransche en Engelsche scholen gevonden wordt; en welks
alzoo in vele opzigten de aanajebt verdient.
Zie hier eenige zijner beschouwingen:
Wanneer men rondom zrc.i ziet, vestigen twee soorten van voorwerpen
de aandacht, de aarde cn den mensch.
De mensch, gevoelig wezen, is aan behoeften onderworpen; maar bezit
tevens werkzaamheid om die te voldoen-. De werkzaamheid van den mensch,
'gebez'^d om in zijne behoeften te voorzien, heet arbeid. De arbeid vaó
den mensch is dé hefboom, welke de wereld beweegt.
De aaide is het toöneel Waaroo de menscbelijke werkzaamheid zich ont
wikkelt, aan de aarde ontleent den arbeid al deszelfs elementen.
De uitkomst van den arbed beet product, de overvloed der producten li
rijkdom, derzeiver ongenoegzaamheid, armoede.
Elk product bestaat iiit twee elementen: i°. de stof welke de aarde ver.
schaft; 20,de votm, vveike de menschelijke arbeid daaraan geeft.
Elk pioduct gehoorzaamt aan eene dubbele bestemmingnn wordt het
dadelijk verbruikt; dan tvOtdt het voor toekomstige behoeften ter Zijdé
gelegd.
De aldus verzamelde producten heeten kapitalen; de kapitaièn bezitten
door zichzelven geene kracht, maar zij vermeerderen die van den ihenich
onder de gedaante van werktuigen en gereedschappen. Zij Werken dus tot
de daarstellmg der producten mede.
Dus is alle voortbrenging het resultaat der medewerking vtn drie thagteni
de aarde, de arbeid, de kapitalen.
Elk product moet dus, in evenredigheid van derzèiver medewerking;
tusschen deze drie elementen worden verdeeld.
Het deel, dat aan de aarde toekomt, heet rente of pacht.
Het deel, dat aan het kapitaal behoort, heet winst.
Het deel, dat aan het werk moet worden afgestaan, heet looit,
Tusschen deze drie deelgenooten komt een derde, welke insgelQki regteii
heeft te doen gelden 5 het is de Staat.
De Staat beschermt, verdedigt, vonnist, beheert deZelve; werkt alzoo
indirect tot de productie mede; een gedeelte moet aan denzelven Worderi
toegekend, dit gedeelte heet belasting.
Maar op welke gronden zal deze verdeeling geschieden? Onmetelijke
vraag I altoos levendige twist, welke sedert vijf duizend jaren de wereld
bezig houdt. De quesiie van repartitie, is de geheele maatschappij; het ié
het geheim van alle oorlogen, de beweegreden van alle revolbtlën; de uitleg
ging van alle constitutiën, bet laatste woord van de geschiedenié en dér
menschelijkheid.
in den oorsprong, bij een jagers volk, Is de aarde niets; het kapitaal
weinig, het werk alles, geheel het product behoort aan de kracht of aait
de behendigheid.
Bij een herdersvolk, is het werk bijna niets; de grond heeft zoo weinig
waarde, dat niemand denkt om zich denzelven aan te itiaiigenhet kapitaal
is alles; aan het kapitaal werden al de producten toegeschreven, het is de
tjjd dér aartsvaders; dan wordt de rjjkdom van een mensch, naar het getal
van deszelfs kudden afgemeten.
Met het landbouwend tijdperk, verandert alles van aanblik. Het huis
zittend vervangt het zwervend leven, het huis de tent, de natie deri
sum, de afgesictene bezitting de onbeperkte weide; daardoor verkrijgt da
grand eene tot nu toe onbekende waarde.
Van dit ocgenblil: af aan is het doel vaD alle staatkundige instellingen ook»
om aan de aarde deszelfs voorrang te doen behouden,
